Та?ырыбы: «Бір ша?ыра? астында»
Ма?саты: Балалар?а ынтыма?, досты?, бірлік туралы т?сінік беру;
халы?тар арасында?ы досты?ты ба?алау; ?зге ?лттарды? ?деп-??рпымен таныстыру; бірлікке, ынтыма??а т?рбиелеу; Отанды с?юге, тілді ??рметтеуге т?рбиелеу.
П?наралы? байланыс; ?дебиет, музыка, е?бек.
Т?рі: ерте?гілік
К?рнекілік: презентация, эмблема, ша?ыра?.
Барысы:
1. ?йымдастыру кезе?і.
«Ту?ан ел» ?ні ойнап т?рады, ?аза?, орыс, ?збек ?лттарыны? киімін киген о?ушылар ?ол ?стасып, сынып?а кіреді. ?ш ?атар?а тізіледі.
1-ж?ргізуші: ?айырлы к?н ?ымбатты ?она?тар. ?ла?атты ?стаздар мен о?ушылар! ??рметті ?лт ?кілдеріні? д?ріптеушілері сіздерді мына орындар?а орнасулары?ызды ?тінемін. (?ш ?лт ?кілдері топтар?а орналасады.)
Басымды иіп, Тіземді б?гіп т?рып,
Ажарымды айдындай шуа? т?нып.
Отанымды с?йемін к?ліп т?рып,
Отанымды с?йемін жылап т?рып.
?аза?станда 130-дан астам ?лт ?кілдері т?рады. Сіздерді? алдары?ыз?а ?аза?стан халы? ассамблеясыны? ??рыл?анына 20 жылды?ына арнал?ан«Бір ша?ыра? астында» атты ерте?гілігімізді бастаймыз. Сіздерді? алдары?ызда мектебімізде мемлекеттік тілде білім алатын 3 ? сынып о?ушылары ?рт?рлі ?лт ?кілдері болып ?з ?нерлерін к?рсетеді.
Б?гінгі ерте?гілігіміз сайыс т?рінде ?теді. Сайыс?а ?атысатын ?лттар ?рбір ?лтты? салтын, ?нерін, ?лтты? та?амдарын д?ріптейді. ?аза?. орыс, ?збек ?лттары.
2-м??алім: ?ділдікпен ба?а берер ?лттар?а ?ділдікпен ?ара ?ылды жару?а ?діл ?азы ал?аларын сайлайы? ?нерліні та?дап б?гін алу?а ?она??а келген ?стаздарымыз болады.
1-ж?ргізуші:
Сайыс
1.«Таныстыру» т?рлі т?сілмен ?лтты таныстырады.
2. «?дет-??рып, салт, сана» ?лтты? ?дет-??рпын к?рсету.
3. «Ас-адамны? ар?ауы»?лтты? ?ннан жасал?ан та?амын д?ріптеу.
4. «?нерліні? ?рісі ке?» ?лтты? ?нерін д?ріптеу. сия?ты б?лімдерден т?рады.
?нер ?уып сайыскерлер ?тер деймін,
Бір басына ?нері жетер деймін,
Б?ске т?скен сайыскерлер кезектесіп.
Таныстырып ?здерін ?тсе деймін, -дей келе кезекті таныстыру?а берсек.
1.Таныстыру.
?аза?тар:
Б?гін бізде д?бірлі той,
Ден ?ойып ты?да, к??ілді ?ой.
Б?гінгі к?н таныды ?лем
?аза?ымны? кім екенін.
Ма?танышпен мен ?зі?ді
?н етемін,тіпті де жыр етемін.
?аза? жері – ?она?жай т?рді? жері,
?аза? елі – ?ас са?тай ерді? елі.
Тол?ынында тарихты? ?у?ын к?рген,
Барша ?лт?а ??т мекен бол?ан еді.
Орыстар:
Уа, халайы?, орыс бізді? ?лтымыз
Ерекше енді бізді? ?дет-??рпымыз
?арсы алы?дар салем берген барша?а
Бейбіт елде ?мір с?рген ?л-?ызын.
?збектер: Біз ?збек хал?ын таныстырамыз.
Биз кичкентой боламиз,
Ашула айта оламиз,
Ту?ишган ер турида,
Саньатта борни соламиз.
Узбек хал?ин танитип,
Олов булиб ёнамиз.
2-ж?ргізуші:
А?тарылды?, а? жарылды?, ашылды?.
Кейінгіге мирас болды салт-д?ст?рі?
?дет-??рпын д?ріптеп ?з ?лтыны?
К?рсеті?дер, ?астерлеп б?гінгі к?н.
2. «?дет-??рып, салт, сана»
?аза?тар:
Шашу – ?дет-??рыпты? бір т?рі. Жа?а т?скен келінні?, жа?а ту?ан н?рестені? тойына бар?анда, ?уанышты? белгісі ретінде ??рт, ірімшік, к?мпит, ?рік-мейіз шашады. Шашуды ?детте жасы ?лкен ?йелдер, ?желер шашады да оны жас балалар теріп алады. Хал?ымызды? ежелгі д?ст?рі бойынша, той жаса?ан ?йге оны? жа?ындары «той?а шашу» деп, т?тті та?амдар ?келеді.Ал ?азіргі та?да к?мпит шашады. (о?ушы шы?ып шашу шашады)
Орыстар: Традиция русского народа.
