Аулак ?й кич?се (4 сыйныф)
Максат: укучыларны? и?ади с?л?тен ?стер?; татар халкыны? гореф-гад?тл?ре бел?н таныштыру; татар халкыны? милли б?йр?мн?рен?, йолаларына х?рм?т т?рбиял??; бу б?йр?мн?р турында тарихи м?гъл?м?т бир?.
?и?аз: чиг?ле тастымаллар, ашъяулыклар, паласлар, челт?рл?р, самовыр, татар халкыны? милли ризыклары.
Катнашучылар:
ху?а абзый
аны? хатыны
арларны? кызлары
к?рше кызы
авыл малае
Егетл?р, кызлар – авыл яшьл?ре
I к?ренеш.
С?хн? борынгыча биз?лг?н - чиг?ле тастымаллар, паласлар, челт?рл?р эленг?н.
П?рд? ачылганда ху?алар ?йд? кул эшл?ре бел?н утыралар.?ст?лд? татар халкыны? милли ризыклары.
Авыл к?е
Эн?е (с?хн? артыннан)
Уятыйм?лекояшны-
К?нн?ремяктыбулсын!
Уятыйм?лекошларны
К?нн?рем?ырлыбулсын!
Уятыйм?ледусларны-
К?нн?ремямьлебулсын!
Уятыйм?ле?иршарын-
К?нн?ремг?рл?пторсын!
Урал: Я ?ле, ?нисе бер?р?ыры?ны ?ырлап ?иб?р ?ле.
Дил?р?: Мин башлыйм, ? син кушыл.
?ыр
(Шул вакыт тыштан тавыш ишетел?).
Ильнар, Эльза: Абзый, апа!
Дил?р?:??! Кем бар анда?
Ильнар, Эльза: Бу мин Вильдан.Бу мин Эльза. Сезне ?ни бел?н ?ти кич утырырга чакырды, со?га калмагыз ярармы?
Ху?абик?:Ярар, балам, ярар. Бигр?к т??фиклы бала со? инде, р?хм?т т?шкере.
(Ильнар, Эльзакит?).
Ху?абик?: Атасы дим, чакырган ?ирг? барып кайтык инде булмаса?
Ху?а:Ярар ?нисе, ?ыен. Чакырган ?ирг? ?д?псез кеше ген? со?га калып й?ри.
II к?ренеш
( К?мил? кер?).
К?мил?: ?ни, ?ти мин сез кушкан эшл?рне? барысын да эшл?дем.
Ху?абик?: Ярар кызым, р?хм?т.
Ху?а: Эшл?г?не? безне? ?чен булса, ?йр?нг?не? ?зе? ?чен кызым.
Ху?абик?: Кызым, безне кич утырырга чакырдылар. Син ?йд? т?ртипле ген? тор, ярыймы?
Ху?а: Яшьл?р ?ыелса, матур гына уйнагыз!
К?мил?: Ярар ?ни, ярар ?ти!
(Картлар чыгарга ?ыеналар, саубуллашкач чыгып кит?л?р).
К?мил?: Аллага ш?кер, кунакка киттел?р. Их, Эльвинага ?йтим ?ле, кызларны аулак ?йг? чакырсын.
(Т?р?з?г? карап). ?н? ?зе д? к?рен?! Эльвина, Эльвина, безг? кереп чык ?ле!
IIIк?ренеш
(Эльвина кер?).
Эльвина: Ни булды К?мил??!
К?мил?:Бел?се?ме, ?ти бел?н ?ни кич утырырга киттел?р. Б?ген безд? аулак ?й.
(Икесе кулга кул тотынышып ?йл?н?л?р).
Берг?: Афарин, афарин, б?ген безд? аулак ?й!
М.Э: К?мил?, мин х?зер кызларны чакырып килим, ? син ?йд? ген? тор.
К?мил?: Ярар мин сезне к?теп торырмын.
Бию к?е
(М.Э. чыга, К?мил? ?ырлый-?ырлый ?й ?ыештырып й?ри).
Бию к?е
IV к?ренеш
Кызлар ишек шакып кер?л?р, ис?нл?ш?л?р.
К?мил?: ?йд?гез, кызлар т?рд?н узыгыз!
Кыз: Без буш килм?дек, кул эшл?ре алып килдек.
