kopilkaurokov.ru - сайт для учителей

Создайте Ваш сайт учителя Курсы ПК и ППК Видеоуроки Олимпиады Вебинары для учителей

Урок "Балар мен жас?спірімдер гигиеналы? т?рбие беру"

Нажмите, чтобы узнать подробности

Балалар мен жас?спірімдерге гигиеналы? т?рбие беру.

?лем халы?тарыны? ?лкен б?лігі балалар мен жас?спірімдер болып келетіндіктен, олар?а д?рыс к??іл б?лу сол ?о?амны? ма?ызды міндеті болып табылады. Балалар?а д?рыс т?рбие беру, олар?а д?рыс к??іл б?лу деп ?арау?а болады. Т?рбие беруді? 90% ?те ерте жаста ?алыптасады.

Гигиеналы? білім мен гигиеналы? да?дылар баланы? денсаулы?ын ны?айту?а ?ана емес, сонымен бірге баланы ?дептілікке, саналылы??а баулиды. Баланы жеке бас гигиенасыны? талаптарын са?тау?а баулу оларды? саналы т?рде ?о?ам?а ?ажетті негізгі ережелерді са?тап ж?руін ?алыптастырады. Бала?а гигиеналы? т?рбие беруді? негізі бала-ба?шада басталады, одан ары ?арай мектепте тере?ірек т?сініктер беріледі. Оны? негізгі б?лімдері:

  1. О?у ?рдісінде гигиена негіздерінен саба? беру;
  2. Мектеп о?ушыларыны? мектептен тыс санитарлы? ерікті ж?мыстарын ж?ргізу;
  3. О?ушылармен мектептен тыс санитарлы? а?арту ж?мыстарын ж?ргізу;
  4. Ата-аналармен санитарлы? а?арту ж?мыстарын ж?ргізу т.с.с. болып табылады.

Сонымен ?атар, балалар мен жас?спірімдерге гигиеналы? т?рбие беру ж?мысы - мектепті? о?у ба?дарламасыны? міндетті т?рдегі ??рамды б?лігі болып табылады.

Гигиеналы? т?рбиені? ба?дарламасы. Жалпы ал?анда о?ушылар?а гигиеналы? т?рбие беру ба?дарламасы т?мендегі талаптардан т?рады:

  1. Денешыны?тыру мен шыны?уды? салауатандыруда?ы ма?ызы;
  2. Мектеп о?ушыларыны? а?ыл-ой е?бегіні? гигиенасы;
  3. Та?ам тану гигиенасы;
  4. ?о?амды? ж?не жеке бас гигиенасы;
  5. Жара?аттануды? алдын алу;
  6. Политехникалы? о?ытуды? гигиенасы;
  7. Жыныс т?рбиесі.

Б?л саладан е? ма?ызды м?селе ?ажетті та?ырыптарды мектеп о?ушыларыны? жас м?лшеріне ?арай б?ліп алу болып табылады. Балаларды? жас м?лшерлері жалпы ?абылдан?ан 3 топ?а б?лінеді:

  1. 7-9 жаста?ы балалар (1-3 сыныптар);
  2. 10-14 жаста?ы балалар (4-7 сыныптар);
  3. 15-17 жастарда?ы жас?спірімдер (8-11 сыныптар);

О?ушыларды ?здеріні? жас м?лшерлеріне с?йкес келетін б?лімдерге гигиеналы? баулу - т?рбиені? негізгі принципі. Балаларды? жасы ?скен сайын гигиеналы? т?рбие туралы ал?аш?ы т?сініктерді? ма?насы тере?дей т?седі.

Денешыны?тыру т?рбиесіні? та?ырыбына дене т?л?асыны? д?рысты?ы туралы м?ліметтер кіреді. М?нда олар іс-?рекетті? дене т?л?асыны? ?алыптасуына ?серін, де-нешыны?тыру жатты?уларыны?, ?имыл-?оз?алысты?, демалысты? организмні? ?алыптасуына тигізетін пайдасымен танысады. Балаларды та?ерте?гілік гимнастика жатты?уларын жасау?а ?деттендіру де ма?ызды гигиеналы? да?ды болып табылады.

