Саба?ты? та?ырыбы: Ас?ар То?ма?амбетов « ??ла? пен тыма?».
Саба?ты? ма?саты: Білімділік: О?ушыларды мысал ?ле?мен таныстыра отырып,?ле?дегі негізгі ойды ??ындыру,талдау,м?нерлеп о?у да?дыларын ?алыптастыру ж?не белсенді,ынталы о?у?а ?йрету.
Т?рбиелік: О?ушыларды ізденімпазды??а,сыпайы,?депті-арлы болу?а,кішіпейіл болу?а , адал досты??а ,мейірімділіккет?рбиелеу;
Дамытушылы?: ?з ойларын ,пікірлерін еркін айту?а,?з к?з?арастарын д?лелдей білуге машы?тандыру,шы?армашылы? ?абілеттерін дамыту. Зейінін, тіл байлы?ын, с?здік ?орын, м?нерлеп о?у да?дысын дамыту.Шы?арма?а талдау жасау ар?ылы сын т?р?ысынан ойлауын дамыту;
?діс – т?сілдері: ?ызы?ушылы?ын ояту,проблемалы?,салыстыру, с?ра?-жауап, т?сіндіру, ??гімелеу,іздену, талдау,ой ?оз?ау,топпен ж?мыс,?зіндік ж?мыс
Саба?ты ?йымдастыру т?рі: дамыта о?ыту, іздену,зерттеу
Саба? типі:Жа?а саба?ты ме?герту.
П?наралы? байланыс: д?ниетану,музыка,математика,?зін-?зі тану
К?рнекілігі: Ас?ар То?ма?амбетовты? шы?армалары,кестелер,геометриялы? пішіндер,?ыс к?рінісі
?ажетті ??ралдар:интерактивті та?та,?нтаспа
Саба?ты? барысы:
I.?йымдастыру кезе?і
Психологиялы? дайынды?
?ызы?ушылы?ын ояту. ?нтаспадан к?лкі естіледі.
Ал балалар к?лкі естігенде кім есімізге т?седі?
Алдарк?сені? ?ле?і
Мен Алдармын,Алдармын
Тура жолды та?дармын
Керегі жо? па?дарды?
Жылуы жо? жандарды?
Адалдарды а?дармын
Арамдарды алдармын
Алдарк?се кім ,ол жайында не білді?дер?
II.?й тапсырмасын с?рау
«Алдарк?се мен салт атты»
Мазм?ндау
Орталы?тар?а тапсырма
Зерттеу орталы?ы Алдак?се кім ? ?мірде бол?ан ба? «Алдарк?се» деген не ма?ынаны береді? Алдарк?сені? атында не бар?
?нер орталы?ы . Ертегіні сахналау
Жазу орталы?ы . Кесте толтыру
Алдарк?се
Бай
А?ылды ,айлакер,зерделі ?у,?арапайым халы??а жаны ашыды,м?ратына жетіп отырды,тап?ыр,с?зге шешен
Сара?,?зімшіл,арам,?ділетсіз ,халы??а озбырлы? к?рсетті
Бай болса? хал?ы?а пайда? тисін,батыр болса? жау?а найза? тисін! ?йтеке би
Жомартты?ты? негізінде ?ш н?рсе бар:бірі-?з айт?ан с?зі?ді ?зі? орындау,екіншісі-?ділдікті н??сан келтірмеу,?шіншісі-?айырымдылы?ты есі?е ?стау,?мытпау
Осы ?асиеттерді? барлы?ы кімні? бойында болды?
Жыл мезгілдеріні? суреті
К?ктем-к??ілді
Жаз –жайдары
К?з-к??ілсіз
?ыс-?атал
Адамны? к??іл -к?йіні? жыл мезгілдерімен байланысы.К??ілді,к??ілсіз.
III..Жа?а саба??а кіріспе
?нтаспа «?ыз мезгіліндегі ауа-райы»
- Не ты?дап,не сезінді?дер ?
-?ыс мезгілі
?ыста адамдар ?алай киінеді?
Байды? киіміне назар аудару Мултьфильмнен ?зінді.
