Д?рес темасы: Исем, фамилия,елга, к?л,ш???р, хайван кушаматларында баш х?рефл?р.
Максаты: - С?йл?г?нд? бер ?к т?рле булып тоелган с?зл?рне? т?рлеч?- я баш х?рефт?н(ялгызлык исемн?р) я юл х?рефт?н (уртаклык исемн?р) язылуын укучыларга а?лату;
- ??мл?не? беренче с?зе ??м ялгызлык исемн?рене? баш х?рефт?н язылуын к?нег?л?р ?стенд? ныгыту.
-Укучыларны? фикерл?? с?л?тен ?стер?.
?и?азлау: Д?реслек (33- 37 битл?р) И.Х Миясс?рова; сюжетлы р?семн?р; х?рефл?рне д?рес язу ??м тоташтыру ?рн?кл?ре, слайдлар.
К?телг?н н?ти??л?р:
Ш?хеск? кагылышлы – укучыларны? ?з эшч?нлеген оештыра бел?е.
Метапредмет – к?з?теп н?ти?? ясау, ипт?шл?ре фикерен ты?лау, уртак фикерг? кил?.
Предмет – баш х?рефт?н башлап языла торган с?зл?рне аера бел?
Д?рес барышы:
Д?рес этабы ??м эшч?нлекне? т?ре.
I. Психологик у?ай хал?т тудыру.
- Ис?нмесез, укучылар
- Ис?нмесез, саумы сез!
- Х?ерле ирт?, балалар!
- Имин ?тсен к?негез!
- К?ефл?регез ничек со??
- Кояшлы ирт? кебек!
- Тукай телен, анам телен
?йр?нерг? дип килдек!
Слайд
II. Мотивлаштыру – ориентлаштыру этабы.
1. Матур язу к?нег?е.
? ? ? ? ? ? ? ? ? ?
?ни, ?ти, ?би, ?кият.
Казан – зур ??м иатур ш???р.
Укучылар эшч?нлеге.
Тактада бирелг?н х?реф ??м с?зл?рне д?рес тоташтырып, к?череп язалар, б?ялил?р.
К?телг?н н?ти??:
?рн?к бел?н чагыштырып, матур язуга бирелг?н к?нег?не анализлау.
2. Актуальл?штер?.
- Кем ?йд?гел?рг? с?зл?рне юлдан – юлга к?чер? турында с?йл?п бир? алды?
- С?зл?рне ничек юлдан – юлга к?чер? алабыз?
-С?зл?р юлдан- юлга и?екл?п к?ч?. К?чер? тамгасы сызыкча (-) бел?н к?рс?тел?. С?зне? бер х?рефен юл ахырында калдырырга да,икенче юлга да к?черерг? ярамый.
Тикшер?.
Укучылар эшч?нлеге.
Д?реслекне? 12-13 битенд?ге хайван р?семн?рен ижекл?п ?йт?л?р.(бернич?сен)
Укучылар сорауларга ?авап бир?л?р, с?зл?рне юлдан - юлга к?чер? ?чен кис?кл?рг? б?леп язалар.
К?телг?н н?ти??.
Сорауны ты?лый ??м т?г?л ?авап бир? бел?. С?зл?рне юлдан – юлга к?чер? ?чен кис?кл?рг? бел?.
3. Уку м?с?л?сен кую.
Д?реслект?ге биремне ?т??.
Бер укучыдан укытырга м?мкин.
Ни ?чен, язганчы ?мир апасы ?мин?г? Тылсымчы бирг?н казан ??м лилия с?зл?рен уйлап язарга кушты ик?н?
Апа,уйлап яза к?р,-диде ?мир, борчылып.
Бу нинди с?зл?р со? ? Алар н?рс?не белдер??
Кеше яки ш???р исеме булса – баш х?рефт?н, предметны белдерс?- юл х?рефт?н языла.
Укучылар чиратлашып тактага язып куялар (Казан. казан)
К?телг?н н?ти??. Дим?к Р?мис син нинди казан турында язды? инде?
-Аш пешер? торган казан турында.
