Использование интерактивных методов на уроках естествознания в начальной школе

BUXORO VILOYAT XALQ TA’LIMI XODIMLARINI QAYTA TAYYORLASH VA ULARNING MALAKASINI OSHIRISH HUDUDIY MARKAZI Boshlang‘ich sinf tabiatshunoslik darslarida interfaol usullardan

foydalanish

Использование

интерактивных методов на уроках естествознания в начальной школе

Maktabgacha, boshlang‘ich va maxsus ta’lim metodikalari kafedrasi o‘qituvchisi To‘rayeva Sanobar Sulaymonovna

BUXORO – 2020

“ Darsliklarda millat fikrining,

Millat tafakkuri va millat mafkurasining

Eng ilg’or namunalari aks etishi kerak”

I.A.Karimov

“ Tabiatshunoslik” darslarida Vatanimiz bo’ylab sayohat

Maqsad: Ishtirokchilarni tabiatshunoslik darslaridagi murakkab mavzularni o’rganishda interfaol metodlar va mashqlardan foydalanish namunalari bilan tanishtirish

• Tabiatshunoslik darslarida berilgan murakkab mavzularni o’rganilganda, shu jumladan o’qituvchi va o’quvchilar bilan o’tkazilgan so’rovlar natijalariga ko’ra xaritalar bilan ishlash jarayonida bo’shliqlar mavjudligi kuzatildi.

Tabiatshunoslik

4-sinf

Vatanimiz bo’ylab sayohat

“ Xarita” mashqi

Maqsad:

• Vatanimiz viloyatlari va ulardagi foydali qazilmalar haqidagi ma’lumotlarini boyitish.
• O’quvchilarning xarita bilan ishlash ko’nikmalarini rivojlantirish.

Metod:

• - kichik guruhlar ishi;
• - savol-javob;
• - taqdimot.

• Jihozi: viloyatlar xaritasi tushirilgan nusxalar, xarita qirqimlari solingan konvertlar, yelim, marker, A3 format qog’ozi, skotch.

Sirdaryo, jizzax, samarqand

1-bosqich

2-bosqich

Sirdaryo, jizzax, samarqand

samarqand

Jizzax

Foydali

qazilmalar:

oltin, volfram,

neft, tabiiy gaz,

marmar, granit,

ohaktosh

Foydali

Qazilmalar:

Oltin, kumush,

Marmar, granit

ohaktosh

Tabiatshunoslik darslarini qiziqarli va samarali o’tishda, dars mazmunini boyitishda quyidagi metod va ta’limiy mashqlarni tavsiya etamiz:

Tabiatshunoslik 4-sinf Mavzu: Cho`l tabiati “Tasdiqlar” mashqi

Maqsad:

• O’quvchilarning cho’l tabiati haqidagi tushunchalarini mustahkamlash;
• O’zaro kelisha olish, qaror qabul qilish ko’nikmalarini rivojlantirish.

Metod:

- kichik guruhlar ishi;

- “T – sxema” metodi;

- ajratish metodi;

- savol-javob metodi;

Jihozi: tarqatma solingan konvertlar, A3 format qog’oz, yelim.

• Cho`l zonasida yog`ingarchilik 2000 mm bo`ladi.
• -Cho`lda yoz 6 oy davom etadi.
• -Cho`lda bo`g`ma ilon,kapcha ilon,cho`l qora iloni,qalqontumshuq kabi ilonlar ko`p uchraydi.
• -Cho`lda havo temperaturasi 100 darajagacha ko`tarilishi mumkin.
• -Cho`lda yantoq o`simligi ildizining uzunligi 2 metrni tashkil etadi.
• -Yer sayyorasining to`rtdan ikki qismini suv egallagan.
• -Tuya suvsizlikka bir hafta chidaydi.
• -Cho`lni o`zlashtirish ekologik halokatlarga olib keladi.
• -Garmsel –issiq shamol degani.
• -O`lkamiz cho`llarida kaltakesakning faqat cho`l agamasi va qizilquloq kaltakesagini uchratish mumkin.
• -O`lkamizdagi gilli cho`llarning katta qismi insonlar tomonidan o`zlashtirilgan.
• -Qishda cho`lda havo harorati 60 darajagacha sovuq bo`lib, qor yog`adi.

haqiqat

Yolg’on

haqiqat

Yolg’on

-Cho`lda yoz 6 oy davom etadi.

-Cho`lda bo`g`ma ilon,kapcha ilon, cho`l qora iloni, qalqon-tumshuq kabi ilonlar ko`p uchraydi.

-Tuya suvsizlikka bir hafta chidaydi.

-Cho`lni o`zlashtirish ekologik halokatlarga olib keladi.

-Garmsel –issiq shamol degani.

