Ма?саты: Наурыз- жыл басы, я?ни дін мейрамы емес, ?лт мейрамы екендігін тарихи ма?ызын т?сіндіру. Ата бабамызды? жал?асып келе жат?ан ?лтты? т?рбиесі туралы т?сінік беру. ?з ?лтына деген с?йіспеншілігін арттыру.
Наурыз айыны? 22-інде к?н мен т?н те?еледі. Адамдар бір- бірін мерекемен ??тты?тайды. ?лкен кісілер а? тілек айтып, бата береді.
1-о?ушы:
Армысыздар а?айын!
Наурыз тойын ж?п жазбай
?ошеметпен ?арсы алайы?!
Дос?а ??ша? ашайы?,
?ле? жыр?а басайы?
?аза?ты? бір салты деп той?а шашу шашайы?
Наурыз келсе,
??т келгені халайы?!
Есік ашып, шашу шашып,
Ел боп ?арсы алайы?
(шашу шашылады)
2- о?ушы:
Уа, халайы?, халайы?
А? санды?ты ашайы?
Б?л мереке, б?л тойды?
Жыр шашуын шашайы?
?н: «Жайна жан г?лім»
М??алім: Наурыз- шы?ыс халы?тарыны? жа?а жыл мейрамы. Наурыз- д?ниені? ?арышты? сипатын, адам мен ?арышты? орта? тегін білдіретін мейрам. Наурыз к?ні салт- сана?а байланысты жеті саны шартты: а?са?алдар алдына жеті д?мні? жеті т?рінен жасал?ан «Наурызк?же» жеті ыдыспен таратылады.
3- о?ушы:
Наурыз тойы тамаша,
Наурыз тойы жа?аша.
Таби?атта тамаша,
Тамылжып т?р тамаша.
Тамылжып т?р жараса,
Наурыз тойы салтанат,
Наурыз тойы мархабат.
?р ж?ректен ?н тарап,
Шаттанады шартарап.
4- о?ушы:
Жа??ырар д?ст?р – салтымны?
К?зелсін б?ла? жал?асы
?астерлі мені? хал?ымны?
Мереке Наурыз- жыл басы.
5- о?ушы:
Ал, халайы? т?рмайы?
?ндетейік шыр?айы?
Ортамызды ашайы?
Думандатып би билеп
?н мен к?йді т?гілдіріп
Інжу – маржан шашайы?
Жинал?ан ж?рт та? ?алсын
?нерден к?мбез жасайы?
Би «?ыздар» тобы
М??алім: Наурызнама- шат- шадыман ойын- сауы?. Тойда ат жарыс, палуан к?рес, бас?ада спорт сайысы ?ткізіледі. Наурызнанада ?ыздар жиналып, бас ?осып, «?й?ыашар» ?зірлейді.Ол ет, уыз сия?ты д?мді та?амдардан жасалады. Жігіттер ?ыз- келіншектерге са?ина, айна, тара? сия?ты сыйлы?тар береді. Оны «селтеткізер» деп атайды.
6- о?ушы:
Н?р Наурыз шырай беріп тірлігіме,
Айналды? бар ?ызы?ты? тірлігіне.
Сен келсе? талым к?ктеп, т?ма т?нып,
Тазарып ж?ре берер б?л д?ние.
7- о?ушы:
Наурыз т?бе ты?дар, шы? ты?дар,
Ай да ты?дар, аспанда?ы К?н де ты?дар.
Бір де ты?дар жал?ыз ?алып о?аша,
М?з – мейрам боп тойлап ж?рген мы? ты?дар.
?н: «Ана тілім»
М??алім: Ертеде шыра? жа??ан жігіттер кеш т?се б?кіл ауылды аралап шы??ан. Б?л- жа?а жылда ?ара к?ш ескі жылмен кетсін, жа?а жылда о?ан орын жо? деп отпен сес к?рсету, аластау.
Осы кезде «Тазша бала» келеді.
Сендерді Наурыз мерекелері?мен ??тты?таймын! Мені? мына санды?шам с?ра??а толы, ауыр болып т?р?аны, сендерді? к?мектері?мен санды?шамды же?ілдетіп алайын.
Ш?бат дегеніміз не?
Жеті ?азынаны білесі? ата.
Жеті атаны ата.
?ш т?тті дегеніміз не?
Бес ?аруды ата.
Ш?бат дегеніміз не?
