"Мектепке барар жол" тақырыбындағы жолда жүру ережесін сақтау онкүндігінде өткізілген ойын-сабақ

«№5 мектеп-лицей» КММ

Мектепке барар жол

(«Назар аудар! Жолда балалар!» тақырыбындағы

жолда жүру ережесін сақтау онкүндігінде өткізілген ойын-сабақ)

Мұғалімі: Дәрменқұлова Л.Ж.

1 «А» сынып

2021-2022 оқу жылы

Тақырыбы: Мектепке барар жол.
Сабақтың мақсаты: 1.Көшеде жүру ережелері бойынша қалыптасқан оқушы түсініктерін, білімдерін пысықтап, оның өмірдегі маңызын түсіндіру. Үйден мектепке барар жолда жолда жүру ережесін сақтап жүруге үйрету.
2. Оқушылардың қызығушылығын тудырып, ой - өрісін, белсенділігін дамыту.

3. Сынып оқушыларын жолдастыққа, сақтыққа тәрбиелеу.
Көрнекіліктер: суреттер (жол, тротуар, бордюр, зебра), Бағдаршам, жол белгілері, схема

Барысы:
І. Ұйымдастыру
ІІ. Кіріспе.

Мұғалім: - Сәлеметсіңдер ме, балалар? Біз өмірімізді, денсаулығымызды қорғаудың бірден - бір кепілі көшеде жүру ережелерінен сабақтар өткізген болатынбыз. Бүгін осы көшеде жүру ережелері бойынша алған білімдеріңді пысықтау мақсатында «Жолда жүру ережелерін білесің бе?» атты тәрбие сағатын өткізгелі отырмыз. Себебі, жолда жүру тәртібін білу әрбір бала, әрбір адам үшін маңызды деп білеміз.
- Ал көшеде жүру тәртібін білмеу неге әкеп соғуы мүмкін?
1 - оқушы: Көшеде жүру тәртібін орындамау көліктердің жүріп тұруына кедергі келтіреді, жұмысшылар жұмысқа, оқушылар сабаққа, дәрігерге, басқа да баратын жерлеріне дер кезінде жетпеуі мүмкін.
2 - оқушы: Көшеде жүру тәртібін білмеудің салдарынан адамдар жол апатына ұшырап жатады.
3 - оқушы: Жолда жүру ережелерін білмеген оқушылар көлік астына түсіп, қыршыннан қиылып та жатады.
4 - оқушы: Жол жүрудің тәртібін
Ережесін білеміз.
Сақтанғанда қатерден,
Сау - саламат жүреміз.
Мұғалім: Олай болса сендерге көшеде жүру ережелеріне байланысты біраз сұрақтар қояйын. Ал сендер келген қонақтарға бар білімдеріңді көрсетуге тырысыңдар.
- Балалар, жол деген не?
5 - оқушы: «Жол» деген сөздің өзі көлік құралдары мен жүргіншілер қозғалатын аумақ ұғымын қамтиды. Бұл қалалар мен елді мекендер, олардан тыс жерлердегі жолдар, көшелер мен бұрылыстар. Жол көліктер мен жаяу жүргіншілерге арналған деп екіге бөлінеді.
- Жолда жүруде біз білу керекті ең негізгі ереже қандай?
6 - оқушы: Жолда жаяу жүргінші мен жүргізуші болады. Автобустар, троллейбустар мен автокөліктер көліктің негізгі ЖОЛ АЛЫБЫМЕН жүреді, ал жаяу жүргінші ТРОТУАРМЕН немесе көше бойының оң жақ шетімен жүру керек.
- Біз үнемі тротуармен жүре бермейміз. Көшеден өтетін кезде қалай өтеміз?
7 - оқушы: Көшеден тек жаяу жүргіншілер өтпесі арқылы өту керек. Оны «Зебра» (жолақ жол)
деп атайды.

