Алтын сақа,Сайыс сабақ

Интеллектуальды ойын-сайысы

Тақырыбы : Алтын сақа

Мақсаты : Оқушылардың бойына салт-дәстүрге деген сүйіспеншілікті

одан әрі дамыту,оны әрқашан құрметтеуге баулу.Оқушылардың білім деңгейін байқау.Өз отбасын,Отанын сүйіп,әдепті болуына бағыт-бағдар беру.

Түрі :Сайыс сабақ

Әдістері :Әңгіме,түсіндіру жарыстыру

Көрнекіліктері: Тақырып, ұлттық бұйымдар, ( киіз үй, қоржын, бесік, табақ, домбыра, тақия т.б), кезеңдердің аты («Жалғасын тап», «Кім шапшаң?», «Жүзден жүйрік», «Білімді мыңды жығар», « Кім алғыр?», «Ұйқасын тап»).

Сайыс бағдарламасы

1-кезең «Жалғасын тап»(киіз үй)-11

2-кезең «Кім шапшаң?»(қоржын)-9

3-кезең «Жүзден жүйрік»(бесік)-7

4-кезең «Білімді мыңды жығар»(тақия)-5

5-кезең «Кім алғыр?»(сандық)-3

6-кезең «Ұйқасын тап»(қобдиша)-1

Кіріспе сөз

Құрметті ұстаздар,сайысқа қатысатын ұл-қыздар!

Бүгін 4-сынып оқушылары аралығында өткізілгелі отырған «Алтын сақа» ойын-сайысын көріп тамашалайсыздар.Бұл сайысқа әр сыныптан өздерінің ұлттық намысын көрсете алатын оқушылар отыр.Қазақ халқы ежелден салт-дәстүрін қастерлеген. Міне, осы уақытқа дейін салт-дәстүріміз ұмытылмай,сақталып келеді.Ендігі жалғастырушы келешек жас ұрпақтар.Сол салт-дәстүрді жалғастырушы ұландарға сәттілік тілейміз.

Ойын шарты «Алтын сақа» сайысы 6-кезеңнен тұрады. Әр кезеңде тапсырмалар болады. Әр кезеңнен екі оқушыдан ысырылып отырады. Ең соңғы оқушы алтын сақаның тапсырмасын орындайды. Сол оқушы жеңіске жетеді. Бұл сайысты әділ баға беретін әділ қазылар бағалайды.

1-кезең «Жалғасын тап» /Мақал жалғасын табу/

1.Отан (оттан да ыстық)

2.Оқу- (инемен құдық қазғандай)

3.Батыр туса-ел ырысы, (жаңбыр жауса жер ырысы)

4.Еңбек етсең ерінбей, (тояды қарның тіленбей)

5.Бірлік болмай- (тірлік болмас)

6.Ел ырысы- (жер тынысы)

7.Отансыз адам- (ормансыз бұлбұл)

8.Сөйлей-сөйлей шешен боласың,

(көре-көре көсем боласың)

9.Әке көрген оқ жонар, (шеше көрген тон пішер)

10.Жақсыдан үйрен, (жаманнан жирен)

11.Қына тасқа бітеді, (білім басқа бітеді)

2-кезең «Кім шапшаң?» /Жаңылтпаш айту/

1.Шеше ,шеше,

Неше кесе

Сынды кеше?

2.Есет атам ет асатар,

Ет асатса бес асатар.

3.Бақбақ бақшада өседі,

Бақбақ батпақта өспейді.

4.Ботқа-отта,

От та-шоқта.

Ботқа ыстық,

Татпа тоқта.

5.Жұп санға жұп сан қосса,

Жұп сан шығады.

Жусанға жусан қосса,

Жусан шығады.

6.Бұлбұл емес,

Піл-бұл.

Пілді деме

Бұлбұл.

7.Көк көбелек көп пе?

Көп көбелек көк пе?

8.Жайлауға көш көшті,

Көш кеш көшті.

9.Асқат қасқа ат мінді,

Мақсат басқа ат мінді.

3-кезең «Жүзден жүйрік» /Жұмбақ шешу/

1. Тас қуыста жүрегі,

Арқалап үйін жүреді.

Құрғақта да, суда да,

Жатсынбай өмір сүреді (Тасбақа)

2. Әріп жұмбақ

Күзде бар,

Қыста жоқ.

Түзде бар,

Таста жоқ. (Ү әрпі)

3.Анограмма

«С»-дан бастасаң,

Балықтың аты.

«Қ»-дан бастасаң,

Үйдің заты . (Сазан-қазан)

4.Метаграмма

«Т»-дан бастай салыңыз,

Сан боламын бірнеше.

«Т»-ны алсаңыз алыңыз,

Күл қыламын ендеше .(Төрт-өрт)

5. Оңынан да,

солынан да оқысаң- дәумін (Ірі)

6. Сөз басында «Б»-болса,

Бас киімің боламын.

Сөз басында «Ө»-болса,

Жазда пісіп толамын (Бөрік-өрік)

7. Күміс алмұр тілі бар,

Сыңғырлаған үні бар.

Шақыратын білімге,

Сағаты бар,үні бар. (Қоңырау)

4-кезең «Білімді мыңды жығар» /Сұрақ-жауап/

1.Жеті атаны ата

(Әке,бала,немере,шөбере,шөпшек,немене,туажат)

2.Қазақша ай аттарын ата

(Наурыз, сәуір,мамыр,маусым,шілде,тамыз,қыркүйек,қазан,қараша желтоқсан, қаңтар,ақпан)

3.Әнұранның авторларын ата

(Ш.Қалдаяқов,Ж.Нәжімеденов,Н.Назарбаев)

4.Қазақтың ұлттық аспаптарын ата

(Домбыра,қобыз,сырнай,сылдырмақ,жетіген т.б)

5.Сөз таптарын ата

(Зат есім,сан есім,сын есім,етістік, есімдік,үстеу,шылау,одағай,еліктеу сөз)

5-кезең «Кім алғыр?»

«Адамгершілік»

(Адал,адам,ер,ерлік,ара,амал,мал,кіші,іш,іші,ар,ал,ала,ада)

6-кезең «Ұйқасын тап»

Бүк

Гүл теруге асыға

Шықтық қардың ...

(басына)

Шік

Аналардың ақ тілегі,

Бізге ... тіледі

(бақыт)

Қорытынды

Қазылар алқасы «Алтын сақа» иесін марапаттайды.

Сабағымызды пысықтай келе осы тақырыпқа орай асық түрлері мен ойындары жайында айтып өткім келеді.Мұны,сендер жаттап,жадыларыңа түйіп алыңдар.

Асық түрлері

Құлжа сақа-арқардың асығы

Топай-бұзау асығы

Жабайт-қой асығы(сақасы)

Жабай-қой асығының әдеттегі түрі

Шүкей-қой,ешкі асығы

Шүкімейт-жас қозы,жас лақ асығы

Асық ойындары

Хан атпақ

Хан жақсы ма?

Ханды қара басты

Хан-уәзір

Үйірмекіл

Сасыр

Атпақыл

Ақпақыл

Үштабан

Омпы

Алты атар

Шық етер

Тисін қабат

Табан

Төрт асық

Бес асық

Құрметті балалар, міне бүгін сендердің мынандай талапты,

салт-дәстүрімізді жалғастырушысы екендеріңді көріп, сүйсініп отырмыз.Талаптарыңа нұр жаусын!-дей келе «Алтын сақа» ойынымызды аяқтаймыз.Көңіл бөліп келгендеріңізге көптен көп рахмет.