конспект мероприятия по теме: "Т?рт т?лік" для 1 класса.
Конспект мероприятия по теме: "Т?рт т?лік" для 1 класса.
Ашы? т?рбие са?аты. «Т?рт т?лік». 1-сынып
Саба?ты? та?ырыбы: Т?рт т?лік
Cаба?ты? т?рбиелік м?ні: Т?рт т?лік малды? ?рісімен,тіршілік таби?атымен,?асиетімен таныстыру. Мал мен адам арасында?ы байланысты ашу. «Малым жаным сада?асы,жаным арымны? сада?асы»ма?алыны? мазм?ны? ашу.?аза? хал?ыны? малмен айналасатыны?,оларды ?адірлейтін ?р малды? ?з пірлері бар екендігі жайында балалар?а т?сінік беру,т?рт т?лікке байланысты ?ле?,та?па?,ма?ал-м?телдер жаттау.О?ушыларды? зерттеушілік,іздемпазды? ?асиеттерін дамыту. Т?рт т?лікті ?адірлеуге т?рбиелеу.
К?рнекілік: «Т?рт т?лігім-бірлігімні? ырысы» атты плакат,малды? ?су реті бойынша берілетін атауларс?здігі,ма?ал-м?телдер,жа?ылтпаштар,ж?мба?тар.
Саба?ты? барысы: ?йымдастыру.
?ызы?ушылы?ын ояту: Даланы? к?ркі мал,
?зенні? к?ркі-тал.
Б?гінгі т?рбие са?атымызда,
Айтылады т?рт т?лік мал.
?аза? хал?ы ежелден мал шаруашылы?ымен айналыса?ан халы?.Тіпті малды? айры?ша ?асиетін,ерекшелігін танитын,Толыбай сия?ты сыншылар да шы??ан.Мінсе -к?ллігі,ішсе –сусыны,жесе-тама?ы,кисе-киімі,т?тынса-б?йымы да осы мал бол?ан.Мал ?сіруге аса ?олайлы ?аза?стан жерін малсыз елестету м?мкін емес.Олай болса,б?л бізді? еліміз ?шін б?дан былай да аса ма?ызды шаруашылы?.Халы? ??ымында ?р малды? пірі,киесі бар деп т?сіндіріледі.Мысалы,т?йені? атасы-Ойсыл ?ара,?ой атасы-Шопан ата,ешкіні? иесі-Шекшек ата.Ата б?л сол малды ба?ып к?ткен адам.Бізге таныс болу ?шін,с?з кезегін т?рт т?лікті? пірлеріне берейік.
Шопан ата: Малды берсе? ?ойды бер,
?лды берсе? бойлы бер.
Ж?рт?а а?ыл сал?андай,
А?ылы орта? ойлы бер.
?амбар ата:Шаруаны? пірі-жыл?ышы ата,
Тілегенде ?зі? бер а?тан бата.
?йір-?йір жыл?ыны ш?р?ыратып,
Ойдан-?ырдан ар?ансыз ?кеп мата.
Зе?гі баба:Шаруаны? бір пірі-Зе?гі баба,
Сиыр берсе? с?тті бер ??кей мама.
Ке? ?ріске ш?быртып ?зі? ба?ып,
Кешке жа?ын ?отан?а ?кеп ?ама.
Шекшек ата:?ойды к?сем бастайтын,
?ткелден ?ркіп саспайтын.
?ара?ай м?йіз серкелі,
Ш?йке жалды желкелі,
Сексек ата баласы
Ешкі бассын ?йінді
Ешкі босса ?йінде
Кешке бассын ?йінді.
О?ушылар бес топ?а б?лінген болатын.?р топ ?з малы туралы деректер жинап алды?-ала дайындал?ан болатын.Б?гін кішкентай зертеушілер топтапрыны? ж?мыс н?тижесімен танысамыз.Олар?а ?р малды? ?асиеті,ерекшелігі,адам?а пайдасы,атаулары жайында кітапшалар дайындап ?зірлеу ?сыныл?ан болатын.
Сиыр терісінен тон,етік ?азіргі заманда дубленка деп аталатын сырт киім тігіледі.
Сиыр еті азы?.Сиыр с?ті адам ?мірінде ерекше орын алады.
Сиырды сауады.?йткені сары май,айран,??рт,ірімшік,?айма? б?рі де осы сиыр с?тінен жасалатын та?ам т?рлері.Балалар жа?сы к?ретін иогурт та сиыр с?тінен жасалады.
Атаулары: ?гіз, сиыр, тайынша, б??а, б?зау.
Топ м?шелері малдарын атап жайлау?а ?ріске шы?арып салады.(макеттерін та?тада?ы суретке іледі)
Сиыр малына арнал?ан та?па?тар о?у.
Ма?ал-м?телдер айту.
Ж?мба?тар жасыру.
?она?тар?а альбомдарын к?рсету.
Топ-4:Шекшек ата
Ешкі малын сипаттайды.Т?рлеріне то?талады.