Укучылардан сорап чыгу.
13 нче к?нег?, 36 нче бит.
Укучылар эшч?нлеге.
Укучылар бирелг?н сорауларга ?авап бир?л?р. С?зл?рне аерып танырга ?йр?н?л?р.
К?телг?н н?ти??.
Укучылар кеше исемн?рене? баш х?рефт?н язылуын ?йт?л?р.
Тикшер?. Слайд
4. Уку м?сь?л?сен т?г?л кую ?чен н?ти?? чыгару.
Укучылар эшч?нлеге.
Укучылар фикерл?рен туплап, т?г?л кыска н?ти?? чыгаралар.
К?телг?н н?ти??.
Баш х?рефт?н башлап языла торган с?зл?р.
Кеше исемн?ре ??м Хайван кушаматлары
фамилиял?ре
Н?ти??: Кеше исемн?ре ??м фамилиял?ре, хайван кушаматлары баш х?рефт?н языла.
5. Динамик пауза “С?йл?шеп алыйк ?лк”
Укучылар эшч?нлеге
-Исеме? ничек?
-Р?мис, М???мм?т.
-Кайда яшисе??
-Балтач районында, С?рдег?н авылында
-Кайсы урамда?
-Х?с?н Туфан урамында 21 нче йортта.
-Д?? ?ние? кайда яши?
-Кариленд?
- Сне? эте? бармы ?
- Кушаматы ничек?
- Д?ньяда и? матур с?з нинди?
-Сине? фамилия? ничек?
II. Уку м?сь?л?сен ?лешл?п чиш?.
1 нче бирем.
14 нче к?нег?.
Укучылар эшч?нлеге.
Биремне ачыклыйлар, м?ст?кыйль эшлил?р, ?зара тикшер?л?р, б?ялил?р.
К?телг?н н?ти??.
С?зл?рне д?рес укып, с?зл?р арасына ?терл?р куеп язу. Баш х?рефт?н башлап языла торган с?зл?рне аера бел?. Ж?мл?не? беренче с?зен баш х?рефт?н зыла ик?нлеген ?йт?.
М?с?л?н:
Байтал исемле ат,Акбай исемле эт,Мияубик? исемле песи,Йолдыз исемле бозау,Чукыр исемле ат,
Слайд №.
2 нче бирем
Уен формасында ?тк?рел?.
Х?рефл?рне ?ил очырган. Фамилиял?рне телд?н алфавит т?ртибенд? ?йт?л?р.
Укучылар эшч?нлеге.
Биремне укыйлар, ?ил очырган х?рефл?рне табалар, асларына сызып, телд?н ??мл?л?р уйлыйлар.
К?телг?н н?ти??.
Ахмадуллин, Якупов, Бариева, Д??л?тшин, Хидиятов.
Слайд.
3 нче бирем.
И?ади бирем.
Кушаматлар хайваннарга ни ?чен бирел??
Укучылар эшч?нлеге.
Биремне укыйлар, парлап эшлил?р, тикшер?л?р, б?ялил?р.
К?телг?н н?ти??.
?зе? яраткан йорт хайваны турында, ??мл?л?р уйлап язу, текстка исем бир?. Б?йл?нешле с?йл?м телен ?стер?.
М?ст?кыйль эш д?фт?ренд? эш. 23 нче бит.
Акбай.
Безне? йортта Акбай яши. Ул мине м?кт?пк? озата, каршы ала. Мин аны ашатам., уйнатам.
Без Акбай бел?н дуслар.
Шаян.
Минем Шаян исемле песием бар. Шаян ?ле кечкен?. Ул уйнарга ярата. Мин аны? бел?н уйныйм.
4 нче бирем.
.
Укучылар эшч?нлеге.
Карточка буенча эш.
Укучылар карточка буенча эшли, биремг? карап фикерли, телд?н ?авап ?зерли.
К?телг?н н?ти??.
Республика, ш???р, район, авыл, елга, урам исемн?ре баш х?рефт?н языла.
