?са? монша?тардан г?л ??растыру

Саба?ты? та?ырыбы: ?са? монша?тардан г?л ??растыру
Саба?ты? ма?саты:
Білімділігі: О?ушыларды? бисер то?уда?ы білімін ж?йелендіру, шеберлік де?гейін арттыру

ар?ылы ?семдік пен с?лулы?ты ба?алай білуге ?йрету.
Дамытушылы?ы: ?з бетінше ж?мыс істеуге, ынта – ы?ыласын, шы?армашылы? ?иялын дамыту.
Т?рбиелілігі: О?ушыларды? эстетикалы? тал?амын т?рбиелеу, тияна?тылы? де?гейін к?теруге

баулу.
К?рнекілігі: Бисерден то?ыл?ан дайын б?йымдар, технологиялы? карта, суреттер, бисерлер,

монша?тар, ж?мса? сым
Саба?ты? ?дісі: С?ра? – жауап, н?с?ау, сараманды? ж?мыс
П?наралы? байланыс: Математика
Саба?ты? барысы:
І. ?йымдастыру.

Психологиялы? дайынды?
?рбір адам: Туысым, досым, ж?ра?атым.
?рбір саба?: ?йрену, ??у, ?ла?ат
?рбір ісі?: Тірлік, тірек, адамды?
?рбір с?зі?: Шынды?, бірлік, адалды?

ІІ. ?ткен та?ырыпты пысы?тау – Біз алды??ы саба?та бисерді? шы?у
тарихы ж?не т?рлері ж?нінде танысып ?ттік.
Ендеше айты?даршы?
1. Бисер деген не?
О?ушы: - Пластмассадан, ?йнектен, інжу - маржаннан жасал?ан т?рлі – т?сті ?са? монша?тарды бисер деп атайды.

2. Бисермен то?у нені талап етеді? Бисер ?ай кезден бастап пайда болды?

О?ушы: - Бисермен то?у к?п уа?ытты талап етеді, Барлы? ?ол?нер сия?ты бисер то?уды? да тарихы бар. Бисерді? шы?у тарихы ?йнекті? пайда болуымен тікелей байланысты. Ал ?йнекті? ?ашан пайда бол?анына ?лі к?нге дейін на?ты дерек жо?. Деген мен, ?йнекті дайындауды? е? ал?аш ??пиясын Финикия ?лі аш?ан деген а?ыз бар. Б?л а?ызда финикиялы? к?пестер ?лемді ж?зіп ж?ріп Сирия?а то?тайды. ?здеріне азы? дайындау ма?сатымен от?а ?азанын ?ою ?шін аралдан ?лкен тас іздейді. Ешн?рсе таппа?ан олар ?лкен б?лігін пайдаланады. Жалынны? ысты? температурасынан селитра еріп, ?зен ??мына араласып, с?йы? ?йнек болып а??ан екен. Осылай ма, ?лде бас?а т?сілмен бе ?йнек д?ниеге келген. Біра? Финикиялы? к?пестер б?кіл Жерорта те?ізіні? хал?ына ?йнектен жасал?ан б?йымдарды сат?ан екен.
Шыны
Керамика
Хрусталь
Металл
3. Енді ?са? монша?тар туралы ?осымша та?ы кім толы?тырып айтады?

О?ушы: - Кейбір деректер бойынша, ?йнекті? отаны Ежелгі Египет бол?ан. ?йнектен жасал?ан монша?тар, амулет, ыдыс – ая?тар сонау б. з. д ХІ ?асыр ескерткіштерінен табыл?ан. ?йнек масса?а кобальт, мыс, марганец ?осу ар?ылы Египеттіктер к?гілдір, жасыл, ал?ызыл т?сті ?йнек ал?ан. М?ндай ?шекейлерді еркектер де, ?йелдер де, ?сіресе, а? т?сті киімдер мен та??ан екен. Е? ал?аш бисер атауы д?л осы Египет елімен байланысты. Оны? атауы арабты? «бусра» немесе «бусер» деген с?зінен шы??ан – жасал?ан маржан. Рим империясы Египет елін басып ал?анда ?йнек ?ндіру Рим еліне ?тіп, империя ??ла?аннан кейін Византия?а ?теді. Ал Константинопольді т?рік жауынгерлері жаулап ал?ан со?, ?йнек ?ндіруші шеберлер жан – жа??а тарап ?лемге бисер атауы ?йгілі болар бастады.