А?ыл-ой е?бегі гигиенасы та?ырыбына к?н т?ртібі, ?йдегі ж?не мектептегі саба? о?у гигиенасы, демалыс т?ртібі мен ?й?ы гигиенасыны? м?селелері кіреді. Балалар жас м?лшеріне байланысты ?здеріні? к?н т?ртібіні? элементтеріні? е? д?рыс ?за?ты?ын білуі оны ?мірде д?рыс пайдалана білуі керек. 10 жастан бастап мектеп о?ушылары ?здеріне ы??айлы к?н т?ртібін ??растыра алуы тиіс.

Жо?ар?ы сынып о?ушылары ?ажу мен ?атты ?ажуды? физиологиялы? ма?ызы туралы ма?л?мат алып, бір к?ндегі, аптада?ы, жыл бойында?ы а?ыл-ой ?ызмет ?абілетіні? динамикасы туралы т?сінігі болуы керек. Барлы? жаста?ы о?ушылар т?нгі ?й?ыны? жа?дайы мен ?за?ты?ын д?рыс ба?алай білгені д?рыс.

Кішкене жаста?ы балаларды? тама?тану гигиенасы дастар?ан басында отыру, салфетка, ыдыс-ая?тарды пайдалана білуден т?рады. М?нда асы?пай тама? ішу, тама? ішкен кезде с?йлемей, ала?дамай отыру да?дыларына ?йренеді. Одан ересек жаста мектеп о?ушылары тама?ты? санды? ж?не сапалы? нормалары, минералды? заттар мен витаминдер, тама?тану т?ртібі, асты? ?орытылу механизмі туралы а?парат алады.

Жара?аттану - балалар мен жас?спірімдер ?ліміні? негізгі себептеріні? біріне жатады. О?ушылар?а осы жайында ж?ргізілетін д?рыс гигиеналы? т?рбиені? профилактикалы? ма?ызы ?те ?лкен. Б?л та?ырыпта мектеп о?ушыларына (бастауыш ж?не орта сыныптар) жол ?оз?алыс ережелерін о?ытып, таныстыру - басты ма?сат. Мектепте ж?не т?рмыста жара?аттануды? алдын алу ?шін оны? тал, б?талардан, баспалда?тардан, балкондардан ??лау жа?дайлары, асхана пыша?ын, ?айшыны, газ плитасын, электрлі заттарды д?рыс пайдаланбаудан болатын ?ателіктер тал?ыланады.

Мектеп о?ушылары т?менгі сыныптан бастап же?іл-желпі жара?ат ал?анда, кесіп ал?анда, тырнал?анда, сырылып кеткенде, к?йікте, м?рны ?ана?анда т.б. жа?дайларда ал?аш?ы медициналы? к?мек к?рсету т?сілдеріне ?йренеді.

К?птеген зерттеушілер салауатты ?мір с?ру - рационалды тама?тану, к?н т?ртібін ж?не жеке бас гигиенасын са?тау ж?не зиянды ?деттерден бас тарту ?мір с?ру ?за?ты?ын 7-10 жыл?а ?зартады деп санайды. Жеке бас гигиенасыны? ережелерін са?тамау, тек ?зіні? жеке басына ?ана емес, сонымен ?атар ма?айында?ы ?арым-?атынаста?ы адамдар?а да ?олайсыз ?сер етуі (мыс. ж??палы аурулар таралуы) м?мкін. Мектеп о?ушылары жеке бас гигиенасы туралы білім мен да?дыларды ме?геруі тиіс.

