Дидактикалы? ойын ар?ылы баланы? тілін дамыту

Баланы? ?мірге ?адам бас?анда?ы ал?аш?ы ?имыл ?рекеті – ойын, сонды?танда оны? м?ні ерекше. ?аза? хал?ыны? ?лы ойшылы Абай ??нанбаев; «Ойын ойнап ?н салмай, ?сер бала болама?» деп айт?андай баланы? ?мірінде ойын ерекше орын алады. Жас баланы? ?мірді тану, е?бекке танысы, психалогиялы? ерекшеліктері осы ойын т?рінде ?алыптасады.Ойында шынды?ты? к?рінісі, оны? бейнелі с?улесі ?ыла? береді. Жалпы ойын?а т?н н?рсе ?мірді? ?р т?рілі ??былыстары мен ?лкендерді? т?рілі іс ?рекетіне еліктеу екені белгілі. Ойынны? шартты т?рдегі ма?саттары бар, сол ма?сат?а жету жолында?ы іс – ?рекеттер бала ?шін ?ызы?ты. Ойын барысында балалар ?зін еркін сезінеді, ізденімпазды?, тап?ырлы? ?рекет бай?атады. Сезінеу, ?абылдау, ойлау, ?иялдау, зейін ?ою, ерік ар?ылы т?рілі психикалы? т?йсік пен сезім ?леміне с??гиді. Ойын мектеп жасына дейінгі баланы? жеке басыны? дамуына игі ы?пал ететін жетекші басты ??былысты? бірі деуге болады. Былайша айт?анда болаша? ?айракерді? т?рбие жолы, т?лімдік ?негесі ойыннан бастап ?рбиді. Ойын мен е?бекті? бір – біріне ??сас сипаттары к?п, сонды?тан кейбір педагогтар, ?алымдар «жа?сы ойын - жа?сы ж?мыс сия?ты да, жаман ойын – жаман ж?мыс сия?ты» деп ?арап б?ларды? арасында айырмашылы? к?п емес деген т?йін жасау?а болады. Баланы? ?уанышы мен реніші ойында ай?ын бай?алады. Ойын кезіндегі баланы? психалогиялы? ерекшеліктері мыналар; олар ойланады, эмоциялы? ?серге ?шырайды, белсенділігі артады ерік ?асиеті,?иял елестері дамиды, м?ны? б?рі баланы? шы?арымпазды? ?абілеті мен дарынын ?штайды.Ойын ?стінде бала бейне бір ?мірді? ?зіндегідей ?уаныш, реніш сезіміне б?ленеді. Сонды?тан шынды?та?ыдай «с?йтейік, б?йтейік» деуі, оларды? ойынды ойын» деп т?сінуінде жатыр. Осыдан келіп ойын туралы мынадай т?жырым жасалады;

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«Дидактикалы? ойын ар?ылы баланы? тілін дамыту»

Дидактикалық ойын арқылы баланың тілін дамыту.

