Республика Саха (Якутия)
Вилюйское муниципальное управление образования
Баппагайинское общеобразовательная школа им.М.А.Алексеева
Сценарий внеклассного мероприятия
«Букубаар, быраhаай!»
Работа учителя начальных классов
Баппагайинской СОШ им.М.А.Алексеева
Шамаевой Айталины Николаевны
Ыытыллар кылаас: I (мацнайгы)
Буолар кунэ:
Темата: «Букубаар, быраhаай!»
Сыала-соруга:
Дор5ооннору, буукубалары хатылааhын, билиилэрин хацатыы, эбии билэргэ туhаайыы.
Бэйэ-бэйэлэригэр кѳмѳлѳсүhэргэ үѳрэтии, саха ѳс хоhооннорун сѳпкѳ ѳйдүүллэрин ситиhии
О5о тылын саппааhын байытыы, тылын-ѳhүн, толкуйдуур дьо5урун сайыннарыы
Туттуллар тэриллэр: кинигэ туЬунан ѳс хоЬоонноро «Ким кинигэ аргыстаах – ол билиилээх», «Кинигэ – киhи үтүѳ сүбэhитэ», аа5ыыга карточкалар, дор5оон фишкалара, остуоруйа геройдара, интерактивнай доска, компьютер, проектор
Бэлэмнэнии үлэтэ:
О5олор эрдэттэн уруhуйдаабыт «Бастакы кинигэм – букубаарым» уруhуйдарын быыстапката
О5олор буукубалар тустарынан хоhооннору нойосуус үѳрэтэллэр
Э5эрдэ ырыалары бэлэмнээhин
Кылааhы киэргэтии.
Хаамыыта:
- Утуе кунунэн кунду о5олор, тереппуттэр, учууталлар. Бугун о5олор, эhиэхэ бырааhынньык. Эhиги аан бастакы кинигэ5итин Букубаары бутэрэр куццут. Бала5ан ыйыттан са5алаан, аа5арга суруйарга уерэнэн кэллибит. Онтон бугун номнуо букубаарбыт кинигэтин бутэрэн быраЬаайдаЬар куммут ууннэ. Мантан ыла эhиги бэйэ5ит себулээбит кинигэлэргитин аа5а сылдьыаххыт.
- О5олор кинигэ туhунан ес хоhооннорун аа5ыахха эрэ. (дуоскаттан бары бииргэ)
«Кинигэ – киhи утуе до5оро, эйдээх субэhитэ», «Ким кинигэ аргыстаах- ол билиилээх».
- Бу ѳс хоhооннорун хайдах ѳйдүүгүт? (о5олор эппиэттэрэ)
- Кинигэ биhиэхэ элбэ5и кэпсиир, элбэххэ уерэтэр. Элбэх кинигэни аахтаххына, угуhу ейдуец, элбэ5и билиэц.
- Бугуццу бырааЬынньыккытынан эhигини э5эрдэлииллэр 2 кылаас уерэнээччилэрэ. Муз.э5эрдэ
Ырыа («Пусть всегда будет солнце»)
2. – О5олор, бары дуоска диэки кердубут эрэ. (слайд 1)слайд 2 (АЬа5асд5ооннор)
- Аан бастаан биЬиги аЬа5ас дор5ооннору уерэппиппит. Хас аЬа5ас дор5оон баар этэй, саха тылыгар? (слайд 2)
- Онтон уЬун аЬа5ас дор5оон? Дифтон? Ханныктарый? Ааттаталаац. (Слайд 3)
3. Билигин аЬа5ас дор5. тустарынан хоhоон аа5ыахтара Сеня, Федя, Таня, Уля.хоhоон аа5ыахпыт. ( 4о5о)
4. Экраны керебут, билигин оонньуу оонньуохпут. (Слайд 4.)
- Дор5оон моделынан тыллары таЬаарабыт. (Холобур тииц… ).
5. СуЬуехтэртэн тыллары таЬаарабыт. (Слайд 5) Билбит о5о экрацца тахсар.
6. - Аны билигин мин эЬиэхэ суhуехтэри туцэтэбин, эЬиги тыллары таЬаара5ыт.
О5олор тургэн ба5айытык паараларгытын була5ыт, тыллары таhаара5ыт. (7 тыл) ЧЭХ
КУӨР
Х-р:
РАТ
СУО
( суЬуехтээх карточкалары туцэтэбин, ецунэн тыллары таЬаараллар)
- Бу ханнык тыллары таhаардыгыт? (сахалыы астар)
7. Салгыы бутэй дор5ооннорго киирэбит. Б.д.хайдах араарабытый? Бу туох бэлиэтэй? (ньиргиэрдээх б.д …), ханнык б.д. ньиргиэрдээхтэрий? (б,г,5,дь,л,м,д, н,ц,нь,р, h)
- Ньиргиэрэ суохтар? (п, Т, с, к,х,Ч)
- Хас б.д хоhулаhарый? (11). Ханныктарый? (Слайд 6)
8. Эссе киирии дор5ооннор бааллар этэ. Ханныктарый? (ш,ж,ц)- куруук кытаанахтар,
В,Ф, З – кытаанах да, сымна5ас да буолуохтарын сеп. Щ – кини куруук сымна5ас, ессее й, ч.
