Ытқып-ытқып жөнелді (екі аяқтарын біріктіріп бір орында секіру)
20. Қорбан, қорбан, қорбанбай (бір бала аюдың қимылын көрсетеді)
Келе жатқан аю ғой
Жақындап оған бармайық (балалар, баяу аюға жақындайды, аюды көріп орындарына оралады)
Қатар, қатар тұрайық
Алыстан байқап қарайық
21. Аю, аю тұршы (орындарынан тұру)
Бетіңді жушы (екі қолымен бет жуу)
Айнаға қарашы (айнаға қарау қимылы)
Шашыңды тарашы (шаш тарау қимылын жасау)
22. Жолдарына үңіліп, (орындарынан тұру)
Екі бақа жүгіріп,(жол жаққа қарау қимылын жасау)
Секіреді, бақ-бақ, (қос аяқпен биікке секіру)
Ағаштарды аттап. (ояну қимылын көрсету)
Олар ерте тұрады, (бет-қолдарын жуу қимылы)
Беті-қолын жуады. ((екі жаққа тербелу)
Оңға-солға шайқалып,
23. Орнымыздан тұрамыз, (мәтінге сәйкес іс-қимылдар жасату)
Қолды белге қоямыз.
1,2,3 қарлығаш боп ұшамыз.
Қоян шықты далаға,
Жан-жағына қарады.
Жүгірді, секірді.
Орнына келіп отыршы.
Таза киім киемін
Тазалықты сүйемін (орындарынан тұру)
Денем таза болса да (киген киімдеріне көңіл аудару)
Түсемін жиі моншаға (таза киімдерін көрсету)
24. Күнге қарайық (шеңберге тұру)
Шашымызды тарайық (бастарын жоғары көтеру)
Керіліп, дем алайық (күнге созылу)
Бойымызды жазайық (қолды белге қою)
25. Сылдырлайды мөлдір су
Мөлдір суға қолыңды жу (қол жуу қимылын жасау)
Жуынсаң сен әрдайым
Таза бетің, маңдайың (бетін, маңдайын сипау)
Тазалықтың досы –
Су дегенің осы
26. Айнаға қараймын (сол қолында айна, оң қолында тарақ бар екенін көрсету)
Шашымды тараймын. (шаштарын тарау)
Бақытты боламын, (үсті бастарын көрсету)
Сымбатты боламын.
Әрқаша тазамын,
Бәрiнен озамын.
27. Бір – таңертең тұр (мәтінге сәйкес іс-әрекеттер жасау) Екі – шынығып бекі Үш – тазала тіс Төрт – сабындап жу бет Бес – сүртін тез Алты – үйді жина Жеті – киін енді
28. Гүлдеріміз қызғалдақ (орындарынан тұру)
Ашылады әдемі-ақ (қолдарымен гүлді көрсету)
Желмен бірге шайқалып (жеңіл теңселіп)
Мұрынға жақын апарып (гүлді иіскеу қимылын көрсету)
Бір искейік тамсана
Хош иісі тамаша
29. Теңселеді ағаштар (орындарынан тұру)
Алдымнан жел еседі (қолдарынан ұстап теңселу)
Кіп – кішкентай бөбектер (жүресінен отыру)
Үп – үлкен боп өседі (тұрып қолдарын көтеріп, бойларын көрсету)
30. Ағаштар шайқалып (орындарынан тұру)
Желменен билейді (ағаш секілді теңселу)
Басылса жел енді (ақырын отырады)
Тыныштық енеді
31. Тербеледі ағаштар, (оңға, солға тербелу)
Алдымнан жел еседі. (екі қолдарымен беттерін жуу)
Кіп-кішкентай бөбектер (жүресінен отыру)
Үлкен болып өседі. (қолдарын көтеріп, тұру)
32. Оң қолымда - бес саусақ (оң қолды созып, саусақты көрсету)
Сол қолымда – бес саусақ (сол қолдың саусақтарын көрсету)
Беске, бесті қосқанда (екі қолды біріктіру)
Болады екен он саусақ (он саусақ көрсету)
33. Қане, қайсы алақан, (орындарынан тұру) Біз– кішкентай. (балапан) (алақандарын көрсету) Аралардың нәрі (гүлдің қимылын көрсету) Бау-бақшаның сәні. (гүл) Тік, тік, тік пісте, (ағаштай бір орында теңселу) Қысы-жазы бір түсте. (шырша) Менің тұрақты мекенім, Сәнді етіп жүремін. (үй)
34. Бір дегенде тұрайық, (мәтінге сәйкес іс-қимылдар жасау) 2, 3, 4 – алақанды соғайық, Оң жаққа бұрылып, Сол жаққа бұрылып, Бір отырып, бір тұрып, Біз жүгіріп алайық. 5 дегенде асықпай, Орнымызды табайық.
