Ту?ан тілім- т??ырым

«Туған тілім тұғырым» сайысы

     Құрметті ұстаздар, оқушылар тіл мерекесіне арналған сайысқа қош келдіңіздер. Бұл сайыс сабағымызда бастауыш сынып оқушылары арасында жарыс өтеді. Бұл сайысты өткізудегі мақсатымыз оқушыларды әдеби   сөз сөйлеуге тәрбиелеу, ауызекі сөйлеуін дамыту, шешендікке баулу.

       Пәнаралық байланыс: қазақ тілі мен әдебиет, орыс тілі, сурет.

Көрнекілігі: мақал-мәтелдер жинағы, суреттер.
Түрі:сайыс 
Сайыстың барысы: 
Ұйымдастыру кезеңі 

 - Бүгінгі сайыстың жақсы өтуіне тілектеспіз.Сайыстың алдында тіл туралы белгілі адамдардың айтқан сөздерін еске түсірейік. 

Шыңғыс Айтматов: «Тіл жоқ жерде, ұлт жоқ.» 
Максим Горький: «Тіл аспап сияқты,оны жақсы білу керек,оны меңгеру керек.» 
Бауыржан Момышұлы: «Тіл дегеніміз-қай халықтың болмасын,кешегі,бүгінгі ғана емес, ертеңгі де тағдыры.» 
Махмұт Қашқари: «Игі істің басы-тіл, тәрбие басы-тіл.» 
Нұрсұлтан Назарбаев: «Тілден артық қазына жоқ,тілден артық қасиет жоқ.» 
Ал енді сайысымызды бастайық.  Екі топқа бөліну кезеңі :

    Сайыс кезеңнен тұрады:

1. Суретті мақал-мәтелдер

2. Жауап бер

3. Берілген сөздерге мақал құрастыр

4. Мақалдың жалғасын тап

 
                               1 – кезең.

Берілген әр 5 суретке мақал –мәтелдер құрастырып айту.

Мысалы : Айна мен көп адамның суретіне :

Айна –айна емес ,халық-айна.

2-кезең .Тапсырма «Жауап бер»

1-топ:

1. Өнер алды не? – қызыл тіл

2. Ұрлық түбі не? -қорлық

3. Адамдықтың белгісі не? – иіліп сәлем бргені

4. Еңбек түбі не?-береке

5. Әдепті бала қандай бала? –арлы бала

2 топ :

1. Аңдамай сөйлеген қалай өледі?-ауырмай

2. Айтылған сөз немен тең?-оқпен

3. Сөз неден өтеді? –сүйектен

4. Тіл нені жарады? –бас жарады

5. Не білім бұлағы? –кітап

1. кезең : Берілген сөздерге мақал құрастыр

1топ:ағайын,сұлтан,ас,ынта,хаты,тіл,орман,ауру,еңбек,өнер,

туған жер.

Ағайын тату болса, ат көп,

Абысын тату болса ас көп

Жат жерде сұлтан болғанша,

Өз елінде ұлтан бол.

Алтын, күміс тас екен,

Арпа, бидай ас екен.

Ынта болса адамда,

Қиын іс жоқ ғаламда.

Жақсының аты өлмейді,

Ғалымның хаты өлмейді.

Тіл тас жарады.

Тас жармаса,

Бас жарады.

Бас кеспек болса да,

Тіл кеспек жоқ.

Отансыз адам – Ормансыз бұлбұл

Аурудың жақсысы жоқ,

Дәрінің тәттісі жоқ

Әркімнің өз жері – жұмақ

Туған жердің ауасы да шипа.                       

Асыл-тастан,

Өнер- жаста

Еңбек-адамның көркі,

Адам- заманның көркі.

2 – топқа берілетін сөздер:         әдеп,    ел, ту, піл, терек, ас, бала, кісі, мал, ат, ақылды, қой

 «Сіз» деген - әдеп,

«Біз» деген – көмек.

 Адассаң еліңмен адас.

Туған жерге туың тік.

Піл көтермегенді, тіл көтереді.

Рулы ел ұялы терек.

Дайын асқа тік қасық.

Әдепті бала – арлы бала,

Әдепсіз бала – сорлы бала.

Өз үйінде ою оймаған,

Кісі үйінде кесте тоқиды.

Адам аласы ішінде, мал аласы сыртында.

Ат жақсысын мақта, адам жақсысын жақта.

Ақылсыз адам айқайлай келеді,

жан-жағын жайпай келеді.

Ақылды адам жай, жай келеді,

жан-жағын байқай келеді.

Аш адам ұрысқақ, ақсақ қой тырысқақ.

1. 4 – кезең. Мақалдың жалғасын тап

• Өнер алды - ...қызыл тіл

• Тіл тас жарады - ....тас жармас бас жарады

• Сөз тапқанға -....қолқа жоқ

• Ойнап сөйлесең де- ...ойлап сөйле

• Ата көрген оқ жонар- ...ана корген тон пішер

• Еңбек етсең ерінбей -...тояды қарнын тіленбей

• Ағаш коркі-жапырақ, - ...адам көркі шөберек

• Әдептілік ар-ұят -... адамдықтың белгісі

• Еңбек түбі – ...береке

• Туған жердей жер болмас- ...туған елдей ел болмас

• Атаның баласы болма -...адамның баласы бол

• Білім-...инемен құдық қазғандай

• Тазалық - ...денсаулық кепілі

• Еңбек - ...өмір ажары

ҮІІІ. Қорытынды. (толғаныс) 
1.Бүгінгі сайыс сендерге ұнады ма? 
2.Сайыс қалай өтті? 
Осымен сайысымыз аяқталады.Сөзді қазылар алқасына берем.

Марапаттау кезеңі.