3.?ара аюды? ?йі туралы ?орба?бай ?оян?а не айтты?
4. ?орба?бай ?оян?а С?йір аю туралы не айтты?
5.Бамбук аю туралы ?орба?байды? ??гімесі.
6.?з ?лкемізде аюды? ?андай т?рлері бар? Олар ?айда тіршілік етеді?
?й тапсырмасын ?орытындылау.
-Балалар, «Білгені? бір то?ыз, білмегені? то?сан то?ыз» демекші, біз тек бір аю емес, бірнеше аюды? т?рі мен тіршілігі туралы білдік.
- Ал балалар, жа?а саба?ымызды? та?ырыбын аны?тау ?шін интерактивті та?та?а назар аударамыз.
Ж?мба? сурет беріліп т?р.С?ра?тар?а жауап берсек осы суретіміз ашылады екен.
С?ра?тар:
1.Жылды? ?ай мезгілі?
2.?ыс айларын ата.
3.?ыста ?андай мейрамдар бар?
4.?ыс?ы ойын т?рлерін ата.
5.?ыс?ы ойын т?рлерінен олимпиада ?ай елде, ?ай ?алада ?тіп жатыр?
6.?ыс мезгіліні? ерекшеліктерін ата.
5.Жа?а саба?
Демек, балалар, б?гінгі саба?ымызды? та?ырыбы «А??ала – а? бала»
Саба?ты? ма?сатымен таныстыру;
Автор жайлы ?ыс?аша ма?л?мат беру;
М.Ма?атаев 1931 ж. 9-шы а?панда Алматы облысы, ?азіргі Райымбек (б?рын?ы Нарын?ол) ауданыны? ?арасаз ауылында д?ниеге келген. А?ынны? ту?ан к?ні ж?нінде екі т?рлі а?парат бар. Алайда, ??жаттар бойынша а?ынны? ту?ан к?ні а?панны? 9-нда тойланады. Екінші а?парат: а?ынны? анасы На?иман апа былай деген: «М??а?алиым 1931 жылы наурыз айыны? 8-інде д?ниеге келген болатын. Жа?ылысуым м?мкін емес. Себебі балам мынау ф?ниді? есігін аш?аннан біраз уа?ыт кейін Наурыз тойы болады, наурыз к?же жасаймыз деп к?тіп отыр?анбыз.» М??а?али Ма?атаев атында?ы ?деби сыйлы?ты? лауреаты Ораза?ын Ас?ар а?ынны? екінші ту?ан к?ніне байланысты мынадай с?з айтады: «Ал ??жат бойынша М??а?али 9 а?панда д?ниеге келген. Б?л ку?лікті а?ын ес білген кезде сол кездегі сайлау нау?анына байланысты ?зі жаздырып ал?ан екен». Азан ша?ырып ?ойыл?ан аты - М?хаммед?али. ?кесі ?арапайым шаруашы:колхозда сушы, шал?ышы болып істеген. М??а?али ?йді? т???ышы бол?ан, оны? артынан бір ?ыз ж?не ?ш ?л ту?ан. А?ынны? ?арындасы мен ал?аш?ы інісі ерте к?з ж?м?ан. Со??ыларыны? есімдері - То?тарбай мен К?рпеш. ?аза? д?ст?рі бойынша ?йді? ал?аш?ы баласы ата-?жесінен т?рбие алуы тиіс, сонды?тан М??а?али ?жесі Тиынны? ?олында ?сіп, анасын же?гесіндей ?абылдайды. Балалы? ша?ы со?ыспен ?атар ?ткендіктен, а?ын та?дырды? ащы д?мін ерте татады.М??а?алиді? ?кесі 1941ж Калиниград майданында ?аза табады.
6. О?улы?пен ж?мыс:
– Барлы?ымыз о?улы?ымызды ашты?. ?ле? шума?тарына назар аударамыз.
?ле?ді м?нерлеп о?у
?ле?ді тізбектей о?у
Ма?ынаны тану, ?ле?ді талдау:
?ле?дегі а?ынны? к??іл-к?йі ?андай?
А?ын ?ле?де нені са?ынады?
А? бала ?андай? А??ала ?андай? ?ар ?андай?
А?ын а? бала?а ?андай тілек айтады? Сергіту с?ті:
Боран со?ар сол жа?тан,
Боран со?ар о? жа?тан,
?ар ла?тырып ойнаса?
Су болады ?ол?аптар.
3.Үй тапсырмасын тексеру. - Үйге қандай тапсырма берілді? Сұрақтар:
1.Аю мен Қоян тоғай ішінен нелерді кездестірді?
2.Қорбаңбай Қоянға “Ақ аюдың” тіршілігін қалай суреттеді?
