Нуруллина Р.В. Вафина Г.А. Галанина С.Л.
Укытучының Ф.И.О. __Якупова Фәния Роберт кызы___________________________
Әдәби уку крсында һәр уку елының аерым үзенчәлекләре бар. Бу фәнне укытуның төгәл бурычлары программа таләпләрендә ачык чагыла
Матур әдәбият әсәрләре яшь буынның күңелен, хисләрен, аларның тирә-яктагы тормышны һәм кешеләрне аңлый башлавында, нәрсәнең яхшы, нәрсәнең начар булуын төшенүдә, зәвыгын тәрбияләүдә, туган халкының рухи дөньясы белән азыклануда бик тә үтемле, көчле тәэсир итүче көч булып тора. Чөнки әдәбият –сүз сәнгате. Аның шушы зур мөмкинлекләреннән тиешенчә файдалану – әдәбият укытуның төп максаты.
Хәзерге шартларда матур әдәбиятны сәнгатьнең бик әһәмиятле, нигез төрләреннән берсе итеп укыту мөмкинлекләре бар. Әлеге шартларда әдәбият укытуның эчтәлеген заман таләпләренә туры китерү, камилләштерү һәм яңарту кирәклеге үзәк мәсьәләләрнең берсе булып әверелде.
Татарстан Республикасында яшәүче һәр милләт кешесенә, үз халкы тарихыннан тыш, шушы төбәктә төп халык булып саналган татар халкы мәдәниятен, гореф-гадәтләрен, тарихи үткәнен, бүгенгесен, киләчәген белү зарур. Татар халкы белән кулга-кул тотынып яшәргә әзерләнүче һәр кеше бу халыкның бәйрәмнәрен, традицияләрен аңларга, хөрмәт итәргә, әдәбият-сәнгать вәкилләренең иҗади казанышлары белән үзенең рухи үсешен баета алу мөмкинлегеннән файдаланырга тиеш. Программа эчтәлеге телгә өйрәтү процессын бала өчен “башка дөньяга тәрәзә ачу” булырлык һәм шуның аркылы аның үз яшәешен дә тулырак аңлавына ярдәм итәрлек итеп сайланды.
Татарстанда яшәүче милләтләр, Татарстанның дәүләт символлары, Татарстанның территориясе, географик урыны; башкалабыз Казанның тарихи үткәне, бүгенге йөзе; татар сәнгатенең төрле тармаклары буенча күренекле шәхесләр турында укучыларның татарча сөйли алулары төп максат итеп куела.
Шәхеснең белемле булуы, тәрбиялелек һәм аның фикерләү сәләте үсеше дәрәҗәсеннән дә тора. Укыту процессында үстерү, тәрбия максатларын даими күзаллап эшләү – укытуның практик ягы уңышлылыгының алшарты. Балаларның психик үсешен түбәндәге юнәлешләрдә үстерүгә аеруча игътибар бирү таләп ителә:
Бу максатлар программага сайланган эчтәлек нигезендә сөйләм эшчәнлегенең барлык төрләре буенча да эш оештырганда да беренче планга куела.
Укучыларның тиешле дәрәҗәдәге тәрбиялелегеннән башка укыту процессын оештыру мөмкин түгел. Тәрбия процессы, беренче чиратта, укытуның эчтәлеге һәм методлары белән бәйле. Шуңа күрә программа эчтәлеген сайлаганда, материалның тәрбияви мөмкинлекләрен исәпкә алу мөһим. Татар теленең грамматикасын өйрәнү процессында эчтәлектә әхлакый проблемалар булган кечкенә текстлар үзләре үк коммуникатив мотивациягә ия, ягъни, укучыларның эчке кызыксынуы тәэмин ителгән була. Шунлыктан тексттагы лексика, грамматика җайлырак истә кала һәм аралашу ситуациясе булдыру әллә ни кыенлык тудырмый.
Укучыларның татар теле буенча лексик, грамматик күнекмәләре филологик белемнәр суммасы дәрәҗәсендә генә калмыйча, ә сөйләм эшчәнлегенең барлык төрләрендә дә аралашуда кулланырлык дәрәҗәгә җитүе зарур. Ягъни, укучылар, нинди дә булса сүзне, я грамматик категорияне тану, аеру, аңлау, тәрҗемә итү дәрәҗәсендә генә түгел, аларны аралашу максатыннан мөстәкыйль кулланырлык дәрәҗәдә өйрәнергә тиешләр. Укучының белеме дигәндә, без аның аерым сүзләрне яки грамматик категорияне тану, аера белүен генә күзалламыйбыз, ә аларны кулланып сөйләшә алуын күзаллыйбыз. Шул вакытта гына татар телен дәүләт теле буларак өйрәнү бурычы үтәлә.
