Тема: Гаил? – тормыш учагы.
Максат:- укучыларда гаил? кыймм?те т?шенч?сен формалаштыру; аларга ?ти-?ни, ?би-бабай хакын хаклау кир?клеген а?лату; балачактан ?зе?не б?хетле гаил? т?зерг? ?зерл?рг? кир?клеген т?шендер?.
Бурычлар: -гаил? ?гъзаларына карата м?рх?м?тле булырга;
-гаил? с?зене? т?п м?гън?сен а?ларга
?и?аз: «Минем ?ем – тату гаил?м» диг?н плакат, компьютер, колонкалар, карточкалар, ?й макеты,магнитофон язмалары, слайдлар
Д?рес барышы
С?лам си?а,
С?лам си?а,
С?лам барчагызга да,
С?ламемне кабул итеп
Утырабыз тын гына.
1.-Ис?нмесез, х?ерле к?н балалар.
Б?ген без бик кызыклы, мавыктыргыч ??м кир?кле тема буенча с?йл?шербез. Мин сезне? бик актив катнашуыгызны, ми?а ярд?м ит?егезне телим. ? д?ресебезне? темасын бирелг?н табышмакларны чишеп сез ?зегез табарсыз дип уйлыйм.
А) Т?мле ашлар пешер?,
Матур г?лл?р ?стер?,
?ебезне? нуры ул,
Барыбыздан олы ул.(?би)
Б) Ул бик к?пне к?рг?н,
Сугыш кырында булган
?ле х?зер д? к?чле,
Чып – чын егетл?р т?сле.(бабай)
В) Мин аны бик сагынам,
К?рм?с?м ?з ген? д?.
Кем со? аны белми?
Ул бит минем –( ?ни)
Г)Ул зир?к т?,шаян д?,
Акыллы да, ?йб?т т?
И? – и? батыр кеше ул
?ир й?зенд? ?лб?тт?. (?ти)
Д)Ул кечкен? ??м елак
Ду китер? бар ?йне
Тик шулай да яратабыз,
Ул кечкен? н?нине.(бала)
- ?йд?гез инде кайсыгыз ?йтер, без б?ген нинди тема ?т?рбез, н?рс? турында с?йл?шербез. (гаил?)
- ? сезне? уйлавыгызча н?рс? со? ул - гаил?? (?аваплар)
?йе мин сезне? фикерегез бел?н килеш?м.
? татар телене? а?латмалы с?злеген? м?р???гать итс?к, мен? нинди а?латма бирелг?н:
- Гаил? – берг? яш??че ир, хатын, балалар ??м якын туганнардан торган кешел?р т?ркеме.
?йе. Гаил? ул – безне? ?ебез, ?би – бабай, ?ти – ?ни, апа – абый, эне – се?ел.
Гаил? –ул ?ылы учак. Учак янына аны? х?зер ген? ?йтеп узган б?тен кешел?ре ?ыела.Гаил? никад?р нык булса, аннан килг?н ?ылылык та шулкад?р к?чле була. Гаил? ул йорт кебек.Аны? нигезе нык булырга тиеш, ? нигезе нык булмаган йорт ?имерел?.
2.-? х?зер без нигезл?ре нык булган кайбер гаил?л?рг? кунакка барып кайтырбыз. И? якын кешел?ребез турында с?йл?рбез.
Балалар шигырьл?р укыйлар:
1. Яш?сен ?ти – ?нил?р
С?лам?т ??м шат булып
Кызларыны? ??м улларыны?
Кадерлел?ре булып.
- И? кадерле кешел?рем сез
?нием ??м ?тием
Сез булганга мин б?хетле
Тыныч, р?х?т яшимен.
- Бер ягымда ?нием
Бер ягымда ?тием
У?ымда да, сулымда да
Таянычым бар минем.
- Сабый гына дим?гез
Берд?млек, дуслык, татулык-
Безне? ?чен кир?к ??мм?се-
К?кл?р аяз булсын,
Илл?р тыныч булсын,
?н? шулар тормыш м?гън?се.