Мектеп жасына дейінгі балалар мен бастауыш сыныптарда?ы мектеп о?ушыларына мына т?сілдерге о?ытып, да?дыландыру ?ажет:

  • - ?олдарын уа?ытында (тама? ішер алдында, ?жетхана?а бар?аннан кейін ж?не жануарлармен ойна?аннан со? т.б.) м??ият жуу;
  • - денені белге дейін ж?не ая?тарды жуу;
  • - тісті к?ту;
  • - шаш пен тырна?тарды? тазалы?ын са?тау;
  • - б?лмелерді д?рыс жиыстырып, желдетіп отыру;

Орта ж?не жо?ар?ы сынып о?ушыларына инфекциялы? аурулар ж?нінде білім беріліп, олардан са?тануды? профилактикалы? шараларын о?ытады. К?сіптік маманды??а о?ытуды? гигиеналы? т?рбиесіні? негізі, о?ушылар?а е?бек саба?ында ?ндірістік процестер кезіндегі ?ауіптілікті т?сіндіру болып табылады. Балалар мен жас?спірімдерді? о?у б?лмелеріндегі санитарлы?-гигиеналы? т?ртіп ережелерін білуі керек. Жо?ары сыныптарда ?ндірістік жара?аттану профилактикасы т?сіндіріледі. Мектеп о?ушылары верстакты? ?з жастарына с?йкес келетін биіктіктерін, арнаулы киімдерді та?дап алуы, ??рал-саймандарды д?рыс пайдалана білуі керек. ?ыз балалар та?ам ?німдерін даярлау ж?не са?тау жа?дайына ?ойылатын гигиеналы? талаптарды, іс тігу машинасын ?олдану да?дыларын ме?гереді. Барлы? жастарда техника ?ауіпсіздігіне ерекше к??іл б?лінуі тиіс.

Орта сынып о?ушыларына жынысты? т?рбие беруде де гигиеналы? с?ра?тар?а то?талады. Соны? ішінде, балаларда физиологиялы? ?згерістер пайда боларды? алдында жынысты? т?рбие ж?нінен хабарлар беріледі. Жынысына с?йкес ж?ргізілетін м?ндай т?сініктер ?ыз балалар ?шін 12 жаста, ал ер балалар ?шін 13 жаста ?ткізіледі. Жо?ар?ы сыныптарда?ы жас?спірімдерге медициналы? ж?не моральды? ?арым-?атынас жа?ынан да д?рыс мінез-??лы? да?дыларын ?алыптастыру?а арнал?ан т?рбие ж?мыстары ж?ргізіледі.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Наладить дисциплину на своих уроках.
Получить возможность работать творчески.

Просмотр содержимого документа
«Урок "Балар мен жас?спірімдер гигиеналы? т?рбие беру"»

Балалар мен жасөспірімдерге гигиеналық тәрбие беру

Әлем халықтарының үлкен бөлігі балалар мен жасөспірімдер болып келетіндіктен, оларға дұрыс көңіл бөлу сол қоғамның маңызды міндеті болып табылады. Балаларға дұрыс тәрбие беру, оларға дұрыс көңіл бөлу деп қарауға болады. Тәрбие берудің 90% өте ерте жаста қалыптасады.

Гигиеналық білім мен гигиеналық дағдылар баланың денсаулығын нығайтуға ғана емес, сонымен бірге баланы әдептілікке, саналылыққа баулиды. Баланы жеке бас гигиенасының талаптарын сақтауға баулу олардың саналы түрде қоғамға қажетті негізгі ережелерді сақтап жүруін қалыптастырады. Балаға гигиеналық тәрбие берудің негізі бала-бақшада басталады, одан ары қарай мектепте тереңірек түсініктер беріледі. Оның негізгі бөлімдері:

  1. Оқу үрдісінде гигиена негіздерінен сабақ беру;

  2. Мектеп оқушыларының мектептен тыс санитарлық ерікті жұмыстарын жүргізу;

  3. Оқушылармен мектептен тыс санитарлық ағарту жұмыстарын жүргізу;

  4. Ата-аналармен санитарлық ағарту жұмыстарын жүргізу т.с.с. болып табылады.

Сонымен қатар, балалар мен жасөспірімдерге гигиеналық тәрбие беру жұмысы - мектептің оқу бағдарламасының міндетті түрдегі құрамды бөлігі болып табылады.