Предмет буенча билгеләнгән тематик эчтәлек, якынча сәгатьләр саны | Тема буенча предмет нәтиҗәсе, коммуникатив максат, |
Без мәктәпкә барабыз (19 сәг.) Беренче сентябрь. Уку-язу әсбапларының барлыгы, юклыгы, кирәклеге. Уку хезмәте. | Беренче сентябрь турында сөйли, укытучыны, дустыңны бәйрәм белән котлый белү. Бер-береңнең ничәнче сыйныфта укуын сорый, җавап бирә белү. Уку-язу әсбапларының барлыгын, юклыгын, кирәклеген хәбәр итә белү (сорау); үзеңә сорап алу, иптәшеңә тәкдим итә белү. Предметларны, саннар кулланып, үзеңә сорый белү. Бер-береңнең ничәнче сыйныфта укуын сорый һәм җавап бирә белү. Мәктәптәге уку хезмәте турында сорый, сөйли белү, нәрсә эшләгәнне, нәрсә эшләмәгәнне сорый, әйтә белү. Укучының уку хезмәтенә бәя бирә белү. |
Базарда (6 сәг.) Яшелчәләр. Җиләк-җимешләр. Базарда. Көз билгеләре. | Яшелчә, җиләк-җимеш исемнәрен, төсен, тәмен, нәрсә яратуыңны әйтә белү. Базарга барырга чакыра, кем белән барганыңны әйтә белү. Базарда яшелчә, җиләк-җимеш сатып ала белү. Көз билгеләрен, көзне яратканыңны, яратмаганыңны әйтә белү. Урамга уйнарга чакыра белү. |
Мин чисталык яратам (6 сәг.) Шәхси гигиена предметлары. Тән әгъзалары атамалары. Табипта. | Шәхси гигиена предметларыныңисемнәрен, аларны кулланып, нәрсә эшләгәнеңне әйтә, сорый белү. Тән әгъзаларын атый белү. Табибка кайсы җирең авыртуын әйтә белү. Авыру кешенең хәлен сорау, аңа дару, чәй тәкъдим итә белү. |
Кыш җитә (7 сәг.) Кыш айлары, кыш билгеләре. Яңа ел бәйрәме. Кышкы уеннар. Кошларга җимлек куябыз. | Кыш айларын атый, кыш билгеләрен әйтә белү. Яңа ел бәйрәмендә нишләгәнне әйтә, Яңа ел бәйрәме белән котлый белү. Яңа ел бәйрәменә чакыра белү. Кышкы уеннарның төрләрен әйтә, уенга чакыра; тауга барганыңны, кайтканыңны, таудачаңгы шуганыңны әйтә белү. |
Безнең гаилә (6 сәг.) Безнең гаилә. Татар халык ашлары. Өй хезмәте. | Гаилә әгъзаларының исемнәрен атый, гаиләдә кемнәр, ничә кеше барлыгын, кайда эшләгәнен әйтә белү.Татар халык ашларын атый, нинди ашлар пешергәнне белү, бер-береңне табынга чакыра, кыстый, ашаганнан соң рәхмәт әйтә белү. Өй хезмәтендә катнашуыңны әйтә белү. |
Яз килә (4 сәг.) Яз билгеләре. 8 нче Март – әниләр бәйрәме. | Яз билгеләрен әйтә белү. Урамга уйнарга чакыра, көннең нинди икәнен сорый, әйтә белү. Бәйрәмдә, нинди бүләк биргәнеңне, кемне котлаганыңны әйтә белү. |
Минем туган ягым (8 сәг.) Минем туган ягым. Татарстанның табигате. Татарстан шәһәрләре. Мин авылда яшим. | Бер-береңнең яшәү урынын сорый һәм кайда яшәгәнеңне әйтә белү. Татарстан шәһәрләренең, елгаларының атамаларын әйтә белү. Нинди транспортта барганыңны әйтә белү. Кайсы шәһәргә барганны сорый белү. Светофорда нинди төсләр барлыгын әйтә, юл йөрү кагыйдәләрен әйтә белү. Авыл табигате турында сөйли белү. Җәйге уен төрләрен әйтә белү. |
Кибеттә (4 сәг.) Киемнәр кибетендә. Ашамлыклар кибетендә. | Кием исемнәрен, бәяләрен сорый, нинди кием яратканыңны әйтә белү. Бер-береңнең киеменә комплимент әйтә белү. Ашамлык исемнәрен, нинди ашамлыклар кирәклеген сорый, әйтә белү. Кибеткә барганыңны һәм нәрсә алганыңны әйтә белү. |
Җәй (8 сәг.) Җәй җитте. Без Сабантуйга барабыз. | Җәйкөнетурындасөйлибелү. Каникулныничекүткәрүтурындасөйләшү.Урманда җиләк җыйганыңны әйтә белү. |
2 нче сыйныфта әдәби укуга базис уку планы һәм Әлмәт шәһәре муниципаль бюджет белем бирү учреждениесе “20 нче гомуми урта белем бирү мәктәбе” нең укыту планы нигезендә атнага 2 сәгать ел буена 68 сәгать бирелде. Шуңа күрә, эш программасында, барлык өйрәнелә торган темалар сакланып, сәгатьләр санына корректировка кертелде. Укучылар тарафыннан җиңелрәк үзләштерелгән темаларга бирелгән сәгатьләр авыррак үзләштерелә торган темалар хисабына кыскартылды. Укучылар өчен кызыклырак һәм кирәгрәк дип уйланган темаларның сәгать саны үзгәртелде. Татар теле һәм әдәби уку буенча эш программасында тематик план аерым төзелде.