(Бер берсене? кул эшл?рен карыйлар, бер-берсен мактыйлар, утырышалар).
Диана: Кызлар, монда килг?нд? бел?сезме кемне к?рдем мин?
Кызлар: Кемне?
Диана: Т?б?н оч Уралны. “Матурым, кая барасы?? ?лл? бер?р ?ирг? аулак ?й бармы диг?н була.
Диана: Кызлар егетл?р килс?, без аларны кертм?без, китегез моннан!” диярбез ярармы.
Эльза: ?й кызлар, с?йл?м?гез ?ле шул егетл?рне. ?йд?гез булмаса, бер?р ?ыр ?ырлап алыйк.
?ырбашкарыла
V к?ренеш
(?ыр туктаганда,тышта егетл?р тавышы,сызгырган тавышлар ишетел? Егетл?р ?ырлыйлар
Кызлар: Кызлар, егетл?р килг?н бугай? (бер-берсе бел?н с?йл?ш?л?р, кертерг?ме юкмы дип б?х?сл?ш?л?р).
К?мил?: Кызлар мин х?зер (ишекк? таба бара). Кем бар анда-ау?
Егетл?р (тыштан): Бу без, авылны? и? ш?п егетл?ре!
Регина: (ишек янына килеп): Безне? авылда ш?п егетл?р калдымени ул?
Егетл?р: Ш?пл?рне? д? ш?пл?ре. Ачыгыз инде кызлар ишекне!
(?ырлый башлыйлар такмаклар).
(К?мил? барып ишек ача).
(Егетл?р ?ырлап кер?).
Раян: Ис?нмесез авылыбызны? и? чиб?р!
Олег: и? у?ган!
Айдар: и? зир?к!
Илнар: и? матур!
Берг?: и? ш?п кызлары!
К?мил?: ?й ?пс?л?м, ?пс?л?м!
(Кызлар берг?).
С?лам бирдек, ?пс?л?м!
Сезд?н безг? тиештер бит
Егетл?р: В?г?л?йкум ?сс?л?м!
Роза: Шуннан?
Раян: Тугыз ким уннан!
Камилла: Шуннан?
Олег: Кишер бел?н суган!
Алсу: Шуннан?
Айдар: Утырган да шуган!
Ильнар: Егетл?р, ?йд?гез кызларны биеп алырга чакырыйк ?ле.
Парлы бию
Эн?е: Кызлар-егетл?р ?йд?гез, “Т?б?т?й” уенын уйныйк!
(балалар т?г?р?кк? басалар,т?б?нд?ге ?ырны ?ырлый-?ырлый, т?б?т?йне бер-берсен? бир?л?р. ?ыр ахырында т?б?т?й кемд? кала,шу?а ??за бирел?)
Т?б?т?е?не киг?нсе?,
Ераклардан килг?нсе?,
Т?ск? матурлыгы? бел?н
Шаккатырыйм диг?нсе?.
Т?п-т?п-т?б?т?й,
Т?б?т?е? укалы.
Чикк?н матур т?б?т?е?
Мен? кемд? тукталды.
- Ш.Эльвина ?ыр
- Х.Эльвира шигырь
- Айдар –баян
- Эльза (кызлар) -бию
Ху?а: Кунаклар да бар ик?н!
Балалар ху?алар бел?н ис?нл?ш?.
Ху?а: Бик матур итеп к??ел ачасыз, балалар! Безне? д? яшь чаклар бар иде. Бик к??елле иде ул чаклар!
Ху?абик?: Яшь чак бер ген? була ул, кадерен белегез, балалар.
К?мил?: ?ти, ?ни, ?йд?гез сез д? безг? кушылыгыз.
Дил?р?:Р?хм?т, балакаем. Балаларым ?йд?гез берг?л?п дога кылып алыйк.?йд?, ?тисе, башла! (Урал укый)
Урал: Р?хм?т, акыллыларым. Бигр?к т?ртипле кызлар, шаян егетл?р ик?нсез.?йд?гез инде х?зер м?калл?р ?йтеп алыйк.
Эн?е:Кызлар, ?йд?гез К?мил?не? ?нисе бел?н ?тисен? б?л?к итеп ?ыр ?ырлап алыйк.
ХОР
К?мил?.: Арытты бит, кызлар, егетл?р. ?йд?гез утырып ч?й эчеп алыйк.
