Т?рбие са?атыны? та?ырыбы: ?дептілік – т?рбие бастауы
Т?рбие са?атыны? ма?саты
1.О?ушыларды? білгендерін бір ж?йеге келтіру, толы?тыру, сыпайы с?здерді орнымен ?олдану?а ?йрену.
2.О?ушыларды? с?здік ?орларын молайту, ?дептілік пен ?депсіздік туралы ?з ойларын ?орытып, т?жырымдай білуге ?йрету.
3. ?лкенді сыйлау?а, адамгершілікке, имандылы??а т?рбиелеу, жа?сы ?асиетке ?йрету, жаман ?асиеттен жиренту ар?ылы адамгершілік ?асиетін дамыту.
Саба?ты? к?рнекілігі: Ма?ал-м?телдер, на?ыл с?здер жазыл?ан плакаттар, тірек сызбалар
Барысы: I. Кіріспе с?з.
II. Ж?мба?тар шешу. Кім тап?ыр ойыны.
III. Та?па?тар, на?ыл с?здер.
IV. Ма?ал-м?телдер. (?дептілік туралы)
V. Ситуациялы? жа?даяттар.
VI. Ассоц. карта. «Жал?астыр» ойыны.
VII. «Зе?гір к?ктем» ?н.
Барысы: ?йымдастыру кезе?і. I Кіріспе с?з
М??алім:Б?гінгі т?рбие са?атымыз ?дептілік та?ырыбында ?тіледі.
?дептілік- адамдарды? ?зара жа?сы ?арым-?атынасыны?, ж?ріс- т?рысыны? ережесі.Осы ?дептілік ережесін са?тау керек. Б?гінгі заман адамы сегіз ?ырлы, бір сырлы болып ?суі керек.
«?семпаз болма ?рнеге,
?нерпаз болса? ар?алан.
Сен де бір кірпіш д?ниеге
Кетігін тап та бар ?алан»деп Абай атамыз айт?андай кішіге мейрімді, досына ?айырымды, е?бекс?йгіш, шыншыл да ?ам?ор болса? ?се келе ата- ана?ны?, Отаны?ны? ма?танышы боласы?. Балалар, болаша? сендердікі сонды?тан білім ал?ан жолдары?нан бастап, мектеп ??ірінде болып жат?ан т?рбие ж?мыстарына назар аударып, ?стаздарды? берген т?лімдерін ?з бойлары?а жинап, ?негелі болып ?сулері? керек.Я?ни адам болып ?су ?шін тек ?з бойымыз?а жа?сы ?асиеттерді жинап ?суіміз керек. «Жа?сыдан ?йрен - жаманнан жирен» деген с?з.Ата-ана?ны? тілегі - сені? жа?сы адам болып, азамат болуы?.Сені? Отан с?йгіштігі?, о?у мен е?бектегі табыстары? ата-ана ?шін шексіз ба?ыт. Ата-ана?ны? алдында шыншыл бол! Кішіге мейірімді, досы?а ?айырымды бол!
II.Ж?мба?тар шешу.Кім тап?ыр ойыны.
«?дептілік» тобы
1. Ана?ны? анасы са?ан кім?(?же)
2.О? ая?, сол ая?.Кезек оны тебеді.(доп)
3.Бала т?рбиесі (бесіктен)
4. Жеті к?н. ( апта)
5. Мектептегі екінші ана?.(?стаз)
6.Бірлік болмай (тірлік)болмас.
7. Тілі жо? ?зінде,
С?зі бар ?зінде.(?алам)
8. С?ттен жасалатын та?ам.(ірімшік)
9. ?абат, ?абат ?аптама,
А?ылы? болса аттама. (кітап)
«?демілік» тобы
1. ?йреткен ілімді ?ыры? екі білімді. (?ліппе)
2. Ж?мыс бізді ?ш жаманды?тан ??т?арады.