Ешкі малы-адам ?міріне пайдалы жесе азы?,с?ті тама?.Ешкі ж?ні т?біт деп аталады.Оны? т?бітінен ?те жылы,ж?мса? ш?лі,?ол?ап,жиде,ш?лы? то?ылады.
Ешкі малы ?йір болып еркін ж?ргенді ?натады.Ешкі малы ?ой бастап та ж?реді.
Атаулары:ешкі,теке,ла?,ш?на? т.б.
Топ м?шелері малдарын атап жайлау?а ?ріске шы?арып салады.(макеттерін та?тада?ы суретке іледі)
Ешкі малына арнал?ан та?па?тар о?у.
Ма?ал-м?телдер айту.
Ж?мба?тар жасыру.
?она?тар?а альбомдарын к?рсету.
Топ-5:Ойсыл ?ара
Т?йе малын сипаттайды.Т?рлеріне то?талады.
Т?йе малы-ірі,?те т?зімді мал.?сіресе ш?лге т?зімді.Ол ауыр ж?к тасу?а шыдамды.Т?йені? еті азы?,т?йені ж?ндейді.Оны? ж?нінен ш?лы?, к?рпеге астарлап салады,пима басады.Т?йені? с?тіне адам денсаулы?ына пайдалы ш?бат сусыны жасалады.Т?йені? ??ртыны? да ерекше д?мі бар азы?.
Атаулары: атан,бура,бота т.б.
Топ м?шелері малдарын атап жайлау?а ?ріске шы?арып салады.(макеттерін та?тада?ы суретке іледі)
Просмотр содержимого документа
«конспект мероприятия по теме: "Т?рт т?лік" для 1 класса. »
Ашық тәрбие сағаты. «Төрт түлік». 1-сынып
Сабақтың тақырыбы: Төрт түлік
Сабақтың тәрбиелік мәні: Төрт түлік малдың өрісімен,тіршілік табиғатымен,қасиетімен таныстыру. Мал мен адам арасындағы байланысты ашу. «Малым жаным садақасы,жаным арымның садақасы»мақалының мазмұның ашу.Қазақ халқының малмен айналасатының,оларды қадірлейтін әр малдың өз пірлері бар екендігі жайында балаларға түсінік беру,төрт түлікке байланысты өлең,тақпақ,мақал-мәтелдер жаттау.Оқушылардың зерттеушілік,іздемпаздық қасиеттерін дамыту. Төрт түлікті қадірлеуге тәрбиелеу.
Көрнекілік: «Төрт түлігім-бірлігімнің ырысы» атты плакат,малдың өсу реті бойынша берілетін атауларсөздігі,мақал-мәтелдер,жаңылтпаштар,жұмбақтар.
Сабақтың барысы: Ұйымдастыру.
Қызығушылығын ояту: Даланың көркі мал,
Өзеннің көркі-тал.
Бүгінгі тәрбие сағатымызда,
Айтылады төрт түлік мал.
Қазақ халқы ежелден мал шаруашылығымен айналысақан халық.Тіпті малдың айрықша қасиетін,ерекшелігін танитын,Толыбай сияқты сыншылар да шыққан.Мінсе -көллігі,ішсе –сусыны,жесе-тамағы,кисе-киімі,тұтынса-бұйымы да осы мал болған.Мал өсіруге аса қолайлы Қазақстан жерін малсыз елестету мүмкін емес.Олай болса,бұл біздің еліміз үшін бұдан былай да аса маңызды шаруашылық.Халық ұғымында әр малдың пірі,киесі бар деп түсіндіріледі.Мысалы,түйенің атасы-Ойсыл қара,қой атасы-Шопан ата,ешкінің иесі-Шекшек ата.Ата бұл сол малды бағып күткен адам.Бізге таныс болу үшін,сөз кезегін төрт түліктің пірлеріне берейік.
Шопан ата: Малды берсең қойды бер,
Ұлды берсең бойлы бер.
Жұртқа ақыл салғандай,
Ақылы ортақ ойлы бер.
Қамбар ата:Шаруаның пірі-жылқышы ата,
Тілегенде өзің бер ақтан бата.
Үйір-үйір жылқыны шұрқыратып,
Ойдан-қырдан арқансыз әкеп мата.
Зеңгі баба:Шаруаның бір пірі-Зеңгі баба,
Сиыр берсең сүтті бер өңкей мама.
Кең өріске шұбыртып өзің бағып,
Кешке жақын қотанға әкеп қама.
Шекшек ата:Қойды көсем бастайтын,
Өткелден үркіп саспайтын.
Қарағай мүйіз серкелі,
Шүйке жалды желкелі,
Сексек ата баласы
Ешкі бассын үйінді
Ешкі босса үйінде
Кешке бассын үйінді.
Оқушылар бес топқа бөлінген болатын.Әр топ өз малы туралы деректер жинап алдың-ала дайындалған болатын.Бүгін кішкентай зертеушілер топтапрының жұмыс нәтижесімен танысамыз.Оларға әр малдың қасиеті,ерекшелігі,адамға пайдасы,атаулары жайында кітапшалар дайындап әзірлеу ұсынылған болатын.