Айдар: Без, кызлар-йолдызлар ч?й эчеп тормабыз инде, кайтырбыз. ? сез т?мл?п ч?й эчегез.
Егетл?р: Алай ит?рг? кир?к
Болай ит?рг? кир?к.
Ху?аларга р?хм?т ?йтеп
Кайтып кит?рг? кир?к.
Просмотр содержимого документа
«Внеклассное мероприятие на тему:"Аулак ?й" »
Аулак өй кичәсе (4 сыйныф)
Максат: укучыларның иҗади сәләтен үстерү; татар халкының гореф-гадәтләре белән таныштыру; татар халкының милли бәйрәмнәренә, йолаларына хөрмәт тәрбияләү; бу бәйрәмнәр турында тарихи мәгълүмәт бирү.
Җиһаз: чигүле тастымаллар , ашъяулыклар, паласлар, челтәрләр, самовыр, татар халкының милли ризыклары.
Катнашучылар:
хуҗа абзый
аның хатыны
арларның кызлары
күрше кызы
авыл малае
Егетләр, кызлар – авыл яшьләре
I күренеш.
Сәхнә борынгыча бизәлгән - чигүле тастымаллар, паласлар, челтәрләр эленгән.
Пәрдә ачылганда хуҗалар өйдә кул эшләре белән утыралар.Өстәлдә татар халкының милли ризыклары.
Авыл көе
Энҗе (сәхнә артыннан)
Уятыймәлекояшны-
Көннәремяктыбулсын!
Уятыймәлекошларны
Көннәремҗырлыбулсын!
Уятыймәледусларны-
Көннәремямьлебулсын!
УятыймәлеҖиршарын-
Көннәремгөрләпторсын!
Урал: Я әле, әнисе берәрҗырыңны җырлап җибәр әле..
Диләрә: Мин башлыйм, ә син кушыл.
җыр
(Шул вакыт тыштан тавыш ишетелә).
Ильнар, Эльза: Абзый, апа!
Диләрә:Әү! Кем бар анда?
Ильнар, Эльза: Бу мин Вильдан.Бу мин Эльза. Сезне әни белән әти кич утырырга чакырды, соңга калмагыз ярармы?
Хуҗабикә:Ярар, балам, ярар. Бигрәк тәүфиклы бала соң инде, рәхмәт төшкере.
(Ильнар, Эльзакитә).
Хуҗабикә: Атасы дим, чакырган җиргә барып кайтык инде булмаса?
Хуҗа:Ярар әнисе, җыен. Чакырган җиргә әдәпсез кеше генә соңга калып йөри.
II күренеш
( Кәмилә керә).
Кәмилә: Әни, әти мин сез кушкан эшләрнең барысын да эшләдем.
Хуҗабикә: Ярар кызым, рәхмәт.
Хуҗа: Эшләгәнең безнең өчен булса, өйрәнгәнең үзең өчен кызым.
Хуҗабикә: Кызым, безне кич утырырга чакырдылар. Син өйдә тәртипле генә тор, ярыймы?
Хуҗа: Яшьләр җыелса, матур гына уйнагыз!
Кәмилә: Ярар әни, ярар әти!
(Картлар чыгарга җыеналар, саубуллашкач чыгып китәләр).
Кәмилә: Аллага шөкер, кунакка киттеләр. Их, Эльвинага әйтим әле, кызларны аулак өйгә чакырсын.
(Тәрәзәгә карап). Әнә үзе дә күренә! Эльвина, Эльвина, безгә кереп чык әле!
IIIкүренеш
(Эльвина керә).
Эльвина: Ни булды Кәмилә?!
Кәмилә:Беләсеңме, әти белән әни кич утырырга киттеләр. Бүген бездә аулак өй.
(Икесе кулга кул тотынышып әйләнәләр).
Бергә: Афарин, афарин, бүген бездә аулак өй!
М.Э: Кәмилә, мин хәзер кызларны чакырып килим, ә син өйдә генә тор.
Кәмилә: Ярар мин сезне көтеп торырмын.
Бию көе
(М.Э. чыга, Кәмилә җырлый-җырлый өй җыештырып йөри).
Бию көе
IV күренеш
Кызлар ишек шакып керәләр, исәнләшәләр.
Кәмилә: Әйдәгез, кызлар түрдән узыгыз!
Кыз: Без буш килмәдек, кул эшләре алып килдек.
