Просмотр содержимого документа
«Куй атасы-Курмангазы.»
Күні:
Сабақтың тақырыбы: Күй атасы-Құрманғазы
Сабақтың мақсаты: Құрманғазының өмірімен және күйлерімен оқушыларды таныстыру
Білімділік мәні :Санғасырлық тарихы бар Құрманғазының күйлерімен таныстыру.
Дамытушылығы:Оқушылардың жан – жақты білімдерін арттыру.
Тәрбиелік мәні :Ақын-композитордың өмірімен таныстырып,оқушыларға қазақ халқымыздың рухани тәрбиесін беру
Сабақтың түрі: дәстүрлі
Сабақтың типі:Жаңа сабақты меңгерту
Сабақтың әдісі: Жаңа сабақ түсіндіру , әңгімелеу, музыка тыңдау, шығармашылыққа баулу .
Пәнаралық байланысы: Музыка әдебиеті , тарих, әдебиет, технология.
Үй тапсырмасы: Жетіген аспабы.
Актуалдау:
Жетіген қай аспаптың түріне жатады?
1.Үрмелі.
2.Ішекті.
3.Ұрмалы.
Жаңа сабақ: Күй атасы-Құрманғазы
Сабақтың барысы:
Қазақ халқының ұлы күйшісі Құрманғазы Сағырбайұлы (1823-1889) қазіргі Орал облысының Жаңақала ауданындағы Жиделі деген жерде дүниеге келген.Құрманғазы жастайынан халық әндері мен күйлерін тыңдап өсті.Құрманғазының жасы оннан асқанда ауылына әйгілі домбырашы Ұзақ келеді.Ұзақ қарт жас Құрманғазының домбырада ойнауын ұнатады.Оған домбыра тарту өнерінен сабақ береді.Бұл кездесу бала Құрманғазының күйшілік жолға біржола түсуіне әсер етті.
Қорытынды : Әнді үйрену , мәтінін жаттау,хормен айту.
Бағалау : Үй тапсырмасын орындап, жаңа сабаққа бел-
сене қатысқан оқушыларға баға қою
Үйге тапсырма :Тақырыпты оқып келу,әнді үйрену
Название документа Дархан дала үні-сыбызғы.docx
Поделитесь материалом с коллегами:
Сыныбы: 1
Тоқсандық тақырыбы: Ғажайып сырлы аспаптар үні.
Сабақтың тақырыбы: Дархан даланың үні сыбызғы.
Сабақтың мақсаты:
Білімділік мәні :Сан ғасырлық тарихы бар музыкалық аспаптармен таныстыру.
Дамытушылығы:Оқушылардың жан – жақты білімдерін арттыру.
Тәрбиелік мәні :Музыкалық асапаптар арқылы көптеген ұлттардың өнерін танып, білу, аспаптардың туыстастығын көрсету.
Сабақтың түрі:дәстүрлі
Сабақтың типі:Жаңа сабақты меңгерту
Сабақтың әдісі:Жаңа сабақ түсіндіру , әңгімелеу, музыка тыңдау, шығармашылыққа баулу .
Пәнаралық байланысы:Музыка әдебиеті , тарих, әдебиет, технология.
Сабақ жоспары:
Ұйымдастыру кезеңі: Амандасу, сыныпты түгендеу.
Өткен әндерді қайталау.
Жаңа сабақ: Дархан даланың үні сыбызғы.Ән орындайық!
Домбырасыз сән қайда?
Қорытындылау.
Бағалау.
Үйге тапсырма.
Сабақтың барысы:
Көне аспаптар сыр шертеді.
Сыбызғы қазақтың үрмелі аспабы. Көбіне қамыстан, ағаштан жасалады. 3-4 ойығы бар.
Сыбызғы аспабында күй орындаушы, күйші Сармалай күйші. Ол Орал жерінде туған. Қазақ халқының музыкалық аспаптары домбыра, қобыз, шертер, дабыл, дауылпаз, қоңырау, асатаяқ, тұяқтаст.б.
Музыка сауаттылығы: Үрмелі аспаптар үріп арқылы орындалады.
Сабақтың мақсаты: І. «Музыкалық көңіл күй» өнеріне баулудың, бойларындағы қасиеттерін түсіну. ІІ.Сезіну қабілеттерін байқау. ІІІ.Музыканы қабылдай білуге тәрбиелеу. Көрнекі құралдар: музыкалық аспап, суреттер, ноталар Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі Оқушылармен сәлемдесіп, сабағымызды Қазақстан Республикасының Мемлекеттік гимнімен бастаймыз. ІІ. Өткен сабақты қайталау -Музыкада қанша жанр бар? -Музыканы орындау ережесімен түсіндіремін. – Ал, енді балалар, ән айту ережесін тыңдаймыз
«Ән айтып үйренеміз» Әнді дұрыс айту үшін музыканы зейін қойып, тыңдау керек. Әнді бастар алдында, асықпай ішіңнен дем ал, сөздің ортасында дем алмау керек, әннің сөзіндегі дауысты және дауыссыз дыбыстарды анық, түсінікті етіп айт. Даусыңды әдемі әрі жеңіл шығаруға тырыс, әнді мұғалімнің қолының қимылына қарап, бірдей бастап бірдей аяқта. Ал енді, алдымыздағы «Біз көңілді ұланбыз» әнін тыңдаймыз. Тыңдамас бұрын, оқушыларға сұрақ қоямын. –Музыка бізге қажет пе? Музыкасыз өмір сүре аламыз ба? 2-сурет. «Ән айтып үйренеміз» Ән тыңдау мәдениетіне бірінші күннен бастап, үлкен мән беріп қараймыз. Ән тыңдағандағы сабақтың мақсаты, оқушылар көңілді қуанышты сезімде қалу керек. Балаларды әдемілікке, көңіл күйін көтеруге тырысамын. ЭО арқылы әнді тыңдатамын. Ал, енді балалар, «Біз көңілді ұланбыз» әнін орындайық. Әнді орындамас бұрын, әуенді басынан аяғына дейін зейін қойып тыңдап аламыз. Әнді есімізде сақтау үшін, оны ішімізден бірнеше рет қайталап отырамыз. Ән айтқан кезде орындау мәдениетіне көңіл аудару керек. Біз көңілді ұланбыз, Ән шырқаймыз сайраңдап. Бақыт елде туғанбыз, Жаз гүліндей жайраңдап. – 2 рет Бөбектерді қуантып, Құрметтейді қарттарды. Өнерге біз құмартып, Біз сүйеміз бақтарды – 2 рет Шынығамыз, ойнаймыз, Жас ұрпақты сабақтап. Жаз қызығын тойлаймыз, Жақсы оқимыз сабақты – 2 рет. – Ән сендерге ұнады ма? – Ән қаншалықты әсер етті? деген сұрақтармен жалғастырамын. – Әнді айтқан адамды кім деп атаймыз? (орындаушы) – Орындалған әнді кім тыңдайды? (көрермен) -Музыка әуенін жазған адамды кімдеп атаймыз?(сазгер,компазитор) Осы тыңдаған әнімізді оқушылармен талдаймыз. Ән мазмұнын ашамыз. Біз көңілді ұлан екенімізді, біздің еліміз бақытты, сол үшін қуанып, ән саламыз, қарттарды құрметтейміз, бөбектерді қуантамыз, сабақты жақсы оқимыз. ІІІ. Жаңа сабақ Музыканың көңіл күйін түсіндіремін. 3-сурет. «Музыкалық көңіл-күй» Ән тыңдау мәдениетіне бірінші күннен бастап, үлкен мән беріп қараймыз. Ән тыңдағандағы сабақтың мақсаты, оқушылар көңілді қуанышты сезімде қалу керек. Балаларды әдемілікке, көңіл күйін көтеруге тырысамын. ЭО арқылы әнді тыңдатамын. «Біз көңілді ұланбыз» -әнді балалармен орындау. – Ән сендерге ұнады ма? – Ән қаншалықты әсер етті? деген сұрақтармен жалғастырамын. – Әнді айтқан адамды кім деп атаймыз? (орындаушы) – Орындалған әнді кім тыңдайды? (көрермен) -Музыка әуенін жазған адамды кімдеп атаймыз?(сазгер,композитор) Ал, енді «Тыңдаймыз» бойынша Құрманғазы Сағырбайұлының «Сарыарқа» күйін тыңдамас бұрын, оқушыларға композитор, шебер күйші, Құрманғазы Сағырбай-ұлының өмірімен таныстыра отырып, суретін көрсетемін. 4-сурет. Құрманғазы Сарыбайұлы Күйші Атырау жерінде дүниеге келген. Оның өнердегі алғашқы ұстазы – Ұзақ күйші. Ұлы күйшінің бүкіл өмірі әлеуметтік-әділетсіздік пен қанаушылыққа, зорлық-зомбылыққа қарсы күрес жолында өтті. Еркіндік іздеген халықтың өршіл ойын, аяулы арманын, жеңілмес образын суреттейтін «Сары-арқа» күйі осы кезеңде туды. Оқушыларға жалпы күй мағынасын түсіндіремін. Күй – домбырада және басқа да халық аспаптарында орындалатын музыкалық шығарма. Біздің республикамызда мемелекеттік халық ұлт аспаптар оркестрі Құрманғазы есімімен аталатынын білеміз. 5-сурет. «Сарыарқа» ансамблі Тыңдаймыз, «Сарыарқа» күйі беріледі. Құрманғазы, Тәттімбет Домбырамен сайраған Жүрекке от жақсын деп, Елге күйін арнаған деп өлең жолдарын айтып беремін. -Күйді орындайтын адамды кім деп атаймыз? (күйші) – Күйді тыңдай отырып, көз алдымызға нені елестетуге болады? – Күй тыңдағанда қандай әсер алдыңдар? – Күй бізге не айтты? – Күйдің мінезі қандай? – Қандай музыкалық аспаптың даусын естідіңдер? Күй туралы оқушылар өз ойларын айтып береді. Бәріміз өнерліміз, музыка сабағын жақсы көреміз, «Өнерлі бала өрге жүзер» дегендей, бүгінгі сабағымызды аяқтайық. IV. Үйге тапсырма Енді үй тапсырмасын алыңдар. Сұрақ арқылы тақырып беріледі, әр түрлі деңгейде орындап келесіңдер. 1. Қоршаған ортамен байланысты музыка тыңдау. 2. Оқушының еркі бойынша сурет салу. 3. Тыңдаған әнге өлең шығарып келу. 4. Өз ойынан шығарма жазып келу.
Название документа МУЗЫКАЛЫҚ ЖАНРЛАР ән,би,марш.doc
Поделитесь материалом с коллегами:
Музыка 1-сынып
Сабақтың тақырыбы : Музыкалық жанрлар жайлы түсінік:ән,би,марш
Сабақтың мақсаты :Оқушыларды музыкалық жанрлармен таныс-
тыру, музыкалық танымдарын дамыту
Дамытушылық : Оқушылардың өз ойларын жеткізу қабілеттерін
арттыру
Тәрбиелік мәні :Оқушыларға эстетикалық тәрбие беру
Сабақтың түрі: Жаңа сабақ
Көрнекілігі : Оқулық, суреттер, үнтаспа
Сабақтың барысы: Ұйымдастырушылық кезең
Ән — ең кең таралған музыкалық шығармаларжанры, музыка және поэзия өнерлерінің ортақ туындысы. Ән мазмұнына қарай (азаматтық, революциялық, лирикалық, еңбек, әзіл т.б.), шығу тегіне байланысты (халықтық, авторлық, қалалық, әскери, балаларға арналған, діни т.б.) және орындалуы мен құрылымына байланысты (жеке дауысты, көп дауысты) болып бөлінеді. Әуендік-интонацация, орындаушылық мәнер-нақышы және шырқау ерекшелігіне сай қазақ әндері Арқа әндері, Жетісу сазы, Батыс Қазақстан мектебі, Алтай әуені, Сыр бойы мақамы тағы басқа болып айқындалады. Халқымыздың ән шығармашылығы негізінен домбыра аспабының сүйемелдеуімен дамыған. Тақпақ-сазды екпіндегі нөсертерме, желдірме-толғаулар және кең тынысты созып айтатын көтеріңкі әндер көбіне халықтық әндерге тән. Қазақстанның кәсіпқой композиторларының әндеріне өмірдегі сан-алуан тақырып арқау болған. Отандық ән жанрының дамуына Абай, Ақан сері, Мұхит, Біржан,Балуан шолақ, Үкілі Ыбырай, К. Әзірбаев, Н. Бекежанов, Л. Хамиди, Б. Байқадамов, С. Мұхамеджанов, С. Кәрімбаев,Ә. Еспаев, Н. Тілендиев, Е. Рахмадиев, Ш. Қалдаяқов, Ә. Бейсеуов, М. Маңғытаев,Т. Базарбаев, Е. Хасанғалиев т.б. елеулі үлес қосқан.