ІІІ. Жа?а саба?

Полиглот
1. Тап – тап, тап жор?а,
Табаны жо? боз жор?а.
Желіп кетсе жеткізбес,
Жерге т?ссе таптырмас (ине, игла)
2. Басы екеу, ая?ыда екеу (?айшы, ножница)
3. Ине ?ткен жерден -.. ?тер (жіп, нитка)
4. ?йнектен, інжу - маржаннан жасалатын т?рлі т?сті ?са? монша?ты ?алай атайды? (сумонша?, бисер)
5. ?шекейлі к?біні
Июлі т?р?ан ш?меле,
Кигіздім биік т?беге (с?укеле)
6. ?жеме ?? берген,
Жиегін к?мкерген
Етегі желкендей
Киім еді ол нендей. (Кимешек)

ІV.. «Монша? с?з ж?мба?ы»
1. «?ыз Жібек» ролін сомда?ан кім?                                     М Е Р У Е Р Т
2. Су монша?ты е? к?п шы?аратын ел.                     Ж А П О Н И Я
3. ?йнекті т???ыш ойлап тап?ан ел.                             Ф И Н И К И Я
4. Шаш?а та?атын ?шекей зат.                                               Ш А Ш Б А У
5. Ал?аны? екі ?шын бекітетін топса                      Т О Й Н А ?
6. Мойын?а та?атын ?шекей б?йым.                               А Л ? А

?аза? зергерлері к?бінесе ?ыз-келіншектерді? ажарын ашатын, с?лу етіп к?рсететін зергерлік б?йымдар жаса?ан. Сол зергерлік б?йымдарды? с?нін келтіруге монша?тарды ке?інен ?олдан?ан. Атап айтса? ?йел бас киіміне та?атын ?лкен монша? маржанды – был?ылда?, с?укелені? екі жа?ынан кеудеге т?гіліп т?ратын монша?тарды – жыр?а деп ата?ан. Шолпы, шашбауда?ы алтын, к?містен жаса?ан зергерлік ба?алы б?йымдарды тізілген монша?тармен ?зара ?осып ?шекейлеген. Ал?аны су монша?тан, алтын, к?містен со?ып домала?тап, асыл тастардан тізіп салпынша? етіп жасайды.
Монша? деген с?зді? ?зі ірі монша?тар?а берілген жалпы т?сінік.
Бисер – ?са? монша?тар?а берілетін т?сінік.
Стеклярус – ?зынды?ы 3 мм т?тікше т?різдес су монша? т?рі.
Монша? с?зіні? шы?уы “Мойын - ша?” немесе
“Мойын - та?” деген с?здерден ??рал?ан.
?аза? зергерлері к?бінесе ?ыз келіншектерді? ажарын ашатын, с?лу етіп к?рсететін зергерлік б?йымдар жаса?ан. Сол зергерлік б?йымдарды? с?нін келтіруге монша?тарды ке?інен ?олдан?ан. Атап айтса? ?йел бас киіміне та?атын ?лкен монша? маржанды - был?ылда? с?укелені? екі жа?ына кеудеге т?гіліп т?ратын монша?тарды - жыр?а деп ата?ан. Шолпы, шашбауда?ы алтын, к?містен жасал?ан зергерлік ба?алы б?йымдарды тізілген монша?тармен ?зара ?осып ?шекейлеген. Ал?аны су монша?тан, алтын, к?містен со?ып домала?тап, асыл тастардан тізіп салпынша? етіп жасайды.
Монша?ты? т?рлері: домала?, сопа?ша, тая?ша,
Монша?ты неден жасайды?
Шыны, керамика, хрусталь, металл
Монша?ты ?андай б?йымдар?а ?олданады
Кестелеу, киімдерге, ая? киім, с?мке, ?миян, к?з ?йнекті? ?орабы,