Мұғалім:
Бүгін біздерге мемлекеттік авто инспекция қызметкері келді. Ол сендерге жолда жүру тәртібі туралы айтып өтеді
МАИ қызметкері:
- Сәлеметсіздер ме, балалар! Бүгін мен сендерге жарақаттардың алдын алу мақсатында жол тәртібі нұсқауларына қысқаша шолу өткіземін. Бағдаршам - өмірімізді жазымнан сақтандыратын көмекшіміз. Оның сырын біліп, тілін алу баршамызға керек.
Біздің ауылымызда, сол сияқты біздің еліміздің басқа да қала, ауылдарында бәріне ортақ көше қатынас ережесі енгізілген. Бұл ережені оқушылар да, үлкендер де, яғни барлық көлік жүргізетін жүргізушілер де бұлжытпай орындауы керек.
-  Балалар, сендер көшеде жүру ережесін білесіңдер ме екен, көрейік.

Мынандай сұрақтарға жауап беріңдерші:
1. Көшеде жүру ережесін білу бізге не үшін керек?
- Әр оқушы көшеде жүру тәртібін  өте жақсы білуі керек. Көшеде жүре білу машина астына түсуден, апаттан сақтайды.

2. Жиекжол дегеніміз не?
- Адамдар жаяу жүретін көше жиегіндегі тар жол.

3. Жаяу адамға қай жермен жүруге рұқсат етілмейді?
- Көлік жүретін көшенің ортасымен жүруге рұқсат етілмейді.

4. Көшеде жүру тәртібін кім басқарады?
- Көшеде жүру тәртібін бағдаршам басқарады.

5. Көше қиылыстарында қай жерлерден өтуге болады?
- Көшенің екінші көшемен қиылысқан жерінде немесе «Өтетін жер» деп жазылған тұста немесе асфальтта көлденеңіне сызылған жалпақ ақ жолақтары бар жерінде және бет алдындағы бағдаршамның жасыл жарығы жанған кезде өтуге болады.

6. Ал жиекжолда қалай жүру керек?
- Жиекжолдың оң жағымен жүру керек, сол жағымен жүруге болмайды.

7. Жиекжолдан тағы қалай жүруге рұқсат етілмейді?
- Төрт-бес адам қатар жүруге болмайды.
МАИ қызметкері:
- Оқушылар, сендер жолда жүру ережелерін түсіндіңдер ме?
Жол тәртібін сақтап, өз өмірлеріңізге қамқор болатындарына сенімдімін.

«Көше ережелерін білейік» кезеңіне тоқталайық.
1. Жүріп келе жатқан машинаның алдынан өтіп кетемін деуші болма,ол тоқтағанша, не өтіп кеткенше күте тұр.
2. Мектепке келе жатып үлкен жолдың шетімен жүр. Алдыңнан машина шықса, жол бер. Тоқтап тұрған машинаның қасынан абайлап өт.
3. Көше тәртібін орындамау көліктің жүріп тұруына кедергі келтіреді.
4. Көшеден өтерде әуелі сол жағыңа,көшенің орта тұсына жеткенде оң жағыңа қара. Егер машина келе жатса, өтіп кеткенше сол орныңда  ақ жолақ сызылған тұста күте тұр.
5. Бағдаршам - өмірімізді жазымнан сақтандыратын көмекшіміз. Оның сырын біліп, тілін алу баршамызға керек. Оның беретін сиқырлы әмір сөздері бар.
Есіңе сақта.
• Көшеден өткенде арнаулы жерден, жасыл жанғанда ғана немесе реттеушінің белгісін күт.
• Жол қиылысында аса абай бол.
• Көшеден тек жаяу адамдар өтпелері бойынша жүр.
• Бағдаршамға қарауды ұмытпа.
• Жолдан өтер кезде алдымен сол жағына содан соң оң жағына қарап, арнайы жаяу жүру жолымен өт.
• Көшеде бейтаныс адамдармен сөйлеспе және ілісіп кетпе.

«Бағдаршам» ойыны: (Балалар жүргізушілер. Бағдаршамның қызыл түсін көрсетсе – тұра қалады. Сары – оң аяқтарын көтереді. Жасылда – аяқтарын тап тап басады)
Ойын бірнеше рет қайталанады.