Би — музыкалық ырғаққа сай дене қимылымен көрсетілетін өнер. Адамдардың күнделікті еңбек процесіндегі іс-әрекеттері, қоршаған дүниеден алған сезім-әсерлері би қимыл-қозғалыстары мен ишараларына негіз болған. Табиғат құбылыстарын, аңшылық және соғыс көріністерін белгілі жүйеге түскен ырғақты қимыл — бимен бейнелеу көне дәуірде өмір талабынан туды. Келе-келе би қимылдарының мәнерлеу мүмкіндігі мен тәжірибенің молаюына орай жеке би өнері қалыптасты. Көне мәдениеттер ордасы болған Шығыс елдерінде (Грекия, Рим,Мысыр, Қытай, Үндістан) билеу мәдениеті шеберліктің биігіне жетті. Би музыкамен тығыз байланысты. Көптеген халықтың билері ұрмалы музыкалық аспаптардың ырғақты үнімен орындалады.
Би хореографиясы жинақы образдар арқылы болмысты бейнелеп, адамның ішкі жан дүниесін көрсетеді. Экономикалық, әлеуметтік, тарихи географиялық, т.б. факторлардың әсерімен де әр халықтың өзіне ғана тән би дәстүрлері, өзіндік хореография тілі, пластикалық бейнелілігі, қимыл-әрекетті музыкамен байланыстыру тәсілдері пайда болды. Солардың негізінде бал билері мен кәсіби сахна биі қалыптаса бастады. Кәсіби өнерде би жоғары деңгейге көтеріліп, ғылыми жүйеленді. Мысалы, Еуропаклассикалық биі, Азия мен Африкахалықтарының билері сияқты түрлері қалыптасты. Шығыс елдерінің билері бет-пішіннің нәзік құбылуы және қол қимылы секілді дәстүрлі ишараларымен ерекшеленеді.
Марш (фр.marche, marsch, итал.marcіa) — әуен-ырғағы, өлшемі жігерлі муз. шығарма (жанр). М-тың өлшемі 2/4, 4/4 және 6/8. ӘскериМ., жорықМ-ы,парадМ-ы, жерлеу немесе қаралыМ. болып бөлінеді. Сонымен қатар М. жанры опералық симф., фортепьянолық, аспаптық музыкада, балет пен театрмузыкасындада кездеседі. Қазақстанда М. жанрының тууы Құрманғазының есімімен (“Перовский марш” күйі) байланысты.Қазақстан композиторларыА.В. Затаевич “Қазақ маршы” (1925), Р.Елебаев “Жолдастар” (1930), Л.Хамиди“Қызыл әскерлер жыры” (1939), М.Төлебаев“Шахтер әні” (1947), т.б. Марштық шығармалар жазды.Ш.Қалдаяқовтың “Менің Қазақстаным” әні — көпшіліктің сүйіп айтатын мемлекеттік әнұран
Музыка тыңдау:«ән,би,марш»
Қорытындылау : Жаңа сабақты сұрақтар арқылы бекіту
Бағалау : Оқушыларға тиісті бағаларын қою
Үйге тапсырма :Тақырыпты оқу
Название документа Менің сүйікті мерекем.doc
Поделитесь материалом с коллегами:
Сабақтың тақырыбы Менің сүйікті мерекем
Сабақтың мақсаты Оқушыларға мереке әндері туралы
түсінік беру, ән сөздерімен ,ноталармен таныстыру
ДамытушылықОқушылардың жалпы өмірге деген дүние-
танымын қалыптастыра дамыту
Тәрбиелік мәні Әндерді үйреніп ,жаттығуға білуге дағды-
Халықаралық әйелдер күні — көп елде наурыздың 8-ші жұлдызында тойланады.
1975 жыл — Халықаралық әйелдер жылы боп аталғаннан кейін, сол жылдан бастап БҰҰ ресми түрденаурыздың 8-ші күнін Халықаралық әйелдер күні етіп бекітті. Қазақстанда демалыс күні боп табылады. Х. ә. к-н жыл сайын мерекелеу туралы шешім 1910 ж. Копенгагенде социалист әйелдердің халықар. конгресінде қабылданған. Бірқатар Еуропа елдерінде тұңғыш рет 1911 ж., ал Ресейде 1913 ж. өткізілді. Қазақстанда Х. ә. к-н мерекелеу кеңес өкіметі орнағаннан кейін басталды.
Сонымен қатар келесі ТМД елдерінде де бұл күн демалыс күні боп бекітілген:
Наурыз мейрамы — ежелгі заманнан қалыптасқан жыл бастау мейрамы. Қазіргі күнтізбе бойынша (наурыздың 22) күн мен түннің теңесуі кезіне келеді.Көне парсы тілінденава=жаңа + рәзаңһ=күн, «жаңа күн» мағынасында, қазіргі парсы тілінде де сол мағынамен қалған (но=жаңа + роуз=күн; мағынасы «жаңа күн»), яғни «жаңа жылды» (күн өсуін белгілеуі) білдіреді.
2010 жылдың10 мамырынан бастап Біріккен Ұлттар Ұйымының Бас ассамблеясының 64-қарарына сәйкес 21 наурыз "Халықаралық Наурыз күні" болып аталып келеді.[1] Бас ассамблея өзінің берген түсініктемесінде "Наурызды көктем мерекесі ретінде 3000 жылдан бері Балқан түбегінде, Қара теңіз аймағында, Кавказда, Орта Азияда және Таяу Шығыста 300 миллион адам тойлап келе жатқандығын" мәлімдеді. Ал UNESCO болса, 2009 жылдың 30 қыркүйегінде Наурыз мейрамын адамзаттың материалдық емес мәдени мұра тізіміне кіргізді. [2]
Қазақстанда Наурыз мейрамы үш күн: 21-23 наурыз аралығында аталып өтіледі (2010 жылдан бастап). Жалпы, Наурыз парсы, кавказ және түрік халықтарының арасында көктем мейрамы және жаңа жылдың басталуы ретінде тойланады. Ол Иранда 21 наурызда, Орталық Азия елдерінде және Әзірбайжанда, мемлекеттік мереке ретінде Тәжікстанда және Қазақстанда - 22 наурызда, Өзбекстан мен Түркияда 21 наурыз күні аталып өтіледі.
Наурыз – көне мейрам. Наурыз мерекесін тойлау дәстүрі дүние жүзі халықтарының көпшілігінің тұрмыс-салтында бағзы замандардан орын алған. Бұл мейрамды ежелгі гректер “патрих”, бирмалықтар “су мейрамы”, тәжіктер “гүл гардон”, “бәйшешек”, “гүлнаурыз”, хорезмдіктер “наусарджи”, татарлар “нардуган”, буряттар “сагаан сара”, соғдылықтар “наусарыз”, армяндар “навасарди”, чуваштар “норис ояхе” деп түрліше атаған. Әбу Райхан Бируни, Омар һайям, т.б. еңбектерінде шығыс халықтарының Наурызды қалай тойлағандығы туралы мәліметтер мол. Мысалы, парсы тілдес халықтар Наурызды бірнеше күн тойлаған. Олар бұл күндерде әр жерге үлкен от жағып, отқа май құяды; жаңа өнген жеті дәнге қарап болашақты болжайды; жеті ақ кесемен дәстүрлі ұлттық көже “сумалак” ұсынады; ескі киімдерін тастайды; ескірген шыны аяқты сындырады; бір-біріне гүл сыйлап, үйлерінің қабырғасына дөңгелек ою – “күн символын” салады; үйдегі тіреу ағашқа гүл іледі; түрлі жарыстар (жамбы ату, т.б.) ұйымдастырады.
Дәстүрлі қазақ қоғамында Ұлыс күні жыл басы саналған. Халықтың мифологиялық түсінігі бойынша 21 наурыз түні даланы Қыдыр аралайды. Ұлыс күні қазақ елі үшін әрқашан қасиетті, киелі саналған. Халық таза, жаңа киімдерін киген. Ауылдың ер адамдары бір-бірімен қос қолдасып, төс қағыстырады; әйелдер құшақтасып, бір-біріне игі тілектер айтады. Бірін-бірі мерекеге арнап дайындалған наурыз көже ішуге шақырады. Оған қойдың басы мен сүр ет салып пісірілуі – қыс тағамымен (етпен) қоштасуды, құрамына ақтың қосылуы – жаз тағамымен (сүт, ақ) қауышуды білдіреді. Әдетте, осы күні адамдар арам пиғыл, пендешілік атаулыдан тазарып, ар-ожданы алдында арылады. Ауыл ақсақалдары араларына жік түскен бауырлас ел, руларды, ағайын, дос-жарандарды бір дастарқаннан дәм таттырып, табыстырған, жалғыз жарым жетімдерді үйлендіріп, жеке отау еткен. Кембағал, мүгедектерді жақын туыстарының қарауына арнайы міндеттеп тапсырған. Жұтқа ұшырап қиналғандарға жылу жинап берген. Алтыбақан басында ән айтылып, күй тартылады. Дәстүрлі ұлттық ойындар (көкпар, аударыспақ,күрес, қыз қуу, алтыбақан, тең көтеру, т.б.) ойналады. Таң ата көпшілік биік төбенің басына шығып, атқан таңды қарсы алады
Музыка тыңдау:
Қорытындылау : Оқушылардың алған білімдерін тиянақтау.
Бағалау :Оқушылардың үй тапсырмасын орындауын, жаңа
сабаққа қатысуына баға қою.
Үйге тапсырма: Жаңа тақырыпты үйде пысықтауСабақтың мақсаты: Балаларға әліппе оқулығының олар үшін қандай
маңызды екенін түсіндіру.
Сабақтың тәрбиелігі: Балаларға әліппе арқылы ана тілін бойына сіңіруге тәрбиелеу. Сабақтың көрнекілігі: суреттер,плакаттар.
Сабақтың барысы: Әліппе– сауат ашу оқулығы. Араб әліпбиінің алиф және би деген екі әрпінен құралған. 19 – 20 ғасырларда әліппелер араб және орыс әліпбиімен жазылды. А.Байтұрсыновтың oқу құралы (1912), Жаңа Әліпбиі (1926) өз заманына лайық әліппе жасаудың озы үлгісі болды
Үйге тапсырма беру:
.Бағалау:
Қорытындылау:
Сабақтың тақырыбы: Музыка бейнелейді: «Ақсақ құлан» күйі
Мақсаты: - Музыка бейнелейді: «Ақсақ құлан» күйі тақырыбы аясында әңгіме құру. Міндеттері: 1) Музыка бейнелейді - туралы түсінік беру, «Ақсақ құлан» күйін тыңдау 2) Оқушылардың халық музыкасына деген сүйіспеншілік сезімін , өнерді құрметтеуге ,пәнге деген қызығушылығын арттыру, адамгершілікке тәрбиелеу; 3 ) Оқушылардың аңыз-күйлер тыңдау арқылы әуендік сезімталдығын, әуенді айта білу дағдысын, есте сақтау, тыңдау,қиялдау, жатқа айту, ойлау, өз жұмысын дұрыс бағалауын дамыту. Түрі:дәстүрлі сабақ Әдіс-тәсілдері Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер, АКТ қолдану. Көрнекілігі: Презентация, «Ақсақ құлан»аңыз-күйінің аудиосы.
