| Пәні: Дүниетану | Сабақ № | Күні: 21.01.15 |
| Сабақтың тақырыбы | Орманның пайдасы және оны қорғау |
| Сілтеме | 4сынып Дүниетану К.Жүнісқызы, Ә. Бірмағамбетов, Қ.Аймағанбетова, Қ. Жүкешов, И.Нұғыманов «Атамұра» 2011 жыл. |
| Мақсаты
| Орманның шаруашылықтағы және адам өміріндегі маңызын ашып көрсету және табиғатты қорғау қажеттілігіне баса назар аудару. Орман ағаштарынан алынатын өнімдер баға жетпес құнды қойма екендігі және орманның тіршіліктегі маңызды қасиеттері туралы білімдерін жетілдіру. Ойлау қабілеттерін, сөйлеу тілін, сөздік қорын теориялық білімін дамыту. |
| Күтілетін нәтижелер | Орманның шаруашылықтағы және адам өміріндегі маңызын және табиғатты қорғау қажеттілігін түсінеді. Орман ағаштарынан алынатын өнімдер баға жетпес құнды қойма екендігі және орманның тіршіліктегі маңызды қасиеттері туралы біледі. Ойлау қабілеттері, сөйлеу тілі, сөздік қоры теориялық білімі дамиды. |
|
Пайдаланылатын модульдер | Оқытудағы және оқудағы жаңа тәсілдер», «Сыни тұрғыдан ойлауға үйрету, «Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау», «АКТ», «Оқытуды басқару және көшбасшылық» |
| Қолданылатын стратегиялар |
|
| Қолданылатын технология | Дамыта оқыту технологиясы, АКТ |
| Сабақтың түрі | Аралас сабақ 1-2-3-4-5-6-7-8 |
| Керекті жабдықтар | Оқулық, интербелсенді тақта,карта, |
| Сабақ кезеңдері | Мұғалім әрекеті | Оқушы әрекеті |
| Кіріспе
| Ұйымдастыру Топқа бөлу Сыныптың оқушыларын топқа бөлу. Қорықтар арқылы 4-топқа бөлінеді. Психологиялық ахуал туғызу Табиғат ол-анамыз Табиғатқа баламыз Құшағында ойнаймыз Шаттық әнге саламыз | 1-топ. Қарағай 2-топ Шырша 3-топ Емен 4-топ Қайың оқушылар топтасып, өз үстелдерінің басына жиналады топбасшысы смайликтер арқылы бағалайды. |
|
| 2.Үй тапсырмасын тексеру 1.Орман дегеніміз не? 2.Тоғай дегеніміз не? 3.Орман-тоғай өсімдіктері мен жануарларын ата,неге олар орман-тоғайда өседі? 4.Орман-тоғай жануарларын мен құстарын ата ,неге олар орман-тоғайда жасайды3.Білімдерін тексеру Оқушылар толықтырып мұғалім қорытындылайдыАл,балалар мына сөзжұмбақты бірлесіп шешіп алайық «Миға шабуыл» |
|
|
| т | о | ғ | а | й | | |
| қ | а | р | а | ғ | а | й | |
| А | л | м | а | т | ы | | |
| | б | а | р | ы | с | |
| т | и | і | н | | |
. 1.Шөл мен шөлейттегі өзен аңғарларында не өседі? 2.Ормандағы алып ағаш? 3.Қазақстандағы қорықтардың бірі? 4. «Қызыл кітапқа» енгенжыртқыш аң? 5.Қарағай бүрімен қоректенетін жануар? Ал ,балалар қызылмен белгіленген сөз орман сөзі екенін білдік ендеше бүгін орман туралы білімізді толықтырамыз.Жаңа тақырыбымыз «:Орманның пайдасы және оны қорғау»
| Әр топтан бір оқушы жауап береді.Орман дегеніміз-неше түрлі ағаштардан,бұталардан,жеміс-жидектерден,саңырауқұлақтардан,мүктерден тұратын-жасыл мемлекет.Тоғай дегеніміз-адам жүре алмайтын,ит тұмсығы батпайтын ағаштардан,бұталардан тұратын –жасыл елТерек,қайың,көктерек,таңқурай,долона,қойбүлдірген т.б өйткені онда өсуіне қолайлы жағдайлар жеткілікті, топырағықұнарлы, қыста тоң болып қатып қалмайды.Жануарлары:бұғы,елік,қасқыр,түлкі қырғауыл,мысықторғай,жапалақ олар өздеріне мол азық пен ыңғайлы баспана табады.. 1.Тоғай 2.Қарағай 3.Алматы 4.Барыс 5.Тиін |
| Негізгі бөлім Білу | Орманның шаруашылық және адам өмірі үшін маңызы зор. Ол көмір қышқыл газын сорып, оттегін шығарады. .«Орман –ең алдымен адамның денсаулығы» екенін дәрігер айтар еді. Демалыс үйлері, тынығу орындары ағаш арасына салынады. Ол жердің ауасы таза,әрі шипалы. Ормандар болмаса ,ғаламшарымыздағы оттегі адамдардың тыныс алуына жетпес еді. Шаруашылықта орман өнімін пайдаланбайтын бірде-бір сала жоқ. Орманның пайдасы: дәрі-дәрмектер, үй жиһазы, музыкалық асапаптар, оқулықтар, құрылыс материалдары, газет-журналдар, уйлер, қоралар, көпірлер, ағаш вагондар, кемелер, қайықтар, табиғи жолмен алынатын маталар. Бір сөзбен айтқанда, шаруашылықта орман өнімін пайдаланбайтын бірде бір сала жоқ. Орманның түрлері: Аралас, еменді, қайыңды, шыршалы, қарағайлы. Яғни, олардың аты қалай аталса, онда өсетін ағаштар да бірынғай сондай болады | Орман-деген сөз шығады
|
| Түсіну
| 1.«Мағынаны тану» 1.Орманның қандай түрлерін білесің? 2.Орманды сақтауға сенің үлесің? 3.Не үшін орман адамның денсаулығы дейміз? 4.Қазақстандағы қорықтарды ата? | Сұрақ-жауап болады, әңгімелейді.