Жұмбақтар

1.   Ала таяқ ұстаған,                                                       

Жол тәртібін нұсқаған.                                                        

Өміріңді  күзеткен,                  2.Ысқырығы күшті адам .  (Милиционер)
Үш көзді батыр Бізді аңдып жатыр. (Бағдаршам) 

3.     Көліктің  қаншасын үстінен өткізген ,

Іргеден басталып , алысқа жеткізген. (Жол)

4.     Жоқ өзінде бас та , ауызда  да  , құлақ та ,

Бақырайған  үш көзі  бар бірақ та.              (Бағдаршам)

5.     Арқаным бар тым ұзын,

Ала-алмайсың бір үзім.

Табыңдаршы, балалар,

Бұл жұмбақтың шешуін.  (Жол)

6.     Өзі сөйлей білмейді,

Бірақ «Тоқта, жүр !» дейді. 
«Бағдаршам»

7. Бір тұлпар, су ішпейді, жем жемейді,

Ескеріп ешбір адам емдемейді.

Жүк емес жануарға жүз адам да,

Шылбырын сымға байлап тез жөндейді. (трамвай)

8) Екі аяқты, бір ізді, Үстіне мені мінгізді.

Мінгізгенмін ол менің Аяғымды жүргізді. (Велосипед)

9) Үзенгісін тептім, Зымырап кеттім. (Велосипед)

10 Үш көзді батыр Бізді аңдып жатыр. (Бағдаршам)

11.Өзі тым күшті, Аяғы тісті.

Ілезде тындырар Қыруар істі. (Трактор)

12.Төрт аяғы дөңгелек, Адамсыз ол жүрмейді. (Машина)

Жолда жүру ережесін сақтау.Бекіту сұрақтарына жауап беру
2.Жолда бағыт сілтейтін қандай құрал? Бағдаршам
3.Бағдаршамда қанша жарық шамы болады? 3
4.Көшенің келесі бетіне қандай белгі арқылы өтеміз? Арнайы жолақпен
5.Жолда жүргенде қандай ережені сақтау керек?Сабырлы, аспай саспай жүру
6.Жаяу адамға қай жермен жүруге болмайды?Көлік жүретін көшенің ортасымен жүруге рұқсат етілмейді.
7.Жиек жол деген не?Адамдар жаяу жүретін көше жиегіндегі тар жол.
8. Көше тәртібін не басқарады? Бағдаршам Реттеуші деген кім?Жол полициясы
10.Бағдаршамның түстерін рет-ретімен атаңдар? Қызыл,сары,жасыл
11.Бағдаршам жоқ көшеден қалай өтеміз?Әуелі сол жаққа,содан кейіноң жаққа қараймыз.
12.Бағдаршамның жасыл көзі не дейді? «жүр» 
13.Қандай көліктің түрлеріне қызыл жарығына жүруге рұхсат етіледі?(Жедел жәрдем, өрт сөндіру, полиция)
14.Жаяу жүргінші жлдан қалай жүріп тұруы тиіс?(Жиекжолдың оң жақ шетімен) 
15.Қатты жылдамдықпен келе жатқан жүк машинаны бір қолымен кім тоқтата алады? Жол полициясы ...

Жол белгілері бойынша балалар түсінік береді

Ескерту белгісі:
Қып - қызыл үшбұрыш
Ескерту белгісі мен болам.
Қауіптен сақ бол деп
Сәт сапар жолдаған.
Аман - сау жүреді жаяу да, көлік те,
Мен берген белгіні сақтаған, қолдаған.
Тыйым салу белгісі:
Қызылмен боялған шеңберім аумақты
Тиымшыл белгімін, қаталмын, салмақты.
Мен тұрған жерлерде хақың жоқ жүруге,
Қауіп бар, бағдарла, көз салып жан - жаққа.
Нұсқау белгісі:
Белгімін көрсетер жылдамдық, бағытты,
Міндетті бұрылыс, әйтпесе қауіпті.
Барлығын анықтап тұрамын жолында
Абай бол, шартымды міндетті орында.
Ақпаратты-көрсеткіш белгісі:
Баратын жеріңнің бағытын, тұрағын,
Үн - түнсіз жол сілтеп, жол нұсқап тұрамын
Күндіз де, түнде де от болып жанады
Көк түске боялған, төртбұрыш шырағым.

ҮІ. Қорытындылау