Кітапхана менеджер ?шін оны? ?орша?ан адамдар?а білдіретін ?сері ?те ма?ызды, сонды?тан ол ?зіні? жеке имиджін ?алыптастыру ?шін этикет ережелерін білуі ?ажет ж?не ?зін-?зі осы ережелерге с?йкес ?стауы тиіс.
Этикет — б?л адам ?ылы?тарын реттеуді? нысандарыны? біреуі болып табылады, біра?, этикет ережелері формалды бол?анды?тан, олар адам?а еркін та?дау м?мкіндігін бермейді. Б?л ережелерді біліп, орындап отыру ?ажет. Этикетті? тілі негізінде жалпы адамдар арасында?ы ?дептілік талаптарын білдіреді, сонымен ?атар, ол адамдар арасында?ы жас?а, ?ызметке байланысты ж?не бас?а да айырмашылы?тар иерархиясын реттейді. Этикет тілінде на?ты ?алыптас?ан жа?дай?а с?йкес ж?зеге асырылатын ?рекеттерді? дайын ?лгісі ?сынылады.
?азіргі танда іскерлік этикет демократиялы? принциптер негізінде жа?артылады, біра?, сонымен ?атар этикетті? негізінде ?асырлар бойы ?олданылып келе жат?ан ережелер салын?ан, мысалы: сыпайылы?, т?рбиелік, ?дептілік, жа?сы мі?ез ж?не бас?алары. Т?рбие к?рген адам ?шін б?л ережелерді орындау ?дет, оларды са?тап ж?ру ?иын?а со?пайды.
Этикетті? ерекшелігі диалогиялы? болып табылады, бас?аша айт?анда, этикет ережелеріне с?йкес бір-бірімен ?атынасатын адамдар осы ережелерді біліп, «бір с?тте с?йлесуі» тиіс. Мысалы, егер адамдар міндетті т?рде бір-бірімен амандасу?а ?деттенбеген болса, сізді? амандас?аныныз?а олар тан ?алып ?арауы м?мкін. Сонды?тан, м?дениетті ортада этикетті? жалпы ережелерін білім са?тау ?ажет. Адамны? жалпы м?дениеті к?птеген белгілерден ??ралады, солардын ішіндегі біреуі-т?рбиеліктін сырт?ы к?рінісі. Іскер адам киім стилін танда?анда ?о?амда?ы ?зіні? жа?дайын, толы?ты?ын, жасын ж?не ?айда баратынын ескеруі тиіс.
Кітапхана – о?ырман мен кітап арасында?ы негізгі алтын к?пір. Бір ?ажабы, осы заман?ы а?парат тасымалдаушы технология ж?йесінде де кітапхана ма?ызды буын болып саналады.
?азіргі кезде адамдарды? ?скеле? талабын ?ана?аттандыру, рухани байлы?ы мен жалпы ?абілетін дамыту ж?не жо?ары эстетикалы? тал?амын ?алыптастыру міндеттерін іске асыруда кітапханаларды? алатын орны ерекше.
Кітапхана м?дениет саласы ретінде а?паратты?, білім беру ж?не м?дени-а?арту ?ызметіні? негізгі болып табылады. Кітапханаларда о?у феноменін тиімді пайдалану мен дамытуды? сан ?асырлар бойы ?алыптас?ан бай т?жірибесі са?тал?ан. Олар кітаптарда жина?тал?ан адамзат жадыны?, ?лт жадыны? алтын ?оры, ал кітапханашылар – сол те?десіз ?азынаны? шыра?шылары іспеттес.
Кітапхана ?асырлар бойы келе жат?ан шыра?ы бтік парасатталы? пен білімділікті? киелі ордасы. Заманымызды? ?р кезе?інде кітапханашы ?ызметі туралы ??ым жо?ары болуы тиіс. Кітапханашы кітапханада тек кітап береді деген тар ??ым орнына, ?о?амда кітапханашы маманды?ыны? ?ажеттілігін мойындайтын о? пікірлер мен к?з?арастар ?алыптастыру керек. Кітапханашы маманы туралы т?сінік тере? м?нді, ?ажеттілігі жо?ары болуына к??іл б?лінуі тиіс.
Б?гінгі кітапхана ?жымдары ?здеріні? д?ст?рлі болмысына табан тірей т?рып, осы заман?ы а?паратты? жа?а технологиялар ?о?амны? тірек элементтеріне айналу?а ?мтыл?ан ?леуетті, ?леуметтік топ?а жатады. Кітапхана ?ызметін автоматтандыру мен компьютерлендіру де?гейі, б?л процестерді электронды? ?кімет ж?йесінде пайдалану м?мкіндіктері осы?ан ме?зейді. ?азір жекелеген электронды кітапханалар ?ана емес, мемлекеттік де?гейде орталы?тандырылы?ан электронды? кітапханалар ж?йесін ??ру м?сілесі де к?н т?ртібіне ?ойылып отыр. М?ндай ірі жобалар мемлекеттік бюджетті? ?олдауымен белсенді т?рді ж?зеге асырыла бастады.
Кітапханашы ?ызметі – ол танымал кітапхана оперциясын кітапханада ж?не осы?ан ??сас а?паратты? мекемлерде орындайтын кітапханалы? білім бар маман. ?рбір а?паратты? ж?йе – б?л ??жаттарды? ж?йелі ?йымдасына ж?не а?паратты? технологиямен электронды? техниканы ?олданады, іске асырады. А?паратты? процесс б?л жина?тау, ??деу, іздестіру, са?тау ж?не тарату, а?парат бол?анымен кітапхананы осы процестер ж?ретін ?леуметтік институт деп атайды.