Сабақтың барысы: 1. Ұйымдастыру.,үй тапсырмасын сұрау. 2. Жаңа сабақ
3. Үйге тапсыррма беру
I. Ұйымдастыру кезеңі: 1.Сәлемдесу. 2. (Қуаныш шеңбері)
1.Үй тапсырмасын сұрақтар арқылы сұрау. Домбыра аспабы құрылысы туралы қысқаша айту .
2. ( Сабақ тақырыбын жаздырту ) Музыка бейнелейді: «Ақсақ құлан» күйі - тақырыбы аясында түсінік беру. Қазақ халқының басынан өткен қилы замандар, тіршілігі мен тағдыры, салт-дәстүрі, өмір сүрген ортасы мен әдет-ғұрыптары ұлттық өнері арқылы ұрпақтан –ұрпаққа жалғасып, тарих арнасына айналды. Соның ішінде музыканың алатын орны ерекше. Қазақ музыка өнерінің халықпен бірге жасасып, тарихи әлеуметтік өмірі мен толғаныс-тебіреністерін үздіксіз баян етіп келе жатқан саласы-ән мен күйі. Халық дүниеге келген сәби қуанышынан бастап, адамзат тіршілігіндегі оқиғаларды, алуан түрлі ойларды ән-әуенмен жеткізе білген. 3.Сұрақ-жауап: А) Өткен сабақтарда қандай күйлер естеріңде қалды? Ә) Ол күйлерді тыңдаған кезде көз алдарына не елестеттіңдер?Қандай әсер алдыңдар?
Бүгін біз «Ақсақ құлан» деп аталатын аңыз-күймен танысамыз.
1. «Ақсақ құлан» күйін тыңдау.
Күй қандай аспапта ойналды? Бұл күйдің басты кейіпкерлері кімдер? Күйшіні ажалдан арашалап қалған не?(домбырамен орындалған күй)
Тәрбиелік мәні Оқушыларды бірін-бірі тыңдай білуге
ұйымшылдыққа тәрбиелеу
Сабақтың түріЖаңа сабақ
КөрнекілігіОқулық, үнтаспа,суреттер
Сабақтың барысыҰйымдастырушылық кезең
Жетім - ата-анасының екеуi де немесе жалғыз басты ата-анасы қайтыс болған бала болып табылады. Сондай - ата-ана құқықтарының шектелуiне немесе олардан айырылуына, ата-анасы хабар-ошарсыз кеттi деп танылуына, олар өлдi деп жариялануына, әрекетке қабiлетсiз (әрекет қабiлетi шектеулi) деп танылуына, ата-анасының бас бостандығынан айыру орындарында жазасын өтеуiне, ата-анасының баласын тәрбиелеуден немесе оның құқықтары мен мүдделерiн қорғаудан жалтаруына, оның iшiнде ата-анасының өз баласын тәрбиелеу немесе емдеу мекемелерiнен алудан бас тартуына байланысты, сондай-ақ ата-анасы қамқорлық жасамаған өзге де жағдайларда жалғызбасты ата-анасының немесе екеуiнiң де қамқорлығынсыз қалған бала. Жетімдік – баланың психикалық дамуына қатты әсер етеді. Ата-анадан айрылған және интернат жағдайына түскен балалардың жалпы психикалық жағдайы төмендейді, өзін-өзі реттеп-бағыттауы бұзылады, көңіл күйі жабырқау болады. Балалардың басым көпшілігінің өмірге құштарлығы жоға-лады, өзіне-өзінің сенімсіздігі күшейіп, бойын үрей билей бастайды. Эмоционалдық-танымдық тал-пынысы төмендейді де, интеллектуалдық дамуы тежеледі.
Қорытындылау: Сұрақтар қою,күйді қайталап тыңдау
Бағалау :Сабаққа белсене қатысқан оқушыларды бағалау
Үйге тапсырма: Күйді тыңдап келу
Название документа Музыка бейнелейді Нар идірген.docx
Поделитесь материалом с коллегами:
Музыка 1-сынып
Сабақтың тақырыбы Музыка бейнелейді : «Нар идірген»
Тәрбиелік мәні Оқушыларды бірін-бірі тыңдай білуге
ұйымшылдыққа тәрбиелеу
Сабақтың түріЖаңа сабақ
КөрнекілігіОқулық, үнтаспа,суреттер
Сабақтың барысыҰйымдастырушылық кезең
Қасиеттi қазақ шаңырағынан тiк шығып самғаған «Нар иген» бүкiл қазақ әлемiн шарлады. Бармаған жерi, аспаған тауы, баспаған тасы қалған жоқ. Талайдың шаңырағынан тiк түсiп, талайдың тойы мен қуанышына, қайғысы мен қасiретiне судай сiңiп, тастай батты. Адам баласының алпыс екi тамырын иiткен «Нар иген» қазақтың алпыс екi қоңыр күйiнiң бiрi.
Нар идiрген
Бар ынтасымен талпына ұмсынған баласын бауырына басып, құшырлана иiскеп, сүйген ананың iшкi мейрiмiн тiлмен айтып жеткiзу мүмкiн емес. Жан-жануарлар әлемiнiң ұрпағына деген мейiр-шапағатында шек жоқ. Ұлы мұхиттан Амур өзенiн өрлеп келе жатып, бауырын тасқа ұрып, жарып уылдырық тастап өтетiн «кета» деген балық бар. Маң далада қара жусан арасына жұмыртқалайтын дуадақ, тырна, бозторғай сынды құстардың ұясына жақындаған адам тықыры естiлсе, аспанға дереу көтерiлiп арқан бойы биiкке барып, мертiгiп қалғандай тыпырлайды. Бұл — құстың аңшыны балапанынан алыстатқысы келген айласы. Осылайша оны ұшқыр аттылар ұрып алады не жүйрiк құмай тазылар қағып әкетедi. Ақырында балапанын қорғаймын деп өзi мерт болады. Қазақ халқы киелi санайтын аққу атты құстың бiрiн атып түсiрсең, сыңары өзiн жерге ұрып өлтiредi деген сөз бар.
Бұл – адам мен жан-жануарларда болатын табиғат құпиясы, ұрпақ қорғау тектiлiгi. Оның арзан-қымбатын бағалауға, салмағын өлшеуге келмейдi. Өйткенi әрбiр табиғатқа тәңiр сыйлаған тектiлiк жұмбағы осында жатыр.
… Ал, ботасын көз алдында бақыртып қасқыр жеген аруананың қайғы-қасiретiн, сiрә, жануардың өзi ғана түсiнер. Көкiрегi қарс айырылған сор маңдай боз iнген күндiз-түнi боздайды, ыңырсиды, күңiренедi. Ботасын қасқыр жеген жаққа тұра жөнеледi. Боздаған өксiгi басылмай жетiп барғанда бөрi тарпа бас салған ботасына араша түсе алмай, қоралы түйемен үрке жөнелгенi ғана есiнде. Бота сүйегi жатқан жерге баруға батылы бармай, өзi алғаш үрiккен жерден бүгiн де қайта қайтты.
Қасиеттi атамекен Тарбағатай тауының күнгей бетi, атақты Қараүңгiр өзенiнiң саласында отырған төрт түлiгi сай қазақ ауылдары бәз баяғыдай. Төрт түлiгi төңкерiлiп, жөңкiлiп жатыр, ырысты ел, тынысты жер. Тек иттiң аты – ит қой, боздап күңiрене қайтқан боз iнгенге ауыл иттерi жабыла үрiп қарсы алды. Боз iнген келе сала үйдi айнала бердi. Боздай, күрсiне күңiренедi, үздiксiз ыңырсиды, көзiнен жас бұршақтайды. Зарлайды, зарығады, күйзеледi, ботасын күтедi. Жаратқан тәңiрден жебеу тiлегендей төңiрегiне үздiксiз жалтақтайды. Киiзi қоңырқай тартқан еңсесi биiк алты қанат киiз үйдiң iшiнен күмбiрлей безек қаққан домбыра үнi ботаның боздағанына ұқсайды. Жаралы жүректiң қайғы-дертiн қайталап тұрғандай. Өзара таласқан екi қасқырдың қанды аузынан әрең құтылған жаралы ботасының безiп келе жатқаны елес бердi. Боз iнген ботасын кеше қасқыр жеген жаққа қадала қарап тұр. Ботасы келе жатыр…
Боталаған күнi бәйбiше ырымдап төбесiне таққан қара бас үкiсi бұлғақ қағады. Тiп-титтей иiр мойнағын алдына соза түсiп, жасқа толы екi көзi мөлдiреп, сыңси боздап, шойнаңдап басып, бүлк-бүлк желедi. Қоңырқай үйден шыққан қоңыр күй боздаған ботамен бiрге зар илегендей. Жұп-жұмсақ титiмдей табанымен басқанда қара жердiң қабырғасы қайысып, шым-шытырық алуан түрлi дыбыс арасынан жусан иiсi аңқыған сайын даланың жусаны түгел майысып, жапырылып, шытырлап, күйреп, сынып жатқандай естiледi. Қара дала бұлбұлы, бозторғай шырылы, жапырыла ұшқан шегiртке шырылы, ботаның алды-артын орай ұшып, көбелек қаққан қарлығаш қанатының сусылы құлақ тұңдырады. Өз ботасының сағыныш меңдеткен, ыңырси боздаған әлсiз үнi боз iнгеннiң көкiрегiн қарс айырады. Қоңырқай үйден шыққан қоңыр домбыраның қоңыр үндi күйi күмбiрлеп, бiрде тау iргесiн көбелеп, бiрдi сағалап, бiрде шарықтап, алуан түрлi ырғаққа басып, бебеулеп, безектеп жаралы ботаны қақпалап, сүйемелдеп келе жатыр… Мiне, тiптi жақындап қалды…
Боз iнген боздап жiбередi…
Екi көзiне жас толған боз iнгеннiң басы айналып, көзi қарауытып, емшегiн сорып жатқан ботасының құйрық түбiнен иiскеп тұрғандай сезiледi. Жан дүниесi езiлiп, балқып, алпыс екi тамыры иiгендей сүтi сорғалай бередi. Көзден аққан қанды жас пен сорғалап аққан сүттi қара жер, қара топырақ сiмiре тартып жұтып жатыр…
«Ой-бу-ай! Мына сорлының сүтi далаға ақты-ау!», — бәйбiшесiнiң дауысын естiгенде домбыра бетiн алақанымен баса қойған күйшi «Бұл күйдiң аты – «Нар иген» дейдi. Күнге күйiп тотығып, қоңырқай тартқан бетiнiң терiн жаулығымен сүрте берiп, шанаққа қарады да «шарықта «Нар иген», шарықта!» деп айғайлап жiбердi. Қай заман, қай дәуiр екенi белгiсiз.
Қасиеттi қазақ шаңырағынан тiк шығып самғаған «Нар иген» бүкiл қазақ әлемiн шарлады. Бармаған жерi, аспаған тауы, баспаған тасы қалған жоқ. Талайдың шаңырағынан тiк түсiп, талайдың тойы мен қуанышына, қайғысы мен қасiретiне судай сiңiп, тастай батты. Адам баласының алпыс екi тамырын иiткен «Нар иген» қазақтың алпыс екi қоңыр күйiнiң бiрi.