Карагыз ?ле балалар,гал?мд? к?пме кар б?ртекл?ре, алар бер – берсен? охшаганмы? (?авап)
?йе, балалар кар б?ртекл?ре бер – берсен? охшамаган шикелле, кешел?р д? т?рле – т?рле була.Без т?рле гаил?л?рд? т?рбиял?н?без. ?мма ??рберебез ?з гаил?сен ярата,м?кт?пт?н сагынып ?ен? кайта.Мен? мин д? эшт?н к?н саен ?з гаил?мне сагынып кайтам. ? инде бер?р ?ирг? ераккарак китс?м,?емне,гаил?мне,х?тта кечкен? песи баласында сагынып кайтамын. ??р кеше ?з гаил?сен яратырга, яш?г?н Туган иленд? башка гаил?л?р бел?н дус, тату яш?рг? тиеш.
3. Гаил? татулыгы турында м?кальд? бар. ?йд?гез ?ле кайберл?рен карап узыйк. М?кальл?р ?з парларын югалтканнар,б?лки аларга ярд?м ит?рбез.
Ана ?ылысы ?нк?й бал.
?тк?й ??н?ре балага мирас.
?тк?й шик?р кояш ?ылысы.
4.Физминутка ?ыр “?тк?й шик?р, ?нк?й бал”
5. -Балалар, ? сезне? сыйныфны гаил? дип ?йтеп буламы? Яки м?кт?пне? (?аваплар)
?йе, б?тен м?кт?пне бер гаил? дип ?йтеп була. Без туганнар т?гел,л?кин ??рк?нне к?реш?без, берг?л?п я?а ?рл?р яулыйбыз,?и??без, ?и?ел?без.Минем сезг? тел?гем шул - дус, тату гаил? булып укыгыз, м?кт?пне т?мамлагачта дуслыгыгыз кимем?сен!
6.А) Сезне? м?кт?пт?н кайтуыгызны к?теп алсалар, сезне яратсалар, авыр чакта ярд?м итс?л?р мен? б?хетле гаил? шул була инде ул. ? б?хетле гаил?не? “Б?хетле ?е” д? булырга тиеш. ? х?зер без сезне? бел?н шундый б?хет ?ен т?зербез. Мин сезне “Т?з?чел?р” уенына чакырам. Т?з?чел?рне? эшк? кереш? алдыннан шундый кагыйд?л?ре бар. Эш у?ышлы килеп чыксын ?чен бер – берсен? кул биреш?л?р. ?йд?гез безд? кара – каршы к?ршел?ребез бел?н кул бирешик.
? х?зер ??р бригадабызны? прорабларын билгелибез.
1 бригада - кирпичл?рг? ?й – с?зен а?латып яза(?й-..)
2 бригада—Гаил? с?зен тагын нинди с?зл?р бел?н язып булганын к?рс?т?.(Гаил?.)
3 бригада -гаил? м?н?с?б?тл?рен? с?зл?р яза.
4 бригада -гаил?д? тавыш килеп чыкканда ничек ?зе?не тотарга, шул турыда яза.
? ярд?мг? сезг? с?зл?р бирелг?н, кир?клел?рен ген? сайлап алырсыз.
Б) Прораблар сез ?зерме? ?йне т?зи башлыйбыз. Т?зелешне н?рс?д?н башларбыз ик?н?
1 бригада прорабына с?з бир?без.
?й ул- ныгытма,учак,болын,яши торган урын. ?йне? нигезе ?зер.
Х?зер н?рс?сен т?зербез?
2 бригада прорабы с?з си?а.
Гаил? – ?ти,?ни,абый, се?ел,бала,кибет,?би, бабай.Р?хм?т. ?ф?рин!
?йне? стенасы ?зер булды. Инде нишл?рбез?
3 бригада сезг? с?з.