- Онтон дор5ооно суох буукубалар бааллар этэ. Ханныктар этэй? (ь,ъ) (Слайд 7)
9. - Икки дор5оонноох буукубалар бааллар этэ. Ханныктарый? (Слайд 8)
10. – Билигин бутэй дор5ооннор тустарынан хоhоон аа5ыахтара: Гутя, Ринат, Алёна, Егор.. Билигин хоЬоон аа5ыахпыт. (4 о5о)
11. Муз.э5эрдэ Уля Яковлева толоруутугар «Гномики»
12. – Салгыы оонньуохпут «Тыллары таай». Хоhуласпыт бутэй дор5оонноох тыллары таайабыт. (слайд 9). Экрацца уочаратынан о5олор тахсаллар.
13. – Мин эhиэхэ тыллары туцэтэбин, бу тылларынан этии оцоруохтаахпыт. Этиилэри оцорон баран, кэпсээн оцоробут. (карточкалаах тыллары туцэтэбин) киирдэ.
куелгэ
Бере
укта.
Кутуругун
ууга
олордо.
ер
тутаары
Балыгы
хам
Кутуруга
тоцно.
14. – Буукубалар тустарынан хоhоон аа5ыахтара: Саша, Сахаайа, Туяра, Ринат, Анжелина.Салгыы хоhоон аа5ыахтара: (5 о5о)
15. – Билигин, о5олор, сынньана таарыйа бары ырыа ыллыахпыт. «Туос таба». - Сынньана таарыйа ырыа ыллыахха «Туос таба» (бары)
16. Ребустары таай. (слайд 10)
17. Тыл моделын оцор. Дуоска5а тахсан оцороллор фишкаларынан (слайд 11)
18. – Билигин о5олор аа5ан иhитиннэриэхпит. (Карточкалар туцэтэбин). Биир биир аа5аллар.
19. Слайд 12. Таабырыннары таайыы.
20. Слайд 17. Мастар ааттарын бул.
21. Ырыа «Куерэгэй»Куерэгэй»
22. Тумуккэ хоhоон. 5 о5омуккэ хоhоон. 5 о5о
| Мин «О» диэни билэбин О5уруо курдук текунук, О5урсу курдук бекунук, Уобуруччу курдук тегурук.
У – ууhут бэрдэ Ууттан олох тахсыбат, Муора уцуор да тиийэ, Харбыырыттан салгыбат.
Ыанньыксыт Ылдьаана Ына5ын ыары, Ыа5ыйатын ылла, Ыллыы-ыллыы Ына5ын ыцырда.
Ү – үтүѳкэн ыанньыксыт Үүт сүүрүгүн халытар, Сынньалацар үцкүүhүүт Үрүмэччи курдук кѳтѳр.
Борик быраата бэ5эhээ Бадараантан булбута ба5аны. Борик быраатын утуктэн Барбыта бугун ба5алыы.
Ваза5а баар вишняттан Валя Варя5а бэристэ, Виноградтан биэрдэ Витя5а, Вася5а уонна Вера5а.
Дьэдьэни дьааhыкка дьаарыстаа, Дьааhыктаах дьэдьэни харыстаа – Дьиэбэр ийэбэр Дьэдьэммин илдьиэ5им, Дьиэбэр эдьиийбэр Дьэдьэнтэн бэрсиэ5им.
|
Мин «А» диэни билэбин Уеhэ етте уhуктаах Алын етте атахтаах, Ортотунан туорайдаах.
Мин «Ж» диэни билэбин Дып-дыыгынас сацалаах, Хомурдуоска маарынныыр, Аахтахха да ата5а, Алта буола туруо5а.
Ира иннэнэн иистэннэ Ийэтэ Ираны имэрийдэ, Ии, Ирам иистэнньэцин, Илиитэ имигэhиин!
Лена, Лиза, Лина Алаастан лууктаан кэллилэр, Оттон Лёня балыктаан Балтыларын кундулээтэ.
Сыыртан салааска Сыр- сыр сырылыыр Салаасканы салайаммыт, Сылайбакка сырылыыбыт.
Мин «Т» диэни билэбин, Суос со5отох ата5ын, Тоhо5олуу тирэммит, Мо5отойдуур ура5аhын Туора сугэн кэбиспит.
Мин «Х» диэни билэбин: Харандааhы харандааска, Хардарыта туппуттар, Хам баайталаан кэбиспиттэр, «Х» диэн буоллун диэбиттэр.
|
Куукуланан оонньуохпун,
Солом суох, букатын
Куруук таба суhуехтээн
Кэлин улам кэрэхсээн
Хата, аа5ар буоллум, дьэ.
Бастакы кинигэбит,
Букубаар барахсан!
Уерэппит еце5ун, еруутун ейдуехпут.
Баhыыба, баhыыба
Букубаар барахсан!
Миэхэ баар букубаар
Илиибэр субу баар.
Куруук буукуба арыаллаар,
Олохпор эн сырдаар.
Букубаар эрэ наар
Аа5арга уерэтиэ,
Уерэхтээх буоларга
Эрдэттэн эрчийиэ.
Суруйар буоларга
Ким миигин такайыай?
Букубаар баар эбит
Киниттэн ей ылыам.
![Икки дор5оону бэлиэтиир буквалар - [йа] Я [а] [о] Ё - [йо] Е [Э] - [йэ] [у] Ю - [йу]](https://fsd.kopilkaurokov.ru/uploads/user_file_56249cb7ba627/img_user_file_56249cb7ba627_0_7.jpg)