1.Аралас,еменді,қайыңды,шыршалы,қарағайлы орман. 2.Орманға саяхат кезінде табиғатты аялай білген дұрыс.Қоқыс қалдырмау,отты арнайы орынға жағу,отты сөндіру. 3.Демалыс үйлері,тынығу орындары ағаш арасына салынады. Оның ауасы таза, әрі шипалы. 4.Алматы,Наурызым,Ақсу-Жабағылы,Қорғалжын қорығы
|
| Қолдану | 1. Ауаны оттегімен байытады. Жер бетіндегі оттектің 60% ормандар береді. Бір ағаш тәулігіне 3 адамның тыныс алуына қажетті оттегін бөледі. Жаз айында қайың ағашы 44 кг, емен 28 кг көмір қышқыл газын сіңіреді.
2. Климатты жақсартады. Ормандар суықтың, құрғақ желдің әсерін әлсіретіп, климатты жақсартады.
| Қорытындылары тыңдалады
3. Топырақты құрғақшылықтан сақтап, топырақта ылғалдың сақталуына, құнарлылығын сақтауға жағдай жасайды.
4. Орман су ресурстарын қорғайды. Ашық жерлерге қарағанда ормандарда қардың еруі жай жүретіндіктен, су көздеріндегі судың деңгейі реттеліп, тасқынды болдырмайды.
5. Егістікте күздік дақылдарды желден, суықтан қорғап үсіп кетуден сақтайды.
6. Орман атмосфераны фитонцидтермен байытады. 1га жерге егілген ормандар тәулігіне 30кг дейін фитонцидтер бөледі, бұл бір үлкен қаланың ауасын тазартуға жетеді. Фитонцидтер дегеніміз – ауру тудыратын бактерияларды жойып жіберетін ұшқыш заттар, тірі организмге зиянды әсер ететін түрлі қосылыстар мен шуды, шаңды сіңіреді.
|
| Сергіту сәті | Бой жазу жаттығулары | Сергіту сәті |
| Талдау
| «Ойтолғаныс» кезеңі Постермен жұмыс Әр топ өз аттарын қорғайды.
| Тапсырмаларды орындайды Топта талқылайды. |
| Жинақтау | Дарынды оқушылар эссе жазады,жұмбақ табады,мақалдар айтады,жырлар айтады.. Ќазаќстан Республикасның Конституциясындаѓы «Ќазаќстан Республикасыныњ әрбір азаматы табиѓатты ќорѓауѓа міндетті» - делінген. Сонымен ќатар Елбасымыз Н.Ә.Назарбаевтың «Жасыл ел» баѓдарламасы бойынша елімізде көгалдандыру жұмыстары жүргізіліп жатыр. Бұл баѓдарлама бойынша біздіњ шаѓын ауылымыз да паркке, мектеп маңына тал-теректер ќойыңдар Бір-бір аѓаш егейік. Текке отырмай жасымыз бен кєріміз. Таза ауа үшін күресейік!-дей отырып бүгінгі сабаѓымызды аяќтаймын
| Орман міне,мұның да үні,кейде жұмсақ,кейде шу.... Мақал.жұмбақ,эссе Көрікті даламыздың ормандары, Орман деген аң, құстың қорғандары. Осындай байлықтарды қорғаймыз деп, Адамдардың дұрыс қой толғанғаны.
Мектеп жанындағы саябақты куту |
| Бағалау |
| Топта талқылап, ойларын ортаға салады |
| Қорытынды Рефлексия | Мен білдім... Мені таңғалдырды.. | Стикерге өз ойларын жазып, плакатқа іледі.
|
| Үйге тапсырма | 96-97--бет оқу,әңгімелеу | Оқушылар күнделіктеріне жазып алады. |