Қорытындылау: Сұрақтар қою,күйді қайталап тыңдау
Бағалау :Сабаққа белсене қатысқан оқушыларды бағалау
Үйге тапсырма: Күйді тыңдап келу,оқу
Название документа Музыка бейнелейді Тепең көк.docx
Тәрбиелік мәні Оқушыларды бірін-бірі тыңдай білуге
ұйымшылдыққа тәрбиелеу
Сабақтың түріЖаңа сабақ
КөрнекілігіОқулық, үнтаспа,суреттер
Сабақтың барысыҰйымдастырушылық кезең
Тепең көк- Садак биі"-қазақ биі. Осы аттас халық күйінің сүйемелімен орындалады. Музыка өлшемі 6/8 жөне 9/8 1934 ж. Е.Г. Брусиловскийдің "Қыз Жібек" операсында (балетмейстер - А.А. Александров) қойылды. Би жігіттердің ат жарысын, садақ тартудағы мергендігін, қылыш сайысындағы ептілігі мен шеберлігін, сондай-ақ төзімділігін бейнелейді. "Қыз Жібек" операсының жана спектаклінде (1954, 1984) және "Әнші ауыл" көркем фильмінде бидің балетмейстер Д.Әбіров қойған нұсқалары орындалды. Көркемөнерпаздар ұжымының репертуарында "Тепең көк" биінің басқа нұсқалары да бар. Тарихи ұзақ дамудың нәтижесінде, қазақтың халықтық аспаптық музыкасында домбыра, қобыз және сыбызғыда орындалатын күйлердің белгілі жанрлары қалыптасты. Бұларға аңыз күйлер, тарихи күйлер, тұрмыс-салт күйлері, лирикалық күйлер және тартыс күйлері болып бөлінніп шықты.
Аңыз куйлер - халықтық дәстүрлі музыка өнерінде ежелден қалыптасқан шығармалар. Біздің заманымызға дейін жеткен бұл күйлер халықтың тұрмыс-салтын, өмір сүру жағдайын көрсетіп қана қоймайды, сонымен қатар, оларды қоршаған дүние, әлем құбылыстары жайындағы наным-сенімдерін де бейнелейді:«Аққу», «Көк бөрі», «Нар идірген», «Аңшының зары», «Қорқыт», «Қазан», «Көрұғлы» «Жұмағұл», «Жетім қыз», «Жетім бала зары», «Қамбар күй», «Желмая», «Ақсақ құлан»,«Ақсақ қыз», «Тепен көк» күйлері Дәстүрлі күйлерінің құрылымдық, орындаушылық ерекшеліктері оның жанрлық сипатына, ішкі мән-мағынасына, көркемдік тіліне, дыбыс бітіміне, үндік ерекшелігіие де байланысты бөлініп қаралады.
«Күй аңыздарының жанрлық ерекшелігі, тарихи кезендері, деректілігі, көркемдік қасиеттері, күйдің эстетикалық, эмоциялық қуатын арттырар синкретті сипаты жөнінде тарам-тарам зерттеу жұмыстарын жүргізіп, әңгіме өрбіту келер күндердің мәртебелі міндеті» - деп жазды ғалым-жазушы Ақселеу Сейдімбекұлы күй жанрлары туралы ғылыми еңбегінде
Қорытындылау: Сұрақтар қою,күйді қайталап тыңдау
Бағалау :Сабаққа белсене қатысқан оқушыларды бағалау
Үйге тапсырма: Күйді тыңдап келу,оқу
Название документа Музыка бейнелейді.docx
Поделитесь материалом с коллегами:
Сыныбы: 1
Тоқсандық тақырыбы: Музыкалық аңыз әлеміне саяхат
Сабақтың тақырыбы: Музыка бейнелейді
Сабақтың мақсаты:
.
Білімділік мәні :Оқушыларға музыка мен табиғаттың тығыз байланысын таныстыру
Дамытушылығы:Шығармаларды естей отырып, суреттей білуге үйрету.
.
Тәрбиелік мәні :Табиғатты, туған жерін аялауға тәрбиелеу
Сабақтың түрі:дәстүрлі
Сабақтың типі:Жаңа сабақты меңгерту
Сабақтың әдісі:Жаңа сабақ түсіндіру , әңгімелеу, шығармашылыққа баулу .
Пәнаралық байланысы:Музыка әдебиеті , тарих, сурет
Сабақ жоспары:
Ұйымдастыру кезеңі
Жаңа сабақты түсіндіру
Қорытындылау
Үйге тапсырма
Сабақтың барысы:
Біздің туған жеріміздің табиғаты тамаша..Биік тау, өзен, көл, орман тоғайлар кездеседі. Табиғат пен музыка бір- бірімен тығыз байланысты.Композиторлар мен ақындар туған жердің табиғатын шығармаларында жырлаған.Музыкалық шығармалардан табиғаттың бейнелі суреттемелерін байқауға болады.Қазақ жерінің кең даласын, жазық жерін, табиғатын көп күйшілер суреттей білген. Осындай күйдің бірі Құрманғазының «Сарыарқа» күйі.
Дәптермен жұмыс: «Сарыарқа»күйін тыңдап, сурет салу.
Қорытындылау
1.Музыканы кім жасады?
2Музыкалық дыбыстар дегеніміз не?.
Үйге тапсырма
Название документа Музыка суреттейді.docx
Поделитесь материалом с коллегами:
Сыныбы: 1
Тоқсандық тақырыбы: Музыкалық аңыз әлеміне саяхат
Сабақтың тақырыбы: Музыка суреттейді.
Сабақтың мақсаты:
.
Білімділік мәні :Оқушыларға музыка мен ортаның тығыз байланысын таныстыру
Дамытушылығы:Шығармаларды естей отырып, суреттей білуге үйрету.
.
Тәрбиелік мәні :Табиғатты, туған жерін аялауға тәрбиелеу
Сабақтың түрі:саяхат сабақ
Сабақтың типі:Жаңа сабақты меңгерту
Сабақтың әдісі:Жаңа сабақ түсіндіру , әңгімелеу, шығармашылыққа баулу .
Пәнаралық байланысы:Музыка әдебиеті , тарих, сурет
Сабақ жоспары:
Ұйымдастыру кезеңі.
Жаңа сабақты түсіндіру .
Қорытындылау.
Үйге тапсырма.
Сабақтың барысы:
Балалар, біздер музыкалық аңыз әлеміне саяхатқа шығамыз. Музыканы тыңдау және әнді айту үшін шығарманың мазмұнын біліп алу керек.
Қазақ жерінің әсем табиғатын, тұрмыс-тіршілігін бейнелейтін, суреттейтін музыкалық шығармалар көптеп кездеседі. Музыка әлемі музыкалық және шулы дыбыстардан тұрады. Шулы дыбыстарға табиғи құбылыстар, машинаның гүрілі т.б дыбыстар жатады. Табиғат пен музыка бір- бірімен тығыз байланысты.Музыкалық шығармалардан табиғаттың бейнелі суреттемелерін байқауға болады.Қазақ жерінің кең даласын, жазық жерін, табиғатын көп күйшілер суреттей білген. Осындай күйдің бірі Құрманғазының «Сарыарқа» күйі.
Дәптермен жұмыс: «Сарыарқа»күйін тыңдап, сурет салу.
Қорытындылау
1.Музыка әлемі қандай дыбыстардан тұрады?
2Музыкалық дыбыстар дегеніміз не?
3.Шулы дыбыстар дегеніміз не?
Үйге тапсырма
:
Сыныбы: 1
Тоқсандық тақырыбы: Музыкалық аңыз әлеміне саяхат
Сабақтың тақырыбы: Музыка сөйлейді.
Сабақтың мақсаты:
.
Білімділік мәні :Оқушыларға музыка мен сөз өнерінің байланысын жеткізе білу.
Дамытушылығы:Музыканың әуені мен сөзін естей отырып, сөзін анық айта білуге үйрету.
.
Тәрбиелік мәні :мәнерңне келтіріп, әдемі сөйлей білуге үйрету.
Сабақтың түрі:дәстүрлі сабақ
Сабақтың типі:Жаңа сабақты меңгерту
Сабақтың әдісі:Жаңа сабақ түсіндіру , әңгімелеу, шығармашылыққа баулу .
Пәнаралық байланысы:Музыка әдебиеті , сурет,әдеп.
Сабақ жоспары:
Ұйымдастыру кезеңі.
Жаңа сабақты түсіндіру .
Қорытындылау.
Үйге тапсырма.
Сабақтың барысы:
«Әліппе»әнінің сөзін сұрау.
Жаңа сабақ:
Балалар, біздер Музыка әлемі музыкалық және шулы дыбыстардан тұратынын білдік. Шулы дыбыстарға табиғи құбылыстар, машинаның гүрілі т.б дыбыстар жатады. Музыка әлеміндебасты мамандық –композитор. Композитор музыка шығарады. Әннің сөзін ақын шығарады.Ал біз музыканы тыңдаймыз, орындаймыз.Әнді сен әннің әуенімен тыңдасаң, не туралы екенін білмейсің.Әннің мазмұнын сөзі арқылы білесің.
Ән- әуені бар музыкалық шығарма.
Өлең- ұйқасы бар көркем сөз.Сондықтан әннің сөзін анық, дұрыс айта білуіміз керек.
Композитор (лат.compositor — құрастырушы) — музыкалық шығармалардың авторы.Бұл термин алғаш рет 16-ғасырда Италияда кеңеепайдаланыла бастады және сол кезден бастап, батысеуропа музыка мәдениетінің тәжірибелерінен туындаған "кәсіби жазба дәстүрінің" бейнесі ретінде қабылданады. Композиторлық мамандық музыкалық-шығармашылық қабілеттілікті және композицияны арнайы оқуын талап етеді
Ақын мен сазгер тығыз шығармашылық байланыс орнатқанда ғана ел құлағында мәңгілік жатталып қалады. Ел жадындағы бірталай әнді дүниеге әкелген халық ақыны Шөмішбай Сариев пен ҚР еңбек сіңірген қайраткері, «Құрмет» орденінің иегері Кеңес Дүйсекеев. Ақынның астарлы мәтіні мен сазгердің әуезді үні иісі қазақтың шабытын оятып, ерекше әсер қалдыратыны сөзсіз. Ақын мен сазгер шығармашылық байланысы өткен ғасырдың жетпісінші жылдарында орнаған еді. Қазақстан Композиторлар одағында жас ақын-сазгерлермен кездесу кеші өтеді. Сол кештің ертесі күні сазгер ақынды арнайы іздеп барып, әндеріне сөз жазуын өтініп сұрайды. Осылай ақын мен сазгер тіл табысып, «Еркеледің сен»атты алғашқы әнді дүниеге әкеледі. Бірде Кеңес Дүйсекеевтің денсаулығы сыр беріп, ол ауруханаға түсіп қалады. Науқастанған сазгер досының халін білу мақсатымен Шөмішбай Сариев ауруханаға келеді. Өзімен бірге өлеңдерін әкеліп, тастап кетеді. Бойындағы дертке қарамастан, сазгер шығармашылық ізденісін тоқтатпай, ақын Сариевтің өлеңдеріне ән шығарады. «Сәлем саған, туған ел» және «Домбыра туралы баллада» әндері осылай дүниеге келген келген. Сазгер бір сұхбатында: «Бұл екі әнді мен «қазақ эстрадасындағы жаңалығым» деп айта аламын» деген еді. «Домбыра туралы баллада» әні қазақ күйлерінің әуенін қолдана отырып, эстрадалық бағытта, ал «Сәлем саған, туған ел» әні халық термесінің мақамымен жазылған. Қос өнер иесін Қазақ елі атынан Ереванға бүкілодақтық жас ақындар мен сазгерлер байқауына қатысуға жібереді. Байқаудың төрайымы Александра Пахмутова екі әнді тыңдап: «Екі жігіт те жоғары деңгейлі, кәсіби шебер мамандар. Сол себептен шығармашылық талқылауға жатпайды» деген екен. Төрайым сөзінен кейін, ақын мен сазгер өнеріне жоғары баға беріледі. Бірде сазгер қарағандылық тыңдарманнан хат алады. Жеті баланы асырап алған көп балалы ана сазгердің «Асыл ана» әнін естіп, Семей өлкесінде тұратын анасын еске алып, қолына қалам алып, хат жаз бастайды. Хат 3-4 шумақ өлеңмен жазылған. Әр жерден көзден тамған жас іздерін көрген сазгер қатты әсерленіп, ән шығарады. Кейін ақынға көрсетіп, әннің шығу тарихымен таныстырады. Осылай «Анаға хат» әні дүниеге келген. Ақын мен сазгер бірлесе отырып, «Қарағым-ай», «Ғашықтар жыры», «Асыл ана», «Өмір, өмір», «Өкінбе сен», «Ойлан, балам» т.с.с әндерді дүниеге әкелген. Әрбір ән қос өнер иесінің жүрегінен шығып, өнерсүйер қауым жүрегінің төрінен орын таба білді.