Гомуми белем бирү мәктәбен төгәлләгәндә, укучының үзенә һәм үзенең әйләнә-тирәсендәге кешеләргә, тормыштагы яшәеш проблемаларына карата түбәндәге шәхси кыйммәтләре формалашкан булуы күзаллана:
Татар теле укыту, танып белү чарасы буларак, укучыларның фикер йөртү, интеллектуаль һәм иҗади сәләтләрен үстерүгә, шулай ук, реаль тормышта туган проблемаларны хәл итү өчен кирәк булган универсаль уку гамәлләрен (танып белү, регулятив, коммуникатив)формалаштыругахезмәт итә.
Укучыларда мәгълүмати җәмгыятьтә яшәү һәм эшләү өчен кирәкле күнекмәләр үстерелә. Укучылар текст, күрмә-график рәсемнәр, хәрәкәтле яисә хәрәкәтсез сурәтләр, ягъни, төрле коммуникацион технологияләр аша тапшырыла торган мәгълүмати объектлар белән эшләү тәҗрибәсе ала; презентацион материаллар әзерләп, зур булмаган аудитория алдында чыгыш ясарга өйрәнә; укучыларда, компьютер яисә ИКТ нең башка чаралары белән эш иткәндә, сәламәтлеккә зыян китерми торган эш алымнарын куллана алукүнекмәләре формалаша.
сүзләрне, сүзтезмәләрне, җөмләләрне, грамматикформаларныбер-берсеннәнишетепаерабелү;
ишеткәнсөйләмнең, җөмләнең эчтәлегенәтөшенү.
Өйрәнелгәнэчтәлекнигезендәәңгәмәдәшең беләнконтактурнаштыра, сораукуя, җавапбирә, кирекага, раслыйбелү;
программадакүрсәтелгәнтемаларбуенчаукытучының сорауларынажавапбирүһәмсорауларкуябелү;
дәреслектәбирелгәнүрнәкдиалогларнысәнгатьлеитепуку, сөйләүһәмохшашдиалоглартөзү, программадакүрсәтелгәнкоммуникатив максатларбуенчаәңгәмәдә катнаша алу.
тәкъдим ителгән план, терәк сүзләр ярдәмендә укылганөзекяисәкараганрәсембуенча, өйрәнелгәнҗөмләтөрләренфайдаланып, хикәятөзү;
үзе, гаиләсеһәмдусларытурындакечкенәмәгълүматбирәбелү.
тексттагытынышбилгеләренәкарап,тиешлепаузаһәминтонацияләрнеүтәү,өтерләрянындагысүзләрнетиңдәшлек, эндәшүинтонацияләребеләнуку;
укыганд,асүзлекләркулланабелү.
Дәрес саны | Тема | Дәреснең тибы | Контроль төре | Универсаль уку гамәлләренең көтелгән нәтиҗәсе | Укучы эшчәнлегенә характеристика | Үткәрү вакыты |
План буенча | Факт |
| Без мәктәпкә барабыз (19д.) Регулятив универсаль уку гамәлләре: эшчәнлек өчен эш урынын әзерләү, укытучы ярдәме белән максат кую һәм эшне планлаштырырга өйрәнү; эш тәртибен аңлап, уку эшчәнлеген оештыра белү; билгеләгән критерийларга таянып, эш сыйфатына бәя бирә белү. Танып белү универсаль уку гамәлләре: аңлап уку, тиешле мәгълүматны сайлап алу; төп мәгълүматны аеру; фикерләрне логик чылбырга салу; иҗади һәм эзләнү характерындагы проблеманы билгеләү, аларны чишү өчен алгоритм булдыру; объектларны чагыштыру; классификацияләү өчен уртак билгеләрне билгеләү; эшчәнлек процессында контроль һәм бәя бирү. Коммуникатив универсаль уку гамәлләре: әңгәмәдәш белән аралашу калыбын төзү; әңгәмәдәшнең аралашу холкы белән идарә итү. |
1. | Х.Гарданов “Исәнмесез, иптәшләр!” шигыре | ЛГКК | Д/М сөйләмне тикшерү | Лексик берәмлекләр белән таныштыру һәм сөйләмдә куллану | Тәкъдим ителгән текстны кычкырып, эчтән генә аңлап укый | 1.09 | |
2. | Уку-язу әсбаплары | ЛГКК | Диалогик сөйләмне тикшерү | Укытучыны, дустыңны бәйрәм белән котлый белү | Тиешле кушымчаларны куя | 3.09 | |
3. | “Беренче сентябрь” тексты. | ЛГКК | Диалогик сөйләмне тикшерү | Беренче сентябрь турында сөйли белү | Рольләп укый .Текст буенча сорау җөмләләр төзи, тәрҗемә итә | 8.09 | |
4. | Бәйрәм белән котлау | ЛГКФ | Йөгерек укуны тикшерү | Д/МС | Хикәяләү төрендәге бәйләнешле текст төзи алу | 10.09 | |
5. | Таныш булыйк: бу мин | ЛГКК | Монологик сөйләмне тикшерү | Бер-береңне ничәнче сыйныфта укын сорый һәм җавап бирә белү. | Предметларны, саннарны кулланып, үзенә сорый белә | 15.09 | |