35. Оң қолымда бес саусақ, (мәтінге сәйкес саусақтарды көрсету) Сол қолымда бес саусақ. Оларды атап шақырар, Әрқайсысының аты бар. Бас бармақ, Балан үйрек, Ортан терек, Шылдыр шүмек, Кішкене бөбек.
Биiк-биiк секiрiп, (қолды белге қойып, бір жерде жүру)
Ойнап-ойнап, тез өсiп, (қолдарын биікке көтеру)
Кетемiз бiз жетiлiп.
49. Орнымыздан тұрайық (мәтінге сәйкес іс-қимылдар жасау)
Қолымызды жаяйық.
Қарлығашқа ұқсайық
Ұшып, ұшып алайық.
50. Ұшып келді бір топ қаз, (құстардың ұшқанын келтіру) Қонған жері, бірақ саз. (жүресінен отырып шоқу) Сазды шоқып, тағы шоқып, (орындарынан тұрып, ұшу) Ұшып кетті бір топ қаз.
51. Ал, балалар, бір ауық (орындарынан тұру)
Әріп санын ұғалық (мәтінге сәйкес іс-қимылдар жасау)
«А» дегенде отырып
«Б» дегенде тұрайық
А-а, б-б
А-а, б-б
Отырып, тұр тағы
52. Бір, екі, үш – (мәтінге сәйкес іс-әрекеттер жасау) Қарлығаш боп ұш. Төрт, бес, алты – Қарлығаш боп қалқы Жеті, сегіз, тоғыз,он – Қарлығаш боп қон
53. Орнымыздан тұрамыз (мәтінге сәйкес іс-қимылдар жасату)
Жалаушаны аламыз
Көкке қолды созамыз
Жалаушаны желбіретіп
Отырамыз, тұрамыз
Орнымызға отырып
Сабаққа көңіл бұрамыз
54. Топ, топ, топ, топ басайық (шеңберге тұру)
Жалаудан күн жасайық (жалаушаларын көтеру)
Жаса, жаса, алтын күн (бір орында аяқты нық басып жүру)
Жаса, жаса, алтын күн
55. Санайық жаңаша, (шеңбер құру) Бір, екі, үш! (мәтінге сәйкес іс-қимылдар жасату) Желбіре жалауша, Достықта біздің күш.