О?улы??а назар аудару
Жа?ылтпашты айту
?ыста ??ла?ым ?сіп кеті,
?сіп,ісіп кетті.
-??ла?ы? ?сімес ?шін не істеу керек?
«Си?ырлы сандар» топпен ж?мыс.Жа?а саба?ты? та?ырыбын шы?ару
а
?
л
?
?
4
2
3
1
5
?
т
м
а
ы
5
1
3
4
2
ы
м
с
л
а
2
1
3
5
4
??ла? пен тыма?..
Мысал
IV. Жа?а саба? . ??ла? пен тыма? . А.То?ма?анбетов.
К?н ретін,та?ырыпты жазу.
«Болжау» стретегиясы
«??ла? пен тыма?» ойлары?а не келді,не туралы болуы м?мкін?
О?ушы жауаптарын ты?дау
Б?л-мысал ?ле?.
Мысал ?ле? деген не? ?
Жан- жануарлар мен ?сімдіктерге адамды? ?асиет беріп бейнелеу ар?ылы адамдар ортасында?ы жа?ымсыз ?ылы?тар мен іс ?рекеттерді сын тезіне алып , ой- пікірді астарлы бейнелейтін уа?и?алы ?ле?дерді мысал ?ле? дейміз.
Енді сендер менен не білгілері? келеді?
О?ушылар с?ра?тар ?ояды.
1.Кім жазды?
2.Не туралы?
3.?ай жанрда жазыл?ан?
4. Тыма? ?андай болады?
1.Автор жайлы ма?л?мат
Ас?ар То?ма?амбетов (19.9.1905, ?ызылорда обл., Тере? ?зек ауданы, б?рын?ы 18-партия съезді атында?ы ке?шар — 21.8. 1983, ?ызылорда ?.) — а?ын, жазушы.
1932 жылы Москва полиграфия институтын бітірген. «Лениншіл жас» (?азіргі «Жас Алаш») (1927–30), «Ленин жолы» (?ызылорда, 1933—34), «?аза? ?дебиеті» (1934–35), «Социалистік ?аза?стан» (?а-зіргі «Егемен ?аза?стан») (1937–1944) газеттерінде, «Ара» журналында ?ызмет істеді.
То?та?амбетов казак ?дебиетіне елеулі ?лес ?ос?ан. Оны? поэмаларын та?ырыбы, т?рі жа?ынан т?рт топ?а б?луге болады: ке?шар, ауыл ?мірі; елге е?бегі сі?ген тарихи адамдар?а арнал?ан шы?армалары; Отан ?ор?ау, ерлік; халы?тар досты?ы та?ырыптары.
То?та?амбетов — 19 ?асырда?мірс?рген казак а?ындарытуралы «Жырк?мбезі» (1975) аттытарихироманны? авторы. А?ынны?ал?аш?ысатиралы??ле?держина?ы «К?лкі-сы?а?» 1929 жылдарыбасылды. То?та?амбетов «?зіретС?лтан», «Семафор ашы?», «Екіза?» аттыдрамалы?шы?армалар, «Б?ріміз де сондайболса?» киносценарий де жазды. С. Айниді? «??лдар» романын?аза?ша?ааударды (1953). 1-д?р. Отансо?ысы, 3 ретЕ?бек?ызыл Ту ордендеріменж?небірнешемедальдарменмарапаттал?ан.
2. Тыма?– мал, а? терісінен тігілетін ?ысты? бас киім. Т?рт сайлы, биік т?белі, мол пішілген ма?дайы, екі ??ла?ы ж?не желкені жота?а дейін жауып т?ратын арт?ы етегі болады. Тыма?ты? сырты д?рия, ша?и, п?ліш, бар?ыт, т.б. матамен тысталады
3.О?улы?пен ж?мыс
1. «??ла? пен тыма?» Мысалды о?у
2 Мысал ?ле?ді талдау
3.Тізбектей о?ыту
4.Ролге б?ліп о?ыту
5.С?ра?тар ?ою
-Мысал не туралы айтыл?ан?
-Мысалдан жылды? ?ай мезгілі екенін білуге болады?
-Тыма? ??ла?тан не с?рады?