6. | “Казанда” тексты | ЛГКК | Сәнгатьле укуны тикшерү | Фигыльнең башлангыч формасын кабатлау ,текстны аңлап уку. | Парлап эшләргә өйрәнә | 17.09 | |
7. | “Күмәч” әкиятен уку | ЛГКК | Диалогик сөйләмне тикшерү | Сәнгатьле уку өстендә эш | Парлап эшләргә өйрәнә | 22.09 | |
8. | “Күмәч” әкиятен сәхнәләштерү | ЛГКК | Д/М сөйләмне тикшерү | Аерым бүлекләрне яттан сөйләргә өйрәнү | Хәзерге заман хикәя фигыльләрне берлек санда зат- санда төрләндерә. | 26.09 | |
9. | Без мәктәпкә барабыз | ЛГКФ | Сәнгатьле укуны тикшерү | -мый/ -ми аффиксларын куллана белү | Юклык формасын сөйләмдә куллана | 29.09 | |
10. | Кайсы җәнлек беренче? | ЛГКФ | Сәнгатьле укуны тикшерү | -мый/ -ми аффиксларын куллана белү | Юклык формасын сөйләмдә куллана | 3.10 | |
11. | Без диалог төзибез | ЛГКК | Диалогик сөйләмне тикшерү | -да/-дә, -та/-тә аффикслары. Предметларның кайда икәнлеген әйтә белү. Үзең яшәгән төбәкнең исемен дөрес әйтә, кайда яшәгәнлегеңне әйтә белү | Кушымчаларны куллана. Мөстәкыйль эшли. | 6.10 | |
12. | Кем белә? | ЛГКК | Аралашу кагыйдәләрен тикшерү | Предметларны кая куйганыңны әйтә белү | Таблицалар белән эшли | 10..10 | |
13. | Мәктәптә | ЛГКК | Диалогик сөйләмне тикшерү | Предметларны кая куйганыңны әйтә белү | Таблицалар белән эшли | 13.10 | |
14. | Син кайдан кайтасың? | ЛГКК | Д/М сөйләмне тикшерү | Яңгырау һәм саңгырау авазларга карап сүзләргә тиешле кушымчалар куя белү. Чыгыш килеше кушымчаларын таный белү | Дәреслек белән эшли | 17.10 | |
15. | Шәһәр буенча сәяхәт | ЛГКФ | Сәнгатьле укуны тикшерү | Яңгырау һәм саңгырау авазларга карап сүзләргә тиешле кушымчалар куя белү. Чыгыш килеше кушымчаларын таный белү | Дәреслек белән эшли. | 20.10 | |
16. | Без саныйбыз | ЛГКФ | Сәнгатьле укуны тикшерү | Яңгырау һәм саңгырау авазларга карап сүзләргә тиешле кушымчалар куя белү. Чыгыш килеше кушымчаларын таный белү | Дәреслек белән эшли | 24 .10 | |
17. | Кем кая бара? | ЛГКК | Диалогик сөйләмне тикшерү | Үткән заман хикәя фигыль кушымчаларын дөрес куллана белү. | Үткән заман хикәя фигыль кушымчаларын сүзләргә дөрес ялгый. | 27.10 | |
18. | Рәсем буенча хикәя төзибез | ЛГКК | Аралашу кагыйдәләрен тикшерү | Үткән заман хикәя фигыль кушымчаларын дөрес куллана белү. | Үткән заман хикәя фигыль кушымчаларын сүзләргә дөрес ялгый. | 31.10 | |
19. | “Без мәктәпкә барабыз” циклы буенча кабатлау . | ЛГКК | Сәнгатьле укуны тикшерү | Гомумиләштереп кабатлау | Сорауларга тулы җавап бирә. Яңа сүзләр белән таныша. | 10.11 | |
| Базарда (6 д.) Регулятив универсаль уку гамәлләре: укытучы ярдәме белән максат кую һәм эшне планлаштырырга өйрәнү; эш тәртибен аңлап, уку эшчәнлеген оештыра белү; билгелән критерийларга таянып, эш сыйфатына бәя бирә белү; уку эшчәнлеге нәтиҗәләрен контрольгә ала белү. Танып белү универсаль уку гамәлләре: уку максатын мөстәкыйль билгеләү; мәгълүматны табу, билгеләү; сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу; мәсьәләне чишү өчен уңайлы ысул сайлау; төшенчәгә якын килү өчен нәтиҗә ясау; фикерләрне логик чылбырга салу. Коммуникатив универсаль уку гамәлләре: әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый, аралашу күнекмәләрен формалаштыру; әңгәмәдәшнең аралашу холкы белән идарә итү; коммуникатив мәсьәләгә таянып фикерне төгәл итеп җиткерү. |
20. | Рус халык әкияте “Колобок”. | ЛГКК | Диалогик сөйләмне тикшерү | Әкият һәм лексик катлам белән таныштыру, сәхнәләштерү. | Сорауларга тулы җавап бирә. Яңа сүзләр белән таныша. | 14.11 | |
21. | Яшелчәләр. | ЛГКФ | Йөгерек укуны тикшерү | Яшелчә исемнәрен дөрес әйтә һәм аларны сорый, кирәклеген, яратканыңны, яратмаганыңны әйтә белү | Башкаларны тыңлый . Лексик берәмлекләрне үзләштерә. | 17.11 | |