?. Сараманды? ж?мыс.
?са? монша?тардан г?л ??растыру.
І. Ж?мыс ережесін еске т?сірейік
?ауіпсіздік ережелері:
1. ?айшыны жолдасы?а ?шкір ?шымен берме
2. ?айшыны арнаулы ?обдиша?а са?тау керек.
3. Инені ж?мыс істегенде ойма? киген д?рыс
4. Инені киімге ?ыстыру?а болмайды.
5. Инені тістеп ауыз?а салу?а болмайды.
6. Тот бас?ан инемен ж?мыс жасау?а болмайды.
7. Монша?тар шашылып кетпес ?шін оларды б?лек жайпа? ыдыстарда немесе ?орапшаларда ?ста?ан ж?н.
8. Бисермен б?йым то?у кезінде бисерлер домалап шашылып кетпес ?шін, бисерді т?кті матаны? ?стіне т?ккен д?рыс.

ІІ. Ж?мысты? реті
1. Г?л то?у технологиясы
2. Н?с?ау карта бойынша ж?мыс жасау.

?І Сергіту с?ті.

Біз г?лдерше ?шамыз,

Жапыра?ы жай?ал?ан.

Саба?тары салалы,

Желге ыр?алып жай?ал?ан.

Пара?шамен ж?мыс.
1. Монша?ты? формасы ?андай болады?
2. Шыныдан бисер ?ндіру к?сіпшілігі ?ай елдерде дамы?ан?
3. Ба?алы тастар?а --

4.. ?шекейлі тастар?а ---

?ІІ. ?орытындылау
Бисермен шы?армашылы? ж?мыс жасау ар?ылы ?мірге ?андай дайынды? алды?:
1. Г?л то?уды ?йрендік
2. Монша? т?рлерін ажырата алатын болды?
3. Монша?ты? ?олданатын орынын білдік
4. Шеберлікке ?йренді.
5. ?зіне - ?зі ?ызмет етуді ?йренді
6. Бай?а?ышты? ?абілеті артты.

?ІІІ. Ба?алау, ?йге тапсырма

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«?са? монша?тардан г?л ??растыру »

Сабақтың тақырыбы: Ұсақ моншақтардан гүл құрастыру
Сабақтың мақсаты:
Білімділігі: Оқушылардың бисер тоқудағы білімін жүйелендіру, шеберлік деңгейін арттыру

арқылы әсемдік пен сұлулықты бағалай білуге үйрету.
Дамытушылығы: Өз бетінше жұмыс істеуге, ынта – ықыласын, шығармашылық қиялын дамыту.
Тәрбиелілігі: Оқушылардың эстетикалық талғамын тәрбиелеу, тиянақтылық деңгейін көтеруге

баулу.
Көрнекілігі: Бисерден тоқылған дайын бұйымдар, технологиялық карта, суреттер, бисерлер,

моншақтар, жұмсақ сым
Сабақтың әдісі: Сұрақ – жауап, нұсқау, сарамандық жұмыс
Пәнаралық байланыс: Математика
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру.

Психологиялық дайындық
Әрбір адам: Туысым, досым, жұрағатым.
Әрбір сабақ: Үйрену, ұғу, ұлағат
Әрбір ісің: Тірлік, тірек, адамдық
Әрбір сөзің: Шындық, бірлік, адалдық

ІІ. Өткен тақырыпты пысықтау – Біз алдыңғы сабақта бисердің шығу
тарихы және түрлері жөнінде танысып өттік.
Ендеше айтыңдаршы?
1. Бисер деген не?
Оқушы: - Пластмассадан, әйнектен, інжу - маржаннан жасалған түрлі – түсті ұсақ моншақтарды бисер деп атайды.

