открытый урок на тему Д?ст?рлі ?нді тетры. Биге тіл бітірген ?нділер
Открытый урок на тему Д?ст?рлі ?нді тетры. Биге тіл бітірген ?нділер
Саба?ты? та?ырыбы: Д?ст?рлі ?нді тетры. Биге тіл бітірген ?нділер. Саба?ты? ма?саты: ?лем халы?тарыны? театрларымен таныстыру. Оны? ішінде ?нді д?ст?рлі музыкасынын ты?дау ар?ылы эстетикалы? т?рбие беру. О?ушыларды ?лемдік м?дениеттілікке т?рбиелеу. К?з?арастары мен д?ниетанымдарын ке?ейту.
Типі: аралас саба? К?рнекілігі: ?нтаспа слайд Барысы:
1. ?йымдастыру кезе?і
Т?гелдеу. Саба??а назарын аудару
?она?тармен амандасу
?она? к?ту салтымыз
О?ып біліп жатырмыз
Келген ?она? сіздерге
С?лем бердік жалпымыз
2. ?й тапсырмасы. «Ма?ан таныс» 2 слайд
- Та?тада?ы суреттерге назар аудары?дар да ол суреттер ?ай халы??а т?н екендігін табы?дар ж?не сол парта?а барып отыры?дар.
Та?тада?ы суреттерді танып ал!
(?олдарында?ы карточкалар бойынша 2 топ?а б?лініп отырады. Олар - Кабуки, ?ытай, ) 3.
- Хал?ы
- Театры,
- М?дениеті 4. ?зі?е таныс актерларды атап шы?. слайд
- Біз мына суреттерден кімдерді жа?сы танимыз, ж?не олар туралы не білеміз? 5. ?нді актерларыны? суреті слайд
6.. Жа?а саба?: Д?ст?рлі ?нді театры. Биге тіл бітірген ?нділер
?нді биі – екі мы? жылдан астам тарихы бар ?те к?не ?нер. ?нді мифологиясы бойынша, е? ал?аш?ы биші Шива ??дай болды деп саналады. Осы а?ызда Шива ?зіні? ?рт?рлі ?имылдардан ??рал?ан биімен т?псіз т???иы?тан мына жары? ?лемді жаратты делінеді.
7.Сергіту с?ті ?ол ?имылы
О?ушыларды? дайында?ан ?нді биі
8. С?здік
«Мудра» ?ол буындары мен сауса?ты? ?имылы.
«Хаста» дене ?имылы
9.?ндіні? классикалы? биі 4 т?рге б?лінеді;
Бхаратнатьям
Катхакали
Катхак
Манипури
Негізі, ?нді биі классикалы?, тайпалы? ж?не халы? билері болып ?ш топ?а б?лінеді. Театр, музыка мен би ?нері ж?ніндегі «Натьяшастра» (II ?асыр) трактатында би негізгі б?лім ретінде ерекше ?арастырылады. Осы е?бекте биді? б?кіл ?а?идалары, ?имылдары, кейіпкерлері, тіпті, костюмдеріне дейін ?андай болу керек екендігі жазыл?ан. ?нді классикалы? биіні? 8 стилі бар. Олар: Тамилнаду штатында – Бхаратанатьям, Уттар - Прадеш, Раджастан штаттарында – Катхак, Керала штатында – Катхакали (ерлер биі) ж?не Мохини - аттам (?йелдер биі), Андхра - Прадеш штатында – Кучипуди, Манипур штатында – Манипури, Орисса штатында – Одисси, Ассам штатында – сатрия билері. Б?ларды? барлы?ыны? орындалу техникасы т?рліше бол?анымен, философиялы? м?ні бірдей. ?р стилді? ?зіні? тере? тарихы, ?зіндік за?дылы?тары бар.