Гигиеналық тәрбиенің бағдарламасы. Жалпы алғанда оқушыларға гигиеналық тәрбие беру бағдарламасы төмендегі талаптардан тұрады:

  1. Денешынықтыру мен шынығудың салауатандырудағы маңызы;

  2. Мектеп оқушыларының ақыл-ой еңбегінің гигиенасы;

  3. Тағам тану гигиенасы;

  4. Қоғамдық және жеке бас гигиенасы;

  5. Жарақаттанудың алдын алу;

  6. Политехникалық оқытудың гигиенасы;

  7. Жыныс тәрбиесі.

Бұл саладан ең маңызды мәселе қажетті тақырыптарды мектеп оқушыларының жас мөлшеріне қарай бөліп алу болып табылады. Балалардың жас мөлшерлері жалпы қабылданған 3 топқа бөлінеді:

  1. 7-9 жастағы балалар (1-3 сыныптар);

  2. 10-14 жастағы балалар (4-7 сыныптар);

  3. 15-17 жастардағы жасөспірімдер (8-11 сыныптар);

Оқушыларды өздерінің жас мөлшерлеріне сәйкес келетін бөлімдерге гигиеналық баулу - тәрбиенің негізгі принципі. Балалардың жасы өскен сайын гигиеналық тәрбие туралы алғашқы түсініктердің мағнасы тереңдей түседі.

Денешынықтыру тәрбиесінің тақырыбына дене тұлғасының дұрыстығы туралы мәліметтер кіреді. Мұнда олар іс-әрекеттің дене тұлғасының қалыптасуына әсерін, де-нешынықтыру жаттығуларының, қимыл-қозғалыстың, демалыстың организмнің қалыптасуына тигізетін пайдасымен танысады. Балаларды таңертеңгілік гимнастика жаттығуларын жасауға әдеттендіру де маңызды гигиеналық дағды болып табылады.

Ақыл-ой еңбегі гигиенасы тақырыбына күн тәртібі, үйдегі және мектептегі сабақ оқу гигиенасы, демалыс тәртібі мен ұйқы гигиенасының мәселелері кіреді. Балалар жас мөлшеріне байланысты өздерінің күн тәртібінің элементтерінің ең дұрыс ұзақтығын білуі оны өмірде дұрыс пайдалана білуі керек. 10 жастан бастап мектеп оқушылары өздеріне ыңғайлы күн тәртібін құрастыра алуы тиіс.

Жоғарғы сынып оқушылары қажу мен қатты қажудың физиологиялық маңызы туралы мағлұмат алып, бір күндегі, аптадағы, жыл бойындағы ақыл-ой қызмет қабілетінің динамикасы туралы түсінігі болуы керек. Барлық жастағы оқушылар түнгі ұйқының жағдайы мен ұзақтығын дұрыс бағалай білгені дұрыс.

Кішкене жастағы балалардың тамақтану гигиенасы дастарқан басында отыру, салфетка, ыдыс-аяқтарды пайдалана білуден тұрады. Мұнда асықпай тамақ ішу, тамақ ішкен кезде сөйлемей, алаңдамай отыру дағдыларына үйренеді. Одан ересек жаста мектеп оқушылары тамақтың сандық және сапалық нормалары, минералдық заттар мен витаминдер, тамақтану тәртібі, астың қорытылу механизмі туралы ақпарат алады.

Жарақаттану - балалар мен жасөспірімдер өлімінің негізгі себептерінің біріне жатады. Оқушыларға осы жайында жүргізілетін дұрыс гигиеналық тәрбиенің профилактикалық маңызы өте үлкен. Бұл тақырыпта мектеп оқушыларына (бастауыш және орта сыныптар) жол қозғалыс ережелерін оқытып, таныстыру - басты мақсат. Мектепте және тұрмыста жарақаттанудың алдын алу үшін оның тал, бұталардан, баспалдақтардан, балкондардан құлау жағдайлары, асхана пышағын, қайшыны, газ плитасын, электрлі заттарды дұрыс пайдаланбаудан болатын қателіктер талқыланады.