Қорытындылау:Музыка тілінің сазгер тілі екенін танып білу
Бағалау:Оқушыларға тиісті бағасын қою
Үйге тапсырма : Үйден тақырыпты оқып, дайындалып келу
Название документа Мұғаліміміз ол біздің.doc
Поделитесь материалом с коллегами:
Сабақтың тақырыбы: Мұғалім –ол біздің
Сабақтың мақсаты: Балаларға ұстаз мамандығының
маңызын түсіндіру
Дамытушылық:Оқушылардың өз ойларын еркін жеткізе
білу қабілеттерін дамыту
Тәрбиелік мәні: Оқушыларды бірін бірі тыңдай білуге,
ұйымшылдыққа тәрбиелеу
Көрнекілігі : Үнтаспа , суреттер, оқулық
Сабақтың түрі : Жаңа сабақ
Сабақтың барысы:Ұйымдастырушылық кезең
Адам өміріндегі ең қымбат жаның бірі –ұстаз.
Өткені ол оның көкірек көзін ашып, дүниетанымын кеңейтіп,
қияға қанат қақтырады.Сондықтанда болар, кейбірдарынды ойшылдарда ,көп төсін шарлаған ғарышкерлер де, жүрек жұтқан батырлар да, қарапайым еңбек адамдары да, тіпті жас ұрпақты тәрбиелеп жүрген педагогтардың өздері де ұстазды пір тұтып, ерекше қадірлейді.
Ұстаздарға
Білім берген балаға
Сәуле құйған салаға
Мұғалімге бас иер
Данышпанда, дана бар
Құтты болсын қуаныш
Шаттық берсін тасыңыз
Деніңіз сау боп, ұстаздар
Жүзге жетсін жасыңыз
Ұстазым
Ақ ниеті төгілген
Шуақ төккен мейірімді көзіңнен
Қандайда бір орындалсын арманың
Тілегім осы шәкірттік адал көңілмен
Ұстазым бір өзіңсің қамқоршым
Бір өзіңсің жанашарым ұстазым
Осы күнге біліміңмен әкелген
Осы күнге қадіріңмен жеткізген
Талпын деп бізді алға жетелеген
Өзіңнен өсіп- өніп мен көтерілем
Сондада ұстазымды ұмытпаспын
Ұмытпауға мен саған серт етемін
Есімде менің ұстаздарым әлі де
Алғаш келіп алдыма ашқан әліппе
Үйреттің бізді сарқылмастай білімге
Үйреттің бізді сақадай сай тәртіпке
Музыка тыңдау: «Ұстазым» әні
Үйге тапсырма:
Бағалау:
Қорытындылау
Название документа Саздан туған сазсырнай.docx
Поделитесь материалом с коллегами:
Тоқсандық тақырыбы: Ғажайып сырлы аспаптар үні.
Сабақтың тақырыбы: Саздан туған сазсырнай.
Сабақтың мақсаты: Музыка аспаптары, соның ішінде ұлттық музыка аспаптары туралы мағлұмат беру.
Білімділік мәні :Санғасырлық тарихы бар музыкалық аспаптармен таныстыру.
Дамытушылығы:Оқушылардың ойлау қабілетін дамыта отырып, эстетикалық бағыт беру және ұлттық аспаптарға деген қызығушылықтарын арттыру.
Тәрбиелік мәні :Музыкалық аспаптар арқылы ұлттық өнерін танып, білуге, ұлттық музыкаға деген қызығушылықтарын арттыру.
Сабақтың түрі:дәстүрлі
Сабақтың типі:Жаңа сабақты меңгерту
Сабақтың әдісі:Жаңа сабақ түсіндіру , әңгімелеу, музыка тыңдау, шығармашылыққа баулу .
Пәнаралық байланысы:Музыка әдебиеті , тарих, әдебиет, технология,бейнелеу.
Сабақ барысы:
Ұйымдастыру кезеңі.
Үй тапсырмасы:Табиғатпен бірге сыр шерткен – шаңқобыз.
Актуалдау:
Сыбызғы аспабы неден жасалады, қалай ойналады?
Шаңқобыз аспабы неден жасалады, қалай ойнаймыз?
Тағы да қандай ұлттық музыка аспаптарын білеміз?
Ұлттық музыка аспаптары өте көп. Біздер өткен сабақтарда сыбызғымен, шаңқобызбен таныстық, бүгін тағы бір ұлттық аспап- сазсырнаймен танысамыз.
Жаңа сабақ: Саздан туған сазсырнай.
Ерте кезде адамдар үрлеп ойнайтын аспаптар ойлап табады. Олар: сыбызғы, бұғышық. Өзі айтып тұрғандай бұғышық жан- жануарлардың мүйізінен жасалған. Бұл аспап бұғы мен маралды шақыру үшін пайдаланған.
Табиғатпен сырласа білген қазақхалқы құстардың да үніне ұқсас аспап жасап шығарады. Бұл аспаптар саздан жасалға, құстың бейнесіндегі үскірік, тастауық, сазсырнай.
Бүгін,біз сазсырнаймен танысамыз. Сазсырнай үрмелі аспап, саздан күйдіріліп жасалынады.Аспаптың іші қуыс, бірнеше кішкене ойығы бар. Әуелі кезде бұл аспаптарды баланың ойыншығы ретінде пайдаланса, кейін нағыз музыкалық аспапқа айналды.
Ән орындайық!
«Болайықшы осындай»әні
Жақсы бала еңбекшіл
Ер азамат болады,
Қиындықты жеңіп кіл
Құшағы гүлге толады.
Қайырмасы:
Еңбекшіл осындай,
Болайықшы досым-ай.
Таза бала мұнтаздай,
Сүйсінеді қараған
Ұқыпты деп бұл қандай
Жақсы көрер бар адам.
Қорытындылау :
Балалар, музыка аспаптары өте көп. Мысалы: гитара, баян, күйсандық, скрипка,қобыз, жетіген, флейта т..
Бірақ, біз, қазақ халқының ұлттық музыка аспаптарын осы кезден бастап ажырата білуіміз керек. Ұлттық аспаптарымызды, музыкамызды құрметтеуіміз керек.
Дәптерге суретін салғызу.
Үйге тапсырма: Саздан туған сазсырнай. Болайықшы осындай»әні.
Бағалау .
Сабақтың тақырыбы:Табиғатпен сыр шерткен шаңқобыз.
Сабақтың мақсаты:
Білімділігі:Санғасырлық тарихы бар музыкалық аспаптармен таныстыру.
Дамытушылығы:Музыканы тыңдай білу, әнді мәнерлеп орындау қабілеттерін дамыту,оқушылардың ой - өрісін одан әрі жетілдіру.
Тәрбиелік мәні:Балаларға рухани – танымдық тәрбие беру,ұлттық өнерге, ұлттық музыкаға деген сүйіспеншіліктерін арттыру.
Сабақтың түрі:Кіріктірілген сабақ.
Сабақтың типі:Жаңа тақырыпты меңгерту.
Сабақтың өтілу әдісі:Баяндау, сұрақ – жауап, ән айту , музыкалық аспаптармен жұмыс.
Сабақтың көрнекілігі: Музыкалық аспаптар, интерактивті тақта,кеспе қағаздар.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру.
а) Сыныппен амандасу.
ә) Сыныпты түгендеу.
ІІ Сабаққа зейін аударту.
1.Үйренсең нотаны,
Ән де саласың,
Барлығын оп- оңай,
Жаттап аласың.
Сен де қосыл, жасқанба,
Әнің жетсін аспанға.
ІІІ. Үй жұмысы.
Дархан даланың үні – сыбызғы.
Балалар музыкалық аспаптарды таңдау арқылы сұрақтарға жауап береді?
1.Сыбызғы аспабы неден жасалады?
2. Ұлттық музыкалық аспаптарды ата.
3. Біз қандай әндер үйрендік?
4. «Әліппе» әнінің сөзін жатқа айтып бер.
5. «Ана», «Әке», «Отан » сөздерін тақтаға жазып көрсет.
Жұмбақтар айтылып, жауаптарын табу арқылы слайдтан ұлттық музыкалық аспаптар көрсетіледі.
1.Даусы бар, жаны бар,
Шертсең күйі әні бар.
Құлағын оң бұра,
Ол не ....(Домбыра)
2.Сызылған үні, сүйкімді тілі,
Үрлесең ойнайтын аспаптың бірі.(Сыбызғы)
3.Тілшікті аспап, қобыздай асқақ.
Ерекше үні бар, бұл қандай аспап?Бұл -шаңқобыз.
Міне, балалар бүгінгі танысатын ұлттық аспабымыз- шаңқобыз.
( Үнтаспадан шаңқобыздың үнін тыңдатамын)
V. Жаңа сабақ.Табиғатпен сыр шерткен шаңқобыз
Шаңқобыз-қазақтың көне музыкалық аспабы. Шаңқобызды ойнағанда оны тістеп тұрып, кішкентай темір тілшені қолымызбен тербеліске келтіру арқылы дыбысын шығарамыз.
Шаңқобыздың жасалу жолдын технология пәні мұғалімі Оразалина Алмагүл айтып өтеді.
Шаңқобыз –темірден, ағаштан, күмістен жасалынады.
Жақсы , балалар, біздер сыбызғының ағаштан, шаңқобыздың темірден жасалынатын білдік.
Өткен сабақта үйренген әніміз«Домбырасыз сән қайда?» әні. Әнін жазған композитор Ибрагим Нүсіпбаев ағамыз (Әнді қайталатамын)
Балалар, өткен сабақта сыбызғы аспабының шығуы жайында айтып өттім. Жолаушы жолда келе жатса судың жағасында ызыңдаған дыбысты естейді. Келіп қараса қураған қамыс екен. Қамысты жел үрлеп дыбыс шығырып жатса керек. Жолаушы үйіне алып келіп, қамысты ойып, музыкалық аспап жасайды. Ол – сыбызғы аспабы екен.
Біз де жайлауға, атамыздың аулына барып, қыдырып, ән айтып қайтайық.
«Қошақаным қайда екен?» әні. Әнін жазған Әсет Бейсеуов.
Жазда атамның аулына ,
Барып едім қыдырып.
Бір қошақан алдымнан,
Шыға келді жүгіріп.
Қайырмасы:
Ақ маңдайлы ай ма екен?
Шекер ме екен, бал ма екен,
Кеттім оны сағынып,
Қошақаным қайда екен?
Тентек құлын тебер деп,
Бұзаулармен бір ме екен.
Жазда мені келер деп,
Мені күтіп жүр ме екен?
2. Ән айту ережелерін еске түсіру.
3. Дауысқа жаттығу жасау.
4. Ән айту.
VІ. Қорытындылау.
Домбыра
Қобыз ------------ Ұлттық музыка аспаптары --------- Сыбызғы
Шаңқобыз Жетіген
Міне, балалар, қазақ халқының ұлттық музыка аспаптары өте көп.Қазір біз, сабағымызды қорытындылай келе, Нұрғиса Тілендиев аталарыңның «Ата толғауы» күйін тыңдай отырып қолымызбен әркім өзінің қалаған аспаптарын ойнау арқылы шағын «оркестр» құрамыз.
Үнтаспадан жайлап«Ата толғауы»күйін қосып қою.
VІІ. Үйге тапсырма.
«Қошақаным қайда екен?» әнін айтып келу, шаңқобыздың суретін салу.
VІІІ.Бағалау.Ноталар арқылы бағалау.