-O`lkamizdagi gilli cho`llarning katta qismi insonlar tomonidan o`zlashtirilgan.

- Cho`l zonasida yog`ingarchilik 2000 mm bo`ladi.

-Cho`lda havo temperaturasi 100 darajagacha ko`tarilishi mumkin.

-Cho`lda yantoq o`simligi ildizining uzunligi 2 metrni tashkil etadi.

-Yer sayyorasining to`rtdan ikki qismini suv egallagan.

-O`lkamiz cho`llarida kaltakesakning faqat cho`l agamasi va qizilquloq kaltakesagini uchratish mumkin.

-Qishda cho`lda havo harorati 60 darajagacha sovuq bo`lib, qor yog`adi.

• - Cho`l zonasida yog`ingarchilik 2000 mm bo`ladi.
• (Yolg`on. Cho`l zonasida yog`ingarchilik 100-150 mm bo`ladi.)
• -Cho`lda yoz 6 oy davom etadi. ( Rost. Cho`lda yoz 6 oy davom etadi.)
• -Cho`lda bo`g`ma ilon,kapcha ilon,cho`l qora iloni,qalqontumshuq kabi ilonlar ko`p uchraydi.
• ( Rost. Cho`lda bo`g`ma ilon,kapcha ilon,cho`l qora iloni,qalqontumshuq kabi ilonlar ko`p uchraydi.)
• -Cho`lda yantoq o`simligi ildizining uzunligi 2 metrni tashkil etadi.
• ( Yolg`on . Cho`lda yantoq o`simligi ildizining uzunligi 40 metrni tashkil etadi.)
• -Yer sayyorasining to`rtdan ikki qismini suv egallagan.
• ( Yolg`on. Yer sayyorasining to`rtdan uch qismini suv egallagan.)
• -Tuya suvsizlikka bir hafta chidaydi. ( Rost .Tuya suvsizlikka bir hafta chidaydi.)
• -Cho`lni o`zlashtirish ekologik halokatlarga olib keladi.
• ( Rost. Cho`lni o`zlashtirish ekologik halokatlarga olib keladi. )
• -Garmsel –issiq shamol degani.( Rost. Garmsel –issiq shamol degani.)
• -O`lkamiz cho`llarida kaltakesakning faqat cho`l agamasi va qizilquloq kaltakesakni uchratish mumkin.
• ( Yolg`on. O`lkamiz cho`llarida kaltakesakning cho`l agamasi, qizilquloq,tirik tug`ar, ko`k, gajakdum,yugurdak,sinksimon,kulrang echkemar kabi kaltakesak turlarini uchratish mumkin.)
• -O`lkamizdagi gilli cho`llarning katta qismi insonlar tomonidan o`zlashtirilgan. ( Rost .O`lkamizdagi gilli cho`llarning katta qismi insonlar tomonidan o`zlashtirilgan.)
• -Qishda cho`lda havo harorati 60 darajagacha sovuq bo`lib, qor yog`adi.
• ( Yolg`on. Qishda cho`lda havo harorati 20 darajagacha sovuq bo`lib, qor yog`adi.)

Atrofimizdagi olam Tabiatshunoslik 1-2-3-sinf Mavzu : Yovvoyi va uy hayvonlari O`z juftini top

Maqsad:

• O’quvchilarning uy va yovvoyi hayvonlar haqidagi tasavvurlarini boyitish;
• Hamkorlikda ishlash, o’zaro do’stona munosabatda bo’lishga yo’llash.

Metod:

• - individual ish;
• - juftliklar ishi;
• - kichik guruhlar ishi;
• - taqdimot.

Jihozi: hayvonlar rasmi, ularning xususiyatlari yozilgan tarqatmalar, A4 format qog’ozi, marker.

Uzun xartumli va kuchli - fil

Ehtiyotkor, ayyor - tulki

Kichkina va jingalak yungli - qo`zichoq

Qulog`i uzun, epchil - quyon

Bo`yni uzun, o`txo`r - jirafa

Yirtqich, go`shtxo`r - bo`ri

Yo`l-yo`l terili, go`shtxo`r - yo`lbars

Maymoq, asalxo`r - ayiq

Usti tosh, o`rtasida chanoqi bosh - toshbaqa

Suvsizlikka chidamli,qo`sh o`rkachli – tuya

Soqolli, qo`rqoq - echki

Chopqir, tuyog`I qattiq - ot

Tikonli, kichkina - tipratikan

Sudraluvchi, zaharli - ilon

Ovozi yoqimli, kichkina - bulbul

Uzun xartumli va kuchli

Ehtiyotkor, ayyor

Kichkina va jingalak yungli

Qulog`i uzun, epchil

Bo`yni uzun, o`txo`r

Yirtqich, go`shtxo`r

Yo`l-yo`l terili, go`shtxo`r

Maymoq, asalxo`r

Usti tosh, o`rtasida chanoqi bosh

Suvsizlikka chidamli,qo`sh o`rkachli

Soqolli, qo`rqoq

Chopqir, tuyog`i qattiq

Tikonli, kichkina

Sudraluvchi, zaharli

Ovozi yoqimli, kichkina

Tabiatshunoslik

3-sinf

Tabiat va inson salomatligi

“ Daryo” mashqi

Maqsad:

• O’quvchilarning sanitariya va shaxsiy gigiyena yuzasidan bilimlarini chuqurlashtirish;
• Hamkorlikda ishlash ko’nikmalarini rivojlantirish.

Metod:

• - aqliy hujum;
• - savol-javob;
• - kichik guruhlar ishi;
• - taqdimot.

• Jihozi: A1 format qog’ozi, marker,tarqatma uchun rangli qog’ozlar, yelim, skotch.

Salomatlik qirg’og’i

Aqliy hujum

Inson salomatligiga salbiy ta’sir ko’rsatuvchi qanday yuqumli kasalliklarni bilasiz?

Salomatlik qirg’og’i

gepatit

pedikulyoz

dizenteriya

qizamiq

gripp

Salomatlik qirg’og’i

gepatit

pedikulyoz

dizenteriya

qizamiq

gripp

Vaqtida dam olish

Qo’lni yuvish

Meva va

Sabzavotlarni

Shaxsiy gigiyenaga

yuvib yeyish

Rioya qilish

To’g’ri

ovqatlanish

Kun tartibiga

Rioya qilish

“ Sanitariya va gigiyena qoidalari” eslatmasi ro`yxati tuziladi.

Uy hayvonlari

1

Yovvo-yi hay-vonlar

2

Butali o’simlik-lar

3

Gullar

4

Daraxt-lar

5

Uy hay-

1

vonlari

Yovvoyi

2

hayvon-lar

Butali o’simlik-lar

3

Gullar

4

Daraxt-lar

5

ayiq

Osmon

Sigir

O’simlik

T

A

B

I

A

T

BEAR

SKY

COW

PLANT

N

A

T

U

R

E

Boshlang’ich sinf o’quvchilarida tabiatshunoslik fanidan tayanch kompetensiyalarni shakllantirish

Yuqorida ko’rib chiqilgan ta’limiy mashqlar va metodlar o’quvchilarning tayanch kompetensiyalarini shakllantirishda katta ahamiyatga ega:

1. Kommunikativ kompetensiya - muloqotga kirishishda muomala madaniyatiga rioya qilish, muomalada suhbatdosh fikrini hurmat qilish, olgan bilimlari asosida mustaqil fikr yuritish, voqea-hodisalarga mustaqil ravishda munosabat bildirish, mavzudan kelib chiqib, savollarni to’g’ri qo’ya olish va javob berish, jamoaviy hamkorlikda ishlay olish.

2.Axborot bilan ishlash kompetensiyasi – jurnal va gazetalarda berilgan ma’lumotlarni o’rganib borish, axborot manbalaridan foydalana olish.

3.Shaxs sifatida o’z-o’zini rivojlantirish kompetensiyasi- o’qib o’rganish orqali bilimini oshirib borish,o’zini xato va kamchiligini to’g’ri tushunish, o’zini nazorat qilish, xatolarini tuzatishga harakat qilish.

4.Ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasi – o’zining o’quvchilik burchi va vazifalarini bilish, unga rioya qilish, sinfda o’z o’rniga ega bo’lish, maktabdagi va maktabdan tashqari tadbirlarda ishtirok etish va muomala madaniyatiga amal qilish.

5.Umummadaniy kompetensiyalar – ozodalikka rioya qilish, o’quvchining odob-axloq qoidalariga rioya qilish, o’zi yashab turgan diyoridagi tarixiy obidalarni bilish, Mustaqillik yillarida bunyod etilgan inshootlarni hamda muqaddas qadamjolarni bilish va ularni hurmat qilish.

6.Matematik savodxonlik, fan va texnika yangiliklaridan xabardor bo’lish hamda foydalanish kompetensiyasi – vaqtni to’g’ri taqsimlash, kundalik faoliyatda turli chizmalarni chiza olish va foydalanish ehtiyoji uchun kerak bo’lgan narsalardan tejab foydalanish.

Xulosa

• Bugungi mashg’ulotimizdan o’zingiz uchun qanday ma’lumotlarni yangilik sifatida qabul qildingiz?

“ Aktivator 3-2-1” mashqi

• Esimda qoldi – 3
• Muhim bo’ldi – 2
• Zudlik bilan qo’llayman - 1

E’tiboringiz uchun rahmat!