Баяндаманы? та?ырыбы: Баланы? логикалы? ойлауын ойын ар?ылы дамыту
Баяндаманы? та?ырыбы: Баланы? логикалы? ойлауын ойын ар?ылы дамыту
Та?ырыбы:
«Баланы? логикалы? ойлауын ойын ар?ылы дамыту»
Жоспары:
І. Кіріспе б?лім
1.1. Білім беруді? басты ??ралы – ойын.
ІІ.Негізгі б?лім
2.1. Баланы? логикалы? ойлауын ойын ар?ылы дамыту
2.2.Ойын?а ?ойылатын талаптар мен ойынны? т?рлері
ІІІ.?орытынды б?лім
ІV.Пайдаланыл?ан ?дебиеттер
І. Кіріспе
1.1. Білім беруді? басты ??ралы – ойын.
Орыс ?алымы Л.В. Занков “Жа?а технологиялы? ?діс-т?сілдерді пайдалану- білім сапасын арттыруды? бірден-бір жолы”–деп атап к?рсеткендей, к?н сайын?ы тіпті са?ат сайын артып, ?згеріп отыр?ан ?лемдік а?парат?а ілесу, онда?ы жа?ашыл ?діс-т?сілдерді ме?геріп, пайдалана білу,б?гінгі к?нні? м??алімнен ?лкен ізденісті, зор талапты, ?з білімін жетілдіріп арттыруды ?ажет етіп отыр. Заманауи жо?ары технологияларды пайдалану ар?ылы ?ана,біз ?стаздар сапалы білім беруге ?ол жеткізе аламыз. Б?гінгі та?да ?лем жа?а ты? серпілістер ?стінде.?азіргі кезде мектепті? о?у ?рдісінде 50-ден астам педагогикалы? технологияларды? ?олданылып ж?ргені аны?. Б?л технологияларды? б?рін бір саба?та ?амту м?мкін емес. Сонды?тан, мектептегі ?рбір п?нді о?ыту технологиясын та?дап, іріктеу ж?не оны іс-?рекеттік т?р?ыда жетілдіру ар?ылы о?ушыны? білім жетістіктерін арттыру?а болады. М?нда о?ушыны? ?рекеті-технологияны ?абылдауы, ынтасы, ??штарлы?ына к??іл б?лінуі тиіс.Мектептерді? о?у ?рдісіне жа?а технологияны енгізу ар?ылы о?у сапасы жа?сарып, дамыта о?ыту ж?зеге асырылып,саба? ?ар?ыны жеделдетіліп, жеке т?л?амен ж?мыс істей отырып, саралап, даралап о?ыту?а м?мкіндік туады.Жа?а технология о?ушыны? ?зіндік ж?мыс ат?аруына ж?не е? бастысы –о?ушыны? білім жетістіктерін жа?сарту?а ы?пал етеді. Жа?а технологияны ме?геру м??алімні? интелектуалды, к?сіптік адамгершілік, рухани азаматты? ж?не де бас?а к?птеген адами келбетіні? ?алыптасуына ?серін тигізеді, ?зін-?зі дамытып, о?у-т?рбие ?лгісін тиімді ?йымдастыруына к?мектеседі.Саба?та ?олданылатын ?дістер к?мегімен жеке т?л?а ретінде жан-жа?ты дамы?ан, шы?армашылы? ойлау білімі ме?геріледі. Б?л проблемаларды шешуде жа?а технологияларды? ат?аратын орны б?лек. Болаша?та ?ркениетті елдерді? жо?ары технологиясын ме?герту, д?ниеж?зілік білім ке?істігіне шы?у-б?гінгі к?нні? ма?саты.