Название документа тепең көк күйі.docx
Поделитесь материалом с коллегами:
Халық күйі «Тепең көк»
Сабақтың мақсаты: «Тепең көк» күйінің аңызымен таныстыру. І. Күйді тактілеп талдай отыра пернелерді таза ойнауға бейімдеу. ІІ. Есте сақтау қабілетін дамыту. ІІІ. Музыканы түсінуге қастерлеуге тәрбиелеу. Сабақтың түрі: Жаңа сабақ. Домбыра үйрену: оң қол қағысына жаттығу. Көрнекілік: Нота жазбалары, аспаптар. (мүйіз, домбыра, тұяқ, шаңқобыз)
Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру бөлімі: (Сәлемдесу оқушыларды түгендеу, аспаптарды даярлау) ІІ. Үй тапсырмасын тексеру:
ІV. Жаңа сабақ: Халық күйі «Тепең көк» Үнтаспадан халық күйлері туралы қысқаша мағлұмат беру. Халық күйі деп авторы ұмыт болып қолдан - қолға таралып тартылатын күйлерді халық күйі деп айтамыз. Бұл аңыз күйінің қызықты тарихы бар. Кедей жігіттің жалғыз аты болған. Үлкен тойда атын бәйгеге қосады. Бәйгеден келер аттардың жолын тосып дөң басына шығып домбырасын алады да «Тепең көктің жүрісіне риза болып көңілі толқып бір күй ойнайды. Күйде Тепең көкті мақтап жатқан жері. Айт – шу тепең көк Айналайын тепең көк Кекіліңе болайын. Келтеленген жібектей деп мақтайды. Күй сарынын естіген Тепең көк бойына күш бітіп сәйгүліктерді шаң қаптырып жарыста жалғыз келген екен дейді. Кедей жігіттің Тепең көгі бәйгеден жеңіп шығып үстем топтың алдында мерейі үстем болыпты.
Энциклопедиялық анықтамаларға сүйенсек, «Садақ биі» деген атауға ие қазақ биі «Тепеңкөк» деген атауға да ие болып жүр. Ол халық күйінің сүйемелдеуімен орындалады. Музыкалық өлшемі – 6/8 және 9/8. 1934 жылы Е.Г.Брусиловскийдің «Қыз Жібек» операсында (балетмейстер – А.А.Александров) қойылды. Би жігіттердің ат жарысын, садақ тартуындағы мергендігін, қылыш сайысындағы ептілігі мен шеберлігін, сондай-ақ төзімділігін бейнелейді. «Қыз Жібек» операсының жаңа спектаклінде (1954, 1984) және «Әнші ауыл» көркем фильмінде бидің балетмейстер Д.Әбіров қойған нұсқалары орындалды.Көркемөнерпаздар ұжымының репертуарында «Тепеңкөк» биінің басқа да нұсқалары бар.
1. Үнтаспадан күйді тыңдау. 2. Күйдің өлшемін, екпінін түсіндірі. 3. Түсінікті болу үшін ойнап көрсету. 4. Бас, орта буынды тактілеп талдау. 5. Жеке - жеке ойнату. 6. Жаңа сабақты бекіту.
Мына сұрақтар бойынша топтастыру. 1. Екпіні қандай? 2. Өлшемі қандай? 3. Домбырада қай буында орындалады мақтаған жері (жауап алу) VІ. Сабақты бағалау. Ойнау деңгейіне қарай. «Тепең көк» күйін тактілеп жәй екпінде ойнау.
Название документа ҚР Гимні .doc
Поделитесь материалом с коллегами:
Сабақтың тақырыбы:Қазақстан Республикасының Гимні
Сабақтың мақсаты: Балаларға мемлекеттік рәміздердің
маңызын түсіндіру және әнұранды орындау мәдениетін үйрету
Дамытушылық:Оқушылардың өз ойларын еркін жеткізе
білу қабілеттерін дамыту
Тәрбиелік мәні: Оқушыларды бірін бірі тыңдай білуге,
ұйымшылдыққа тәрбиелеу
Көрнекілігі : Үнтаспа , суреттер, оқулық
Сабақтың түрі : Жаңа сабақ
Сабақтың барысы:Ұйымдастырушылық кезең
Қазақстан Республикасының Мемлекеттік Гимні Біздің Отанымыз – Қазақстан. Оның басты рәміздерінің бірі – Гимн. 2006 жылдың 7 қаңтарында Қазақстан Республикасының жаңа Мемлекеттік Гимні қабылданды. Гимннің сөзін жазғандар – Жұмекен Нәжімеденов пен Нұрсұлтан Назарбаев. Ал әнін жазған – белілі сазгер Шәмші Қалдаяқов. Гимнді жатқа білу – әрбіріміздің парызымыз!
Қазақстан Республикасының мемлекеттiк Гимні
Сөзін жазғандар: Жұмекен Нәжімеденов, Нұрсұлтан Назарбаев
Әнін жазған: Шәмші Қалдаяқов
Алтын күн аспаны, Алтын дән даласы, Ерліктің дастаны, Еліме қарашы! Ежелден ер деген, Даңқымыз шықты ғой. Намысын бермеген, Қазағым мықты ғой!
Қайырмасы: Менің елім, менің елім, Гүлің болып егілемін, Жырың болып төгілемін, елім! Туған жерім менің - Қазақстаным!
Ұрпаққа жол ашқан, Кең байтақ жерім бар. Бірлігі жарасқан, Тәуелсіз елім бар. Қарсы алған уақытты, Мәңгілік досындай. Біздің ел бақытты, Біздің ел осындай!
Қайырмасы: Менің елім, менің елім, Гүлің болып егілемін, Жырың болып төгілемін, елім! Туған жерім менің - Қазақстаным!
Музыка тыңдау: «ҚР Гимні»
Үйге тапсырма:
Бағалау:
Қорытындылау
Название документа Қазақы дастарханы.doc
Поделитесь материалом с коллегами:
Сабақтың тақырыбы: Қазақы дастархан
Сабақтың мақсаты: Балаларға қазақ дастарханының
маңызын түсіндіру,оның халық үшін қасиетті саналатынына мән беру
Дамытушылық:Оқушылардың өз ойларын еркін жеткізе
білу қабілеттерін дамыту
Тәрбиелік мәні: Оқушыларды бірін бірі тыңдай білуге,
ұйымшылдыққа тәрбиелеу
Көрнекілігі : Үнтаспа , суреттер, оқулық
Сабақтың түрі : Жаңа сабақ
Сабақтың барысы:Ұйымдастырушылық кезең
ҚАЗАҚТЫҢ ДАСТАРХАНЫ
Санамда сан алуан ой баптатқан, Көлбайдың қою шайы-ай қаймақ қатқан. Шай құйып сусыныңды қандырады, Қарындас қос бұрымын ойнақтатқан.
Төгілген ақ бауырсақ дастарханда, Ауылдан дәм бұйырса, бас тартам ба. Ақ бұлтқа қолым созып жолға шықтым, Арманым алып шығар асқар тауға.
Дастархан ірімшік пен дәмді уыздан, Жайылар қашан өтсең, алдымыздан. Сары май, сықпа құрт пен талқан, қоспа, Жеп алып, бір сімірсең бал қымыздан.
Қазақтың дастарханы-ай, құнар қандай?! Қараймын көзім тойып, құмар қанбай. Көлбайдың қою шайы-ай қаймақ қатқан. Жандырар жанарыңды шырағдандай. Қазақтың дастарханы. Бүгінгі ел ішінде, Дәстүрді жалғастырған. Татулық белгісімен, Жағалай малдас құрған. Ей, менің асқар тауым, Қазақы дастарханым. Өзіңсің бақ-берекем, Ақ қайнар бастауларым. Анаға ақ пейілмен, Иілсе келін-балаң. Ықылас-ізет еткен, Сыйластық елін табам. Ей, менің асқар тауым, Қазақы дастарханым. Өзіңсің бақ-берекем, Ақ қайнар бастауларым. Дәм татар талай ғасыр, Ұрпақтар абай болсын. Кірлетпей таза ұстасын, Халықтың шар айнасын.
Начало формы
Конец формы
Конец формы
Музыка тыңдау: «Қазақы дастархан» әні
Үйге тапсырма:
Бағалау:
Қорытындылау
Название документа Әсем әнге билейміз.docx
Поделитесь материалом с коллегами:
Сыныбы: 1
Тоқсандық тақырыбы: Музыкалық аңыз әлеміне саяхат
Сабақтың тақырыбы: Әсем әнге билейміз..
Сабақтың мақсаты:
Білімділік мәні :Оқушыларды бидің түрлерімен таныстыру.
Дамытушылығы:Музыканы естей отырып, билердің түрін ажырата білуге үйрету.
Тәрбиелік мәні :Әдемілікке, әсемдікке, сұлулыққа тәрбиелеу.
Сабақтың түрі:дәстүрлі сабақ.
Сабақтың типі:Жаңа сабақты меңгерту.
Сабақтың әдісі:Жаңа сабақ түсіндіру , әңгімелеу, шығармашылыққа баулу .
Сабақ жоспары:
Ұйымдастыру кезеңі. Амандасу, сыныпты түгендеу.
Үй тапсырмасы. «Мұғалім ол біздің» әні.
Жаңа сабақты түсіндіру. Әсем әнге билейміз.
Қорытындылау.
Үйге тапсырма.
Сабақтың барысы:
Әртүрлі музыка адамға түрлі көңіл күй сыйлайды. Әнді шалқыта айтамыз, кейбір музыканы тыңдап отырып ,ойланамыз. Сондай – ақ көңілді музыкаға би билегіміз келіп тұрады.
Би–музыка ырғағына сай қимылмен биленетін өнер түрі. Би өнері түрлі ырғақта болады. Асықпай билейтін,тез және адымдап орындалатын билер.
Вальс– жұптасып билейтін бидің түрі.Оны айнала билейді. Вальсті «би патшасы» дейді.
Полька– көңілді және қарқынды билейтін би түрі. Көбіне оны жылдам музыкамен орындайды.
Қара жорға– қазақ халқының ұлттық биі.
Қорытындылау:
1.Музыка әлемі қандай дыбыстардан тұрады?
2 Қандай билердің түрін білесіңдер?
3.Вальс қандай би?
Үйге тапсырма. Әндердің сөздерін еске сақтап, жаттап келу.
Сабақтың мақсаты : Оқушыларды ән тарихымен таныстыру,
әншілік өнердің ерекшелігін түсіну.
Дамытушылық: Оқушылардың өз ойларын жеткізе
білу қабілеттерін дамыту .
Тәрбиелік мәні : Оқушыларды бірін бірі тыңдай білуге ,
ұйымшылдыққа тәрбиелеу .
Сабақтың түрі: Жаңа сабақ
Көрнекілігі :Оқулық ,суреттер , үнтаспа
Сабақтың барысы:
Әнді жазған қазақтың белгілі сазгері Нұрғиса Тілендиев
«Алатау»
Алып тұлға байсалды
Манаурааған Алатау.
Қызыл-жасыл гүлдерің
Алаулаған алатау,
Манаураған алатау,
Алаулаған алатау.
Шыңына көз жетпес,
Көркіңе сөз жетпес.
Басыңнан қар кетпес
Өзіңе тау жетпес.
Өңірің гүлді
Өмірің жырлы
Жадырап жайдарлым
Бақыт нұр шашқан
Даңқың бар асқан
Атыңнан айналдым.
Заңғар тасы бұлттарға
Айбат берген Алатау.
Өр тұлғасы жастарға
Қайрат берген Алатау
Айбат берген Алатау
Қайрат берген Алатау.
Қ-сы
Қыз бейнелі гүліңді
Жұлып алсам шіркін-ай,
Шежіредей сырыңды
Түйіп алсам шіркін-ай,
Жиып алсам шіркін-ай
Үйге тапсырма :
Бағалау :Баға қою .
Қортындылау :
Сабақтың тақырыбы: «Атамекен», «Өз елім» әндері
Сабақтың мақсаты : Оқушыларды әндер тарихымен таныстыру,
әншілік өнердің ерекшелігін түсіну.
Дамытушылық: Оқушылардың өз ойларын жеткізе
білу қабілеттерін дамыту .
Тәрбиелік мәні : Оқушыларды бірін бірі тыңдай білуге ,
ұйымшылдыққа тәрбиелеу .