Ку анайық, күлейік (бір – біріне қарап күлімсіреу)
Отырайық, дем алайық (жүресінен отыру, дем алу)
Дем алып – ап, жүрейік (тұру, бір орында жүру)
58. Достарым көп бақшада (шеңберге тұру)
Көңілдіміз бақшада (қолдарын жайып)
Достықты біз сүйеміз (бір-біріне қарап, жымию, құштасу)
Бірге күліп жүреміз
59. Бала, бала, балақай, (орындарынан тұру)
Қол соғайық, алақай! (қолдарын соғу)
Бiр,екi,үш деп айтайық, (бір-біріне қолдарын созу)
Саусақтарда тартайық. (бір орында жүру)
Жалқау бала болмайық,
Қолды қысып, ойнайық
60. Күннің шыққаны жақсы ма? (күнді бейнелейді) Жақсы! (алақандарын соғады) Желдің соққаны жақсы ма? (желді бейнелейді) Жақсы! (алақандарын соғады) Достарыңмен жүрген жақсы ма? (адымдайды) Анаңды құшақтаған жақсы ма? (өздерін құшақтайды) Жақсы! (алақандарын соғады) Туған өлкеде жақсы ма? (құшақтарын жаяды) Жақсы! (алақандарын соғады) Үйіміз бар жерде жақсы ма? (үйді бейнелейді) Жақсы! (алақандарын соғады) Биде айналған жақсы ма? (айналады) Жақсы! (алақандарын соғады) Қазақстандық болған жақсы ма? (бас бармақтарын көрсетеді) Жақсы! (алақандарын соғады)
62. Қақпаға туралап, Теп допты, оң аяқ Қақпаға туралап, Теп допты сол аяқ, Оң аяқ, сол аяқ Жаттығу оңай-ақ. (екі аяқпен кезек-кезек доп тебу қимылын көрсету)
63. Сол аяқпен оң аяқ (екі аяқпен кезекпен доп тебу қимылын көрсету)
Кезек оны тебеді
Ол тынымсыз домалап
Зыр жүгіре береді
Ол – не? – ол – доп
Добым менің, добым менің (қолды белге қойып, бір орында секіру)
Өзің неткен көңілді едің!
64. Доп, доп, домалақ (шеңберге тұрып, допты бір-біріне үйлестіру)
Қайда кеттің домалап? (мәтін сөздерін айту)
Добым менің, добым менің
Өзің неткен көңілді едің!
Зымырайсың, қутындайсың
Бірақ менен құтылмайсың
65. Домала, доп, домала (екі қолынды айналдыру)
Балшыққа тек жолама (Сұқ саусақпен ескерту)
Жек көремін оныңды (Сұқ саусақпен оң және сол жаққа серпілту)
Бүлдіресің қолыңды (екі колының алақандарын жоғары көтеріп айналдыру)
85. Тоңса біздің қолымыз (мәтінге сәйкес іс-әрекеттер жасау)
Қолғап киіп аламыз
Сарт-сарт-сарт
Шапалақ соғамыз
Тоңса біздің аяғымыз
Етік киіп аламыз
Топ-топ-топ
Топылдатып билейміз
Тоңса біздің денеміз
Тонды киіп аламыз
Зу-зу-зу
Шанамен зулаймыз
86. Қане, сапты түзейік (мәтінге сәйкес іс-қимылдар жасату)
Тіземізді бүгейік
Ыршып алға түсейік
Ыршып артқа түсейік
1,2,3,4
1,2,3,4
Шегірткедей ыршиық
Ыршып – ыршып, тыншиық
87. Таңертең көбелек оянды, тартылды, (мәтінге сәйкес іс-қимылдар жасату)
Қанаттарын бұлғады, терең тыныс алды,
Азғана айналып, барлығына күліп
Қайта гүліне оралды.
88. Бармақ болып жұмысқа, (мәтінге сәйкес іс-қимылдар жасату) Қырға шықты құмырсқа, Тоңып кетіп аяғы, Қырға қайтып шығады. Ой – ой – ой, Әне аю келеді. Құмырсқаны көреді. Енді қайтып құтылар, Илеуіне тығылар.
99. Қолға, алып шарды, (шарды елестету) Үрлеймін мен былай. (мәтінге сәйкес іс-әрекеттер жасау) Уф-ф-ф, Үрлеймін деп қатты, Жарып алдым шарды. Пах.
