«Жыла сорма?дай ел! Жыла азып тозу?а арнал?ан жами?ат! Жетім-жесір. Жыла сайын дала. ару – ана. Д?л-д?л ат сен де жыла». ?йткені, «адыр аспан?а ?арайсын – ?ып ?ызыл жоса ?ан. Адырлы дала?а ?арайсын – ?ып ?ызыл жоса ?ан».
?ай?ылы к?ш к?н шы?ыс?а беттеп барады. Б?л - жо??арлар сал?ан з?лмат ?легі. Ке?дік бол?анмен бірлігі жо? ел е?іремегенде ?айтеді, ?аша к?шпегенде ?айтеді?! ?айдостай ер мерт болды. Жау ?олында еркек кіндік ?ос немере ?алды – осы ?асірет. Айпара ана к?йінішті. ?рпа? ?міт а?тар ма?
?ос бауырын алып келуге бала Жандос аттанды. Жо??арлар ?олына т?сті. Олар кигізге орап, лаула?ан от?а тастады. Кигізді? екі ?абаты жан?анда аспан ана е?іреп жіберді, б?л-
кім ?айырым – к?мегі болар.
Ол со?ыр т?нде бала Б?кенші мен Борсы?ты ?рлап алды. Ботасы ?лген аруананы к?лік етіп, с?тін еміп ?ос с?би мен бала Жандос елге жетті. ?ажайып ерлік жасады. ?лы ана Айпара енді е?іреп ?зі жылады:
«?рпа?ымны? к?зі, ей, Алла, б?дан ж?з жыл кейін ашылар, мы? жыл кейін ашылар. ?йтеуір ашылар. ашылар. Тый к?з жасы?ды, ей е?іреген ел ата-баба ?онысын жо??ар?а бермей, тас-тал?ан етер ?лы?бар. Жаралы екені?ді білемін. Батыр ел ?місе жаралы болма?. Шал?ай?ан?а шал?ай – пай?амбарды? ?лы емес. Е?кейгенге е?кей – ??дайды? ??лы емеспісі??! Жері?ді тастама – жетім ?алар. К?з жасы?ды сен де тый, сайын дала: ??дай?а ш?кір, Жандостай ?лы? т?р?анда туырлы?тай м?ше?ді бермейді жау?а. Ей ?азан ат, жал-??йры?ы?ды ша? басып с?мірейме, ?не Жандос келе жатыр, ?олты?ы?ды жазарсы?. ??ла?ы?нан сада?ты? ызы?ы емес, самал жел еседі. »
И?, тамырсыз тал, тарихсыз ел болмас, - деген ата-бабамыз. Б?гін де егемен ел болды?. Дана Елбасымыз ал?а жетелеп келеді бізді. Болаша? ?мітті а?тар жастарымызды? легі ?андай тамаша! Осындай жастарымызды? бірі - жас а?ын, мені? ш?кіртім Жорабай Темірланны? «Жеттім міне, бейбіт к?нге б?гінгі» атты ?ле? жолдарына назар салайы?шы.
Жеттім міне бейбіт к?нге б?гінгі
Мен ?аза?пын – ?ыран ??спын, ?айсармын
?аншама рет тебіреніп, шай?алдым
?аншама рет м?з ?стінде тай?анап,
Та?дырыма к?п арнадым айтар м??.
Талай со?па? сергелде?де,
Рух пен жігер жерленгенде,
О?бай, о?бай с?ріндім.
Біра? бірден мен ?айтпадым.
Намысыма ж?гіндім.
?айта т?рып,
?айта бастым болаша?ты? ?адамын
Арпалысып, жеттім міне бейбіт к?нге б?гінгі.
Есті жиып, е?селеніп, ?уаттанып алдым да,
Аянбадым!
?мытпадым керектігін арды? да.
?аза?пын деп ма?тандым да
Болаша??а аттандым
С???а? бойым ас?а?танып азаматты? алдында.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«"Тамырсыз тал, тарихсыз ел болмас". Жазушы Оралхан Б?кеевті? шы?армашылы?ы туралы ой (Т?уелсіздікке арнау) »
Тамырсыз тал, тарихсыз ел болмас
Мақаламның басын Оралхан Бөкеевтің «Айпара ана» хикаясының үзіндісінен бастағанды жөн көрдім.
«Жыла сормаңдай ел! Жыла азып тозуға арналған жамиғат! Жетім-жесір. Жыла сайын дала ... ару – ана. Дүл-дүл ат сен де жыла». Өйткені, «адыр аспанға қарайсын – қып қызыл жоса қан. Адырлы далаға қарайсын – қып қызыл жоса қан».
Қайғылы көш күн шығысқа беттеп барады. Бұл - жоңғарлар салған зұлмат әлегі. Кеңдік болғанмен бірлігі жоқ ел еңіремегенде қайтеді, қаша көшпегенде қайтеді?! Қайдостай ер мерт болды. Жау қолында еркек кіндік қос немере қалды – осы қасірет. Айпара ана күйінішті. Ұрпақ үміт ақтар ма?
Қос бауырын алып келуге бала Жандос аттанды. Жоңғарлар қолына түсті. Олар кигізге орап, лаулаған отқа тастады. Кигіздің екі қабаты жанғанда аспан ана еңіреп жіберді, бәл-
кім қайырым – көмегі болар.
Ол соқыр түнде бала Бөкенші мен Борсықты ұрлап алды. Ботасы өлген аруананы көлік етіп , сүтін еміп қос сәби мен бала Жандос елге жетті. Ғажайып ерлік жасады. Ұлы ана Айпара енді еңіреп өзі жылады:
«Ұрпағымның көзі, ей, Алла, бұдан жүз жыл кейін ашылар, мың жыл кейін ашылар... Әйтеуір ашылар... ашылар. Тый көз жасыңды, ей еңіреген ел ата-баба қонысын жоңғарға бермей, тас-талқан етер ұлыңбар. Жаралы екеніңді білемін. Батыр ел әмісе жаралы болмақ. Шалқайғанға шалқай – пайғамбардың ұлы емес . Еңкейгенге еңкей – құдайдың құлы емеспісің?! Жеріңді тастама – жетім қалар... Көз жасыңды сен де тый, сайын дала: құдайға шүкір, Жандостай ұлың тұрғанда туырлықтай мүшеңді бермейді жауға. Ей қазан ат, жал-құйрығыңды шаң басып сүмірейме, әне Жандос келе жатыр, қолтығыңды жазарсың. Құлағыңнан садақтың ызыңы емес, самал жел еседі... »
Иә, тамырсыз тал, тарихсыз ел болмас, - деген ата-бабамыз. Бүгін де егемен ел болдық. Дана Елбасымыз алға жетелеп келеді бізді. Болашақ үмітті ақтар жастарымыздың легі қандай тамаша! Осындай жастарымыздың бірі - жас ақын, менің шәкіртім Жорабай Темірланның «Жеттім міне, бейбіт күнге бүгінгі» атты өлең жолдарына назар салайықшы.