– ?нді классикалы? биіні? е? негізгі ерекшелігі – ?дебиетпен байланыстылы?ында. Билерді? барлы?ы белгілі бір шы?арма?а, эпостарды? ішіндегі мифтерге ?ойылады. ?имыл - ?оз?алыстар ар?ылы о?и?аны? мазм?ны жеткізіледі. Сосын ?нді би ?имылдарыны? ?зі бір ?ылым сия?ты. Оларда ?р ?имылды? белгілі бір м?н - ма?ынасы бар, я?ни, ?р ?оз?алыс с?йлеп т?рады. Халы? билері. Оларды? мазм?ндары бірдей болып келеді, ?леуметтік ?мірді суреттейді, классикалы? билер секілді арнайы о?и?а?а ??рылмайды. Тайпа билері де д?л солай.
XVII ?асыр?а дейінгі, я?ни ежелгі ж?не орта ?асырлар кезе?. Ол кездері биді ?ибадатханаларда билейтін бол?ан. Сол ?шін ?ыздарды арнайы ?ибадатханаларда т?рбиелеген, оларды девадаси деп ата?ан. Олар жа?сы билеп ?ана ?оймай, ?н айтып, музыкалы? аспапта ойна?ан, жа?сы киініп, актерлік шеберлікке те ?йренген, ?демі с?йлеп, т?рлі ?лтты? салт - д?ст?рлерді жетік ме?геріп шы??ан. ?рбір ата - ана ?зіні? бір ?ызын бишілікті о?ыту ?шін ?ибадатхана?а беріп отыр?ан. ?йткені оларды? ?о?амда?ы д?режесі ?те биік болатын, оларды ?атты сыйлайтын.
Музыка ты?дау: ?нді «Катхакали» биі
Музыка талдау:
1 топ?а – естіген музыкадан ал?ан ?сері? ?андай
2 топ?а - музыканы? к?ркемдігі (темпі т. б) туралы айт
Катхакали театрына тек ерлерді ?ана ал?ан. Оларды? киімі мен бет бояулары да ерекше бол?ан. Тек ?имыл ?ана емес, бетті? мимикасын ?згертіп отыру да ма?ыз?а ие.
?н ?йрену:
Абай «К?зімні? ?арасы»
?нді жеке, топпен орындау. ?орытынды
Нені білдік
Нені есімізге са?таймыз
Не ?йрендік
- Сендер ?нділер туралы ?андай м?ліметтер алды?дар, ?андай жа?а терминмен танысты??
- Ендеше ?р топ бір – біріне саба? бойынша с?ра?тар дайындасын.
Просмотр содержимого документа
«открытый урок на тему Д?ст?рлі ?нді тетры. Биге тіл бітірген ?нділер»
Күні: 25.01.2016 Сабақтың тақырыбы: Дәстүрлі Үнді тетры. Биге тіл бітірген үнділер. Сабақтың мақсаты: Әлем халықтарының театрларымен таныстыру. Оның ішінде үнді дәстүрлі музыкасынын тыңдау арқылы эстетикалық тәрбие беру. Оқушыларды әлемдік мәдениеттілікке тәрбиелеу. Көзқарастары мен дүниетанымдарын кеңейту. Типі: аралас сабақ Көрнекілігі: үнтаспа слайд Барысы: 1. Ұйымдастыру кезеңі Түгелдеу. Сабаққа назарын аудару
Қонақтармен амандасу
Қонақ күту салтымыз
Оқып біліп жатырмыз
Келген қонақ сіздерге
Сәлем бердік жалпымыз
2. Үй тапсырмасы. «Маған таныс» 2 слайд - Тақтадағы суреттерге назар аударыңдар да ол суреттер қай халыққа тән екендігін табыңдар және сол партаға барып отырыңдар. Тақтадағы суреттерді танып ал! (қолдарындағы карточкалар бойынша 2 топқа бөлініп отырады. Олар - Кабуки, қытай, ) 3. - Халқы - Театры, - Мәдениеті 4. Өзіңе таныс актерларды атап шық. слайд - Біз мына суреттерден кімдерді жақсы танимыз, және олар туралы не білеміз? 5. Үнді актерларының суреті слайд
6.. Жаңа сабақ: Дәстүрлі Үнді театры. Биге тіл бітірген Үнділер Үнді биі – екі мың жылдан астам тарихы бар өте көне өнер. Үнді мифологиясы бойынша, ең алғашқы биші Шива құдай болды деп саналады. Осы аңызда Шива өзінің әртүрлі қимылдардан құралған биімен түпсіз тұңғиықтан мына жарық әлемді жаратты делінеді.