Это традиция проводитсякогда у человека в жизни происходят изменения, например на свадьбах или при рождения ребенка. При рождения ребенка в специальной стекляннной посуде варят кашу из риса или пшена. Как все гости покушают на дастархан приносят эту кашу. Кто больше денег кладет в посуду, тому и предоставляется честь разбить посуду. При разбитии посуды, каша должна остоваться в током же виде. Считается что это традиция приносит в дом счастье, достаток, блогополучие. (О?ушы шы?ып к?рсетеді)
?збектер:
«Келген ?йге бата беру». ?збектер ?детте ?йге кісі келгенде, кіріп келген ?она? жай?асып отыр?ан со?, «?адам жетті, б?ле жетпесін, Басымыздан тынышты? кетпесін» деп бата береді.
«Фотиха ?илиш». «?адам етти, бало етмасин, бошимиздан тинчлик кетмасин».
3. «Ас-адамны? ар?ауы» демекші ендігі сайыс т?рі ?ннан жасал?ан ?р ?лтты? ?асиетті та?амын д?ріптеу.
?аза?тар. Бауырса?. Б?л ?аза?ты? а? бауырса?ы, май?а пісіргендіктен ол ?те д?мді.
(О?ушы ?аза?ты? бауырса?ын ?сынады, таныстырады.)
Орыстар. Каравай. Каравай — это большой круглый хлеб. Его пекли на праздниках. Сложившаяся традиция, которая зародилась еще у славян-язычников и укоренилась во времена Руси.
(О?ушы орыс хал?ыны? каравай нанын ?сынады, таныстырады)
?збектер. Тандыр нан. Одатта узбек хал?и нонди тандирда пиширадилар. Тандир нон-ноннинг бетакрор сифати?а кул етказиш билан баробар.
(О?ушы ?збекті? тандыр нанын ?сынып, таныстырады)
4. «?нерліні? ?рісі ке?»
Домбырасыз ?н ?айда?
Домбырасыз с?н ?айда?
?н мен к?й бар ?мірде
От та лаулап жанбай ма – де ?аза?ты? к?йіне кезек берейік..
Домбырада к?й орындады.
Ж?ргізуші:
?лтты ма?тап айтады,
?ндемей ?алай ?айтады.
Д?ріптеп сол ?лт ?нерін
Частушканы да айтады.
Кезекті орыс ?лтын д?ріптеушілерге береміз.
Орыстар.
Ой, подружка дорогая,
Мы нигде не пропадём.
Сине море перейдём
И с тобой гулять пойдём.
Я ценю ведь нашу дружбу,
Это все, что в жизни нужно!
Друг не подведет в беде,
Я доволен им вполне!
За друзей всегда горой,
Лишь были вы со мной!
Вы меня не подводите,
Если надо – помогите!
?збектер.
Мы? ??былтып ?уенін
?н де сала біледі
Ал б?л ?ызы? ?збекті?
Биін билеп береді.
?збекті? ?лтты? биін билейді.
1-ж?ргізуші:
Тілі б?лек бол?ан менен тілек бір,
?лы досты? м?пелеген ж?рек г?л.
?аза?стан бар ?лыс?а ша?ыра?,
Шай?алмастан шатты?ымыз тіреп т?р.
(Ж?ргізуші осы ?ле?ді о?ып жат?анда ?лт д?ріптеушілері орта?а шы?ып, ша?ыра?ты? астына т?рады.) Б?рі хормен Досты? ?нін орындайды.
2- ж?ргізуші: Осымен, б?гінгі сайысымызды? же?імпаздарын аны?тау ?шін ?діл ?азылар?а с?з береміз. (олар б?л сайыста досты? же?генін айтады)
І ж?ргізуші:
Т?уелсіздік м??гілікке са?талсын!
Алдымыздан барлы? ?міт а?талсын.
Тату – т?тті бір ша?ыра? астында
?мір с?ріп жат?анына ма?тансын.
Ендеше,
(ХОРМЕН:)
Бейбітшілік жасасын!
Мир — всем людям на Земле!
Ынтыма?тасты? жасасын!
?озо?стон яшасин!
?аза?стан халы?тарыны? бірлігі жасасын!
Осымен «Бір ша?ыра? астында» атты ерте?гілігіміз ая?талды, бізді? ?аза? хал?ы ?ашанда ?она?жай, жомарт халы? сонды?тан сіздерге арнап жасал?ан сыйлы?тарымызды ?абыл алы?ыздар (осы кезде келген ?она?тар?а к?мпит салын?ан киіз ?йлер ?лестіріледі) назарлары?ыз?а рахмет!
М?лімет. 18.09.2015 жылы 2-4 сыныптар арасында ?аза?стан халы?тар ассамблеясыны? 20жылды?ына орай «бір ша?ыра? астында» атты ерте?гілік ?тілді. ?р сыныптар ?здеріне б?лініп берілген ?лт ?кілдеріні? ?лтты? киімдерін киіп, ?лтты? салт д?ст?рлерін д?ріптеді.
Ерте?гілікті? ?тілу барысы т?мендегідей кезе?дерден т?рды:
- ?р ?лт ?кілдеріні? таныстыруы.
- ?лтты? ?н ж?не би.
- ?лтты? ас-м?зірі. 4. ?лтты? салт д?ст?р
Ерте?гілік барысында о?ушылар ?р ?лт ?кілдеріні? салт д?ст?рімен танысып, ?н-жыры мен сусындады. Ерте?гілікті? барысында ?р ?лт ?кілдерін татулы??а ша?ырып, бауыр- туысты??а баулу ар?ылы біз ма?сатымыз?а жеттік.