22. | “Базарда” тексты. | ЛГКФ | Монологик сөйләмне тикшерү | Текст һәм андагы лексика белән танышу, текстны аңлап уку | Парлап эшли, үз-үзеңне һәм башкаларны бәяли. Эчтәлеген аңлый, раслый һәм инкарь итә. | 21.11 | |
23. | Н.Мадьяров “Көзге урман” шигыре | ЛГКК | Сәнгатьле укуны тикшерү | Текст эчтәлеген сөйли белү. Базарга барырга чакыра белү. Базарда яшелчә, җиләк- җимеш сатып ала белү. Дөрес укуга бәя бирә белү | Тулы җавап бирә. Эчтәлеген аңлый, раслый һәм инкарь итә. | 24.11 | |
24. | “Алтын көз” тексты. | ЛГКК | Диалогик сөйләмне тикшерү | Урамга уйнарга чакыра белә | Текстны дөрес укый | 28.11 | |
25. | “Көзге уңыш” циклы буенча кабатлау | ЛГКК | Д/М сөйләмне тикшерү | Үтелгәннәрне практикада куллана | Табигать турында үз фикереңне әйтә. Табигать турында җөмләләр төзи. | 1..12 | |
| Мин чисталык яратам (6 д.) Регулятив универсаль уку гамәлләре: уку хезмәтендә үзеңә максат куя белү; бурычларны билгели белү; укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү; укудагы уңышларга, уңышсызлыкларның сәбәбен аңлый, анализлый белү; уку эшчәнлеге нәтиҗәләрен контрольгә ала белү. Танып белү универсаль уку гамәлләре; сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу; мәсьәләне чишү өчен уңайлы ысул сайлау; эш башкаруның ысулларына һәм шартларына анализ ясау; классификацияләү өчен уртак билгеләрне билгеләү; тиешле мәгълүматны сайлап алу; төп мәгълүматны аеру; укылган яки тыңланган мәгълүматның эчтәлегенә бәя бирә белү. Коммуникатив универсаль уку гамәлләре: әңгәмәдәшеңнең аралашу холкы белән идарә итү; күмәк эшне планлаштыру; әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый белү; әңгәмәдәшең белән аралашу калыбын төзү. |
26. | “Алсу – пөхтә кыз” тексты. | ЛГКК | Сәнгатьле укуны тикшерү | Шәхси гигиена предметларының исемнәрен; аларны кулланып, нәрсә эшләгәнне әйтә, сорый белә | Бер-береңә комплимент әйтә. Предметның барлыгын, юклыгын сорый, аңа җавап бирә | 5.12 | |
27. | Тән әгъзалары атамалары | ЛГКК | Йөгерек укуны тикшерү | Укый, аңлый. Тән әгъзалары исемнәрен; аларны лексикада куллана белә | Парлап эшли. Тәрҗемә итә. | 9.12 | |
28. | Без уйнарга чыгабыз | ЛГКК | Монологик сөйләмне тикшерү | Гомумиләштереп кабатлау | Белемнәрен практикада куллана | 12.12 | |
29. | Шәхси гигиена предметлары | ЛГКФ | Диалогик сөйләмне тикшерү | Предметларның барлыгын, юклыгын сорау, аңа җавап бирү.Исемнәрнең 2 зат берлек санда төрләндерү. | Телдән күнегүләр эшли, соруларга җавап бирә | 15.12 | |
30. | Табибта | ЛГКК | Д/М сөйләмне тикшерү | Исемнәрне I, II , IIIзат тартым белән төрләндерү. Мөстәкыйль эшли белү. | Телдән күнегүләр эшли, Сорау һәм җавап репликаларын дөрес куллану | 19.12 | |
31. | “Марат авырый” тексты. | ЛГКФ | Сәнгатьле укуны тикшерү | Табибка кайсы җире авыртканны әйтә белә. Дустының кайсы җире авыртканы турында хәбәр итә белә | Сәнгатьле укый | 22.12 | |
| “Кыш җитә” (7 д.) Регулятив универсаль уку гамәлләре: укытучының күрсәтмәләрен үти белү; укудагы уңышларга, уңышсылыкларның сәбәбен аңлый, анализлый белү; уку эшчәнлеген оештыра белү; ук эшчәнлеге нәтиҗәләрен контрольгә ала белү. Танып белү универсаль уку гамәлләре: уку максатынмөстәкыйль бяилгеләү; тиешле мәгълүматны табу, билгеләү; сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу; мәсьәләне чишү өчен уңайлы ысул сайлау; төп һәм ярдәмчел билгеләрне аеру; анализлау, объектларны чагыштыру, классификацияләү өчен уртак билгеләрне билгеләү; чагыштырып нәтиҗә ясый белү күнекмәләрен формалаштыру. Коммуникатив универсаль уку гамәлләре:коммуникатив мәсьәләгә таянып, фикерне төгәл итеп җиткерү; әңгәмәдәшең белән аралашу калыбын төзү; мәгълүматны туплау өчен күмәк эш башкару; әңгәмәдәшнең аралашу холкы белән идарә итү. |