ІІ. Негізгі б?лім
2.1. Баланы? логикалы? ойлауын ойын ар?ылы дамыту
Педагогика ?ылымында ойын ?рекетіні? о?у ?рдісінде алатын орны туралы зерттеліп ж?рген е?бектер де аз емес. Себебі ойын о?у, е?бек іс - ?рекеттерімен бірге адамны? ?мір с?руіні? ма?ызды бір т?рі. «Ойын» ??ымына т?сініктеме берсек - б?л адамны? мінез - ??л?ын ?зі бас?арумен аны?талатын ?о?амды? т?жірибені ?алыптастыру?а арнал?ан жа?даяттар негізіндегі іс ?рекетті? бір т?рі. Ойын - адамны? ?міртанымыны? ал?аш?ы ?адамы. Сонды?тан ойын ар?ылы балалар ?мірден к?птеген м?ліметтер алып, білімдерінжетілдіреді.
Ойын – бір ?ара?анда ?арапайым ??былыс іс ?рекет іспетті. Ол міндетті т?рде ?жымды? ?рекет. Ойынны? ережелері ойнаушыларды? ?исынды ой ?абілетіні? дамуы, бір - біріне деген сыйласты? ?ажеттіліктерімен санасуы ?р ойыншыны? жеке ?рекеттерінен туындайды. Ойынны? басты шарты же?іске жету болса, ?р ойыншы ?з ?арсыласыны? м?мкіндігімен санасып, бір - біріне деген сенімін арттырады.Ойын кезінде барлы? о?ушы бірдей, ?йткені барлы?ы да не істесем, ?алай айтсам же?емін, ?алай н?тижеге жетемін деген ма?сатта ж?мыс істейді. Та?ырыпты білмей отыр?ан о?ушыны? ойын кезінде ?ор?ынышы, ?ялша?ты?ы жойылып, бас?а балалармен бірге бір де?гейде ж?мыс істей алады. Тез тілдік материал жатталады, ол о?ушы ?зіні? бас?алармен бірге саба??а ?атыс?анына к??ілі толып отырады.
Сонымен ?атар ойын кезінде белгілі бір н?тижеге жету ?шін о?ушылар тек ?ана с?зді ?ана ?олданып ?ана ?оймай, мимика, жест т?рлерінде ?олдана алады. Ал, а?ыл - ой ойындарында белгілі бір ережелерді са?тап ойнайды. Ол ойындар баланы? тап?ырлы?ын, бай?а?ышты?ын, зейінділігін арттырумен ?атар ерік, сезім т?рлерінде дамытады.
2.2.Ойын?а ?ойылатын талаптар мен ойынны? т?рлері
Ойын т?рлері ?те к?п. Соны? ішінде бастауыш сыныптардапайдаланатын
ойын саба?, ойын - жатты?у, сергіту ойындары, дидактикалы? ма?сатта?ы ойындар, с?здік ойындар, логикалы? есеп ойындар, ?лтты? ойындар. М?ндай ойындар о?ушыны жан - жа?ты дамытып, білімді толы? игеруіне к?мектеседі.
Сонды?тан б?гінгі к?ні ?о?амымызды? даму ба?ытында жан - жа?ты дамы?ан сауатты, саналы азама т?рбиелеу м?селесіні? баянды болуы о?у - т?рбие ж?йесіні? ?лесіне тиетінін ескерсек, жас жеткіншектерді? білімді, білікті болуында ойынны? алатын орны ерекше. Ойын ар?ылы о?ушыны білім алу?а жетелеп, оны? т?л?алы? дамуын ?алыптастыру?а болады. Ойын?а ?ойылатын талаптар мыналар:
-балалар?а ?зіні? ?абілетін к?рсете білуге м?мкіндік беру
-баланы бас?алармен жарыса білуге ?алыптастыру
-білік пен да?дыны ?алыптастыру ?шін білімді ?зі ізденуге ?амтамасыз ету
-ойын барысында бала?а жа?а білім, білі, да?дыларды? ?айнар к?зіне жету
-баланы? ойын барысында жеткен же?ісі оны? жа?а ал?ан білім, білік, да?дылармен с?йкес келетіндігі.