Сабақтың түрі: Жаңа сабақ
Көрнекілігі :Оқулық ,суреттер , үнтаспа
Сабақтың барысы:
Патриоттық рухта жазылған әндерді авторлары қазақтың атақты сазгерлері Нұрғиса Тілендиев пе Ескендір Хаснғалиев
Өз елім
Келгенде көктемі Көңілін гүл басқан Шырағы көктегі Жұлдызбен сырласқан
Өз елім менің Өзегім менің Жырыма қосып жүремін Төрім деп менің Жерім деп сенің Соғады мәңгі жүрегім
Түлегі сендер Тілегі сендер Тірегі сендер сол елдің Назары сендер Базары сендер Ажары сендер сол елдің
Ақ күмбез астығы Асқар боп өрлеген Жалынды жастығы Жүлдені бермеген
Өз елім менің Өзегім менің Жырыма қосып жүремін Төрім деп менің Жерім деп сенің Соғады мәңгі жүрегім
Түлегі сендер Тілегі сендер Тірегі сендер сол елдің Назары сендер Базары сендер Ажары сендер сол елдің
Өз елім менің Өзегім менің Жырыма қосып жүремін Төрім деп менің Жерім деп сенің Соғады мәңгі жүрегім
Түлегі сендер Тілегі сендер Тірегі сендер сол елдің Назары сендер Базары сендер Ажары сендер сол елдің
Түлегі сендер Тілегі сендер Тірегі сендер сол елдің Назары сендер Базары сендер Ажары сендер сол елдің
Үйге тапсырма :
Бағалау :Қортындылау
Название документа Арнау күй.docx
Поделитесь материалом с коллегами:
Сыныбы: 2
Тоқсандық тақырыбы: Күйші композиторлар
Сабақтың тақырыбы: Арнау күй.
Сабақтың мақсаты: Күйші композиторлардың
шығармашылығына тоқталу , таныстыру,
таныту.
Білімділік мәні : Оқушылардың жан – жақты білімдерін
арттыру.
Дамытушылығы: Жас өспірімдердің музыкаға деген
ықыласын дамыту,есте сақтау, ырғақты
айыру,тыңдай білу, айыра білу, есту
қабылеттерін қалыптастыру, дамыту.
Тәрбиелік мәні : Күйші композиторларының музыкалық
шығармалары арқылы халық
музыканың тәрбиелік мәнін
тыңдату , сезіну , арқылы бойына сіңіру.
Сабақтың түрі: дәстүрлі
Сабақтың типі:Жаңа сабақты меңгерту
Сабақтың әдісі: Жаңа сабақ түсіндіру , әңгімелеу, музыка тыңдау, шығармашылыққа баулу .
Пәнаралық байланысы: Музыка әдебиеті , тарих.
Сабақ жоспары:
Ұйымдастыру кезеңі. Амандасу, сыныпты түгендеу.
Өткен сабақты сұрау. Күй шешені –Қазанғап.
Жаңа сабақты түсіндіру: Арнау күй.
Музыка тыңдау. «Аман бол, шешем, аман бол»күйі.
Қорытындылау.
Бағалау.
Үйге тапсырма.
Сабақтың барысы:
Үй тапсырмасын сұрау.
Бекіту:Қазапғаптың туған жері?
Қазапғаптың күйлері?
-Бүгінгі өтетін жаңа сабағымыздың тақырыбы:
Арнау күй.
Ұлы күйшілер жақын адамдарына арнап күй шығарған. Мұндай күйлерлі арнау күй дейміз. Соның бірі –Құрманғазының анасына арнаған күйі «Аман бол, шешем, аман бол»күйі.үйден шығар алдында Құрманғазы домбырасын қолына алып күй тартады. Шығарып салап тұрған достары күйдің атын сұрамай-ақ бірден білді. Өйткені күйдің бастамасының өзі «Аман бол, шешем, аман бол»деп айтып тұр еді.
Музыкалық шығарманы тыңдау: «Аман бол, шешем, аман бол»күйі.
Музыка тыңдау ережелері:
* Музыканы ден қойып тыңда.
* Музыканың тақырыбы не туралы,көз алдыңа елестете біл.
Музыкалық сауат ашу:
Күй - музыкалық аспапта орындалатын шығарма.
Күйші - күйді орындайтын адам.
Күйші- композитор күйді шығарушы.
Қорытындылау :
* Қазақтың күйші композиторларын ата.
* Домбыра аспабына жазылған қандай күйлерді
білесің ?
Құрманғазының «Кішкентай күйі»кімге арналған?
Үйге тапсырма:
* Арнау күй.
Бағалау:
Название документа Ақбұлақ.docx
Поделитесь материалом с коллегами:
Сабақтың тақырыбы: «Ақбұлақ» әні
Сабақтың мақсаты : Оқушыларды«Ақбұлақ» әнінің тарихымен таныстыру,
әншілік өнердің ерекшелігін түсіну.
Дамытушылық: Оқушылардың өз ойларын жеткізе
білу қабілеттерін дамыту .
Тәрбиелік мәні : Оқушыларды бірін бірі тыңдай білуге ,
Білімділік мәні :Оқушылардың жан – жақты білімдерін
арттыру.
Дамытушылығы:Жас өспірімдердің музыкаға деген
ықыласын дамыту,есте сақтау, ырғақты
айыру,тыңдай білу, айыра білу, есту
қабылеттерін қалыптастыру, дамыту.
Тәрбиелік мәні :Күйші композиторларының музыкалық
шығармалары арқылы халық
музыканың тәрбиелік мәнін
тыңдату , сезіну , арқылы бойына сіңіру.
Сабақтың түрі:дәстүрлі
Сабақтың типі:Жаңа сабақты меңгерту
Сабақтың әдісі:Жаңа сабақ түсіндіру , әңгімелеу, музыка тыңдау, шығармашылыққа баулу .
Пәнаралық байланысы:Музыка әдебиеті , тарих.
Сабақ жоспары:
Ұйымдастыру кезеңі.Амандасу, сыныпты түгендеу.
Өткен сабақты сұрау.
Жаңа сабақты түсіндіру:Аңыздан жаралған жетіген
Музыка тыңдау.«Аман бол, шешем, аман бол»күйі.
Қорытындылау.
Бағалау.
Үйге тапсырма.
Сабақтың барысы:
Үй тапсырмасын сұрау.
Музыкалық шығарманы тыңдау: «Аман бол, шешем, аман бол»күйі.
Музыка тыңдау ережелері:
* Музыканы ден қойып тыңда.
* Музыканың тақырыбы не туралы,көз алдыңа елестете біл.
Қорытындылау :
Үйге тапсырма:
* Арнау күй.
Бағалау:
Название документа БІР БАЛА.docx
Поделитесь материалом с коллегами:
Сабақтың тақырыбы: «Бір бала» халық әні
Сабақтың мақсаты : Оқушыларды ән тарихымен таныстыру,
әншілік өнердің ерекшелігін түсіну.
Дамытушылық: Оқушылардың өз ойларын жеткізе
білу қабілеттерін дамыту .
Тәрбиелік мәні : Оқушыларды бірін бірі тыңдай білуге ,
ұйымшылдыққа тәрбиелеу .
Сабақтың түрі: Жаңа сабақ
Көрнекілігі :Оқулық ,суреттер , үнтаспа
Сабақтың барысы:
Бір бала
Талдан таяқ жас бала таянбайды Бала бүркіт түлкіден аянбайды
Угай-ай Ән салшы-ай Бір бала-ай Қос етек бұраң бел Қуалай соғар қоңыр жел
Елдің көркі, ақ тоты бір баласың Қай дұшпан көзі қиып жамандайды
Угай-ай Ән салшы-ай Бір бала-ай Қос етек бұраң бел Қуалай соғар қоңыр жел
Айналайын қарағым келдің қайдан Алма мойын ала үйрек ұшар сайдан
Угай-ай Ән салшы-ай Бір бала-ай Қос етек бұраң бел Қуалай соғар қоңыр жел
Үйге тапсырма :
Бағалау :Баға қою .
Қортындылау :
Название документа Ежелгі муз аспаптар.docx
Поделитесь материалом с коллегами:
Сыныбы: 2
Тоқсандық тақырыбы: Әлемді шарлаған музыкалық асапаптар.
Сабақтың тақырыбы: Ежелгі музыкалық аспаптар: дабыл, дауылпаз, асатаяқ, қоңырау, даңғыра.
Сабақтың мақсаты: Музыка аспаптары, соның ішінде ұлттық музыка аспаптары туралы мағлұмат беру.
Білімділік мәні :Сан ғасырлық тарихы бар музыкалық аспаптармен таныстыру.
Дамытушылығы:Оқушылардың жан – жақты білімдерін арттыру.
Тәрбиелік мәні :Музыкалық асапаптар арқылы көптеген ұлттардың өнерін танып, білу, аспаптардың туыстастығын көрсету.
Сабақтың түрі:дәстүрлі
Сабақтың типі:Жаңа сабақты меңгерту
Сабақтың әдісі:Жаңа сабақ түсіндіру , әңгімелеу, музыка тыңдау, шығармашылыққа баулу .
Пәнаралық байланысы:Музыка әдебиеті , тарих, әдебиет, технология.
Сабақ жоспары:
Ұйымдастыру кезеңі: Амандасу, сыныпты түгендеу.
Өткен сабақты сұрау:Халықтың мақтанышына айналған домбыра-комуз, шертер-балалайка
Жаңа сабақ: :Ежелгі музыкалық аспаптар: дабыл, дауылпаз, асатаяқ, қоңырау, даңғыра.
Музыка тыңдау.«Ата толғауы» күйі.
Қорытындылау.
Бағалау.
Үйге тапсырма.
Сабақтың барысы:
Музыкалық аспаптар үрмелі , ұрмалы, ішекті, ысқышпен ойналатын аспаптар болып бөлінеді.
Ал, асатаяқ, қоңырау сілкіп ойнайтын сілкімелі музыкалық аспаптар..
Ысқыспен ойналатын ұлттық аспап- қобыз.
Музыка сауаттылығы: Ұрмалы аспаптар ырғақ арқылы орындалады.
Ән орындайық!
Халық әні «Болайықшы осындай»әні
Жақсы бала еңбекшіл
Ер азамат болады,
Қиындықты жеңіп кіл
Құшағы гүлге толады.
Қайырмасы:
Еңбекшіл осындай,
Болайықшы досымай.
Таза бала мұнтаздай,
Сүйсінеді қараған
Ұқыпты деп бұл қандай
Жақсы көрер бар адам.
Қорытындылау :
* Ұрмалы аспаптар қалай ойналады?
* Үрмелі аспаптарды қалай ойналады?
* Ішекті аспаптарды ата.
Сілкімелі аспаптрға нелер жатады?
Үйге тапсырма:
*Ежелгі музыкалық аспаптар: дабыл, дауылпаз, асатаяқ, қоңыра,даңғыра.
Бағалау:
Название документа ЕҢҮЛКЕН МУЗЫКА АСПАБЫ-ОРГАН.doc
Поделитесь материалом с коллегами:
Сабақтың тақырыбы : Ең үлкен музыка аспабы-орган
Сабақтың мақсаты: Оқушыларды орган аспабымен
таныстыру, музыканың мән мағынасы
Дамытушылық : Оқушылардың музыкаға деген қызығу-
шылықтарын дамыту.
Тәрбиелік мәні : Оқушыларды аспапты
музыка арқылы тәрбиелеу.
Көрнекіліктер:Оқулық, үнтаспа,суреттер
Сабақтың түрі : Жаңа сабақ
Сабақтың барысы:
Орган (грек. огgаnоn – құрал, аспап) – үрмелі клавишті музыкалық аспап. Органның алғашқы түрлері Грекия, Италия, Египет, Византия елдерінде пайда болды. 7 ғасырдан бастап Еуропада, көбіне шіркеулерде хорды сүйемелдеу үшін пайдаланған. Органның дыбыс тембрі ерекше және түрлі регистрде шығады. Ол күрделі механизмдерден тұрады. Оның металдан жасалған ұзындығы әр түрлі түтіктері болады. Әр түтік белгілі тембрде бір дыбыс шығарады. Әрбір регистр үрлеп ойнайтын бір музыкалық аспабының дыбысын береді. Сөйтіп, түтіктен шыққан бір дыбыс пен бір уақытта шыққан бірнеше регистрлер бүкіл оркестрдің дыбысын құрайды.Органның 1 – 7 мануал (әрқайсысында 72 клавиштан), аяқпен басатын педалі болады. Органға арналған ноталар скрипка мен фортепьяноғажазылатын сияқты үш түрлі нота сызықтарына жазылады. Органға арнапИ.С. Бах, В.А. Моцарт, Л.Бетховен, Й.Гайдн, И.Брамс, Д.Шостакович, т.б. композиторлар шығарма жазған. Орган Алматыда Құрманғазы атындағы қазақ консерваториясының үлкен залында (1967) орнатылып, орган класы ашылған. [1]Алматыдағы Қазақ филармониясында, Астанадағы Қазақ ұлттық музыка академиясында (2005) орган орнатылды
Қорытындылау: Аспапты музыкадағы ерекшеліктерді
атап көрсету.