Гаил?д?ге м?н?с?б?тл?рг? нинди с?зл?р таптыгыз?
Х?рм?т,ярату, сугышу, ышаныч, т?землек. Инде ?йне? т?б?сен д? яптык.
“Б?хетле ?ебез”не? эченд? гаил? членнары бер – берсен? нинди м?н?с?б?тт? булырга тиеш ик?н?
4 бригада с?з сезг?.
Ягымлы, ярд?мчел, кычкыру,кайгыртучан.
Балалар сезг? соравым бар. ? ниг? со? сез б?тен с?зл?рне д? язмадыгыз, т?шереп калдырдыгыз? (?аваплар) ?ф?рин!
Безне? гаил? йортыбыз ?зер. Сез ныклы т?зелеш материалларын кулландыгыз. ??ркайсыгыз “Б?хет ?ен?” ?зене? к??ел ?ылысын бирде. Инде т?зег?н йортыбызга “ Р?хим итегез” диярг? ген? кала. Бу йортта ??м сез яши торган йортларда бервакытта да тормыш учагы с?нм?сен с?релм?сен. Берг?л?п т?зег?н “Б?хетле гаил?” йортын мин сезг? б?л?к итеп калдырам.
• А.б:?ирд? ми?а ни кир?к?
• Балалар:?ти д? ?ни кир?к.
• А.б:?ирд? ми?а ни кир?к?
• Б-р:Без яш?г?н ?й кир?к.
• А.б:?ирд? ми?а ни кир?к?
• Б-р:Туган телем кир?к.
• А.б:?ирд? ми?а ни кир?к?
• Б-р:Туган ?ирем кир?к.
• А.б:?ирд? ми?а ни кир?к?
• Б-р:Б?хетле илем кир?к
?ти – ?нил?регезне куандырып, игелекле,ш?фкатьле булып ?сегез!
7.-Балалар без б?генге д?рест? н?рс?л?р белдек, нинди я?алыклар бел?н таныштык?(?аваплар)
Мин Сезг? шундый тел?кл?р телим:
-??ркасыгызны? ?ти – ?нисе ис?н – сау булсын!
-Сезне? ?егезд? гел кояш яктыртсын!
-Тырышып укыгыз ??м б?хетле булыгыз!
Просмотр содержимого документа
«Гаил?-тормыш учагы»
Татарстан Республикасы Лениногорск муниципаль районы
« Урмышлы төп гомуми белем бирү мәктәбе» муниципаль бюджет белем учреждениесе
Гаилә - тормыш көзгесе.
(Ачык сыйныф сәгате)
Лениногорск муниципаль районы
Урмышлы төп гомуми белем бирү
мәктәбенең башлангыч сыйныф
укытучысы Сөнгатуллина Зөлфия
Әбүзәр кызының конкурс эше.
10.02.2016
Тема: Гаилә – тормыш учагы.
Максат:- укучыларда гаилә кыйммәте төшенчәсен формалаштыру; аларга әти-әни, әби-бабай хакын хаклау кирәклеген аңлату; балачактан үзеңне бәхетле гаилә төзергә әзерләргә кирәклеген төшендерү.
Бурычлар: -гаилә әгъзаларына карата мәрхәмәтле булырга;
-гаилә сүзенең төп мәгънәсен аңларга
Җиһаз: «Минем өем – тату гаиләм» дигән плакат, компьютер, колонкалар, карточкалар, өй макеты,магнитофон язмалары, слайдлар
Дәрес барышы
Сәлам сиңа,
Сәлам сиңа,
Сәлам барчагызга да,
Сәламемне кабул итеп
Утырабыз тын гына.
1.-Исәнмесез, хәерле көн балалар.
Бүген без бик кызыклы, мавыктыргыч һәм кирәкле тема буенча сөйләшербез. Мин сезнең бик актив катнашуыгызны, миңа ярдәм итүегезне телим. Ә дәресебезнең темасын бирелгән табышмакларны чишеп сез үзегез табарсыз дип уйлыйм.