Балаларды? ой-?рісін дамытатын «Санама?» ойынын алар болса?, оны? басты ерекшелігі баланы? ойлау ?абілетін жетілдіру. Атау ?й?астарын санау ар?ылы бала сан ?йренеді, сан?а аты ?й?ас заттарды танып біледі. Ребустар шешуді? ой ?ш?ырлы?ын дамыту?а ?сері мол. Баланы ?ш?ыр ой?а, тап?ырлы??а жетелейтін ж?мба?тарды ?р саба? сайын ж?йелі пайдалану керек. Ж?мба? ойыны балаларды? ?здігінен ойлауына м?мкіндік жасайды, оларды дерексіз ойлаудан на?тылы ойлау?а жетелей т?седі.?лтты? ойындарды ?олдану саба? мазм?нын байыта т?седі ж?не баланы? ?иялдарын ?оз?ап, зейіндерін ке?ейте т?седі. Математика саба?ында «аз», «к?п» ??ымдарын баланы? зердесіне ?ялату о?ай н?рсе емес. Ал, оны ?арапайым халы? ойыныны? негізінде т?сіндіре бастаса?, онша ?иынды? келтірмейді. Бірінші класта математиканы о?ып ?йрене баста?анда о?ушыларды? т?сінігін же?ілдету ?шін санама? секілді ойын т?рлерін ойнату тиімді. «Он сауса?» ?ле?ін жаттатып, мазм?нын т?сіндіру ар?ылы о?ушыларды? тілін ?стартып, ауызша тез есептеуге, логикалы? ой ж?йелерін ?алыптастыру?а болады. Халы?ты? байыр?ы ауызша есептері, халы? ойындары м?ны? д?лелі. Атап айтса?, «?ай ?олымда?», «?ш ?діл», «Тор?ай мен б?та?», «С?з м?нісін бай?айы?» т.б.
?азіргі кезе?дегі мектеп математикасында ?лі шешімдері табылма?ан проблемалар аз емес.Соны? бірі - о?ушыларды? логикалы? ойлау ?абілеттерін дамыту, кітап?а, о?у?а, білім алу?а деген ??марлы?тарын арттыру.Осындай проблемаларды шешу ма?сатында бастауыш сыныптан бастап логикалы? есептерді шы?ару керек. Логикалы? жатты?уларды орындау баланы? а?ыл-ойын, ?иялын, ой ?ш?ырлы?ын дамытады.
"Танграм" – 4000 жылды? тарихы бар а?ыл-ойды дамытатын ?ытай ойыны.
Т?рлі пішіндегі фигураларды ?иып алып бір-біріне ?июластырып жапсыру ар?ылы ?ркім ?з ?иялымен алдын ала білетін немесе жа?адан ойлап ?ала?ан бейнені? кескінін келтіру.
7 фигурадан 100-деген бейне жасау?а болады.
?лемдегі е? танымал с?зж?мба? т?рлеріні? бірі- судоку .
Ол санмен байланысты жапонды? ж?мба?.Судоку логиканы,зейінді,есте са?тау ?абілеттерін дамытатын бас?атыр?ыш.
Бір шырпы ?оз?ау ар?ылы 0-ге те? болу керек ІІІ. ?орытынды
?орыта айт?анда, кез - келген ойын т?рлерін саба?та ойнат?анда о?ушыларда ?рекет пайда болады, д?ниетанымы ке?ейеді. С?йтіп о?ушы ой - ?рісін ойын ар?ылы дамытады.Со??ы н?тижеде ойнай отырып, білім к?рсеткішіне ?з ?лесін ?осады. Артта ?ал?ан, жасы? мектептен ?ор?атын, о?у?а енжер, к?шпен о?итын о?ушы болмайды. Керісінше, баланы? ?мірі, ?орша?ан ортаны танып білу, е?бекке ?атынасы, психологиялы? ерекшеліктері ойын ?стінде ?алыптасады.
ІV.Пайдаланыл?ан ?дебиеттер
1. Ж?мабаев М. Педагогика Алматы, Рауан, 1993, 154 б.