Зерттеулік жұмыстардың нәтижесімен танысу.
Тақтада үлкен плакатта жайлау бейнеленген
Топ-1:Шопан ата .
Қой – аша түяқты салмағы жасына қарай ,терісінен тон,тымақ тігіп киюге болады,жүнің қырқады,жүнінен қыс мезгіліне арналған шұлық,жиде,қолғап тоқып киюге болады,еті азық,қазақ халқы қой етін мүшелерге бөліп атайды мысалы жанбас,бас,омыртқа сыйлы қонақтарға салынады.Қойдың ішек-қарының аршып тазаланып бүйрек,бауыр,жүрек,өкпесін қоссып пісіріп,оны еттартқыштан өткізіп ұлттық тағам бүйрек майға қуырылып пісіріледі.
Қой атаулары:қой,қошқар,тоқты,марқа,қозы.Топ мүшелері малдарын атап жайлауға өріске шығарып салады.(макеттерін тақтадағы суретке іледі)
Қой малына арналған тақпақтар оқу.
Мақал-мәтелдер айту.
Жұмбақтар жасыру.
Қонақтарға альбомдарын көрсету.
Топ-2:Қамбар ата.
Жылқы малын сипаттайды.Түрлері тоқталады.
Жылқы-қазақ халқында қасиетті жануар.Жылқыны ноқталайды.
Ата-бабаларымыз елімізді қорғағанда астындағы аты мықты, шапшаң болған,жауға қарсы күресте батырдың серігі бола білген.Көшпелі халық үшін көлігі,жесе азығы,тіпті жылқының қылына дейін пайдасы болған.Сүті- адам денсаулығы өте пайдалы қымыз сусының ішпеген қазақ қалмаған шығар.Терісінен суықтан қорғаныш тон, аяқ киім,кигіз үйге жамылғылар,торсық т.б. жасалғанЖылқы малының етінің атаулары:омыртқа,шұжық,қазы-қарта,жал-жая.Жылқының етінің сорпасынан сиыр сүтіне жасалған құрт қосып ұлттық сусын құрткөже жасалып ішіледі.
Атаулары:айғыр,бие,құнан,дөнен,тай,құлын
Топ мүшелері малдарын атап жайлауға өріске шығарып салады.(макеттерін тақтадағы суретке іледі)
Жылқы малына арналған тақпақтар оқу.
Мақал-мәтелдер айту.
Жұмбақтар жасыру.
Қонақтарға альбомдарын көрсету.
Топ-3:Зеңгі баба
Сиыр малын сипаттайды.Түрлеріне тоқталады.
Сиыр-қара мал.Сиырдың терісі,еті,сүті адамға пайдалы.
Сиыр терісінен тон,етік қазіргі заманда дубленка деп аталатын сырт киім тігіледі.
Сиыр еті азық.Сиыр сүті адам өмірінде ерекше орын алады.
Сиырды сауады.Өйткені сары май,айран,құрт,ірімшік,қаймақ бәрі де осы сиыр сүтінен жасалатын тағам түрлері.Балалар жақсы көретін иогурт та сиыр сүтінен жасалады.
Атаулары: өгіз, сиыр, тайынша, бұқа, бұзау.
Топ мүшелері малдарын атап жайлауға өріске шығарып салады.(макеттерін тақтадағы суретке іледі)
Сиыр малына арналған тақпақтар оқу.
Мақал-мәтелдер айту.
Жұмбақтар жасыру.
Қонақтарға альбомдарын көрсету.
Топ-4:Шекшек ата
Ешкі малын сипаттайды.Түрлеріне тоқталады.
Ешкі малы-адам өміріне пайдалы жесе азық,сүті тамақ.Ешкі жүні түбіт деп аталады.Оның түбітінен өте жылы,жұмсақ шәлі,қолғап,жиде,шұлық тоқылады.
Ешкі малы үйір болып еркін жүргенді ұнатады.Ешкі малы қой бастап та жүреді.
Атаулары:ешкі,теке,лақ,шұнақ т.б.
Топ мүшелері малдарын атап жайлауға өріске шығарып салады.(макеттерін тақтадағы суретке іледі)
Ешкі малына арналған тақпақтар оқу.
Мақал-мәтелдер айту.
Жұмбақтар жасыру.
Қонақтарға альбомдарын көрсету.
Топ-5:Ойсыл қара
Түйе малын сипаттайды.Түрлеріне тоқталады.
Түйе малы-ірі,өте төзімді мал.Әсіресе шөлге төзімді.Ол ауыр жүк тасуға шыдамды.Түйенің еті азық,түйені жүндейді.Оның жүнінен шұлық, көрпеге астарлап салады,пима басады.Түйенің сүтіне адам денсаулығына пайдалы шұбат сусыны жасалады.Түйенің құртының да ерекше дәмі бар азық.
Атаулары: атан,бура,бота т.б.
Топ мүшелері малдарын атап жайлауға өріске шығарып салады.(макеттерін тақтадағы суретке іледі)
