Саба?ты? та?ырыбы: Минералды сулар: Сарыа?аш шипажайы.
Саба?ты? ма?саттары:
1. Білімділік ма?саты: Минералды сулар, ?аза?станны? минералды су к?здері туралы ж?не Сарыа?аш, ?апаларасан, Алмаарасан, Мойылды шипажайы туралы т?сінік ?алыптастыру. Минералды су к?здеріні? ма?ызын т?сіндіру.
2. Дамытушылы? ма?саты: Минералды су к?здеріні? о?ушылар білім сапаларына с?йкес ерекшеліктерін, географиялы? орналасуын, ма?ызын айтуына байланысты п?нге деген ?ызы?ушылы?тарын арттыру, ойлау ?абілеттері мен білімдерін дамыту.
3. Т?рбиелік ма?саты: ?оша?ан орта мен таби?атты аялау?а, ?сімдіктер мен жануарларды ?ор?ау?а, салауатты ?мір салтын ?стану?а т?рбиелеу.
Саба?ты? т?рі: жа?а саба?
Саба?ты? ?дісі: репродуктивті, т?сіндірмелі – иллюстративті,
интерактивті та?тамен ж?мыс,
с?ра? – жауап, ?зіндік ізденіс, ?орытынды шы?ару,
интерактивті, к?з елес, тест ж?мысы.
К?рнекіліктері: интерактивті та?та, карточкалар, суреттер.
П?н аралы? байланыс: ?аза? тілі
І. Мотивациялы? кезе?:
а)?йымдастыру кезе?і: амандасу, т?гендеу, кезекшілікті аны?тау, балаларды? саба??а назарын аудару.
ІІ. Операциялы? кезе?і:
Саба? кезе?дері:
І. Ой тол?ау
ІІ. ?зіндік ж?мыс
ІІІ. Интерактивті тактада?ы тапсырмаларды орындау
ІV. Тест тапсырмасы
І. Ой тол?ау.
Тамаша ?ой б?гін біз,
Таби?ат?а ж?гінсек.
??ла? т?ріп к?з тігіп,
Т??ірікке ??ілсек
Еріп б?лтты? ыр?ына
Жо? болады бір к?н-ай!
Таби?ат та бір кітап
О?и алса? шіркін-ай!
?. Мырза ?ли
ІІ. ?зіндік ж?мыс
1.М?тінмен ж?мыс
Минералды сулар – т?рлі аурулар?а шипа болатын таби?и сулар. Ол жер бетінен сі?ген сулардан, ш?гінділермен бірге к?мілген те?із суларынан,метаморфизм мен жанартау процестері н?тижесінде боса?ан сулардан ?алыптасады. Минералды сулар ??рамында азот, оттек, к?мір ?ыш?ыл газы болады. Суды? шипалы? ?асиеті онда?ы барлы? еріген заттар мен арнаулы биологиялы? ?сері бар ??раушылар м?лшеріне ?арай аны?талады. Сондай-а? к?мір?ыш?ылды сулар ?ан тамырларыны? ?абілетін жа?сартып, ж?рекке ?л береді. Кремний ?ыш?ылды, к?кіртсутекті сулар ревматизм, бруцеллез, радикулит, ж?рек, тері, т.б. к?птеген аурулар?а ем. Минералды сулар ?аза?стан жерінде, таулы ж?не жазы? айма?тарда к?п кездеседі. ?азіргі кезге дейін оларды? 100-ден астам алабы зерттеліп, шипалы? ?асиеттері аны?тал?ан. Мысысалы, “Алмаарасан”, “?апаларасан”, “Сарыа?аш”, “Мерке”, т.б. к?птеген емдеу-сауы?тыру орындары бар.
- Минералды су деп ?андай суды айтамыз?
- Минералды суларды? ??рамы ?андай?
- Минералды суларды? ?андай ?асиеті бар?
- Минералды сулар ?андай айм?тарда кездеседі?
ІІІ. Та?тамен ж?мыс Танымды? ?абілеттерін арттыру
Интерактивті та?тада:
- «Сарыа?аш» шипажайы;
- «Алмаарасан» шипажайы;
- «?апаларасан» шипажайы;
- «Мойылды» шипажайы.
ІІ.?зіндік ж?мыс.
2.С?йлемді ая?та.
І топ: 1. Алмарасан минералды суы Алматы ?аласынан о?т?стікке ?арай 26 км жерде орналас?ан.
2. Сарыа?аш суыны? температурасы – 42-450С.
3. Мойылды т?зды к?ліні? жиегіндегі ??лынды даласында орналас?ан.
ІІ топ: 1. Алмаарасан минералды суыны? температурасы – 33-380С.
2. Сарыа?аш минералды суы ???ымалардан секундына 5 л су арындап шы?ады?зды к?лді? шипалы сазы мен суы к?рделі сыр?аттарды.
3. Мойылды шипажайы ?з ?ызметін 1922 жылдан бастап ат?арып келеді.
ІІІ топ: 1.Алмаарасан санаторийі 1932 жылдан бастап ж?мыс істейді.
2. ?апаларасан суы жер бетінен 0,2-5,5 биіктікке дейін к?теріледі.
3. 1975 жыл?а дейін Мойылды шипажайы маусымдар?а ?ана ?ызмет к?рсететін.
IV топ: 1.Алмарасанны? шы?атын су к?здеріні? т?уліктік шы?ымы 48 м3.
2. Тол?ып жат?ан е?ізден ?ал?ан Мойылдыда?ы т?зды к?лді? шипалы сазы мен суы к?рделі сыр?аттарды емдей алады.
3. Минералды сулар ??рамында азот, оттек, к?мір?ыш?ыл газы болады.
3. «5 жолды ?ле?» стратегиясы.
1. Зат есім (1 с?з)
2. Сын есім (2 с?з)
3. Етістік (3 с?з)
4. ?орытынды ой (4 с?з)
5. Зат есімге жуы? м?ндес с?з (1 с?з)
ІV. Білім де?гейлерін ?орытындылау тест (интерактивті та?тада)
О?ушы зеректілігі, жылдамдылы?ы, та?ырыпты ?аншалы?ты ме?гергендігі аны?талады.
1.Минералды сулар дегеніміз не?
А)ты?айт?ыш алынатын ш?гінді тау жынысы
?)ны?ыздлып, ?атталып ?ал?ан те?із балшы?тарынан т?зілген кеуекті тас
Б)т?рлі аурулар?а шипа болатын таби?и сулар*
В)мыс пен мырышты? ?оспасы
2. «Сарыа?аш» курорты ?ай жылы ашылды?
А)1956 ж*
?)1948 ж
Б)1951 ж
В)1953 ж
3.Алмарасан минералды суыны? орналасуы ?ай жерде?
А)Алматы облысы Талды?ор?ан ?аласы,?апал ауылы
?)Павлодар ?аласынан Солт?стік-Шы?ыс?а ?арай
Б)Келес артезиан алабы
В)Алматы облысы ?арасай ауданы*
4.1886 жылы ?аза?станда ?андай емдеу орны ашылды?
А)?апаларасан*
?)Сарыа?аш
Б)Мойылды
В)Алмаарасан
5.Мойылды курртыны? негізгі емдік ?асиеті ?андай?
А)таза ауа
?)т?нбалы балшы?
Б)шипалы су
В)? ж?не б жауаптары*
Ба?алау
?йге тапсырмалар беру. 21 бет о?у
"Таби?ат - бізді? орта? ?йіміз " ша?ын ЭССЕ жазып келу. 12-15 с?йлем.