А) Тәмле ашлар пешерә,
Матур гөлләр үстерә,
Өебезнең нуры ул,
Барыбыздан олы ул.(әби)
Б) Ул бик күпне күргән,
Сугыш кырында булган
Әле хәзер дә көчле,
Чып – чын егетләр төсле.(бабай)
В) Мин аны бик сагынам,
Күрмәсәм әз генә дә.
Кем соң аны белми?
Ул бит минем –( әни)
Г)Ул зирәк тә,шаян дә,
Акыллы да, әйбәт тә
Иң – иң батыр кеше ул
Җир йөзендә әлбәттә. (әти)
Д)Ул кечкенә һәм елак
Ду китерә бар өйне
Тик шулай да яратабыз,
Ул кечкенә нәнине.(бала)
Әйдәгез инде кайсыгыз әйтер, без бүген нинди тема үтәрбез, нәрсә турында сөйләшербез. (гаилә)
Ә сезнең уйлавыгызча нәрсә соң ул - гаилә? (Җаваплар)
Әйе мин сезнең фикерегез белән килешәм.
Ә татар теленең аңлатмалы сүзлегенә мөрәҗәгать итсәк, менә нинди аңлатма бирелгән:
Әйе. Гаилә ул – безнең өебез, әби – бабай, әти – әни, апа – абый, эне – сеңел.
Гаилә –ул җылы учак. Учак янына аның хәзер генә әйтеп узган бөтен кешеләре җыела.Гаилә никадәр нык булса, аннан килгән җылылык та шулкадәр көчле була. Гаилә ул йорт кебек.Аның нигезе нык булырга тиеш, ә нигезе нык булмаган йорт җимерелә.
2.-Ә хәзер без нигезләре нык булган кайбер гаиләләргә кунакка барып кайтырбыз. Иң якын кешеләребез турында сөйләрбез.
Балалар шигырьләр укыйлар:
1. Яшәсен әти – әниләр
Сәламәт һәм шат булып
Кызларының һәм улларының
Кадерлеләре булып.
Иң кадерле кешеләрем сез
Әнием һәм әтием
Сез булганга мин бәхетле
Тыныч, рәхәт яшимен.
Бер ягымда әнием
Бер ягымда әтием
Уңымда да , сулымда да
Таянычым бар минем.
Сабый гына димәгез
Бердәмлек, дуслык , татулык-
Безнең өчен кирәк һәммәсе-
Күкләр аяз булсын,
Илләр тыныч булсын,
Әнә шулар тормыш мәгънәсе.
Карагыз әле балалар,галәмдә күпме кар бөртекләре , алар бер – берсенә охшаганмы? (җавап)
Әйе, балалар кар бөртекләре бер – берсенә охшамаган шикелле, кешеләр дә төрле – төрле була.Без төрле гаиләләрдә тәрбияләнәбез. Әмма һәрберебез үз гаиләсен ярата,мәктәптән сагынып өенә кайта.Менә мин дә эштән көн саен үз гаиләмне сагынып кайтам. Ә инде берәр җиргә ераккарак китсәм ,өемне,гаиләмне ,хәтта кечкенә песи баласында сагынып кайтамын. Һәр кеше үз гаиләсен яратырга, яшәгән Туган илендә башка гаиләләр белән дус, тату яшәргә тиеш.
3. Гаилә татулыгы турында мәкальдә бар. Әйдәгез әле кайберләрен карап узыйк. Мәкальләр үз парларын югалтканнар ,бәлки аларга ярдәм итәрбез.
Ана җылысы әнкәй бал.
Әткәй һөнәре балага мирас.
Әткәй шикәр кояш җылысы.
