Доклад "Изонить"

МР «Усть- Алданский улус (район)»

МКУ « Управление образования»

МБОУ « Тандинская СОШ»

РЕФЕРАТ НА ТЕМУ: «ИЗОНИТЬ»

Выполнила: Слепцова Анжелика,

ученица 1 класса

МБОУ « Тандинская СОШ».

Руководитель: Никифорова А.Д.,

учитель начальных классов

МБОУ « Тандинская СОШ».

2015

Былаан

Киириитэ.

1. баьа. Изонить историята.

1. Изонить теруттэниитэ.

1. Изонить бугун.

1. баьа. Толоруу техниката.

2.1. Туттуллар матырыйааллар уонна инструменнар.

2.2. Улэ ситимэ.

2.3. Еннер оруоллара.

3 баьа. Бэйэм оноьуктарым.

3.1. Сибэккилэр, сулустар, хаардар.

3.2. Урумэччилэр, кетердер.

3.3. Муора, космос эйгэлэрэ.

Тумук.

Туттуллубут литература.

1 « Сабынан оьуор – ойуу» Егорова Н.М.

1. « Техника изонити для дошкольников» Гусарова Н.Н

2. « Дошкольное воспитание» №8 2009 г.

3. « Волшебная нить» Бурундукова Л.И.

Киириитэ.

Изонить диэн кытаанах теруккэ сабынан хартыынаны уруьуйдааьын ааттанар. Атыннык картонна вышивкалааьын дэнэр. Кини судургутук толорулларынан, оноьук кэрэ кестуулээ5инэн киьи интириэьин тардар. Изонитынан дьарыкка матырыйаалы булууга ороскуота кыра буолар. Кыра ороскуотунан кэрэ, хатыламмат кестуулэри оноруу бугунну куннэ сункэн суолталаах (актуальнай)

Улэм сыала:

- Изонить сайдыбыт историятын, улэ технологиятын уерэтии.

-Бэйэм хоббибын-изонитынан дьарыкпын рекламалааьын.

Соруктара:

-Изонить сайдан кэлбит историятын литератураттан билсии.

- Изонитынан улэ технологиятын баьылааьын.

- Бэйэ оноьуктарынан араас таьымнаах конкурстарга, быыстапкаларга кыттыы.

Объект: Изонить- декоративно-прикладной искусство биир керунэ.

Предмет: Изонитынан оноьук.

Гипотеза: Изонитынан дьарыгырыы киьи кэрэ эйгэни кэрэхсиир буоларыгар олук уурар.

Практическай туьата:

-Изонитынан дьарыктаныыга о5о мелкай моториката уонна айар дьо5ура сайдар.

Изонить кеметунэн кыра киэргэллэртэн са5алаан дьиэ интерьерыгар тиийэ тупса5ай кестууну оноруохха сеп.

-Мин улэм холобуругар оло5уран саастыылаахтарым изонитынан дьарыктанан иллэн кэмнэрин туьалаахтык атаарыахтара диэн ба5а санаалаахпын.

Сананы киллэрии: Бэйэ айбыт графическай оьуорунан хомуурунньук оноруу.

Чинчийии ньымалара:

-Изонить туьунан матырыйааллары хомуйуу.

-Изонитынан дьарыгырар дьону кытары бэсиэдэлэьии, субэ ылыы.

Улэм 3 бастан турар:

1-гы баска изонить теруттэммит кэмиттэн бугунну куннэ диэри сайдан кэлбит историятыттан быьа тардыыны киллэрдим.

2-с баска улэ тэрээьинигэр туттуллар матырыйааллар керуннэрин, улэлииргэ табыгастаах инструменнары ырыттым. Маны таьынан улэ толоруллар технологиятын, ену таба биэрии оруолун уонна улэ ситимин быьаардым. Манна борустуой уонна уустук фигуралары оноруу хардыыларын кердердум.

3-с баска бэйэм оноьуктарбын билиьиннэриибин киллэрдим.

Улэм хайысхатынан … туьааннаах литератураны билистим. Сыьыарыыларбар бэйэм оноьуктарым хаартыскаларын уонна салгыы уерэнэн улэлиирбэр наадалаах оноьуктар эскизтэрин, маны таьынан изонитынан улэни сана са5алааччыларга бэйэм субэбин суруйбут ыйынньыкпын киллэрдим.

Изонить историятыттан.

Изонить диэн хордуонна еннеех саптары быьыта охсуьуннаран оьуор оноруу техниката ааттанар. Бу техника туттуллар матырыйаала боростуой, кестумтуе уонна улахан ороскуота суох буолан элбэх киьи биьирэбилин ылбыт. Сабынан оьуордаан кыра кинигэ закладкатыттан сагалаан улахан хартыынага тиийэ оноруохха сеп.

Изонить техниката аан бастаан Англияга уескээбит. Англияга танас ерееччулэр хаптаьынна тоьо5олору саайан баран онно сабы араастаан иилэн оьуор онороллоро эбитэ уьу. Ол оьуордарынан кинилэр танаьы, дьиэлэрин киэргэтэллэр эбит. Англия математига Мэри Эверест Буль бу техниканы чинчийэн, уерэтэн баран оголорго аан бастаан геометрияны билиьиннэрэргэ олус туьалаах буолсу диэн боростуойдук хордуонна оьуордары онорорго уерэппит. Изонить техникатынан ордук куускэ 21 уйэгэ дьарыктанар буолбуттар.

Изонить билиннитэ.

