Әңгімелесумәтінді әңгімелеп беруМәтінмен жұмыс Оқушыларға сынып ұжымындағы қарым-қатынастар туралы түсінік беру мақсатында әңгіме оқу ұйымдастыру. Күмән Машқар Гумеров Оқушылар соңғы сабаққа кіргенде, сыныптағы үлкен терезенің бір көзі сынғанын көрді. Кезекші Рақила болатын. – Терезені Боранбай сындырды. Өз көзіммен көрдім,–деп айқайға басты ол. Боранбай танып әлек. У-шу ұлғайып бара жатқанда, мұғалім кірді де, жағдайды білген соң: – Сабақтан кейін сыныпта қалыңдар. Анықтаймыз. Ал қазір тынышталыңдар, сабақ бастаймыз,–деді. Сынып ішіндегі мына у-шу сол айтыстың жалғасы еді. Мұғалім қағаздарын тастап, қайтып оралмақ. Істің ақиқатына жетудің орнына, салғыласа берсе, ұзақ отырып қалмай ма? Әтіргүлдің қарны ашты, үйіне қайтуға асықты. Тамағын кенеп, бар даусымен: – Балалар! – деді. – Қазір апай келеді. Не айтамыз? Құр сарылып отыра береміз бе? Терезені кім сындырды? Айтсаңдаршы біреуің! Рақила, сен анық көрдің бе? Кім сындырды? Әйнек өз-өзінен сынбайды ғой. Осы кезде көпшілік арасынан Дәуіт деген қара домалақ бала суырылып шығып: – Сындырған мен! – деді. Сыныптағылар аң-таң. Дәуіт ең момын бала еді. – Өтірік! – деді Рақила қызараңдап. – Түк те өтірік емес. Рас. Мен сындырдым. – Ендеше неге бірден айтпадың? – деді Әтіргүл. – Жұртты осынша дауластырып қойғаның не? – Е,маған сөз тиді ме? Өздерің ғой шуылдасып... Онысы рас. Жұрт шуылдасып жатқанда, бұның өмірі үні шықпайтын. Дәуіт терезені қалай сындырғанын айтып берді. Терезеде қалбалақтап жүрген әдемі көбелекті ұстаймын деп, байқамай әйнекті сындырып алыпты да, сасқанынан сыртқа зып беріпті. Бұл кезде сыныпта ешкім жоқ екен. Балалардың барлығы Рақилаға қарады. – Ау, кезекші! Бұл қалай? Боранбай сындырды деп ең? Оны қайдан көрдің? – деді екі-үш бала. Рақила қысылғаннан жұртқа тура қарай алмады. Есікке тұра ұмтылды. Мән-жай анықталған соң балалар көңілденіп, парталарына жайғасып отырды. Көрмегенді көрдім деу – ең жаман әдет, әрі-беріден соң ол – жалақорлық. Жиында басқасынан гөрі осы туралы көбірек сөз болды. Әтіргүл ұстаз үстелінің қасында жалғыз өзі тұр еді. Жолдастары алдында тауы шағылған Рақилаға жаны ашып, есіктен көзін алмады. «Ұят-ай! Бұрын да осындай ұсақ-түйек оқиғалар болған. Бұдан былай балалар Рақиланың шын сөзіне де сенбей, күмәнданатын шығар-ау. Жолдастарының сеніміне кіру үшін оған қанша уақыт қажет боларын кім білсін!.» Әңгімедегі оқиғадан сынып оқушыларының қандай жақсы қасиеттерін көруге болады? Олардың бойынан қандай жағымсыз қасиеттерді байқадыңдар? Одан қалай арылуға болады? Сендер не істеген болар едіңдер? «Сенімге кіру үшін оған қанша уақыт қажет болады», – дегенді қалай түсінесіңдер? Өз сыныптарыңда осыған ұқсас оқиғалар болды ма? Естеріңе түсіріп айтып беріңдер. |