Мектеп оқушылары төменгі сыныптан бастап жеңіл-желпі жарақат алғанда, кесіп алғанда, тырналғанда, сырылып кеткенде, күйікте, мұрны қанағанда т.б. жағдайларда алғашқы медициналық көмек көрсету тәсілдеріне үйренеді.

Көптеген зерттеушілер салауатты өмір сүру - рационалды тамақтану, күн тәртібін және жеке бас гигиенасын сақтау және зиянды әдеттерден бас тарту өмір сүру ұзақтығын 7-10 жылға ұзартады деп санайды. Жеке бас гигиенасының ережелерін сақтамау, тек өзінің жеке басына ғана емес, сонымен қатар маңайындағы қарым-қатынастағы адамдарға да қолайсыз әсер етуі (мыс. жұқпалы аурулар таралуы) мүмкін. Мектеп оқушылары жеке бас гигиенасы туралы білім мен дағдыларды меңгеруі тиіс.

Мектеп жасына дейінгі балалар мен бастауыш сыныптардағы мектеп оқушыларына мына тәсілдерге оқытып, дағдыландыру қажет:

  • - қолдарын уақытында (тамақ ішер алдында, әжетханаға барғаннан кейін және жануарлармен ойнағаннан соң т.б.) мұқият жуу;

  • - денені белге дейін және аяқтарды жуу;

  • - тісті күту;

  • - шаш пен тырнақтардың тазалығын сақтау;

  • - бөлмелерді дұрыс жиыстырып, желдетіп отыру;

Орта және жоғарғы сынып оқушыларына инфекциялық аурулар жөнінде білім беріліп, олардан сақтанудың профилактикалық шараларын оқытады. Кәсіптік мамандыққа оқытудың гигиеналық тәрбиесінің негізі, оқушыларға еңбек сабағында өндірістік процестер кезіндегі қауіптілікті түсіндіру болып табылады. Балалар мен жасөспірімдердің оқу бөлмелеріндегі санитарлық-гигиеналық тәртіп ережелерін білуі керек. Жоғары сыныптарда өндірістік жарақаттану профилактикасы түсіндіріледі. Мектеп оқушылары верстактың өз жастарына сәйкес келетін биіктіктерін, арнаулы киімдерді таңдап алуы, құрал-саймандарды дұрыс пайдалана білуі керек. Қыз балалар тағам өнімдерін даярлау және сақтау жағдайына қойылатын гигиеналық талаптарды, іс тігу машинасын қолдану дағдыларын меңгереді. Барлық жастарда техника қауіпсіздігіне ерекше көңіл бөлінуі тиіс.

Орта сынып оқушыларына жыныстық тәрбие беруде де гигиеналық сұрақтарға тоқталады. Соның ішінде, балаларда физиологиялық өзгерістер пайда болардың алдында жыныстық тәрбие жөнінен хабарлар беріледі. Жынысына сәйкес жүргізілетін мұндай түсініктер қыз балалар үшін 12 жаста, ал ер балалар үшін 13 жаста өткізіледі. Жоғарғы сыныптардағы жасөспірімдерге медициналық және моральдық қарым-қатынас жағынан да дұрыс мінез-құлық дағдыларын қалыптастыруға арналған тәрбие жұмыстары жүргізіледі.




Получите в подарок сайт учителя

Предмет: Начальные классы

Категория: Планирование

Целевая аудитория: 3 класс

Скачать
Урок "Балар мен жас?спірімдер гигиеналы? т?рбие беру"

Автор: Айтмуратова Гулбахар Кунтугановна

Дата: 30.03.2016

Номер свидетельства: 312452


Получите в подарок сайт учителя

Видеоуроки для учителей

Курсы для учителей

ПОЛУЧИТЕ СВИДЕТЕЛЬСТВО МГНОВЕННО

Добавить свою работу

* Свидетельство о публикации выдается БЕСПЛАТНО, СРАЗУ же после добавления Вами Вашей работы на сайт

Удобный поиск материалов для учителей

Ваш личный кабинет
Проверка свидетельства