7.Сергіту сәті қол қимылы
Оқушылардың дайындаған үнді биі
8. Сөздік
«Мудра» қол буындары мен саусақтың қимылы.
«Хаста» дене қимылы
9.Үндінің классикалық биі 4 түрге бөлінеді;
Бхаратнатьям
Катхакали
Катхак
Манипури
Негізі, үнді биі классикалық, тайпалық және халық билері болып үш топқа бөлінеді. Театр, музыка мен би өнері жөніндегі «Натьяшастра» (II ғасыр) трактатында би негізгі бөлім ретінде ерекше қарастырылады. Осы еңбекте бидің бүкіл қағидалары, қимылдары, кейіпкерлері, тіпті, костюмдеріне дейін қандай болу керек екендігі жазылған. Үнді классикалық биінің 8 стилі бар. Олар: Тамилнаду штатында – Бхаратанатьям, Уттар - Прадеш, Раджастан штаттарында – Катхак, Керала штатында – Катхакали (ерлер биі) және Мохини - аттам (әйелдер биі),Андхра - Прадеш штатында – Кучипуди, Манипур штатында – Манипури, Орисса штатында – Одисси, Ассам штатында – сатрия билері. Бұлардың барлығының орындалу техникасы түрліше болғанымен, философиялық мәні бірдей. Әр стилдің өзінің терең тарихы, өзіндік заңдылықтары бар. – Үнді классикалық биінің ең негізгі ерекшелігі – әдебиетпен байланыстылығында. Билердің барлығы белгілі бір шығармаға, эпостардың ішіндегі мифтерге қойылады. Қимыл - қозғалыстар арқылы оқиғаның мазмұны жеткізіледі. Сосын үнді би қимылдарының өзі бір ғылым сияқты. Оларда әр қимылдың белгілі бір мән - мағынасы бар, яғни, әр қозғалыс сөйлеп тұрады. Халық билері. Олардың мазмұндары бірдей болып келеді, әлеуметтік өмірді суреттейді, классикалық билер секілді арнайы оқиғаға құрылмайды. Тайпа билері де дәл солай. XVII ғасырға дейінгі, яғни ежелгі және орта ғасырлар кезең. Ол кездері биді ғибадатханаларда билейтін болған. Сол үшін қыздарды арнайы ғибадатханаларда тәрбиелеген, оларды девадаси деп атаған. Олар жақсы билеп қана қоймай, ән айтып, музыкалық аспапта ойнаған, жақсы киініп, актерлік шеберлікке те үйренген, әдемі сөйлеп, түрлі ұлттық салт - дәстүрлерді жетік меңгеріп шыққан. Әрбір ата - ана өзінің бір қызын бишілікті оқыту үшін ғибадатханаға беріп отырған. Өйткені олардың қоғамдағы дәрежесі өте биік болатын, оларды қатты сыйлайтын.
Музыка тыңдау: Үнді «Катхакали» биі Музыка талдау: 1 топқа – естіген музыкадан алған әсерің қандай 2 топқа - музыканың көркемдігі (темпі т. б) туралы айт
Катхакали театрына тек ерлерді ғана алған. Олардың киімі мен бет бояулары да ерекше болған. Тек қимыл ғана емес, беттің мимикасын өзгертіп отыру да маңызға ие.
Ән үйрену: Абай «Көзімнің қарасы» Әнді жеке, топпен орындау. Қорытынды
Нені білдік
Нені есімізге сақтаймыз
Не үйрендік - Сендер үнділер туралы қандай мәліметтер алдыңдар, қандай жаңа терминмен таныстық? - Ендеше әр топ бір – біріне сабақ бойынша сұрақтар дайындасын.
Әнді қайталап орындау
Бағалау Үйге тапсырма:
Өздеріңе таныс үнді актерлерін және олардың есімін анықтап келу Әнді жатқа айту.
