Сценарий мероприятия праздник букваря (Элифбе байрамы) " Ана тилим"

                                 ЭЛИФБЕ БАЙРАМЫ

Оджа: Мераба, мухтерем мусафирлер, севимли балалар. Бугунь биз «Элифбе» байрамында  

            булунамыз. тез кечип кетти айлар. сиз энди окъумагъада да, язмагъада билесинъиз.

             Ана тилинде сизни лаф этмеге ве язмагъа элифбе огретти. бизим татлы, гузель,

              муляйым  тилимизде чокъ шиирлер, йырлар бар.

                                Бу зенгин тиль халкъымызнынъ

                                Къальп севинчи, фигъаны.

                                Тюркий тиллер гульзарынынъ

                                Энъ чичекли фиданы.

1 бала :    Мен бир сабий экенде

                 Дерт аякълап юргенде,

                 «Ана» деп сез къаттым,

                 Озь тилимни яраттым.

                 О куньден сонъ эр кунь мен

                 Эки-учь сез огрендим.

                 Окъуп язам бугунь мен

                 Ана тилим бу меним.

                 Бильмесенъ  озь тилинъни

                 Огренмезсинъ илимни.

                 Терек олып осерсинъ,

                 Бир шей бильмей олерсинъ.

Оджа:  Тез вакъытта, сиз эпинъиз окъумагъа огрендинъиз. Огренмеге исе сизге биринджи

             китабынъыз  - элифбе ярбым этти.

2- бала:  Бу биринджи китапны

               Эр кез окъуп башлагъан

               Омюр елуны кечмек ичюн

               Шу  китапны окъугъан.

               Бербер, шаир, бостанджи,

               Алим, эким, айдавджи.

              Эр кес биле китапны,

              Къыйметли сатырларны.

              Мында Ватан, тувгъан аилем,

              Денъиз, дерьяларымыз.

              Мында багъчам, гузель улькем

              Кокте йылдызларымыз.

                        ( Элифбе кире)

Элифбе:  Элифбедир исмим адым

                Сенден гъайрет, менден –ярдым.

                Мени севип окъуп оссенъ,

                Пек окъумыш олурсынъ сен.

                Менден башлана илим, фен

                Биль, оджалар оджасым мен.

Оджа:  Балалар эр бир халкънынъ  тилинде  тек адамлар дегиль де, айванларда

             « лаф этелер».  Бакъа русча «ква- ква» десе, къырымтатар тилинде « бакъ- бакъ»

            дей, мышыкъ  «мяу» - « мрау».  Шимди сизнинъ  дикъкъатынъызгъа масал « Не

            ичюн хораз ве тавукъ  бир куместе яшайлар». 

                                              САНАЛАШТЫРУВ

М:  Бир заманда бар экен, бир заманда екъ экен. Бир хораз бар экен. О озюне туздан эв          

       ясагъан. Таваны юксек, диварлары тегиз ве йылтыравукъ босагъасы мердвенли.

       Бойле эви олгъан хораз бурнуны  котерип юре, кимсени танымай экен.

    ( Хораз чыкъа, оюн ойнай)

Х:  Меним адым Теллибаш. Бакъынъыз, насыл дюльбер эв ясадым. Таш-маш  агъач-

      магъач димей , беяз йылтыравукъ   туздан ясадым . таваны юксек , диварлары тегиз,

      босагъасы мердвенли.

М:  Орманнынъ четинде исе, таштан ясалгъан уфакъ бир эвчикте  тавукъ  яшай экен.

       Кимсеге екъ  демей, эр кеске ярдым эте, балаларгъа йымырта къозлап бере

    ( Тавукъ  чыкъа, оюн ойнай)

Т: Меним адым Чубарие. Мен озюме таштан къавий эв ясадым . Таваны кераметли

     Ичине тобан тешедим. Энди мен ягъмурдан да, сувукътан да къоркъмайым. Сиз

     манъа мусафирликке келинъиз. Сайлы софра къоярым. Чибереклер пишерерим.