Татарстан, Казан ш???ре, Идел ??м Казансу елгалары, Балтач районы, С?рдг?н авылы,
Х?с?н Туфан урамы.
Слайд
5 нче бирем.
Модельл?штер?.
Д?рест? алган белемн?рне модельл?штереп кую.
Укучылар эшч?нлеге.
Укучылар гомуми н?ти??не тер?к фикерл?рг? таянып модельд? к?рс?т?л?р.
К?телг?н н?ти??.
Баш х?рефт?н башлап языла торган с?зл?р.
Кеше исемн?ре ??м Хайван кушаматлары Авыл, район, ш???р, урам, елга, к?л,
фамилиял?р, тау исемн?ре
8 нче бирем.
С?злек бел?н эш.
- Б?ген нинди с?зл?р бел?н эшл?рбез? (Тиен – ??нлек, тиен- акча)
- С?зл?рне? м?гън?л?рен кем а?лата ала?
Слайд.
С?зне? язылышын, м?гъ?л?рен, т?ркемд?, парларда ныгыталар.
К?телг?н н?ти??.
Укучылар телд?н ??мл?л?р уйлыйлар.
Мин урманда тиен к?рдем. ? ни юлдан илле тиен акча тапты.
Тиен чикл?век ярата. Мин тиен акчалар ?ыям.
Д?фт?рл?рг? тиен с?зен язып кую.
III. Рефлексив б?ял?? этабы.
1. - Д?рес башында нинди уку м?сь?л?се куйган идек?
- Уку м?сь?л?сен чиштекме?
- Ничек?
Укучылар эшч?нлеге.
Укучылар д?ресне башыннан азагына кад?р к?заллап чыгалар. Н?ти?? ясыйлар. Б?ялил?р.
К?телг?н н?ти??.
- с?зне уку, язу;
- н?рс?не белдерг?нен ачыклыйбыз (ш???р, авыл, елга, урам, кеше исемн?ре, хайван кушаматлары)
Слайд
2. ?зб?я. ?зара б?ял??.
Просмотр содержимого документа
«1 нче сыйныфта татар теле д?ресе Тема: : Исем, фамилия,елга, к?л,ш???р, хайван кушаматларында баш х?рефл?р. »
1 нче сыйныфта татар теле дәресе
Тема: : Исем, фамилия,елга, күл,шәһәр, хайван кушаматларында баш хәрефләр.
Дәрес темасы: Исем, фамилия,елга, күл,шәһәр, хайван кушаматларында баш хәрефләр.
Максаты: - Сѳйләгәндә бер үк тѳрле булып тоелган сүзләрнеӊ тѳрлечә- я баш хәрефтән(ялгызлык исемнәр) я юл хәрефтән (уртаклык исемнәр) язылуын укучыларга аӊлату;
- Җѳмләнеӊ беренче сүзе һәм ялгызлык исемнәренеӊ баш хәрефтән язылуын күнегүләр ѳстендә ныгыту.
-Укучыларныӊ фикерләү сәләтен үстерү.
Җиһазлау: Дәреслек (33- 37 битләр) И.Х Мияссәрова; сюжетлы рәсемнәр; хәрефләрне дөрес язу һәм тоташтыру үрнәкләре, слайдлар.
Көтелгән нәтиҗәләр:
Шәхескә кагылышлы – укучыларның үз эшчәнлеген оештыра белүе.
Метапредмет – күзәтеп нәтиҗә ясау, иптәшләре фикерен тыңлау, уртак фикергә килү.
Предмет – баш хәрефтән башлап языла торган сүзләрне аера белү
Дәрес барышы:
Дәрес этабы һәм эшчәнлекнең төре.
I. Психологик уңай халәт тудыру.
- Исәнмесез, укучылар
- Исәнмесез, саумы сез!
- Хәерле иртә, балалар!
- Имин үтсен көнегез!
- Кәефләрегез ничек соң?
- Кояшлы иртә кебек!
- Тукай телен, анам телен
Өйрәнергә дип килдек!
Слайд
II. Мотивлаштыру – ориентлаштыру этабы.
1. Матур язу күнегүе.
