Саба?ты? та?ырыбы: «?лылы??а та?зым»
Ма?саты: Отаншылды?, бірлікке, ынтыма??а т?рбиелеу. О?ушы бойында патриотты? сезімді ояту.
М??алім т?рбие са?атымен ма?сатымен ?ыс?аша таныстырып ?теді.
Айша: Биыл?ы жылды? елімізді? тарихында?ы, хал?ымызды? та?дырында?ы алатын орны ерекше. Биыл бізді? мемлекетімізді?, я?ни ?аза? ханды?ыны? ??рыл?анына 550 жыл.
/?. Р. Гимні орындалады./
Айша: ?аза? хал?ыны? т?рлі мемлекеттік бірлестіктерге бытырап, саяси б?лшектенуін жою?а ?рекет жасау Жошы ?рпа?тары - Керей мен Ж?нібекті? ?лесіне тиді.
А?ерке:
Рухы мен тілін жанындай с?йген,
Адамдар неге санаулы?
?лт ?шін д?уір отына к?йген,
Аталар болды алаулы.
Армандай ас?ар,
Жолдар?а бастар,
Ісі?нен ?рпа? от алар.
?алмайсы? к?штен,
Шы?пайсы? естен,
Та?дыры шыншыл аталар.
Айша:
?аза? жеріндегі саяси бытыра??ылы? ?сіресе ?біл?айырды? билігі т?сында ?зіні? шары?тау шегіне жетті.
К?рініс. «С?лтандар ке?есі»
/Керей с?лтан мен Ж?нібек с?лтан с?хбат ??руда, ?йге бір топ а?с?йектер кіреді/
- Ассалаума?алейкум, а?алар.
- Уа?алейкумсалам, т?рлеті?іздер.
А?с?йектер басшысы: - Біз бір ма?ызды м?селемен келіп т?рмыз. Елді бей – берекетсіздік басып алды. Хан - екем со?ыстарды ?детіп, салы?ты к?бейтті. ?скери дайынды?сыз, батырларды ??далау негізінде ойраттардан же?ілгені ?здері?ізге м?лім. Б?лінетін кез келмеді ме екен?
Ж?нібек:- Ия, с?здері?із рас, ханны? ?а?арына жергілікті с?лтандар мен ?арапайым халы? та ілігіп отыр. ?з алдымыз?а ел болатын к?н келді.
Керей: - Бар ?аза?ты біріктіретін уа?ыт келгенін халы? та т?сінді, со?ымыздан ереді деп сенемін.
Ж?нібек:- Елдігімізді са?тау ?шін ту?ан жерден жыра?тауымыз?а тура келеді. Мо?ол ханы Есен Б??а туысымыз дулаттарды? к?мегімен хан та?ына отырды. Біра? бауыры Ж?ніс Темір ?улетімен ода?тасып а?асына ?арсы шы?уда. Есен Б??а інісіне ?арсы ода?тас іздеуде. Сонда жол тартса? ?айтеді?
Керей: Ия, к?шсек к?шейік. Сол жа??а к?шіп барып, ?лы ж?збен бірігейік.
С?лтандар: - Біз дайынбыз баста?ыздар к?шті. Біз сіздермен біргеміз.
Ж?нібек: Кереке, ?за? жол?а шы??алы т?рмыз. ?зіні? бір бата бері?із.
Керей:
Жолы?ды Алла ?олдасын,
Жаманшылы? болмасын.
Кетілмесін т?лпары?ны? т?я?ы,
?айырылмасын с???ары?ны? ?ия?ы.
Бар?ан жерде ??ша? жая ?арсы алсын
Жа?сы адамдар, жайса? жандар зиялы.
Жалпа? емес, жа?сы жермен таныс?ын
Алла жебеп ?ш?ан ??спен жарыс?ын,
К??ілі? шат, ат - к?лігі? арымай,
Отбасы?мен аман - есен табыс?ын.
?умин.
Айша: Ия, сонымен Керей мен Ж?нібек баста?ан 200 мы? адам Жетісу?а бет алды.
М??алім:- Ол туралы тарихшыларымызды? айт?андарына ??ла? т?рсек.
О?ушы: М?хаммед бен У?ли былай дейді: «?біл?айыр хан Дешті ?ыпша? айма?ында ?з жауларыны? балаларын же?іп шы??ан кезде Жошы ханны? ?лы То?а Темір хан ?рпа?тарыны? кейбіреулері, мысалы Керей мен Ж?нібек ба?ыну мен мойынсыну ше?берінен шы?ып, отанынан кетіп ?ал?анды ж?н к?рді. Олар бабаларынан м?ра?а ал?ан елден бас тартып жат жерге апаратын жол?а шы?ты. Мойындау?а лайы?ты адамдар тобымен олар Мо?олстан?а апаратын жолды та?дап алды.»