                               ( Чипчелер оюны)

Т: Бугунь меним ишим чокъ,

    Отурмагъа вакътым екъ.

    Яхшы ашлар пишеджек,

    Тувгъанларым  келеджек.

     Буюрынъыз, тувгъанларым,

    Севимли адамларым.

    Хош кельдинъиз эвиме,

    Джаным сизге севине. 

  (  Элек оюны)

Т: Вай, тузум битти, тузум екъ. Айды, къомшум Теллибаш хоразгъа барайым. Онынъ 

    тузу чокъ. Азчыкъ сорасам, екъ демез.

                           ( къапуны къакъа)

    Теллибаш, джаным Теллибаш!  Къапуны ачса.

Х: Кимдир бу мени раатсызлаткъан, мени   шу  йылтыравукъ  эвимден чыкъарткъан?

     Ааа! Сен эсенсин де, Чубарие шерфе. Не керек? Не олды?

Т: (тузлыгъыны узатып)  Къо- къо – къо ( 2 кере)

                                            Тузум битти, тузум екъ.

                                           Къомшучыгъым, ярдым эт,

                                           Бир чилим туз бер манъа.

Х: Меним эвим йылтыравукъ ,

     Сенинъ  эвинъ  къалтыравукъ,

     Санъа тузумдан бермем,

     Екъ ол козюмден, тавукъ! 

М: Гъарип  тавукъ   не япса, эвине къайта. О куньден  сонъ хоразгъа бармай.

( Ягъмур, йылдырым оюны)

Т: ( айнене йырлай)  Багъчада къурдым салынджакъ

                                    Кельген кечкен саллайджакъ

                                    Къолуна бердим оюнджакъ

                                    Юкъламаз бу балачыкъ

                                    Ай –я, ай –я ай-я ай!

                                    Юкъла балам, юкъла!

М:  Азмы кече, чокъмы кече, ягъмурлар ягъмагъа башлай. Тавукъ  озь сыджакъ эвчигинде 

      ята. Хоразнынъ туздан ясалгъан эвчиги исе ягъмурдан ирип кете. Юксек таваны, тегиз ве йылтыравукъ диварлары, мердвенли босагъасы- бир шей къалмай, ирип екъ ола.

                             ( Кузь япракълары уча)

Х:  Вай, вай! Не олды я ? эвсиз къалдым! Не япайым? Тегиз диварларым, йылтыравукъ юксек таваным ,  бир шей къалмады! Озюм де сыландым , ушюдим. Барайым тавукъкъа,

      онынъ эви сыджакъ, къуру.

Джаным Чубарие, козюм Чубарие, къапуны ачса.

Т:  Санъа не олды я, Теллибаш?

Х: Ягъмурдан эвим ириди.

     Къанатларым сыланды,

     Аякъларым бузлады,

     Йибер мени эвине,

     Къомшучыгъым екъ деме.

Т: Менден тузынъ къызгъандын,

    Мени эвинъден къувдынъ.

    Бар ягъмурда фикир эт

    Бармы сенде юзь ве бет ?

Х: Не япайым ?  Къайда барайым?  (Агълай)  

                 ( Йылдызлар оюны)

М: Тавукъ пенджереден хоразнынъ агълагъаныны коре ве юреги даяналмай, аджый.

Х: Чубарие, багъышла, мен энди ойле япмам.

Т: Ойле олса, кирь!

Х: Сагъ ол, Чубарие, биз энди берабер яшармыз. мен санъа чипчелерни бакъмагъа ярдым этерим, эр кунь балаларны уятарым.

            Турынъыз ку-ка-ре-ку,

            Етер артыкъ бу юкъу.

            Балачыкълар мектепке

            Азыр олсун кетмеге.

Т: Къо- къо-къо ( 2 кере)

    Мына сизге йымырта,

    Оны пишир ашанъыз

    Ве муаббет яш

      « Мен лаф этем» йыр.