100. Апам үшін күнде мен, (әндете) Отынға ағаш жарамын. (ағаш жарғандай) Су құямын гүлге де, (гүлге су құйғандай) Дүкенге де барамын. (қолдарына сөмке ұстап жүру) Сыпырамын үй үшін, (сыпырғандай) Жуам ыдыс-табақты. (ыдыс жуғандай) Жылай қалса бөпемді, (бөпені ұстағандай) Жұбатамын ойнатып. (қолдарын шапалақтайды)
саусақ ойындары
1.«ҚЫЗЫҚ-АЙ»
Күлкілі, әрі қызық-ай (екі қолды жая иықтарын көтереді, бастарын шайқайды)
Қой қағып тұр қақпаны (сөз ырғағына сәйкес жұдырықпен аяқтарын соғады)
Теуіп және сүзіп-ай (аяқтарын топылдатады, «мүйіз» жасайды)
Қой қағып тұр қақпаны (сөз ырғағына сәйкес жұдырықпен аяқтарын соғады)
Күлкілі, әрі қызық-ай екі қолды жая иықтарын көтереді, бастарын шайқайды)
Аша алмады бұзып-ай (сөз ырғағына сәйкес жұдырықпен аяқтарын соғады)
Басын ауыртты, тапқаны (жұдырықпен аяқтарын қатты нығарлайды)
Күлкілі, әрі қызық-ай (екі қолмен бастарын сипайды, иықтарын көтереді)
Қой қағып тұр қақпаны (сөз ырғағына сәйкес жұдырықпен аяқтарын соғады)
Қолтырауын қонақ күтуде (екі қолдың саусақтарын түйіп қайта ашып қалады)
Тістері тура шегедей (саусақтарын ашқан күйі оң алақанды сәл дөңгелетң үстіне беттестіре саусақтарды сәл дөңгелете «қолтырауынның аузын ашқан сияқты» ашып-жабады)
Бұл жерден қой өтпеді ме? (қолды төмен бос тастап, иықты жоғары көтереді)
Деп сұрадым ойын білмекке (алақандарын бір-біріне ысқылайды)
Ал ол болса тымпиып жатыр (көздерін қысады)
Көзін қысып қылқиып жатыр
4.«КІМ КЕЛДІ?»
Қане, қане кім келді? (екі қолдың бас бармақтарының ұштарын созады)
Біз, біз, біз! (екі қолдағы бас бармақтарды қосып ұстап, қалған саусақ үштарын бір мезгілде соғады)
Апа, апа, бұл сіз бе? (екі қолының бас бармақтарының ұштарын созады)
Иә, иә, иә! (сұқ саусақтарының ұштарын соғады)
Әке, әке, бұл сіз бе? (екі қолдарының бас бармақтарының ұштарын соғады)
Иә, иә, иә! (ортаңғы саусақтардың ұштарын соғады)
Ағатайым, бұл сіз бе? (екі қолдың бас бармақтарының ұштарын соғады)
Иә, иә, иә! (аты жоқ саусақтардың (шылдыр шүмек) ұштарын соғады)
Қарындасым, бұл сіз бе? (екі қолдың бас бармақтарының ұштарын соғады)
Иә, иә, иә! (кішкене саусақтардың ұштарын соғады)
Біздер тату жанұя (барлық саусақтардың ұшымен бірге соғады)
Иә, иә, иә! (алақандарымен шапалақтайды)
5.«ТОРҒАЙ»
Саусақтары бас
Алақан қанат (алақандар өзіне қарайды, үлкен бармақтар өріледі. Саусақтарды қозғау)
1-2 деп санаймыз (саусақтарды біріктіріп бүгіп санаймыз, кері ашып санайды)
Әріптен сөз құрамыз (барлық саусақтардың арасын ашып, бір қолдың алақанына екінші қолдың алақан сыртын беттестіреді («күн» жасайды)
Күн – шуақты сөз екен (бас бармақ, ортаңғы терек, аты жоқ саусақтарды біріктіре ұстайды, сұқ саусақ пен кішкентай саусақты сәл бүге «құлақ» жасайды)