ауырудан, жо?шылы?тан,( зерігуден)
3. Жа?сыдан ?йрен - жаманнан (жирен)
4. Білім ордасы не? (мектеп)
5. Халы?пен халы?ты, адам мен адамды те?естіретін не? (білім)
6. Бала тілі - (бал)
7. ?лкенге ??рмет - кішіге (ізет)
III. Та?па?тар, на?ыл с?здер.
Адам болатын бала-барлы? жа?сы ?асиеттерді ?йреніп, жаман мінез, жаман ?деттерден аула? болу?а тырысуы керек. Ендеше ?депті, а?ылды балаларды? ?андай болуы керек екенін мына ?ле?дерден ты?дайы?.
1- о?ушы
Ата- ананы? тілегі- адам болып ?скені?,
Адамды?ты? тірегі – адал болып ?скені?.
?дептілік дегені?- ?р?ашанда керегі?,
?семпазды? дегені?- ?уре сарса? ?легі?.
2- о?ушы
Т?ртіпті бала с?йеніш,
Т?бе? бір к?кке жетеді.
?рынша? бала жанында,
?рыс пен керіс ай?ай шу.
?стамды бала ма?ынан,
?намды ?ылы? бай?айсы?.
3- о?ушы
Кім ?лкенді сыйласа,
Кім ?лкенді ты?даса
?лкен бол?ан кезінде
Сыйлы болма? ?зі де.
4- о?ушы
Сыйла ?лкен кісіні
?ам?орлы??а ал кішіні.
Са?тап к?ше т?ртібін,
Ба?даршамны? ал тілін.
?дет ?ыл б?л ісі?ді,
Тазалап ж?р тісі?ді.
5-о?ушы
?арсы ал ерте к?н к?зін,
Т?сегі?ді жина ?зі?.
Асы?пай іш тама?ты,
Жалама ая?-таба?ты.
6-о?ушы
Пыша?ты ?ста о? ?олмен,
Шаныш?ыны сол ?олмен.
Нанды ?гітпе, ?адірле,
?абы?ымен б?рін же.
Сауса?ы?ды сорма?ын
Салыр сала? болма?ын.
7-о?ушы
Сыйлап с?лем беремін
К?ршілерді к?ргенде.
Ізетпен бас иемін,
?йге ?она? келгенде.
?депсіз деп с?кпесін,
Анама айтып ?кпесін.
8- о?ушы
Атам ма?ан ?ашан да,
Кішіпейіл бол деген.
Ата с?зі санамда,
Ма?танбауды ж?н к?рем.
9- о?ушы
?згелерден ?зімді,
Санамаймын жо?ары.
Арты? айтып с?зімді,
Желпінгенім жо? ?лі.
10- о?ушы
Атам ма?ан ?ашан да,
?ділетті бол деген.
Ата с?зі санамда,
Ж?рем тура жолменен.
11- о?ушы
?алдыратын ?ят?а,
Жал?ан с?зге т?збеймін.
Жеткізетін м?рат?а,
Тек шынды?ты к?здеймін.
12- о?ушы
Ізетті бала
Ерлан ?андай елгезек,
Берді а?ай?а жол кезек:
-А?ай ?афу еті?із!
Ал?а ?арай ?ті?із.
-О?асы жо?, ?ланым,
Ізеті?мен ?нады?.
Деп а?ай да Ерланды
Жа?сы к?ріп н?рланды.
?н: «Не деу керек?» (хор)
IV. Ма?ал-м?телдер. (?дептілік туралы)
М??алім: Ал енді балалар, кезекті ма?ал- м?телдерге берейік.
«Жа?сыдан ?йрен,
Жаманнан жирен» деген ма?алды ?алай т?сінесі?дер?
О?ушылар хормен:
Аула? ж?ріп жаман ?ылы?, ?деттен,
?йренеміз жа?сы мінез ?дептен.
1.?дептілік белгісі - иіліп с?лем бергені.
2.?депті бала - арлы бала, ?депсіз бала – сорлы бала.
3.?депсіз бала.Ауызды?тан атпен те?
А?ылды ?ария.Жазып ?ой?ан хатпен те?.