4.Физминутка җыр “Әткәй шикәр, әнкәй бал”
5. -Балалар, ә сезнең сыйныфны гаилә дип әйтеп буламы? Яки мәктәпне? (җаваплар)
Әйе, бөтен мәктәпне бер гаилә дип әйтеп була. Без туганнар түгел,ләкин һәркөнне күрешәбез, бергәләп яңа үрләр яулыйбыз,җиңәбез, җиңеләбез.Минем сезгә теләгем шул - дус, тату гаилә булып укыгыз, мәктәпне тәмамлагачта дуслыгыгыз кимемәсен!
6 .А) Сезнең мәктәптән кайтуыгызны көтеп алсалар, сезне яратсалар, авыр чакта ярдәм итсәләр менә бәхетле гаилә шул була инде ул. Ә бәхетле гаиләнең “Бәхетле өе” дә булырга тиеш. Ә хәзер без сезнең белән шундый бәхет өен төзербез. Мин сезне “Төзүчеләр” уенына чакырам. Төзүчеләрнең эшкә керешү алдыннан шундый кагыйдәләре бар. Эш уңышлы килеп чыксын өчен бер – берсенә кул бирешәләр. Әйдәгез бездә кара – каршы күршеләребез белән кул бирешик.
Ә хәзер һәр бригадабызның прорабларын билгелибез.
1 бригада -- кирпичләргә Өй – сүзен аңлатып яза(Өй-.......)
2 бригада—Гаилә сүзен тагын нинди сүзләр белән язып булганын күрсәтә.(Гаилә....)
3 бригада ---гаилә мөнәсәбәтләренә сүзләр яза.
4 бригада ---гаиләдә тавыш килеп чыкканда ничек үзеңне тотарга, шул турыда яза.
Ә ярдәмгә сезгә сүзләр бирелгән, кирәклеләрен генә сайлап алырсыз.
Б) Прораблар сез әзерме? Өйне төзи башлыйбыз. Төзелешне нәрсәдән башларбыз икән?
1 бригада прорабына сүз бирәбез.
Өй ул- ныгытма,учак,болын,яши торган урын. Өйнең нигезе әзер.
Хәзер нәрсәсен төзербез?
2 бригада прорабы сүз сиңа.
Гаилә – әти,әни,абый, сеңел,бала,кибет,әби, бабай.Рәхмәт. Әфәрин!
Өйнең стенасы әзер булды. Инде нишләрбез?
3 бригада сезгә сүз.
Гаиләдәге мөнәсәбәтләргә нинди сүзләр таптыгыз?
Хөрмәт,ярату, сугышу, ышаныч, түземлек. Инде өйнең түбәсен дә яптык.
“Бәхетле өебез”нең эчендә гаилә членнары бер – берсенә нинди мөнәсәбәттә булырга тиеш икән?
4 бригада сүз сезгә.
Ягымлы, ярдәмчел, кычкыру,кайгыртучан.
Балалар сезгә соравым бар. Ә нигә соң сез бөтен сүзләрне дә язмадыгыз, төшереп калдырдыгыз? (җаваплар) Әфәрин!
Безнең гаилә йортыбыз әзер. Сез ныклы төзелеш материалларын кулландыгыз. Һәркайсыгыз “Бәхет өенә” үзенең күңел җылысын бирде. Инде төзегән йортыбызга “ Рәхим итегез” дияргә генә кала. Бу йортта һәм сез яши торган йортларда бервакытта да тормыш учагы сүнмәсен сүрелмәсен. Бергәләп төзегән “Бәхетле гаилә” йортын мин сезгә бүләк итеп калдырам.
Әти – әниләрегезне куандырып , игелекле ,шәфкатьле булып үсегез!
7.-Балалар без бүгенге дәрестә нәрсәләр белдек , нинди яңалыклар белән таныштык?(Җаваплар)
Мин Сезгә шундый теләкләр телим:
-Һәркасыгызның әти – әнисе исән – сау булсын!
-Сезнең өегездә гел кояш яктыртсын!
-Тырышып укыгыз һәм бәхетле булыгыз!