2. Бисермен тоқу нені талап етеді? Бисер қай кезден бастап пайда болды?

Оқушы: - Бисермен тоқу көп уақытты талап етеді, Барлық қолөнер сияқты бисер тоқудың да тарихы бар. Бисердің шығу тарихы әйнектің пайда болуымен тікелей байланысты. Ал әйнектің қашан пайда болғанына әлі күнге дейін нақты дерек жоқ. Деген мен, әйнекті дайындаудың ең алғаш құпиясын Финикия әлі ашқан деген аңыз бар. Бұл аңызда финикиялық көпестер әлемді жүзіп жүріп Сирияға тоқтайды. Өздеріне азық дайындау мақсатымен отқа қазанын қою үшін аралдан үлкен тас іздейді. Ешнәрсе таппаған олар үлкен бөлігін пайдаланады. Жалынның ыстық температурасынан селитра еріп, өзен құмына араласып, сұйық әйнек болып аққан екен. Осылай ма, әлде басқа тәсілмен бе әйнек дүниеге келген. Бірақ Финикиялық көпестер бүкіл Жерорта теңізінің халқына әйнектен жасалған бұйымдарды сатқан екен.
Шыны
Керамика
Хрусталь
Металл
3. Енді ұсақ моншақтар туралы қосымша тағы кім толықтырып айтады?

Оқушы: - Кейбір деректер бойынша, әйнектің отаны Ежелгі Египет болған. Әйнектен жасалған моншақтар, амулет, ыдыс – аяқтар сонау б. з. д ХІ ғасыр ескерткіштерінен табылған. Әйнек массаға кобальт, мыс, марганец қосу арқылы Египеттіктер көгілдір, жасыл, алқызыл түсті әйнек алған. Мұндай әшекейлерді еркектер де, әйелдер де, әсіресе, ақ түсті киімдер мен таққан екен. Ең алғаш бисер атауы дәл осы Египет елімен байланысты. Оның атауы арабтың «бусра» немесе «бусер» деген сөзінен шыққан – жасалған маржан. Рим империясы Египет елін басып алғанда әйнек өндіру Рим еліне өтіп, империя құлағаннан кейін Византияға өтеді. Ал Константинопольді түрік жауынгерлері жаулап алған соң, әйнек өндіруші шеберлер жан – жаққа тарап әлемге бисер атауы әйгілі болар бастады.

ІІІ. Жаңа сабақ

Полиглот
1. Тап – тап, тап жорға,
Табаны жоқ боз жорға.
Желіп кетсе жеткізбес,
Жерге түссе таптырмас (ине, игла)
2. Басы екеу, аяғыда екеу (қайшы, ножница)
3. Ине өткен жерден -......... өтер (жіп, нитка)
4. Әйнектен, інжу - маржаннан жасалатын түрлі түсті ұсақ моншақты қалай атайды? (сумоншақ, бисер)
5. Әшекейлі күбіні
Июлі тұрған шөмеле,
Кигіздім биік төбеге (сәукеле)
6. Әжеме өң берген,
Жиегін көмкерген
Етегі желкендей
Киім еді ол нендей. (Кимешек)

ІV. . «Моншақ сөз жұмбағы»
1. «Қыз Жібек» ролін сомдаған кім? М Е Р У Е Р Т
2. Су моншақты ең көп шығаратын ел. Ж А П О Н И Я
3. Әйнекті тұңғыш ойлап тапқан ел. Ф И Н И К И Я
4. Шашқа тағатын әшекей зат. Ш А Ш Б А У
5. Алқаның екі ұшын бекітетін топса Т О Й Н А Қ
6. Мойынға тағатын әшекей бұйым. А Л Қ А