М??алім:М. Х. Дулати: «Сол уа?ытта Дешті ?ыпша?ты ?біл?айыр хан биледі. Ол Жошы ?улетінен шы??ан с?лтандарды к?п мазалады. Ж?нібек пен Керей одан Мо?олстан?а ?ашып кетті. Есен Б??а оларды шын ы?ыласпен ?арсы алып, Мо?олстанны? батыс шебін ??райтын Шу мен ?озыбасы округін берді. ?біл?айыр ?лген со? ?збек ?лысы б?зылып сала берді. Онда ?лкен шата?тар басталды. Оны? к?п б?лігі Керей мен Ж?нібек хандар?а к?шіп кетті, с?йтіп оларды? т??ірегіне жинал?андарды? саны 200 мы??а жетті. Олар енді ?збек - ?аза?тар деп аталатын болды. ?аза? с?лтандарыны? билігі 870 жылдан басталады. Б?рін де Алла біледі.»
870 жыл ?азіргі бізді? жыл санауымызды? 1465 - 1466 жылдары.
Айша:1465 - 1466 жылдары Керей мен Ж?нібекті? Батыс Жетісуды ??тты мекен етіп, Шуда?ы ?озыбасыда?ы ?аза? ханды?ыны? ?лтты? туын тігіп, Орда ??руы е? алдымен, к?шпелі ?аза?тарды? ел болып, е?се к?терсек деген ынта - ?мітін ж?зеге асырды.Екіншіден, суы мол, топыра?ы ??нарлы, жер жаннаты Жетісу жері ?алы? ?аза?ты? ма?танышына айналды.
Ж?лдызай:Жер?йы?ты іздеген Асан ?ай?ы бабамыз Жетісуда бол?ан кезде: «Жетісуды? а?ашыны? басы жеміс екен» десе, екі с?лтан келіп орналас?ан жер Шу туралы: «Ей, Шу, аты?ды теріс ?ойыпты. Мына ну ?амысы? елді ешбір ж?т?а бере ?оймас» деген екен.
Рамазан: ?ырында киік жайла?ан.
.?ырында киік жайла?ан,
Суында балы? ойна?ан,
Оймауыттай то?ай егінні?
Ойына келген асын жейт??ын,
Жемде ке?ес ?ылмады?,
Жемнен де елді к?шірді?.
Ойыл деген ойынды,
Отын тапса?, тойынды.
Абзал: ?аршы?аны ?айырма,
?алы??а салса батпаса,
Мергенге мылты? кезетпе,
Ат?ан о?ы айнымай
Т?тінін ?збей атпаса.
Батыр деме батырды,
Шеп ??р?ан жау?а шаппаса,
Т?ре деме т?рені,
Ел тірлігін таппаса.
Бекарыс: К?лдiр де к?лдiр кiсiнетiп,
К?ре?дi мiнер ме екемiз,
К?дерiден бау та?ып,
А? кiреуке киер ме екемiз!
Жа?асы алтын, же?i жез,
Шы?ыршы?ы тор?ай к?з
Сауыт киер ме екемiз!
Ор ?ояндай ж?гiнтiп,
Аш к?зендей б?гiлтiп,
Жолбарыстай ш?барды
Та?дап мiнер ме екемiз!
Сол ш?бар?а мiнген со?,
?о?ыраулы найза ?ол?а алып,
?о?ыр сал?ын т?ске алып,
?ол т??керер ме екемiз.
Дархан: Б?ген батыр бала мен ш?бар ат
Шу десе, ш?бар ж?рмеді,
?алшиып ?арап т?рады,
Жалмауыздай емініп,
Екі ая?ын тебініп,
Ш?барды бала ?рады.
Сонда ш?бар с?йледі,.
- ?асырды? ??рдасы,
А?ындар жырла?ан,
К?нені? сырласы
Тарихты ты?да?ан.
Шежіре шертеді,
К?шесі, ?р тасы,
?ажайып ерте?і,
Жетісу ал?асы.
М??алім: Биыл ар?алы а?ын С?йінбай Арон?лыны? ту?анына 200 жыл толып отыр. С?йінбай атамызды? ?ле?деріне кезек берсек.
Дамир:Жа?сы жігіт ел - ж?ртыны? ?аласындай,
Жа?сы ?йел ?мме ж?ртты? анасындай.
Жа?сы?а ешкімні? де жатты?ы жо?,
К?реді б?рін де ?з баласындай.
Жа?сы жігіт с?зіне са? т?рады,
?ыранны? ?ырдан бай?ар баласындай.
Жаман пар?ы жа?сымен бірдей емес,
Жа?сы жігіт еліні? а?асындай.
С?лтан:Жа?сы адам елді? басшы серкесіндей,
Ж??ымды болар елге еркесіндей.
Жа?сыны? ж?зі жылы, с?зі майда,
Хал?ымны? ?алы? ж?нді к?рпесіндей.