32. | Кыш айлары, кыш билгеләре. | ЛГКК | Диалогик сөйләмне тикшерү | Кыш айлары, кыш билгеләре белән танышу | Кыш айлары, кыш билгеләрен белә | 26.12 | |
33. | “Кыш килә” тексты. | ЛГКФ | Йөгерек укуны тикшерү | Кыш айларын, кыш билгеләрен, кышкы табигатьне сурәтли. Төп фикерне аңлый | Сүзлек белән эшли. Мөстәкыйль тәрҗемә итә. | 12.01 | |
34. | “Яңа ел бәйрәме” тексты | ЛГКК | Монологик сөйләмне тикшерү | Текстның тәрҗемәсен аңлый | Эчтән укый. Дәреслек белән эшли | 16.01 | |
35. | Җ.Дәрзаман “Җепшек көндә” шигыре | ЛГКК | Сәнгатьле укуны тикшерү | Кышкы уен төрләрен әйтә, уенга чакыр әйтә белү | Сорауларга тулы җавап бирә | 19.01 | |
36. | “Тауда” хикәясе. | ЛГКФ | Диалогик сөйләмне тикшерү | Текста туры җавап булмаган сораулар куя белү | Сорауларга тулы җавап бирә | 23.01 | |
37. | “Гали җимлек ясады” тексты. | ЛГКК | Д/М сөйләмне тикшерү | Текстны уку | Текстны укый, эчтәлеген аңлый | 26.01 | |
38. | “Кыш җитә” циклы буенча кабатлау. | ЛГКК | Сәнгатьле укуны тикшерү | Үтелгәннәрне практикада куллану | Тема буенча кыскача информация бирә. Кышкы табигать турында җөмләләр төзи | 30.01 | |
| Безнең гаилә (6 д.) Регулятив универсаль уку гамәлләре: уку эшчәнлеген оештыра белү; уку эшчәнлеге нәтиҗәләрен контрольгә ала белү; укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү. Танып белү универсаль уку гамәлләре: иҗади һәм эзләнү характерындагы проблеманы билгеләү; аларны чишү өчен алгоритм булдыру; сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу; эш башкару ысулларына һәм шартларына анализ ясау; классификацияләү өчен уртак билгеләрне билгеләү. Коммуникатив универсаль уку гамәлләре: әңгәмәдәшнең фикерен тыңлый белү; мәгълүматны туплау өчен күмәк эш башкару. |
39. | Безнең гаилә. | ЛГКФ | Д/М сөйләмне тикшерү | Гаилә әгъзаларының исемнәрен атый, гаиләдә кемнәр, ничә кеше барлыгын, кайда эшләгәнен әйтү белә, иртәнге аш, көндезге аш, кичке аш сүзләрен сөйләмгә кертү | Сүзлек белән эшли. Җөмләләр төзи. | 2.02 | |
40. | Ш.Маннурның “Яратам” шигыре. | ЛГКК | Сәнгатьле укуны тикшерү | Текстны аңлау | Тәрҗемә итә, сәнгатьле укый ,эчтән укый | 6.02 | |
41. | “Айдар бездә кунакта” хикәясе. | ЛГКК | Йөгерек укуны тикшерү | Тәрҗемә итү, аңлап уку | Сөйләмдә тылсымлы сүзләр куллана | 9.02 | |
42. | “Безгә кунаклар килде” тексты. | ЛГКФ | Д/М сөйләмне тикшерү | Аңлу, рольләп уку | Рольләп укый, сәхнәләштерә | 13.02 | |
43. | “Майны кем ашады?” тексты. | ЛГКК | Сәнгатьле укуны тикшерү | Текстның рәсемнәре урынына сүзләр, нокталар урынына кушымчалар куеп уку | Сүзләрне дөрес укый, тиешле сүзләр куллана. Рәсем буенча сөйли. | 16.02 | |
44. | “Безнең гаилә” темасын кабатлау. Д/МС | ЛГКК | Йөгерек укуны тикшерү | Үтелгәннәрне практикада куллану | Тема буенча кыскача информация бирә. | 20.02 | |
| Яз килә (4 д.) Регулятив универсаль уку гамәлләре: уку эшчәнлеген оештыра белү; уку эшчәнлеге нәтиҗәләрен контрольгә ала белү; укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү. Танып белү универсаль уку гамәлләре: иҗади һәм эзләнү характерындагы проблеманы билгеләү; аларны чишү өчен алгоритм булдыру; сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу; эш башкару ысулларына һәм шартларына анализ ясау; классификацияләү өчен уртак билгеләрне билгеләү. Коммуникатив универсаль уку гамәлләре: әңгәмәдәшнең фикерен тыңлый белү; мәгълүматны туплау өчен күмәк эш башкару |