«Бастауыш мектеп» журналы. №1, 2002 жыл
«Бастауыш мектеп» журналы. №9, 2002 жыл
«Бастауыш сынып» журналы. №4, 2012 жыл
«Бастауыш мектеп» журналы. №4, 2000 жыл
6. «Бастауыш мектеп» журналы 2014 жыл
7. PISA халы?аралы? зерттеуі (?дістемелік ??рал) Астана 2013
Логикалы? тапсырмалар т.б.
?аламтор беттерінен
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«Баяндаманы? та?ырыбы: Баланы? логикалы? ойлауын ойын ар?ылы дамыту»
№2 Мәртөк мектеп-гимназиясы
Баяндаманың тақырыбы:
«Баланың логикалық ойлауын ойын арқылы дамыту»
Дайындаған: Бекова Райгуль Косымбаевна
2015-2016 оқу жылы
Тақырыбы:
«Баланың логикалық ойлауын ойын арқылы дамыту»
Жоспары:
І. Кіріспе бөлім
1.1. Білім берудің басты құралы – ойын.
ІІ.Негізгі бөлім
2.1. Баланың логикалық ойлауын ойын арқылы дамыту
2.2.Ойынға қойылатын талаптар мен ойынның түрлері
ІІІ.Қорытынды бөлім
ІV.Пайдаланылған әдебиеттер
І. Кіріспе
1.1. Білім берудің басты құралы – ойын.
Орыс ғалымы Л.В. Занков “Жаңа технологиялық әдіс-тәсілдерді пайдалану- білім сапасын арттырудың бірден-бір жолы”–деп атап көрсеткендей, күн сайынғы тіпті сағат сайын артып, өзгеріп отырған әлемдік ақпаратқа ілесу, ондағы жаңашыл әдіс-тәсілдерді меңгеріп, пайдалана білу,бүгінгі күннің мұғалімнен үлкен ізденісті, зор талапты, өз білімін жетілдіріп арттыруды қажет етіп отыр. Заманауи жоғары технологияларды пайдалану арқылы ғана,біз ұстаздар сапалы білім беруге қол жеткізе аламыз. Бүгінгі таңда әлем жаңа тың серпілістер үстінде.Қазіргі кезде мектептің оқу үрдісінде 50-ден астам педагогикалық технологиялардың қолданылып жүргені анық. Бұл технологиялардың бәрін бір сабақта қамту мүмкін емес. Сондықтан, мектептегі әрбір пәнді оқыту технологиясын таңдап, іріктеу және оны іс-әрекеттік тұрғыда жетілдіру арқылы оқушының білім жетістіктерін арттыруға болады. Мұнда оқушының әрекеті-технологияны қабылдауы, ынтасы, құштарлығына көңіл бөлінуі тиіс.Мектептердің оқу үрдісіне жаңа технологияны енгізу арқылы оқу сапасы жақсарып, дамыта оқыту жүзеге асырылып,сабақ қарқыны жеделдетіліп, жеке тұлғамен жұмыс істей отырып, саралап, даралап оқытуға мүмкіндік туады.Жаңа технология оқушының өзіндік жұмыс атқаруына және ең бастысы –оқушының білім жетістіктерін жақсартуға ықпал етеді. Жаңа технологияны меңгеру мұғалімнің интелектуалды, кәсіптік адамгершілік, рухани азаматтық және де басқа көптеген адами келбетінің қалыптасуына әсерін тигізеді, өзін-өзі дамытып, оқу-тәрбие үлгісін тиімді ұйымдастыруына көмектеседі.Сабақта қолданылатын әдістер көмегімен жеке тұлға ретінде жан-жақты дамыған, шығармашылық ойлау білімі меңгеріледі. Бұл проблемаларды шешуде жаңа технологиялардың атқаратын орны бөлек. Болашақта өркениетті елдердің жоғары технологиясын меңгерту, дүниежүзілік білім кеңістігіне шығу-бүгінгі күннің мақсаты.