Ә ә Ә ә Ә ә Ә ә Ә ә
Әни, әти, әби, әкият.
Казан – зур һәм иатур шәһәр.
Укучылар эшчәнлеге.
Тактада бирелгән хәреф һәм сүзләрне дөрес тоташтырып, күчереп язалар, бәялиләр.
Көтелгән нәтиҗә:
Үрнәк белән чагыштырып, матур язуга бирелгән күнегүне анализлау.
2. Актуальләштерү.
- Кем өйдәгеләргә сүзләрне юлдан – юлга күчерү турында сөйләп бирә алды?
- Сүзләрне ничек юлдан – юлга күчерә алабыз?
-Сүзләр юлдан- юлга иҗекләп күчә. Күчерү тамгасы сызыкча (-) белән күрсәтелә. Сүзнеӊ бер хәрефен юл ахырында калдырырга да,икенче юлга да күчерергә ярамый.
Тикшерү.
Укучылар эшчәнлеге.
Дәреслекнеӊ 12-13 битендәге хайван рәсемнәрен ижекләп әйтәләр.(берничәсен)
Укучылар сорауларга җавап бирәләр, сүзләрне юлдан - юлга күчерү өчен кисәкләргә бүлеп язалар.
Көтелгән нәтиҗә.
Сорауны тыңлый һәм төгәл җавап бирә белү. Сүзләрне юлдан – юлга күчерү өчен кисәкләргә белү.
3. Уку мәсәләсен кую.
Дәреслектәге биремне үтәү.
Бер укучыдан укытырга мѳмкин.
Ни ѳчен, язганчы Әмир апасы Әминәгә Тылсымчы биргән казан һәм лилия сүзләрен уйлап язарга кушты икән?
Апа,уйлап яза күр,-диде Әмир, борчылып.
Бу нинди сүзләр соӊ ? Алар нәрсәне белдерә?
Кеше яки шәһәр исеме булса – баш хәрефтән, предметны белдерсә- юл хәрефтән языла.
Укучылар чиратлашып тактага язып куялар (Казан. казан)
Кѳтелгән нәтиҗә. Димәк Рәмис син нинди казан турында яздыӊ инде?
-Аш пешерә торган казан турында.
Укучылардан сорап чыгу.
13 нче күнегү, 36 нче бит.
Укучылар эшчәнлеге.
Укучылар бирелгән сорауларга җавап бирәләр. Сүзләрне аерып танырга өйрәнәләр.
Көтелгән нәтиҗә.
Укучылар кеше исемнәренең баш хәрефтән язылуын әйтәләр.
Тикшерү. Слайд
4. Уку мәсьәләсен төгәл кую өчен нәтиҗә чыгару.
Укучылар эшчәнлеге.
Укучылар фикерләрен туплап, төгәл кыска нәтиҗә чыгаралар.
Көтелгән нәтиҗә.
Баш хәрефтән башлап языла торган сүзләр.
Кеше исемнәре һәм Хайван кушаматлары
фамилияләре
Нәтиҗә: Кеше исемнәре һәм фамилияләре, хайван кушаматлары баш хәрефтән языла.
5. Динамик пауза “Сѳйләшеп алыйк әлк”
Укучылар эшчәнлеге
-Исемеӊ ничек?
-Рәмис, Мѳһәммәт.
-Кайда яшисеӊ?
-Балтач районында , Сәрдегән авылында
-Кайсы урамда?
-Хәсән Туфан урамында 21 нче йортта.
-Дәү әниеӊ кайда яши?
-Карилендә
- Снеӊ этеӊ бармы ?
- Кушаматы ничек?
- Дѳньяда иӊ матур сүз нинди?
-Синеӊ фамилияӊ ничек?
II. Уку мәсьәләсен өлешләп чишү.
1 нче бирем.
14 нче күнегү.
Укучылар эшчәнлеге.
Биремне ачыклыйлар, мөстәкыйль эшлиләр, үзара тикшерәләр, бәялиләр.
Көтелгән нәтиҗә.