3.Қара аюдың үйі туралы Қорбаңбай Қоянға не айтты?
4. Қорбаңбай Қоянға Сүйір аю туралы не айтты?
5.Бамбук аю туралы Қорбаңбайдың әңгімесі.
6.Өз өлкемізде аюдың қандай түрлері бар? Олар қайда тіршілік етеді?
Үй тапсырмасын қорытындылау. -Балалар, «Білгенің бір тоғыз, білмегенің тоқсан тоғыз» демекші, біз тек бір аю емес, бірнеше аюдың түрі мен тіршілігі туралы білдік.
- Ал балалар, жаңа сабағымыздың тақырыбын анықтау үшін интерактивті тақтаға назар аударамыз.
Жұмбақ сурет беріліп тұр.Сұрақтарға жауап берсек осы суретіміз ашылады екен. Сұрақтар: 1.Жылдың қай мезгілі? 2.Қыс айларын ата. 3.Қыста қандай мейрамдар бар? 4.Қысқы ойын түрлерін ата. 5.Қысқы ойын түрлерінен олимпиада қай елде, қай қалада өтіп жатыр? 6.Қыс мезгілінің ерекшеліктерін ата.
5.Жаңа сабақ Демек, балалар, бүгінгі сабағымыздың тақырыбы «Аққала – ақ бала» Сабақтың мақсатымен таныстыру; Автор жайлы қысқаша мағлұмат беру;
М.Мақатаев 1931 ж. 9-шы ақпанда Алматы облысы,қазіргі Райымбек (бұрынғы Нарынқол) ауданының Қарасазауылында дүниеге келген. Ақынның туған күні жөнінде екі түрлі ақпарат бар. Алайда, құжаттар бойынша ақынның туған күні ақпанның 9-нда тойланады. Екінші ақпарат: ақынның анасы Нағиман апа былай деген: «Мұқағалиым 1931 жылы наурыз айының 8-інде дүниеге келген болатын. Жаңылысуым мүмкін емес. Себебі балам мынау фәнидің есігін ашқаннан біраз уақыт кейін Наурыз тойыболады, наурыз көже жасаймыз деп күтіп отырғанбыз.» Мұқағали Мақатаев атындағы әдеби сыйлықтың лауреаты Оразақын Асқар ақынның екінші туған күніне байланысты мынадай сөз айтады: «Ал құжат бойынша Мұқағали 9 ақпанда дүниеге келген. Бұл куәлікті ақын ес білген кезде сол кездегі сайлау науқанына байланысты өзі жаздырып алған екен». Азан шақырып қойылған аты - Мұхаммедқали.Әкесі қарапайым шаруашы:колхозда сушы, шалғышы болып істеген. Мұқағали үйдің тұңғышы болған, оның артынан бір қыз және үш ұл туған. Ақынның қарындасы мен алғашқы інісі ерте көз жұмған. Соңғыларының есімдері - Тоқтарбай мен Көрпеш. Қазақ дәстүрі бойынша үйдің алғашқы баласы ата-әжесінен тәрбие алуы тиіс, сондықтан Мұқағали әжесі Тиынның қолында өсіп, анасын жеңгесіндей қабылдайды. Балалық шағы соғыспен қатар өткендіктен, ақын тағдырдың ащы дәмін ерте татады.Мұқағалидің әкесі 1941ж Калиниград майданында қаза табады.
6. Оқулықпен жұмыс:
– Барлығымыз оқулығымызды аштық. Өлең шумақтарына назар аударамыз.
Өлеңді мәнерлеп оқу
Өлеңді тізбектей оқу
Мағынаны тану, өлеңді талдау:
Өлеңдегі ақынның көңіл-күйі қандай?
Ақын өлеңде нені сағынады?
Ақ бала қандай? Аққала қандай? Қар қандай?
Ақын ақ балаға қандай тілек айтады? Сергіту сәті:
Боран соғар сол жақтан, Боран соғар оң жақтан, Қар лақтырып ойнасақ Су болады қолғаптар.
Бойымызға шақ қана, Көзі көмір қап-қара. Мұрны сәбіз сап-сары, Тұрғыздық біз (Аққала)
7.Сөздік жұмыс:
Көңілде тұрған дақтарға – көңілдегі реніш
Мақал – мәтелдерді талдау.
Оқулықта берілген мақал – мәтелдерді оқып, мағынасын ашу.
8.Сабақты қорытындылау
«Қыс қызығы» тақырыбында эссе жазу
9.Бағалау.
Белсене қатысқан оқушыларды бағалау.
10.Үй тапсырмасын беру.
Өлеңді мәнерлеп оқу; Өлеңнің өзіңе ұнаған бір шумағын жаттау.
№8 облыстық арнайы санаториялық мектеп – интернаты