Баланың өмірге қадам басқандағы алғашқы қимыл әрекеті – ойын, сондықтанда оның мәні ерекше. Қазақ халқының ұлы ойшылы Абай Құнанбаев; «Ойын ойнап ән салмай, өсер бала болама?» деп айтқандай баланың өмірінде ойын ерекше орын алады. Жас баланың өмірді тану, еңбекке танысы, психалогиялық ерекшеліктері осы ойын түрінде қалыптасады.Ойында шындықтың көрінісі, оның бейнелі сәулесі қылаң береді. Жалпы ойынға тән нәрсе өмірдің әр түрілі құбылыстары мен үлкендердің түрілі іс әрекетіне еліктеу екені белгілі. Ойынның шартты түрдегі мақсаттары бар, сол мақсатқа жету жолындағы іс – әрекеттер бала үшін қызықты. Ойын барысында балалар өзін еркін сезінеді, ізденімпаздық, тапқырлық әрекет байқатады. Сезінеу, қабылдау, ойлау, қиялдау, зейін қою, ерік арқылы түрілі психикалық түйсік пен сезім әлеміне сүңгиді. Ойын мектеп жасына дейінгі баланың жеке басының дамуына игі ықпал ететін жетекші басты құбылыстың бірі деуге болады. Былайша айтқанда болашақ қайракердің тәрбие жолы, тәлімдік өнегесі ойыннан бастап өрбиді. Ойын мен еңбектің бір – біріне ұқсас сипаттары көп, сондықтан кейбір педагогтар, ғалымдар «жақсы ойын - жақсы жұмыс сияқты да, жаман ойын – жаман жұмыс сияқты» деп қарап бұлардың арасында айырмашылық көп емес деген түйін жасауға болады. Баланың қуанышы мен реніші ойында айқын байқалады. Ойын кезіндегі баланың психалогиялық ерекшеліктері мыналар; олар ойланады, эмоциялық әсерге ұшырайды, белсенділігі артады ерік қасиеті,қиял елестері дамиды, мұның бәрі баланың шығарымпаздық қабілеті мен дарынын ұштайды.Ойын үстінде бала бейне бір өмірдің өзіндегідей қуаныш, реніш сезіміне бөленеді. Сондықтан шындықтағыдай «сөйтейік, бүйтейік» деуі, олардың ойынды ойын» деп түсінуінде жатыр. Осыдан келіп ойын туралы мынадай тұжырым жасалады;
Мақсаты: Оқушыларға дидактикалық ойын арқылы ойлау, сөйлеу,қиялдау , тілін дамыту,сонымен қатар өз ойларын толық жеткізе білу, сауаттылығын ашу.
Міндеті: ойын арқылы балалардың сөз, сөйлемдерді айыру, сөзден сөйлем құрай білу, сурет бойынша әңгіме құрап айта алу сондай –ақ ойын арқылы әр баланы сөйлетіп, әр баланының ортамен қарым – қатынасқа түсуін, ашылуын,тіптен балаларды ойнай білуге, түстерді айыра білуге үйретеді.
Күтілетін тәтиже;
1. Ойын- тәрбие құралы, ақыл- ойды, тілді ұстартады, сөздік қорды молайтады, өмірді танып, сезімді кеңейтеді тәрбиелейді.
2. Ерік және мінез қасиеттерін бекітеді, адамгершілік сапаны жетілдіреді.
3. Ұжымдық сезім әрекеттері өсе түсеті.
4. Эстетикалық тәрбие беру құралына айналады.
5. Еңбек тәрбиесін беру мақсаттарын шешуге мүмкіндік береді.
6. Дене күшінің жетілуіне көмектеседі.
Демек, ойын баланы жан – жақты жарасымды тәрбиелеудің психалогиялық және физиологиялық негіздері болып табылады.Ойын баланың көңілін өсіріп, бойын сергітіп қана қоймай,оның өмір құбылыстары жайлы таным түсінігне де әсер етеді.Балалар ойын арқылы тез тіл табысып, бірінен – бірі ептілікті үйренеді. Ойын үстінде дене қимыл арқылы өзінің денсаулығын нығайтады.Жалпы ойынның қандай түрі болмасын, атадан балаға, ұрпақтан – ұрпаққа ауысып отырады. Халық ойындары өмір қажеттіліктерінен туады, психалогиялық жағынан денсаулық сақтауға негізделген. Тапқыр да алғыр, шымыр да епті, қайраттыда, қажырлы бала өсіруді армандамайтын отбасы жоқ. Демек ойынның өзі бала үшін біліктіліктің, тәлімнің қайнар көзі. Сондықтан жас өрендер ойлай да, ойнай да білсін.
1. Тапсырма: әріптердің қатарындағы сөздерді жылдам тап.
Әатсабақючждлрпмектепывфртсанлзжнк
2. Тапсырма: жақша алдындағы сөзге қатысты екі маңызды сөзді белгіле.
Бақ ( өсімдік, ит, күрек, жер)
Оқу (көз, дәптер, кітап, қалам)
3. Тапсырма: ортақ белгісін тап.
Кітап, дәптер (ортақ белгісі: парақтар, тыс, қағаздар т.б)
4. Тапсырма: сөздердің қандай ұқсастықтарын, айырмашылықтарын анықта.
ана, алаң, арманда, (буын саны, әріп саны, сөздер «А» әрпінен басталады.
5. Тапсырма: берілген сөздердің жалпы атауын айт. Көз, құлақ, мұрын, аяқ, қол (дене мүшелері)
Қияр, қызынық, сәбіз, пияз, жуа (көкөністер)
6. Мақсаты: сөйлемдегі сөздерді ажырата білуге үйрету.
Тапсырма: Сөйлемдегі сөздерді айырып жаз.
Біздіңгимназияүшқабатты.
Оқушыларсыныптаотыр.
1. Өрнектерді құрастыр
Мақсаты: Балалардың геометриялық пішіндер мен түстер жайлы білімдерін бекіту, түсті таңдай білуге үйрету (жақын, сәйкес).