Сүзләрне дөрес укып, сүзләр арасына өтерләр куеп язу. Баш хәрефтән башлап языла торган сүзләрне аера белү. Жѳмләнеӊ беренче сүзен баш хәрефтән зыла икәнлеген әйтү.
Мәсәлән:
Байтал исемле ат,Акбай исемле эт,Мияубикә исемле песи,Йолдыз исемле бозау,Чукыр исемле ат,
Слайд № .
2 нче бирем
Уен формасында үткәрелә.
Хәрефләрне җил очырган. Фамилияләрне телдән алфавит тәртибендә әйтәләр.
Укучылар эшчәнлеге.
Биремне укыйлар, җил очырган хәрефләрне табалар, асларына сызып, телдән җөмләләр уйлыйлар.
Көтелгән нәтиҗә.
Ахмадуллин, Якупов, Бариева, Дәүләтшин, Хидиятов.
Слайд.
3 нче бирем.
Иҗади бирем.
Кушаматлар хайваннарга ни өчен бирелә?
Укучылар эшчәнлеге.
Биремне укыйлар, парлап эшлиләр, тикшерәләр, бәялиләр.
Көтелгән нәтиҗә.
Үзең яраткан йорт хайваны турында, җөмләләр уйлап язу, текстка исем бирү. Бәйләнешле сөйләм телен үстерү.
Мѳстәкыйль эш дәфтәрендә эш. 23 нче бит.
Акбай.
Безнең йортта Акбай яши. Ул мине мәктәпкә озата, каршы ала. Мин аны ашатам., уйнатам.
Без Акбай белән дуслар.
Шаян.
Минем Шаян исемле песием бар. Шаян әле кечкенә. Ул уйнарга ярата. Мин аның белән уйныйм.
4 нче бирем.
.
Укучылар эшчәнлеге.
Карточка буенча эш.
Укучылар карточка буенча эшли, биремгә карап фикерли, телдән җавап әзерли.
Көтелгән нәтиҗә.
Республика, шәһәр, район, авыл, елга, урам исемнәре баш хәрефтән языла.
Татарстан, Казан шәһәре, Идел һәм Казансу елгалары, Балтач районы, Сәрдгән авылы,
Хәсән Туфан урамы.
Слайд
5 нче бирем.
Модельләштерү.
Дәрестә алган белемнәрне модельләштереп кую.
Укучылар эшчәнлеге.
Укучылар гомуми нәтиҗәне терәк фикерләргә таянып модельдә күрсәтәләр.
Көтелгән нәтиҗә.
Баш хәрефтән башлап языла торган сүзләр.
Кеше исемнәре һәм Хайван кушаматлары Авыл, район, шәһәр, урам, елга, күл,
фамилияләр тау исемнәре
8 нче бирем.
Сүзлек белән эш.
- Бүген нинди сүзләр белән эшләрбез? (Тиен – җәнлек, тиен- акча)
- Сүзләрнең мәгънәләрен кем аңлата ала?
Слайд .
Сүзнең язылышын, мәгъәләрен, төркемдә, парларда ныгыталар.
Көтелгән нәтиҗә.
Укучылар телдән җөмләләр уйлыйлар.
Мин урманда тиен күрдем. Ә ни юлдан илле тиен акча тапты.
Тиен чикләвек ярата. Мин тиен акчалар җыям.
Дәфтәрләргә тиен сүзен язып кую.
III. Рефлексив бәяләү этабы.
1. - Дәрес башында нинди уку мәсьәләсе куйган идек?
- Уку мәсьәләсен чиштекме?
- Ничек?
Укучылар эшчәнлеге.
Укучылар дәресне башыннан азагына кадәр күзаллап чыгалар. Нәтиҗә ясыйлар. Бәялиләр.
Көтелгән нәтиҗә.
- сүзне уку, язу;
- нәрсәне белдергәнен ачыклыйбыз (шәһәр, авыл, елга, урам, кеше исемнәре, хайван кушаматлары)
Слайд
2. Үзбәя. Үзара бәяләү.