ІІ. Негізгі бөлім
2.1. Баланың логикалық ойлауын ойын арқылы дамыту
Педагогика ғылымында ойын әрекетінің оқу үрдісінде алатын орны туралы зерттеліп жүрген еңбектер де аз емес. Себебі ойын оқу, еңбек іс - әрекеттерімен бірге адамның өмір сүруінің маңызды бір түрі. «Ойын» ұғымына түсініктеме берсек - бұл адамның мінез - құлқын өзі басқарумен анықталатын қоғамдық тәжірибені қалыптастыруға арналған жағдаяттар негізіндегі іс әрекеттің бір түрі. Ойын - адамның өміртанымының алғашқы қадамы. Сондықтан ойын арқылы балалар өмірден көптеген мәліметтер алып, білімдерінжетілдіреді. Ойын – бір қарағанда қарапайым құбылыс іс әрекет іспетті. Ол міндетті түрде ұжымдық әрекет. Ойынның ережелері ойнаушылардың қисынды ой қабілетінің дамуы, бір - біріне деген сыйластық қажеттіліктерімен санасуы әр ойыншының жеке әрекеттерінен туындайды. Ойынның басты шарты жеңіске жету болса, әр ойыншы өз қарсыласының мүмкіндігімен санасып, бір - біріне деген сенімін арттырады.Ойын кезінде барлық оқушы бірдей, өйткені барлығы да не істесем, қалай айтсам жеңемін, қалай нәтижеге жетемін деген мақсатта жұмыс істейді. Тақырыпты білмей отырған оқушының ойын кезінде қорқынышы, ұялшақтығы жойылып, басқа балалармен бірге бір деңгейде жұмыс істей алады. Тез тілдік материал жатталады, ол оқушы өзінің басқалармен бірге сабаққа қатысқанына көңілі толып отырады. Сонымен қатар ойын кезінде белгілі бір нәтижеге жету үшін оқушылар тек қана сөзді ғана қолданып қана қоймай, мимика, жест түрлерінде қолдана алады. Ал, ақыл - ой ойындарында белгілі бір ережелерді сақтап ойнайды. Ол ойындар баланың тапқырлығын, байқағыштығын, зейінділігін арттырумен қатар ерік, сезім түрлерінде дамытады.
2.2.Ойынға қойылатын талаптар мен ойынның түрлері
Ойын түрлері өте көп. Соның ішінде бастауыш сыныптардапайдаланатын
ойын сабақ, ойын - жаттығу, сергіту ойындары, дидактикалық мақсаттағы ойындар, сөздік ойындар, логикалық есеп ойындар, ұлттық ойындар. Мұндай ойындар оқушыны жан - жақты дамытып, білімді толық игеруіне көмектеседі. Сондықтан бүгінгі күні қоғамымыздың даму бағытында жан - жақты дамыған сауатты, саналы азама тәрбиелеу мәселесінің баянды болуы оқу - тәрбие жүйесінің үлесіне тиетінін ескерсек, жас жеткіншектердің білімді, білікті болуында ойынның алатын орны ерекше. Ойын арқылы оқушыны білім алуға жетелеп, оның тұлғалық дамуын қалыптастыруға болады. Ойынға қойылатын талаптар мыналар: -балаларға өзінің қабілетін көрсете білуге мүмкіндік беру -баланы басқалармен жарыса білуге қалыптастыру -білік пен дағдыны қалыптастыру үшін білімді өзі ізденуге қамтамасыз ету -ойын барысында балаға жаңа білім, білі, дағдылардың қайнар көзіне жету -баланың ойын барысында жеткен жеңісі оның жаңа алған білім, білік, дағдылармен сәйкес келетіндігі. Балалардың ой-өрісін дамытатын «Санамақ» ойынын алар болсақ, оның басты ерекшелігі баланың ойлау қабілетін жетілдіру. Атау ұйқастарын санау арқылы бала сан үйренеді, санға аты ұйқас заттарды танып біледі. Ребустар шешудің ой ұшқырлығын дамытуға әсері мол. Баланы ұшқыр ойға, тапқырлыққа жетелейтін жұмбақтарды әр сабақ сайын жүйелі пайдалану керек. Жұмбақ ойыны балалардың өздігінен ойлауына мүмкіндік жасайды, оларды дерексіз ойлаудан нақтылы ойлауға жетелей түседі.