4.?депті? не екенін
?депсіз адамды к?ргенде ??арсы?.
5.А?а ?депті болса,- іні ?депті
Апа ?депті болса, - сі?лі ?депті.
VI. Ситуациялы? жа?даяттар.
« ?дептілік » тобы
1. Сіз отырсыз. ?лкен ?арт адам кірді.Бос орын жо?. Не істер еді?із?
2. К?шеде бір ?арт адам ??лап ?алды.Не істер еді?із?
3. Сіз мектепте біреуді ?а?ып кетті?із.Не істер еді?із?
«?демілік» тобы
1?лкен ?жейге к?мектесу ?шін, ?андай к?мегі?ді тигізер еді?.
2 Мектепке келгенде,саба??а кешігіп кіргенде.Не істер еді??
3 ?лкен кісі ?олында?ы тая?ын ??латып алды,не деу керек?
Хор: Ризашылы? ?ні. С?зі мен ?ні Луиза Хей
Ризамыз б?гінге,
Ризамыз б?гінге !
Ризамыз б?гінге,
Ризамыз ?азірге!
Ризамын, ризамын, ризамын б?гінге!
Ризамын, ризамын, ризамын ?азірге!
VII. Ассоц. карта. «Жал?астыр» ойыны.
«?дептілік» тобы
Адамны? бойында ?андай жа?сы ?асиеттер болады?
«?демілік» тобы
Адамны? бойында ?андай жаман ?асиеттер болады?
«?дептілік» тобына. Не істеуге болмайды?
- ?лкендерді? алдынан ( кесіп ?туге болмайды)
- кішкене баланы ( жылату?а болмайды)
- ??старды (ату?а болмайды)
- саба?тан ( кешігуге болмайды)
- сыныпта ( ай?айлау?а, ж?гіруге, шашу?а, секіруге болмайды)
«?демілік» тобына. Не істеу керек?
- ?лкенді ( сыйлау керек)
- ?лкендерді? ( тілін алу керек)
- кішілерге (?ам?ор болу керек)
- о?у ??ралдарын ( к?тіп, таза ?стау керек)
- саба?ты жа?сы ( о?у керек)
М??алім: «?деп» деп «?дептілік» деп ?андай мінез бен іс- ?рекетті айтамыз?
1-о?ушы: ?дептілік деп ?лкенді сыйлауды, достарды, айналада?ы адамдарды ??рметтеуді айтамыз. ?депті адам бас?адан сыйласым к?тпей- а? алдымен ?зі бас?аны ??рметтеп, арда?тай біледі.
2-о?ушы:Сонымен ?дептілік дегеніміз ?деп, ізет, инабат, сыйласым, ??рмет, ?ам?орлы? деген с?здерді білдіреді екен. Та?ы да бір айтатын жа?дай бір- бірімізге кешірімді болу керек, ол да- ?дептілік.
VIII. «Зе?гір к?ктем» ?ні
М??алім: Балалар, б?гін біз сіздермен ?дептілік жайлы білдік. ?р адам ?зін кез-келген жа?дайды кез-келген жерде т?ртіпті ?стап, ?депті де ?демі с?йлей білуі керек екен. ?депті адам жаманды?ты жа?сылы??а баурап, ?зіні? а?ылдылы?ын таныта білуі керек.Я?ни адам болып ?су ?шін тек ?з бойымыз?а жа?сы ?асиеттерді жинап ?суіміз керек. «Жа?сыдан ?йрен - жаманнан жирен» деген с?з осы екен.
Бойында осындай ?асиеттер бар баланы біз ?андай бала дейміз?
- т?ртіпті, ?депті, ?лгілі т.б.
А?ын:Ермек ?тетілеуов шума?тарында былай дейді.
«Жабыр?ауды білмейміз.
Жал?аулы?ты с?ймейміз,
Біз таланты жас ?лан
?лгі аламыз жа?сыдан», деген екен.
Осымен б?гінгі ашы? т?рбие са?атымыз ая?талды.