Кітапханашыны? басты ма?саты – елді? ?рпа?ын білім дариясына ба?ыттау ?шін ?ызмет ету. Сонымен ?атар о?ырмандарды? кітап о?уына жеткешілік ету ж?мыстарыны? арасынан ?дебиеттерді насихаттауда?ы к?пшілік ж?мыстарыны? алатын орны ерекше. Жас ?рпа??а т?рбие беруде оларды? жан-жа?ты дамуына, е?бекті с?юіне, ?лкен ?негеге т?рбимелеуде кітап?а ?атысты т?рбие ж?мысыны? ?рт?рлі ?дістерін ке?інен ?олданады ж?не сол ?дістерді жетілдіруге тырысады.
Кітапхана ?мірі – сырт к?зге біліне, бай?ала бермейтін а?ысы, баяу, тула?ан тол?ындар ішінде жататын ?мір. Сол ?мірге бойлап, дендеп енген адам ?ана б?л ша?ыра?ты? ?асиеттілігін, кітапханашы маманды?ыны? ?ыры мен сырын а??ара алма?.
Кітапхана — м?дениетті? жо?ары де?гейі ж?не а?парат пен білім ?лемі ретінде онда ж?мыс істеген адамнан еріксіз жо?ары стильді талап етеді. Жа?сы с?зді дайындау ?з алдына, оны? мазм?ны? ты?даушыларды? жаны мен ж?регіне д?рыс жеткізе білу бас?а шаруа. Осыны? барлы?ына д?рыс жол?а ?ойыл?ан с?йлеу м?нері ар?ылы ?ол жеткізуге болады Журналист, м??алім маманды?тары т?різді кітапханашы маманына да с?йлеу м?дениетін, с?з ?нерін ме?геру ?те ?ажет. Жо?ары к?сіби де?гейде белгілі бір кітапты насихаттау, болмаса, ?зіні? к?з?арасын білдіріп, адамдармен ?арым-?атынас?а т?су ?шін білім ?ана жеткіліксіз, кітапханашы?а с?йлеу м?дениетіні? негізі аса ?ажет.
«С?йлеу м?дениеті» ??ымына адамны? сезімі мен ж?регіне ?оз?ау салып, оларды белгілі бір ма?сат?а ж?мылдыра білу ?нерін жат?ызу?а болады. Д?рыс с?йлей білу — ?мірдегі жетістіктерді? бастауы, к?сіптік де?гейді? жо?арылы?ын к?рсетеді. 1893 жылы орысты? жазушысы А.П.Чехов Москва университетіне риторика п?ніні? енгізілетінін естіп ?олдау к?рсетеді. А.П.Чехов зиялы адамны? д?рыс с?йлей алмауы, д?рыс жаза ж?не о?и алмауымен бірдей деген.
С?йлеу м?дениетін ме?герген адам, ?зіні? ойын д?рыс жеткізе алады, ты?даушыны? ойын бас?а арна?а б?рып ?кететіндей арты? с?з айтпайды. ?з уа?ытында ж?не орнымен айтыл?ан с?з ?андай жа?дайлардан да жол тауып кетуге к?мектесетіні с?зсіз.
К?птеген ата?ты жазушылар, кітапханатанушылар с?з — д?рыс пайдаланушыны? ?олында болса, мы?ты ?ару болып есептеледі, еш?андай кітап, плакат адамны? с?зін алмастыра алмайды деп есептейді. Гете кітап к?п н?рсеге ?йретеді, біра? ?стаз бен уа?ыздаушыны? к?шіне жетпейді деген. Орыс жазушысы А.Гончаров болса, ?андай да бір керемет кітаптар ?зіні? д?рыс насихаттаушысын таппаса, ол сол беті ?лі д?ние болып ?алады дейді.
С?йлей білу кітапханашы маман?а аса ?ажет, себебі ол о?ырмандармен, ?ріптестермен, ?о?амды? мекемелермен ?немі ?арым-?атынаста болады.
Осы жа?дайды? барлы?ы болаша?та?ы ?лы шешенді то?татпайды. Ол жерді? астынан ?зіне орын жасап алып шешендік ?нерге ?йрене бастайды. Сырт?а шы?пау ?шін шашын жартылай алып тастайды. Алдын ала датайды. Сырт?а шы?пау ?шін шо т? йындап ал?ан с?здерді ол са?аттап с?йлейді, тілін ??рмет с?йлейтін кемшілігін жою ?шін, дем алмастан тау?а к?ніне неше рет шы?ады, те?із жа?асына келіп, тілі мен тіс еттеріні? ?ана?анына ?арамай аузына ?са? тастарды толтырып алып те?із шуынан да ?атты ай?айлап тіліні? кемшілігін жою?а тырысады. Ал иы?ы ?з ?алпынан т?мен т?сіп кетсе, алдын ала дайындап ?ой?ан ?ткір семсер ар?асына ?адалатын. Міне, осындай жан?иярлы? е?бекті? ар?асында Демосфен ?зіні? алдына ?ой?ан ма?сатына жетіп ?зіне тиесілі ?кесінен ?ол?ан м?раны даулап алады. Ол кереметтей шешен болып шы?ады, мында?ан ты?даушыларды? ??рметіне ие болып, с?з ??діретіні? ар?асында ?аншама мелллекеттерді? та?дырына ы?пал етеді. Б?л мысалдан ?андай ?орытынды шы?ару?а болады, ?зінді ?зі? т?рбиелесе?, е?бектенсе? с?з с?йлеу ?нерін де ме?геруге болатынын к?рсетеді.