Қазақ зергерлері көбінесе қыз-келіншектердің ажарын ашатын, сұлу етіп көрсететін зергерлік бұйымдар жасаған. Сол зергерлік бұйымдардың сәнін келтіруге моншақтарды кеңінен қолданған. Атап айтсақ әйел бас киіміне тағатын үлкен моншақ маржанды – былқылдақ, сәукеленің екі жағынан кеудеге төгіліп тұратын моншақтарды – жырға деп атаған. Шолпы, шашбаудағы алтын, күмістен жасаған зергерлік бағалы бұйымдарды тізілген моншақтармен өзара қосып әшекейлеген. Алқаны су моншақтан, алтын, күмістен соғып домалақтап, асыл тастардан тізіп салпыншақ етіп жасайды.
Моншақ деген сөздің өзі ірі моншақтарға берілген жалпы түсінік.
Бисер – ұсақ моншақтарға берілетін түсінік.
Стеклярус – ұзындығы 3 мм түтікше тәріздес су моншақ түрі.
Моншақ сөзінің шығуы “Мойын - шақ” немесе
“Мойын - тақ” деген сөздерден құралған.
Қазақ зергерлері көбінесе қыз келіншектердің ажарын ашатын, сұлу етіп көрсететін зергерлік бұйымдар жасаған. Сол зергерлік бұйымдардың сәнін келтіруге моншақтарды кеңінен қолданған. Атап айтсақ әйел бас киіміне тағатын үлкен моншақ маржанды - былқылдақ сәукеленің екі жағына кеудеге төгіліп тұратын моншақтарды - жырға деп атаған. Шолпы, шашбаудағы алтын, күмістен жасалған зергерлік бағалы бұйымдарды тізілген моншақтармен өзара қосып әшекейлеген. Алқаны су моншақтан, алтын, күмістен соғып домалақтап, асыл тастардан тізіп салпыншақ етіп жасайды.
Моншақтың түрлері: домалақ, сопақша, таяқша,
Моншақты неден жасайды?
Шыны, керамика, хрусталь, металл
Моншақты қандай бұйымдарға қолданады
Кестелеу, киімдерге, аяқ киім, сөмке, әмиян, көз әйнектің қорабы,

Ү. Сарамандық жұмыс.
Ұсақ моншақтардан гүл құрастыру.
І. Жұмыс ережесін еске түсірейік
Қауіпсіздік ережелері:
1. Қайшыны жолдасыңа үшкір ұшымен берме
2. Қайшыны арнаулы қобдишаға сақтау керек.
3. Инені жұмыс істегенде оймақ киген дұрыс
4. Инені киімге қыстыруға болмайды.
5. Инені тістеп ауызға салуға болмайды.
6. Тот басқан инемен жұмыс жасауға болмайды.
7. Моншақтар шашылып кетпес үшін оларды бөлек жайпақ ыдыстарда немесе қорапшаларда ұстаған жөн.
8. Бисермен бұйым тоқу кезінде бисерлер домалап шашылып кетпес үшін, бисерді түкті матаның үстіне төккен дұрыс.

ІІ. Жұмыстың реті
1. Гүл тоқу технологиясы
2. Нұсқау карта бойынша жұмыс жасау.

ҮІ Сергіту сәті.

Біз гүлдерше ұшамыз,

Жапырағы жайқалған.

Сабақтары салалы,

Желге ырғалып жайқалған.

Парақшамен жұмыс.
1. Моншақтың формасы қандай болады?
2. Шыныдан бисер өндіру кәсіпшілігі қай елдерде дамыған?
3. Бағалы тастарға -------

4. . Әшекейлі тастарға -----------

ҮІІ. Қорытындылау
Бисермен шығармашылық жұмыс жасау арқылы өмірге қандай дайындық алдық:
1. Гүл тоқуды үйрендік
2. Моншақ түрлерін ажырата алатын болдық
3. Моншақтың қолданатын орынын білдік
4. Шеберлікке үйренді.
5. Өзіне - өзі қызмет етуді үйренді
6. Байқағыштық қабілеті артты.

ҮІІІ. Бағалау, Үйге тапсырма