- ??ла? тыма??а не деді?
-«С?луынан жылуы» дегенді ?алай т?сінді?дер?
-?ыс?ы киімдерді атау
4.Д?птермен ж?мыс
??ла?
Тыма?
Мінеді,сынады ,маза? етті
К?лді,кешірім с?рады,?атесін т?сінді
К?рінбей кеткенін с?рады, «с?луынан жылуы»- деді,?ыста туыл?анын айтты
Ой ?оз?ау. Тыма?ты? орнында болса? не істер еді??
V.Бекіту
1-топ А??ала ??растыру. Адам бойында?ы жа?ымды ?асиеттер
2-топ. Шырша ??растыру Адам бойында?ы жа?ымсыз ?асиеттер
3-топ. ?ар т?йіршіктері Ма?ал-м?телдер
Бір шума? ?ле? ??растыру .Ауызша
?ар жауды ала?ай!
А??ала жасаймыз
Жасыл шырша жанында.
Билеп,?ле? айтамыз
2.Семантикалы? картаны толтыру.
?ле?ні? аты
Авторы
Кейіпкерлер
Шы?арманы? т?рі
??ла?
Тыма?
Мысалдан ?андай ой т?йді??
??ла? пен тыма?
А.То?ма?анбетов
??ла? тыма?
Мысал
?атесін т?сінді
Кешіре білді
Д?йекс?з
Балаларды? жауаптарын т?йіндеу
Адамдар абайсызда бірін – бірі ренжітіп ал?анда кешірім с?рап татуласады. Ал татулы? – адамдар, сыныптастар, достар арасында?ы ?арым – ?атынаста?ы е? бір жа?сы ?асиет. ?йткені татулы? бар жерде сыйласты?, махаббат, ба?ыт, жа?сы ?мір бар. Сол ?шін белгілі ?аза? жазушысы М.?уезов: «?ыл ?тпестей татулы?ты бір ашу?а сатпайы?» деп айт?ан болатын.Адамдар арасында болатын т?сініспеушіліктен туында?ан ренішті а?ыл?а же?діріп, кешірім с?рап, ?зара тіл табысып, жарасты??а жетуді келісім дейді
Жа?а а?парат
Баскиім ?асиетті, оны айырбастау?а болмайды, ая?асты ?ылмайды. Жа?сы кісілерді? тыма?ы атадан бапа?а м?ра есебінде ?алып отыр?ан. ?аза? «ба?ым ауады » деп баскиімді ешкімге сыйлама?ан. Баскиімді айырбастамайды, басы?да?ы ба?ы? кетеді немесе біреуді? басында?ы б?лесі ж??ады. Ертеде шала ту?ан с?биді «тыма??а салып ?ыр?ынан шы?аратын» ??рып бол?ан. Шала ту?ан с?би ?стау?а, бесікке салу?а келмейді, тыма? жылы ?рі б?леуге, ?стау?а ы??айлы болады ж?не с?биді? неше к?ні кем болса, сонша к?н бойы керегені? ?р басына ілініп ?ойылады дейді, есеп кереге басы ар?ылы есептеледі. Мысалы, ?ыры? к?ні кем болса, керегені? ?ыр?ыншы басынан бала тыма?тан алынып, ?детте жа?а ту?ан бапаны? р?сімі жасала бастайды. Егер бала ?ыста туса, онда ?й ?абыр?асына бірнеше шеге ?а?ылып ілінеді. Біреуге бас ?р?анда ая?ына тыма?ын тастайтын ?дет бар. «Тыма? ?ру» немесе «Тыма? тастап кешірім с?рау» — бітімге ша?ыруды? е? ?лкен жолы. Б?л да тыма?ты? ?адірі мен ?асиетін бейнелейтін к?ріністерді? бірі.
VI. ?орытындылау
«Бас?а адамны? кемшілігін, ?ателігін кешіру ж?не ?з ?атесін т?сініп, мойындап кешірім с?рау адам бойында?ы жа?сы ?асиет ».
VII. ?йге тапсырма: Мысалды м?нерлеп о?у.Ма?ал-м?тел жазу
О?ушыларды ба?алау