Ұлттық ойындарды қолдану сабақ мазмұнын байыта түседі және баланың қиялдарын қозғап, зейіндерін кеңейте түседі. Математика сабағында «аз», «көп» ұғымдарын баланың зердесіне ұялату оңай нәрсе емес. Ал, оны қарапайым халық ойынының негізінде түсіндіре бастасаң, онша қиындық келтірмейді. Бірінші класта математиканы оқып үйрене бастағанда оқушылардың түсінігін жеңілдету үшін санамақ секілді ойын түрлерін ойнату тиімді. «Он саусақ» өлеңін жаттатып, мазмұнын түсіндіру арқылы оқушылардың тілін ұстартып, ауызша тез есептеуге, логикалық ой жүйелерін қалыптастыруға болады. Халықтың байырғы ауызша есептері, халық ойындары мұның дәлелі. Атап айтсақ, «Қай қолымда?», «Үш әділ», «Торғай мен бұтақ», «Сөз мәнісін байқайық» т.б.
Қазіргі кезеңдегі мектеп математикасында әлі шешімдері табылмаған проблемалар аз емес.Соның бірі - оқушылардың логикалық ойлау қабілеттерін дамыту, кітапқа , оқуға, білім алуға деген құмарлықтарын арттыру.Осындай проблемаларды шешу мақсатында бастауыш сыныптан бастап логикалық есептерді шығару керек. Логикалық жаттығуларды орындау баланың ақыл-ойын, қиялын, ой ұшқырлығын дамытады.
Логикалық тапсырмалар түрлері: -айырмашылықты тап; -артық затты тап; -жетпей тұрған затты тап; -қандай фигура жетіспейді; -цифрларды тап; -танграм; -судоку т.б.
"Танграм" – 4000 жылдық тарихы бар ақыл-ойды дамытатын қытай ойыны.
Түрлі пішіндегі фигураларды қиып алып бір-біріне қиюластырып жапсыру арқылы әркім өз қиялымен алдын ала білетін немесе жаңадан ойлап қалаған бейненің кескінін келтіру.
7 фигурадан 100-деген бейне жасауға болады.
Әлемдегі ең танымал сөзжұмбақ түрлерінің бірі- судоку . Ол санмен байланысты жапондық жұмбақ.Судоку логиканы,зейінді,есте сақтау қабілеттерін дамытатын басқатырғыш.
Бір шырпы қозғау арқылы 0-ге тең болу керек.
ІІІ. Қорытынды
Қорыта айтқанда, кез - келген ойын түрлерін сабақта ойнатқанда оқушыларда әрекет пайда болады, дүниетанымы кеңейеді. Сөйтіп оқушы ой - өрісін ойын арқылы дамытады.Соңғы нәтижеде ойнай отырып, білім көрсеткішіне өз үлесін қосады. Артта қалған, жасық мектептен қорқатын, оқуға енжер, күшпен оқитын оқушы болмайды. Керісінше, баланың өмірі, қоршаған ортаны танып білу, еңбекке қатынасы, психологиялық ерекшеліктері ойын үстінде қалыптасады.
ІV.Пайдаланылған әдебиеттер
Жұмабаев М. Педагогика Алматы, Рауан, 1993, 154 б.
«Бастауыш мектеп» журналы. №1, 2002 жыл
«Бастауыш мектеп» журналы. №9, 2002 жыл
«Бастауыш сынып» журналы. №4, 2012 жыл
«Бастауыш мектеп» журналы. №4, 2000 жыл
6. «Бастауыш мектеп» журналы 2014 жыл
7. PISA халықаралық зерттеуі (әдістемелік құрал) Астана 2013
