«Бастауыш мектеп сабақтарындағы оқушылар рефлексиясы»

Қазы жалпы орта білім беру мектебі

Шеберлік- класс

«Бастауыш мектеп сабақтарындағы

оқушылар рефлексиясы»

Бастауыш сыныптар мұғалімі: Сансызбай Д.

2016-2017 о.ж.

Мақсаты:

• Сабақ барысында баланың белсенділігін қалыптастыруға жағдай жасау;

• Оқушылардың өз әс-әрекетіне талдау жасау тиімділігін көрсету;

Психологтардың айтуы бойынша рухани өмірінің дамуы рефлексиямен байланысты.

Рефлексия дегеніміз не?

Рефлексия, қарапайым тілмен айтқанда, «өз- өзімен тілдесу» дегенді білдіреді.

Рефлексия латын тілінен аударғанда- reflexio яғни артқа қарау

Шетел тілдері сөздігі рефлексияны өзінің ішкі дүниісі жайлы ойлану немесе өзін- өзі тану деп аударса, орыс тілінің сөздігі өзіне талдау жасау деген. Ал заманауи педагогика рефлексия деп өзіндік іс-әрекет пен оның нәтижесінің талдауы деп айтады.

Рефлексия істеп кеткен іс –әрекетін ойлану, оған баға беру. Рефлексия тек қана сабақ соңында емес, сонымен қатар оның әр кезеңінде жүзеге асырылады.

Рефлексияның түрлерін айта кетсек, олар:

• Көңіл-күй және эмоционалды ахуал рефлексиясы

Сабақтың басында, оқушылармен эмоционалды байланыс орнату ретінде қолдануға болады.

Не істеуге болады?

Смайликтер бейнеленген карточкалар; «күннің көзі»- мен түгелін істедім, «күннің көзі мен бүлт»- мен түгелін істей алмадым, біраз қиналдым, «бұлт» - қиналдым, қолымнан келмеді; «көңілді Буратино»- бәрі жақсы, «көңілсіз Дымбілмес» онша жақсы емес дегенді білдіреді;

• Іс-әрекет рефлексиясы

Рефлексияны қолдану тиімділігінің көрсеткіші- оқушылар өздерінің жазба жұмыстарына объективті баға беруге үйренеді.

Қандай нұсқалар?

«Сәттілік сатысы» - төменгі саты - ештеңе істей алмадым;

Ортаңғы саты- қиналдым;

Жоғарғы саты- түгелін істедім, қолымнан келді;

«Сәттілік ағашы» - жасыл жапырақ – қате жоқ, сары жапырақ- 1 қате, қызыа жапырақ – 1-2 қате;

Жазба жұмыстарында рефлексия мынандай түрін көрсетуге болады: балалар белгілерін көтермейді,жоғарыда айтылған «күннің көзі», «күннің көзі мен бұлт», «бұлтты» бояйды немесе суретін салады. Осындай әрекеттер бала қолының ұсақ моторикасын дамытады, бейнелеу сабағымен байланыс. Бұны 1-2 сыныптарда қолданған жөн, себебі балалар ойнағанды жақсы көреді, ашық түстерді, өзіне көңіл аударатын нәрселерді ұнатады.

Бала дамуында ілгері жылжу болу керек қой. Рефлексивті әрекетте де сондай ілгері жылжуы бар.

Өзіндік бақылау мен талдау нені талап етеді? Іс-әрекет –рефлексия- іс- әрекет- рефлексия.

Сабақ барысында цветограмманы беріп қоюға болады:

жасыл - мен бәрін ойдағыдай орындадым
сары - қателерім болды, бірақ мен оларды түзеттім

қызыл -маған көмек керек

Сабақтың соңында қандай түс басым екенің қарап, жұмысымызға ауызша баға беруге тырысады.

Бастапқы кезде, рефлексифті іс- әрекетті жаңадан қолданған уақытында барлық балаларда барлығы тамаша болатын, яғни балаларда эмоциялары көтеріңкі болды.уақыт өте келе оқушылар өздерін жұмыстарын объективті түрді бағалауын үйреніп келе жатыр.

• Атқарған жұмыс мазмұнының рефлексиясы.

«Гүлдер» алаңқайы – сабақта әр жұмыстың түрін жасағаннан кейін тақтаға гүлдер жапсырылады. Сабақтың соңында тақтада гүл алаңқайы пайда болады. Содаң кейін балалар ұнаған жұмыстың үстіне көбелектерін қондырады.

Аяқталмаған сөйлемдер:

үйрендім

…қызықты болды

қиын болғаны…

…түсіндім, себебі…

енді мен…

Қорыта келе рефлексиялық- бағалаушылық процесінде баланың өз ой- пікірін, әрекеттерін, тәжірибе нәтижелерін талдау және оқу процесіндегі келесі кезеңдердің бағдарламасын анықтауға жағдай тудырады. Педагогикалық рефлексия – бұл тек өзіне өзінің іс- әрекетіне баға беру ғана емес, сонымен қатар педагогикалық қарым-қатынастағы басқа адамдардың да өз- өздерін қалай түсінетіндіктерін байқау, өзін –өзі тану, өзінің әлсізтұстары мен потенциалды мүмкіндіктерін ашу үшін қажет.