Мысық-құлақты сөз екен (сұқ саусақ пен кішкентай саусақты тік ұстайды «мұйіз» жасайды. Бас бармақ, ортаңғы саусақ, аты жоқ саусақтар біріктіріле бүгіледі)
Сиыр-мүйізді сөз екен (екі қолдың барлық саусақтарының ұштарын біріктіріп үлкен «қарбыз» жасайды)
Қарбыз-жолақты сөз екен
12.«ШАЯН МЕН МЫСЫҚ»
Тасасында көпірдің (сол қолды шынтақтан бүге, алақандарды төмен қарата алдына ұстап «көпір жасайды». «көпірдің астына оң қол саусақтарын төмен қарата ұстай «көп аяқты шаян сияқты» жыбырлатады)
Кәрі шаян тұрыпты (алға созылған оң қолдың үстімен иықтан төмен қарай сол қолдың 2-ші және 3-ші саусақтарын жүгіртеді)
Көпірден өткен мысықтың (иықтан төмен «жүгірген» саусақтар қолдың басына келгенде саусақты оң қолдың жұдырығында қысып ұстап қалады)
Құйрығынан жұлыпты (сол қолдың кішкентай саусағы оң қолдың жұдырығында қысылған күйі 2-ші, 3-ші, 4-ші саусақтарды бас бармақпен біресе біріктіре, біресе қайта ашып мияулаған мысықтың аузын бейнелейді)
«Құтқарыңдар, (сол қолдың кішкентай саусағын қыса ұстаған оң қолдың саусақтарын біртіндеп ашады)
Мяу-мяу-мяу! (екі қолды бірінің үстіне бірін қоя екі қолдағы барлық саусақтарды тез-тез «жүгіртеді)
Босатыңдар шаяннан!» (сөздің айтылу ырғағына сәйкес алақандарын шапалақтайды, соңғы сөзге аяқтарын топылдатады)
Тіпті «сәлем» - деймін мен («қанаттарын» екі қолдарын сәл көтеріп, қайта түсіріп қағып тұрады)
Тауыққа көрші үйдегі (бір қолдың сыртын екінші қолдың алақанына беттестіре саусақтарды жан-жаққа аша «күн» жасайды)
Сәлемет пе, (екі қолды жоғары соза аспанды көрсетеді)
Шуақты күн көкте! (екі қолды жоғары көтере екі жанына кезек теңселеді)
Сәлемет пе, (екі қолды төмен түсіре, қол бастарын бір-бірінің үстіне қойып алдына ұстайды)
Нұрлы аспан көкпеңбек! (оң жаққа оң қолын жаяды)
Сәлемет пе, (сол жаққа сол қолын жаяды)
Самал жел желпіген» (оң қолдың сұқ саусағын алдына тік ұстай оңға, солға кезектестіре шайқайды)
Сәлемет пе, (бастарын шайқайды)
Кішкентай түбіртек!
Сәлем, таң жаңа атқан!
Сәлем, күн арайлы!
Сәлемге еріну!
Бізде әсте болмайды
14.«ӨРМЕКШІ»
Күні бойы еңбекпен (оң қолдың бас бармағы мен сол қолдың сұқ саусағының ұштарын түйістіреді, керісінше қайталайды (сол қолдың бас бармағы мен оң қолдың сұқ саусағы)
Өрмекші өрмек тоқиды (саусақтарын сыртылдатады)
Нөсер тек кенет селдеткен (оң алақанмен сол қол алақаның үстінен тез «сырғанап түседі)
Еңбегін оның жоқ қылды (барлық саусақтардың арасын ашып, бір қолдың алақандарына екінші қолдың алақан сыртын беттестіреді «күн» жасайды)
Күн шықты қайта жарқырап (екі қол алақандарын беттестіре жоғары көтеріп біресе оңға, біресе солға иіледі)