45. | Яз билгеләре. | ЛГКК | Д/М сөйләмне тикшерү | Яз билгеләрен, язның ни өчен ошаганын, ошамаганын әйтә белә. Урамга уйнарга чакыра, көннең нинди икәнен сорый, әйтә белү | Рәсемнәр ярдәмендә хикәя төзү . Ситуатив күнегүләр эшли. | 23.02 | |
46. | “Яз җитә” шигыре. | ЛГКФ | Сәнгатьле укуны тикшерү | Сүзлек ярдәмендә эчтәлеген аңлый .Яз билгеләрен, язның ни өчен ошаганын, ошамаганын әйтә белү | Шигырь ятлый. Көйгә салып җырлый. | 27.02 | |
47. | 8 нче Март – әниләр бәйрәме. | ЛГКК | Йөгерек укуны тикшерү | Бәйрәмдә нинди бүләк биргәнеңне, кемне котлавыңны әйтә белү | Бәйрәм белән котлый. Син алмашлыгын төшем килешендә куллана. | 1.03 | |
48. | “Яз килә” циклы буенча кабатлау. | ЛГКК | Д/М сөйләмне тикшерү | Үткәннәрне кабатлау | Алган балемнәрен практикада куллана | 5.03 | |
| Минем туган ягым (8 д.) Регулятив универсаль уку гамәлләре: уку хезмәтендә үзеңә максат куя белү; бурычларны билгели белү; эш тәртибен аңлап, уку эшчәнлеге оештыра белү; уку эшчәнлеге нәтиҗәләрен контрольгә ала белү; Танып белү универсаль уку гамәлләре: фикерләрне логик чылбырга салу; иҗади һәм эзләнү характерындагы проблеманы чишү ысулларын мөстәкыйль рәвештә булдыру; эш башкаруның ысулларына һәм шартларына анализ ясау. Коммуникатив универсаль уку гамәлләре: әңгәмәдәшнең фикерен тыңлый белү; әңгәмәдәшең белән аралашу калыбын төзү; мәгълүматны туплау өчен күмәк эш башкару. |
49. | Татарстан – минем туган ягым. | ЛГКК | Д/М сөйләмне тикшерү | Татарстан – минем туган ягым турында белешмә бирү | Дәреслек белән эшли | 8.03 | |
50. | “Минем туган ягым” хикәясен төзү. | ЛГКФ | Сәнгатьле укуны тикшерү | Бер- береңнең яшәү урынын сорый һәм кайда яшәгәнне әйтә.Текст белән таныштыру, дөрес уку күнекмәләре булдыру | Диалогларны тулыландыра. Тексттан тиешле информацияне таба. | 12.03 | |
51. | Без шәһәрдә яшибез. | ЛГКК | Йөгерек укуны тикшерү | Нинди транспортта барганны әйтә белә, кайсы шәһәргә барганны сорый белә | Җөмләләр тәрҗемә итә. Кая? Кайдан? Кайда? сорауларына җавап бирә. | 15.03 | |
52. | Светофорның өч күзе. | ЛГКК | Д/М сөйләмне тикшерү | Светофорда нинди төсләр барлыгын әйтә белә. Рәсемнәрне сүзләр белән алмаштыра | Сәнгатьле укый. Эчтәлек хаталарын таба. | 19.03 | |
53. | “Юлда” тексты. | ЛГКФ | Сәнгатьле укуны тикшерү | Юл аша чыгу кагыйдәләрен әйтә белә. Сорауларны ишетә | Сүзлек белән эшли. Әти-әнинең эш һөнәрен атый. Тулы җаваплар бирә, сораулар төзи. | 29.03 | |
54. | Муса Җәлилнең “Әтәч” шигыре. | ЛГКК | Йөгерек укуны тикшерү | Әтәч турында сөйли белү. Транскрипция ясау | Сәнгатьле укый , көйгә салып җырлый | 2.04 | |
55. | Г.Рәхим “Шушы язгы мизгелдә”шигыре | ЛГКК | Йөгерек укуны тикшерү | Әтәч турында сөйли белү. Транскрипция ясау | Сәнгатьле укый , көйгә салып җырлый | 5.04 | |
56. | “Туган ягым” темасын кабатлау. | ЛГКК | Йөгерек укуны тикшерү | Җәйге һәм кышкы табигать турында әйтә белъ. Аңлап, уку | Сәнгатьле укый | 9.04 | |
| Кибеттә (4 д.) Регулятив универсаль уку гамәлләре: уку эшчәнлеген оештыра белү; уку эшчәнлеге нәтиҗәләрен контрольгә ала белү; укытучының күрсәтмәләрен үти белү. Танып белү универсаль уку гамәлләре: иҗади һәм эзләнү характерындагы проблеманы билгеләү; аларны чишү өчен алгоритмбулдыру; сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу; объектларны чагыштыру; классификацияләү өчен уртак билгеләрне билгеләү. Коммуникатив универсаль уку гамәлләре: әңгәмәдәшнең фикерен тыңлый белү; әңгәмәдәшең белән аралашу калыбын төзү; мәгълүматны туплау өчен күмәк эш башкару |