Жа?сы болар баланы? ж?зі жа?сы,
Орысты? к?ймей піскен б?лкесіндей.
Жа?сы?а ?лкен-кіші б?рі жа?сы,
Жасынан бірге ?скен еркесіндей.
Аят:Б?рілі мені? байра?ым
Айзере: ?мбет?ліге
Н?ржан: ?мбет?ліге
М?риям: ?мбет?ліге
М?рат ?мбет?ліге
Айша: Болыстар?а ба?а
Мирас:С?раншы?а
Марал:Тезекке тепсіну
Айжамал: Тезекке тепсіну
Аянат:Т?релерге
Ляззат: Т?релерге
М??алім:Тарих кеші ?немі жа?аланып отырады. Десе де, ?мтылмайтын, ескірмейтін тарихи о?и?алар болады. Соны? бірі ?лемді д?р сілкіндірген екінші д?ние ж?зілік со?ыс. ?здері?ізге белгілі 1941 жылы 2-маусым к?ні та??ы са?ат 4-те бейбіт жат?ан елімізге фашист?ік Германия т?т?иылдан со?ыс ашты. Суы? хабар сол к?ні байта? елімізге, жер-жердегі ауыл-село?а тарады. Ер-азаматтар асы?ыс со?ыс?а аттанды. Кейбірі ?здері с?ралып кетті. ?асиетті жеріміз, бейбіт жат?ан еліміз, ??ла? естіп, к?з к?рмеген апат?а ?шырады. Елімізге жауынгерлері ?асы? ?аны, шыбындай жаны ?ал?анша шай?асты. Жауынгерлер батырлы?ты?, батылды?ты? ?лгісін к?рсетті. Орасан зор майдан шебінде со?ыс ?атты ж?ріп жатты. Осы со?ыста Совет Ода?ыны? бас?а Республикаларымен бірге біз – ?аза?стан да аянбай жаумен шай?асты.
Со?ыс ?рті ?ашан да халы? есінде. Осы ?ан майданда мерт бол?ан ерлерді? рухына, б?гін арамызда ас?артаудай болып ж?рген аталарымыз?а басымызды иіп, та?зым етейік.
Д?л осынау жадыра??ы жай к?ні,
Болсада?ы ?ай ?асырды? ?ай к?ні
?лы Отаным басын иіп бір минут,
Есіне алма? сол бір апат ?ай?ыны
(1-минут ?нсіздік, еске алу)
Айзере: Жойылсын со?ыс ?ні
М??алім:Тарихымызда ерекше орны бар, хал?ымызды? ?асіреті мен ар-намысына, сонымен бірге ма?танышына айнал?ан о?и?а — б?л 1986 жыл?ы Желто?сан о?и?асы
?р д?уірді? еркіне сай
Нар?ы ?згерген алтынны?.
Айналайын, алтын ?нім,
Жас ?ркені хал?ымны?.
Желто?санда шынды? жырын
Шыр?аймын деп шар? ?рды?,
Желто?санда егеменді,
Ел болса? деп талпынды?.
Дамир:Желто?сан – тарихымда ?йгілі к?н,
Ерттеп мініп ар –ождан с?йг?лігін
Ерлерім елдік ?шін атой салып,
Еншілер ?айтар?ан б?йгелі к?н.
Аянат:Желто?сан та?дырлар?а азалы к?н,
?айра?ан намыстарын мазалы м??.
?ыршынынан ?иыл?ан бозда?тары
?алар м??гі есінде ?аза?ымны?.
М??алім:Т?уелсіздігімізді ал?аннан со? халы?ты? басын біріктіріп Н.?.Назарбаев т???ыш елбасы болды. Елбасыны? бастауымен мені? Отаным ?лемге танылды. Елім елдігін к?рсетті, ерлігін тантты. ?аза? хал?ы егемендігін алып, Т?уелсіздікке ?ол жеткізгенде ?з алдымыз?а ел бола алатынды?ымыз?а к?м?ндан?ан жандар да бол?ан екен. Біра? ар-намысты ту еткен Елбасымыз бен ?кімет басында?ы ел ?шін е?бек еткен а?аларымызды? аянбай е?бек етуі осы н?рлы к?ндерге жеткізді.
М??алім: Т?ле би с?зімен т?рбие са?атымызды ая?таймыз.
Уа, хал?ым, с?з ?адірін білесі?.
Жа?быр жаумаса, жер жетім,
Басшысы болмаса, ел жетім.
К?сіле шабар жерім бар,
Тау к?терген елім бар.
?ол бастайтын ерім бар,
Атадан ?ал?ан сара жолым бар.
Барлы?ы: «Осы т?уелсіз елімізді? намысын ?ор?айтын, б?гінімізді ерте?іне жал?айтын, ?аза? еліні? ерте?і, болаша?ы ?шін жауап беретін ?рпа? екенімізді сезінеміз»
Хор: «Отаным мені?»