С?т та?амдарыны? ішіндегі ?ымыздан кейінгі ба?алы сусын- ш?бат. Оны т?йе с?тінен жасайды. Олда ?ымыз сия?ты ашытылып, тері, а?аш, ?ыш ыдыстар?а ??йылады. Ш?бат- ?ымыз?а ?ара?анда д?мді, ж?мса?, майлы, ?рі ?оюлау болады.
Жеті ?азынаны білесі? ата.
Ер жігіт
С?лу ?йел
А?ыл, білім
Ж?йрік ат
?ыран б?ркіт
Берен мылты?
??май тазы
Жеті атаны ата.
Бала
?ке
Ата
Ар?ы ата
Баба
Т?п ата
Тек ата
?ш т?тті
Жан т?тті
Мал т?тті
Жар т?тті
Бес ?ару
Сада?
Мылты?
Найза
?ылыш
Айбалта
8- о?ушы:
?ыс ?тіп, ?ар кетіп,
Шырайлы жаз жетіп,
Шаруаны? кенелген
Мейрамы ежелден
??тты болсын, Наурыз!
9- о?ушы:
Наурыз айы ту?анда
Той болушы еді б?л ма?да
Са?талушы еді сыба?а
Сапар?а кеткен ?лдар?а
Наурыз айы ту?анда.
10- о?ушы:
Наурыз, наурыз к?н игі
К?н игі жерді? т?рі игі
Бауыры жылап, науат ?ар
Бабымен ?ана жібиді.
11- о?ушы:
Шашылар ырыс шаша?тан
Ша?ырар бір ?й бір ?йді
Шаттанушы еді бір игі
Наурыз айы ту?анда.
К?й: «Ерке сыл?ым»М??алім: М?сылман ??ымы бойынша 21 - наурыз к?ні т?нгі са?ат ?ште аспаннан ?ыдыр ата т?седі екен. Бабаларымыз осы т?нді кірпік ілмей к?ткен, ?ыдыр бабаны ?арсы ал?ан. Осы т?ні ?р адам ?андай ой – арман ойласа, ол жа?а жылда ?абыл болады деп ырым еткен.
Просмотр содержимого документа
«?ош келді?,Наурыз »
Тақырыбы: Қош келдің- Наурыз!
Мақсаты: Наурыз- жыл басы, яғни дін мейрамы емес, ұлт мейрамы екендігін тарихи маңызын түсіндіру. Ата бабамыздың жалғасып келе жатқан ұлттық тәрбиесі туралы түсінік беру. Өз ұлтына деген сүйіспеншілігін арттыру.
Барысы:
Ұйымдастыру.
Мұғалім: Құрметті қонақтар, ата- аналар, ұстаздар, оқушылар!
Осы бүгінгі көктем мезгіліндегі қазақтың ұлт мейрамы Наурыз- яғни Жаңа жыл! Жалпы мұсылман жұртына ортақ ораза, құрбан айтты есептемегенде, біздің қазақтың жалғыз- ақ мейрамы ол- Наурыз.
Наурыз айының 22-інде күн мен түн теңеледі. Адамдар бір- бірін мерекемен құттықтайды. Үлкен кісілер ақ тілек айтып, бата береді.
1-оқушы:
Армысыздар ағайын!
Наурыз тойын жұп жазбай
Қошеметпен қарсы алайық!
Досқа құшақ ашайық,
Өлең жырға басайық
Қазақтың бір салты деп тойға шашу шашайық
Наурыз келсе,
Құт келгені халайық!
Есік ашып, шашу шашып,
Ел боп қарсы алайық
(шашу шашылады)
2- оқушы:
Уа, халайық, халайық
Ақ сандықты ашайық
Бұл мереке, бұл тойдың
Жыр шашуын шашайық
Ән: «Жайна жан гүлім»
Мұғалім: Наурыз- шығыс халықтарының жаңа жыл мейрамы. Наурыз- дүниенің ғарыштық сипатын, адам мен ғарыштың ортақ тегін білдіретін мейрам. Наурыз күні салт- санаға байланысты жеті саны шартты: ақсақалдар алдына жеті дәмнің жеті түрінен жасалған «Наурызкөже» жеті ыдыспен таратылады.
3- оқушы:
Наурыз тойы тамаша,
Наурыз тойы жаңаша.
Табиғатта тамаша,
Тамылжып тұр тамаша.
Тамылжып тұр жараса,
Наурыз тойы салтанат,
Наурыз тойы мархабат.
Әр жүректен ән тарап,
Шаттанады шартарап.
4- оқушы:
Жаңғырар дәстүр – салтымның
Көзелсін бұлақ жалғасы
Қастерлі менің халқымның
Мереке Наурыз- жыл басы.