57. | Киемнәр кибетендә. | ЛГКФ | Д/М сөйләмне тикшерү | Лексик берәмлекләрне үзләштерә | Бер-береңне мактый. Диалогларны рольләргә бүлеп укый. | 12.04 | |
58. | “Матур киемнәр” хикәясе. | ЛГКК | Сәнгатьле укуны тикшерү | Кием исемнәрен әйтә, бер-береңә комплимент әйтә бәлү. Роль ләргә бүлеп укый | Текст буенча сораулар бирә | 16.04 | |
59. | Ашамлыклар кибетендә. Р.Миңнуллин “Тәмле тамаклар” | ЛГКК | Йөгерек укуны тикшерү | Ашамлык исемнәрен әйтә, нинди ашамлыклар кирәген әйтә, сорый белә. Рольләп укый | Кушымчаларны дөрес куллана. Орфографик таләпләрне үти. | 19.04 | |
60. | “Кибеттә” темасын кабатлау. | ЛГКК | Аралашу кагыйдәләрен тикшерү | Гомумиләштереп кабатлау. | Практикада куллана. | 23.04 | |
| Җәй (8 д.) Регулятив универсаль уку гамәлләре: уку хезмәтендә үзеңә максат куя белү; бурычларны билгели белү; укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү; укудагы уңышларга, уңышсызлыкларның сәбәбен аңлый, анализлый белү. Танып белү универсаль уку гамәлләре: сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу; иҗади һәм эзләнү характерындагы проблеманы билгеләү; аларны чишү өчен алгоритм булдыру; объектларны чагыштыру, классификацияләү өчен уртак билгеләрне билгеләү. Коммуникатив универсаль уку гамәлләре; мәгълүматны туплау өчен күмәк эш башкару: әңгәмәдәшнең аралашу холкы беләнидарәитү;коммуникатив мәсьәләгә таянып, фикерне төгәл итеп җиткерү. |
61. | “Җәй җитте” хикәясе. | ЛГКФ | Сәнгатьле укуны тикшерү | “Җәй” темасы буенча лексика кертү | Текст буенча сораулар бирә | 26.04 | |
62. | Б.Рәхмәт “Матур җәй”шигыре | ЛГКК | Диалогик сөйләмне тикшерү | Җәй көне турында сөйли белү. Урманга барганын, урманда җиләк җыйганны, аннан кайтканны әйтә белә. Роль ләргә бүлеп укый | Тулы җаваплар бирә, сораулар төзи. Алган белемнәрне гомумиләштерә. Сәнгатьле укый. “Балан” шигырен сәхнәләштерә. | 29.04 | |
63. | Урманга сәяхәт | ЛГКК | Диалогик сөйләмне тикшерү | Урманга барганын, урм аннан кайтканны әйтә белә. | Тулы җаваплар бирә, сораулар төзи. Алган белемнәрне гомумиләштерә. | 3.05 | |
64. | М. Газизов “Балан”. | ЛГКК | Диалогик сөйләмне тикшерү | Урманга барганын, урманда балан җыйганны, аннан кайтканны әйтә белә. | Тулы җаваплар бирә, сораулар төзи. Алган белемнәрне гомумиләштерә. Сәнгатьле укый. “Балан” шигырен сәхнәләштерә. | 7.05 | |
65. | Э.Мөэминова “Сабантуй”. | ЛГКК | Сәнгатьле укуны тикшерү | Сабантуй бәйрәме турында белә. | Тулы җаваплар бирә, сораулар төзи. | 10.05 | |
66. | Без Сабантуйга барабыз. Арадаш тест | ЛГКК | Аралашу кагыйдәләрен тикшерү | Сабантуйда катнашу турында сөйләшү, хикәя төзү. Тема буенча сөйли. | Диалогларны роль ләргә бүлеп сәнгатьле укый. Алган белемнәрне гомумиләштерә Алган белемнәрне гомумиләштерә | 14.05 | |
67. | Без уйныйбыз | ЛГКК | Аралашу кагыйдәләрен тикшерү | Сабантуйда катнашу турында сөйләшү, хикәя төзү. Җәй көне турында сөйли белә | Диалогларны роль ләргә бүлеп сәнгатьле укый. Алган 19.05белемнәрне гомумиләштерә Алган белемнәрне гомумиләштерә | 17.05 | |
68. | “Җәй”темасын кабатлау. | ЛГКК | Аралашу кагыйдәләрен тикшерү | Җәй көне турында сөйли белә | Алган белемнәрне гомумиләштерә Алган белемнәрне гомумиләштерә | 21.05 | |
1. Р.З.Хәйдәрова, Н. Г. Галиева, Г.М.Әхмәтҗанова “Күңелле татар теле” дүртьеллык башлангыч мәктәпнең 2 нче сыйныф рус балалары өчен татар теле һәм уку дәреслеге Казан, “Татармультфильм” нәшрияты, 2013
2. Н. Г. Галиева, Л.Ә.Гыйниятуллина. Татар теленнән эш дәфтәре. Гомуми белем бирү мәктәбенең рус телендә сөйләшүче 2 нче сыйныф укучылары өчен. – Казан: Татармультфильм, 2013 .
3. Татарча-русча, русча-татарча сүзлекләр.