(Бер берсенең кул эшләрен карыйлар, бер-берсен мактыйлар, утырышалар).
Диана: Кызлар, монда килгәндә беләсезме кемне күрдем мин?
Кызлар: Кемне?
Диана: Төбән оч Уралны. “Матурым, кая барасың? Әллә берәр җиргә аулак өй бармы дигән була.
Диана: Кызлар егетләр килсә, без аларны кертмәбез, китегез моннан!” диярбез ярармы.
Эльза: Әй кызлар, сөйләмәгез әле шул егетләрне. Әйдәгез булмаса, берәр җыр җырлап алыйк.
җырбашкарыла
V күренеш
(Җыр туктаганда,тышта егетләр тавышы,сызгырган тавышлар ишетелә Егетләр җырлыйлар
Кызлар: Кызлар, егетләр килгән бугай? (бер-берсе белән сөйләшәләр, кертергәме юкмы дип бәхәсләшәләр).
Кәмилә: Кызлар мин хәзер (ишеккә таба бара). Кем бар анда-ау?
Егетләр (тыштан): Бу без, авылның иң шәп егетләре!
Регина: (ишек янына килеп): Безнең авылда шәп егетләр калдымени ул?
Егетләр: Шәпләрнең дә шәпләре. Ачыгыз инде кызлар ишекне!
(җырлый башлыйлар такмаклар).
(Кәмилә барып ишек ача).
(Егетләр җырлап керә).
Раян: Исәнмесез авылыбызның иң чибәр!
Олег: иң уңган!
Айдар: иң зирәк!
Илнар: иң матур!
Бергә: иң шәп кызлары!
Кәмилә: Әй Әпсәләм, Әпсәләм!
(Кызлар бергә).
Сәлам бирдек, Әпсәләм!
Сездән безгә тиештер бит
Егетләр: Вәгәләйкум әссәләм!
Роза: Шуннан?
Раян: Тугыз ким уннан!
Камилла: Шуннан?
Олег: Кишер белән суган!
Алсу: Шуннан?
Айдар: Утырган да шуган!
Ильнар: Егетләр, әйдәгез кызларны биеп алырга чакырыйк әле.
Парлы бию
Энҗе: Кызлар-егетләр әйдәгез, “Түбәтәй” уенын уйныйк!
(балалар түгәрәккә басалар ,түбәндәге җырны җырлый-җырлый, түбәтәйне бер-берсенә бирәләр. Җыр ахырында түбәтәй кемдә кала,шуңа җәза бирелә)
Түбәтәеңне кигәнсең,
Ераклардан килгәнсең,
Төскә матурлыгың белән
Шаккатырыйм дигәнсең.
Түп-түп-түбәтәй,
Түбәтәең укалы.
Чиккән матур түбәтәең
Менә кемдә тукталды.
Ш.Эльвина җыр
Х.Эльвира шигырь
Айдар –баян
Эльза (кызлар) -бию
Хуҗа: Кунаклар да бар икән!
Балалар хуҗалар белән исәнләшә.
Хуҗа: Бик матур итеп күңел ачасыз, балалар! Безнең дә яшь чаклар бар иде. Бик күңелле иде ул чаклар!
Хуҗабикә: Яшь чак бер генә була ул, кадерен белегез, балалар.
Кәмилә: Әти, әни, әйдәгез сез дә безгә кушылыгыз.
Диләрә:Рәхмәт, балакаем. Балаларым әйдәгез бергәләп дога кылып алыйк.Әйдә, әтисе, башла! (Урал укый)
Урал: Рәхмәт, акыллыларым. Бигрәк тәртипле кызлар, шаян егетләр икәнсез.Әйдәгез инде хәзер мәкалләр әйтеп алыйк.
Энҗе:Кызлар, әйдәгез Кәмиләнең әнисе белән әтисенә бүләк итеп җыр җырлап алыйк.
ХОР
Кәмилә.: Арытты бит, кызлар, егетләр. Әйдәгез утырып чәй эчеп алыйк.
Айдар: Без, кызлар-йолдызлар чәй эчеп тормабыз инде, кайтырбыз. Ә сез тәмләп чәй эчегез.
Егетләр: Алай итәргә кирәк
Болай итәргә кирәк.
Хуҗаларга рәхмәт әйтеп
Кайтып китәргә кирәк.