Билигин Англия, Америка оскуолаларыгар изонить техниката о5о фантазията, тарба5а, ейе сайдарыгар олус туьалаах ньыма диэн оголору кыра эрдэхтэриттэн билиьиннэрэллэр эбит. Бу техниканан Англияга, Америкага, Данияга элбэх киьи себулээн дьарыктанар. Араас открыткалары онорон бэлэхтэьэллэр эбит. Билигин бу техниканан дьарыктанарга анаан кинигэлэр, альбомнар бааллар. Уонна интернет ненуе элбэх матырыйаалы булуохха сеп, бу техниканан дьарыктанар дьону кытта сибээстэьиэххэ да сеп.

Россияга бу техника санардыы сайдан эрэр техниканан биллэр. Изонить техникатын ессе уруьуйдаан, сыьыаран, о5уруонан киэргэтэн , ситэрэн биэрэллэр.

Мин эбээм , Наталия Михайловна изонить техникатын оскуола иннинээги саастаах оголорго билиьиннэрэр. Кини бэйэтин улэтин тумэн иитээччилэргэ септеех кеме матырыйаал онорон улэтин уоппутун тар5аппыта. Миигин уонна балтыбын Каролинаны эбээбит уерэппитэ.

Бу техника ейдуургэ судургу, боростуой уонна тургэн буолан биьиги бары себулээн дьарыктанабыт.

Оьуордааьын техниката.

1 Туттуллар матырыйаал.

Изонить техниката туттуллар матырыйаала бэрт боростуой, кестумтуе.

1. Араас еннеех хордуон, бархатнай кумаа5ы.

2. Улахан со5ус хайа5астаах иннэ.

3. Кыптыый.

4. Араас еннеех саптар ( иистэнэр сап арааьа, мулине, ирис ,баайар саптар)

5. Линейка,

6. Циркуль.

7. Муннук, тегурук трафареттара.

Улэ ситимэ.

Изонить техниката икки разделга арахсар.

1 Ус муннуктар

2 Тегуруктэр.

Улэ биир муннугу оьуордууртан са5аланар. Бастаан улэ иннин кэннин араара уерэтиллэр. Улэ иннигэр оьуор, кэннигэр кеннеру сиик кестуехтээх

М у н н у к т а р

Муннугу тигии техниката:

Улэ биир муннугу оьуордууртан са5аланар. Хордуонна ус муннугу ойуулаан баран, туруору утарыта сытар икки еруттэрин устун тэн ахсааннаах точкалары иннэнэн тэьитэ анньыллар. Улэ хордуон кэтэх ертуттэн са5аланар. Иннэлээх сабы бастакы уутунэн таьааран, бэьис ууккэ угуллар, бэьистэн алтыьынан таьаарыллар уонна иккискэ угуллар. Салгыы схема кеметунэн оьоруллар:

2 —3 ; 3 - 7; 7 –8; 8—4; 4 –5; 5 - 9.

Биирдии ууккэ биирдиитэ эрэ иннэлээх сап угуллар, арай саамай уеьээнни ууккэ иккитэ угуллуон сеп.

Муннугу оьуордууру сатаан баран араас муннуктары холбоон сап енун дьуерэлээн араас паннолары, закладкалары оноруохха сеп.

Холобур :

 

 

«Ураьалар»

« Зонтик»

« Клоуннар»

Т е г y р у к т э р

  Тегуругу тигии техниката:

Тегуругу оьуордуур, муннугу оьуордуурдаа5ар, быдан уустук улэлээх. Манна ахсааны ере таннары учугэйдик аа5арга уерэнэ5ин уонна хорда диэн ейдебулу билэ5ин. Хорда диэн иннэнэн тэьэ анньыллыбыт хайа5ас икки арда ааттанар. Хорда теьенен кылгас да, тегурук кытыытынаа5ы оьуор соччонон синньигэс, ортото киэн буолар. ¥лэни бастакы ууттэн са5алыыбыт. Холобур: бастакы ууттэн ахсыс ууккэ угабыт, ахсыстан тохсуска киллэрэбит. Тохсустан иккискэ угабыт, ол курдук тегурукпутун эргийиэхпитигэр диэри тиьэн иьэбит.

 

Биир тегуругу хас да хордалаах гына оноруохпутун сеп.Ол кэнниттэн муннуктары тегуруктэри холбоон араас оьуору , сюжеттаах паннолары оноруохпутун сеп. Муннуктары, тегуруктэри оьуордууру учугэйдик сатаатахпытына ньолбуьах, тегурук анарын оьуордуубут. Улэбитин уруьуйдаан, сыьыаран, о5уруонан киэргэтэн ситэрэн биэриэххэ сеп.

Дуганы тигии:

Спираль быьыыны тигии

Сибэкки эминньэхтэрин тигии ньымата

Атын араас быьыылары тигии ньымалара

Веердыы тигии ньымата:

Еннеру таба туьаныы.

Изонить техникатыгар ену учугэйдик дьуерэлээн онордоххо боростуой да оноьук тупсан кестер. Итии ( саьархай, кыьыл, оранжевай, ) уонна тымныы ( халлаан куех, фиолетовай, манан) еннеру дьуерэлээн оноро5ун.Итии еннер чугаьатан, тымныы еннер ыраатыннаран кердереллер,

Бэйэм оноьуктарым:

Сибэккилэр:

Сюжетнай хартыыналар:

Тумук

Изонить техникатын ессе учугэйдик баьылаан маннык хартыыналары оноруохпун, быыстапкаларга кыттыахпын ба5арабын уонна