5- оқушы:
Ал, халайық тұрмайық
Әндетейік шырқайық
Ортамызды ашайық
Думандатып би билеп
Ән мен күйді төгілдіріп
Інжу – маржан шашайық
Жиналған жұрт таң қалсын
Өнерден күмбез жасайық
Би «қыздар» тобы
Мұғалім: Наурызнама- шат- шадыман ойын- сауық. Тойда ат жарыс, палуан күрес, басқада спорт сайысы өткізіледі. Наурызнанада қыздар жиналып, бас қосып, «ұйқыашар» әзірлейді.Ол ет, уыз сияқты дәмді тағамдардан жасалады. Жігіттер қыз- келіншектерге сақина, айна, тарақ сияқты сыйлықтар береді. Оны «селтеткізер» деп атайды.
6- оқушы:
Нұр Наурыз шырай беріп тірлігіме,
Айналдың бар қызықтың тірлігіне.
Сен келсең талым көктеп, тұма тұнып,
Тазарып жүре берер бұл дүние.
7- оқушы:
Наурыз төбе тыңдар, шың тыңдар,
Ай да тыңдар, аспандағы Күн де тыңдар.
Бір де тыңдар жалғыз қалып оңаша,
Мәз – мейрам боп тойлап жүрген мың тыңдар.
Ән: «Ана тілім»
Мұғалім: Ертеде шырақ жаққан жігіттер кеш түсе бүкіл ауылды аралап шыққан. Бұл- жаңа жылда қара күш ескі жылмен кетсін, жаңа жылда оған орын жоқ деп отпен сес көрсету, аластау.
Осы кезде «Тазша бала» келеді.
Сендерді Наурыз мерекелеріңмен құттықтаймын! Менің мына сандықшам сұраққа толы, ауыр болып тұрғаны, сендердің көмектеріңмен сандықшамды жеңілдетіп алайын.
Шұбат дегеніміз не?
Жеті қазынаны білесің ата.
Жеті атаны ата.
Үш тәтті дегеніміз не?
Бес қаруды ата.
Шұбат дегеніміз не?
Сүт тағамдарының ішіндегі қымыздан кейінгі бағалы сусын- шұбат. Оны түйе сүтінен жасайды. Олда қымыз сияқты ашытылып, тері, ағаш, қыш ыдыстарға құйылады. Шұбат- қымызға қарағанда дәмді, жұмсақ, майлы, әрі қоюлау болады.
Жеті қазынаны білесің ата.
Ер жігіт
Сұлу әйел
Ақыл, білім
Жүйрік ат
Қыран бүркіт
Берен мылтық
Құмай тазы
Жеті атаны ата.
Бала
Әке
Ата
Арғы ата
Баба
Түп ата
Тек ата
Үш тәтті
Жан тәтті
Мал тәтті
Жар тәтті
Бес қару
Садақ
Мылтық
Найза
Қылыш
Айбалта
8- оқушы:
Қыс өтіп, қар кетіп,
Шырайлы жаз жетіп,
Шаруаның кенелген
Мейрамы ежелден
Құтты болсын, Наурыз!
9- оқушы:
Наурыз айы туғанда
Той болушы еді бұл маңда
Сақталушы еді сыбаға
Сапарға кеткен ұлдарға
Наурыз айы туғанда.
10- оқушы:
Наурыз, наурыз күн игі
Күн игі жердің түрі игі
Бауыры жылап, науат қар
Бабымен ғана жібиді.
11- оқушы:
Шашылар ырыс шашақтан
Шақырар бір үй бір үйді
Шаттанушы еді бір игі
Наурыз айы туғанда.
Күй: «Ерке сылқым»
Мұғалім: Мұсылман ұғымы бойынша 21 - наурыз күні түнгі сағат үште аспаннан Қыдыр ата түседі екен. Бабаларымыз осы түнді кірпік ілмей күткен, Қыдыр бабаны қарсы алған. Осы түні әр адам қандай ой – арман ойласа, ол жаңа жылда қабыл болады деп ырым еткен.
(Қыдыр ата келеді)
Хормен: Қош келдің Қыдыр ата!
Қыдыр ата бата береді.
Ұрпақтардың бағы болсын,
Арайланған таңы болсын,
Ақ батамен қол жайғанның,
Тілегінің бәрі болсын,
Елдің іргесі берік болсын,
Жасқа құрмет, кәріге құрмет болсын.
Мына Ұлыстың Ұлы күні әрбір отбасына қуаныш, бақыт әкелсін! Ұлыс оң болсын! Аумин