Бағалау :Үй тапсырмасы мен жаңа сабақты
оқудағы белсендіктерін атап өту.
Үйге тапсырма :Жаңа тақырыпты оқу, рефераттар жазу
Название документа КАМЕРАЛЫҚ МУЗЫКА.doc
Поделитесь материалом с коллегами:
Сабақтың тақырыбы:Камералық музыка
Сабақтың мақсаты:а)Камералық музыка түсінігімен танысу
ә) Оқушы бойына музыкалық тәрбиемен қатар елін, жерін, ата-анасы, достарын сүюге тәрбиелеу.
б) Оқушылардың іскерлігін, ойлау қабілетін, есте сақтау қабілетін дамыту.
Ерте замандарда Еуропада филармониялар мен концерт залдары болған жоқ. Сондықтан музыканттарды бай әрі ауқатты адамдар үйлеріне арнайы шақырып тыңдаған.Концертке бір немесе бірнеше орындаушы қатысқан.Ол ансамбльдерді дует,трио,квартет және квинтет деп атаған. Әсіресе скрипка,альт,виолоншель орындаушыларының концертін тыңдауды дәстүрге айналдырған .Концертті үй иесінің туыстары,достары және арнайы шақырылған қонақтар тамашалаған. Мұндай концертті камералық концерт деп атаған. Бұл атау Италияның «camera»,яғни бөлме деген сөзінен шыққан.Осылайша үйде пайда болған камералық музыка үлкен сахнаның төрінен орын алды.
Музыка тыңдайық! Ішекті аспаптар орындауындағы В.А.Моцарттың «Кішкентай кешкі серенадасы»
Бағалау:
Қорытындылау:
Үйге тапсырма:
Название документа КВАРТЕТ ӨНЕР КӨРСЕТЕДІ.docx
Поделитесь материалом с коллегами:
Сабақтың тақырыбы: Квартет өнер көрсетеді.
Сабақтың мақсаты : Оқушыларды квартет өнерімен таныстыру,
ұжымдық өнердің ерекшелігін түсіну.
Дамытушылық: Оқушылардың өз ойларын жеткізе
білу қабілеттерін дамыту .
Тәрбиелік мәні : Оқушыларды бірін бірі тыңдай білуге ,
ұйымшылдыққа тәрбиелеу .
Сабақтың түрі: Жаңа сабақ
Көрнекілігі :Оқулық ,суреттер , үнтаспа .
Сабақтың барысы. Ұйымдастырушылық кезең .
Квартет (итал.guartetto – төртінші) – 1) 4 орындаушыдан (музыкалық аспапта орындаушылар немесе әншілер тобы) құрылған ансамбль.Квартет бір тектес не әр түрлі аспаптарда орындаушылардан құралады. Біртектес аспаптарда ойнаушылардан тұратын квартеттер: шекті аспаптар квартеті (2 скрипка,альт,виолончель), үрлемелі аспаптар квартеті (флейта, гобой, кларнет, фагот), бұлардан басқа 4 валторнадан не 4 фаготтан тұратын квартеттер де кездеседі; әр түрлі аспаптарда ойнаушылар квартеттеріфортепианолық квартет (фортепиано, скрипка, альт, виолончель);үрлемелі және ішекті аспаптар квартеті (флейта немесе гобой, скрипка, альт, виолончель). Вокальдық музыкада әйелдер немесе ерлер тобынан құралған квартеттер, сондай-ақ, аралас (сопрано, альт, тенор және бас) квартеттер де болады. Аспаптық квартеттерден кең тарағаны – ішекті аспаптар квартетті. 1973 жылы ішекті аспаптар квартеті Қазақ филармониясында, ал 1980 жылы Алматы консерваториясында (қазіргіҚазақ ұлттық консерваториясы) құрылды; 2) 4 аспап немесе 4 әншілер дауысына арнайы жазылған музыкалық шығарма. Аспаптық квартет – ансамбльді камералық музыканың көп таралған түрі, негізінен, циклді сонаталық форма түрінде жазылады. Қазақ музыкасында алғаш квартет жазған Б.Г. Ерзакович (“Қазақ квартеті”, 1936). Композиторлар С.И. Шабельский, И.В. Коцык, Е.Г. Брусиловский ішекті аспаптар квартетіне арнап қазақтың халық әндері мен күйлерін өңдеді. 20 ғ-дың 40 – 50-жылдары бұл жанрда композиторлар Л.В. Афанасьев, Б.Байқадамов, Қ.Қожамияров, Қ.Мусин, М.Қойшыбаев, Ғ.А. Жұбанова, 70 – 80-жылдарыБ.Я. Баяхунов, В.А. Новиков, А.П. Исакова, И.Г. Ғазизов, Ж.Дәстенов, Т.Мұхамеджанов, т.б. елеулі еңбек етті.
Үйге тапсырма:
Бағалау:Баға қою .
Қортындылау :
Название документа КОНЦЕРТ ЗАЛЫМЕН ТАНЫСАЙЫҚ.doc
Поделитесь материалом с коллегами:
Тақырыбы: Концерт залымен танысайық
Мақсаты: «Сыйластық», «құрмет» ,(тәртіп,ереже сөздері мәнін) адамгершілік құндылықтары туралы түсініктерін кеңейту. Міндеттері: - театрдың өзіне тән ережесімен танысу; - сыйластықты қарым-қатынас жасау іскерліктерін дамыту; - үлкендерді сыйлауға; кішілерге қамқор болуға тәрбиелеу. Көрнекі құралдар: дәптер, оқулық, суреттер . Жаңа сабақ:
«Қазақстан» орталық концерт залы – итальяндық сәулетші Манфреди Николеттидің жүзеге асқан идеясы Залдың акустикалық мүмкіндіктерін де ерекше атап көрсету қажет: қабырға геометриясының және оны қаптап жатқан материал өзгерісінің, оркестрдің жоғары жағында орналасқан қозғалмалы рефлекторлардың арқасында акустикалық және стенографиялық талаптары мүлдем басқа болып келетін спектакльдерді, симфониялық және камералық музыка концерттерін, опера қойылымдарын, балет, кинокөрсетілімдерді, сонымен қатар саяси шаралар – съездер, конгрестер өткізуге мүмкіндік бар. Құрылым екі үлкен жеке қабықшадан тұрады: концерт залы және оны сыртынан жауып тұрған Пьяцца-Фойе және оны қоршай орналасқан қоғамдық құрылымдардан және Аудиториум қызметін атқаратын 3500 орынға арналған залдан тұрады. Пьяцца-Фойеде сонымен қатар 300 және 200 орындарға арналған залдар, мейрамхана, билет кассалары, гардероб және бутиктер бар.
Ғимараттың музыкалық қабықшасы да ерекше. Ол екі мәселені шешеді, біріншіден, ғимаратты суық табиғи-климаттық жағдайлардан қорғайды, екіншіден қоршаған ортаның шуынан қорғайды (ұшақтар, көлік), нәтижесінде акустиканың талап етілетін сапасын қамтамасыз етеді. Оркестрге арналған сахнаның бір бөлігі, «оркестр шұңқырын» жасау мақсатында немесе балет, спектакль, қазіргі заманғы театрлық қойылымдар қою үшін төмен түсіріледі. Хорға арналған трибуна, сахнаны кеңейту үшін немесе өте маңызды қонақтарды орналастыру үшін потенциалды түрде төмен түсіріле алады. Сонымен қатар кинокөрсетілімдер үшін үлкен көмкеретін перде түсіріледі. Спектакльдердің түрлі талаптарына байланысты акустикалық пайдаланушылық сипаттамаларын келтіру үшін әр түрлі механизмдердің арқасында бүйір қабырғаларындағы акустикалық жұтылуды ұлғайтуға болады. Сонымен қатар акустиканы жақсартуда маңызды рөл атқаратын ілмелі төбе сахнаның жоғарғы бөлігінде кратер формасын алады.
Бұл ғимараттың фойесі де құрылымы бойынша ерекше. Ол бет перделермен қапталып, мөлдірлік пен аспан әсерін қалыптастырады. Үстінде ерекше әсерді қалыптастыруға арналған арнайы жарық құралдары орналасқан. Республиканың ең үлкен залының сахнасында Қазақстан өнер шеберлерімен қатар әлемдік музыка жұлдыздары өнер көрсетуде. Сонымен қатар жаңа мәдени орталықта конференциялар, семинарлар, көрмелер өткізіліп тұрады.
Білімділік мәні : Оқушылардың жан – жақты білімдерін арттыру.
Дамытушылығы: Жас өспірімдердің музыкаға деген ықыласын дамыту,есте сақтау, ырғақты айыру,тыңдай білу, айыра білу, есту қабылеттерін қалыптастыру, дамыту.
Тәрбиелік мәні : Күйші композиторларының музыкалық шығармалары арқылы халық музыканың тәрбиелік мәнін тыңдату , сезіну , арқылы бойына сіңіру.
Сабақтың түрі: дәстүрлі
Сабақтың типі:Жаңа сабақты меңгерту
Сабақтың әдісі: Жаңа сабақ түсіндіру , әңгімелеу, музыка тыңдау, шығармашылыққа баулу .
Пәнаралық байланысы: Музыка әдебиеті , тарих, әдебиет.
Сабақ жоспары:
Ұйымдастыру кезеңі: Амандасу, сыныпты түгендеу.
Өткен сабақты сұрау: Арнау күй.
Жаңа сабақ: Күй анасы-Дина.
Музыка тыңдау.
Ән айту. «Домбырасыз сән қайда?»әні.
Қорытындылау.
Бағалау.
Үйге тапсырма.
Сабақтың барысы:
Күй анасы –Дина.
Күй атасы-Құрманғазы болса, күй анасы-Дина. Дина Нүрпейісова –Атырау жерінде дүниеге келген. Динаның ұстазы Құрманғазы болған. Динаның ерекше күйі «Бұлбұл»күйі.
Ән айту.«Домбырасыз сән қайда?»әні.
Елдің жырын жырлаған
Қайғысын да толғаған.
Домбырасыз ешқашан,
Жүрекке ем қомбаған.
Қ-сы:
Домбырасыз ән қайда?
Домбырасыз сән қайда?
Ән мен күй бар өмірде
От та лаулап жанбай ма?
Құрманғазы ,Тәттімбет
Домбырамен сайраған.
Жүрекке от жақсын деп,
Елге күйін арнаған.
Абай , Жамбыл, сал Біржан,
Таңғалдырып ән салған.
Жүрегіңді жандырған
Естіген жан тамсанған.
Домбырамен сөйлеген,
Махаббаты халқымның
Жігер беріп күй деген,
Шақырады алтын күн.
Қорытындылау :
* Қазақтың күйші композиторларын ата.
* Күй атасы кім ?
* Динаның ұстазы кім?
Үйге тапсырма:
* Күй анасы-Дина.«Домбырасыз сән қайда?»әні.
Бағалау:
Название документа Күй атасы-Құрманғазы.docx
Поделитесь материалом с коллегами:
Сыныбы: 2
Тоқсандық тақырыбы: Күйші композиторлар
Сабақтың тақырыбы: Күй атасы - Құрманғазы
Сабақтың мақсаты:
.
Білімділік мәні :Күйшінің өмірімен, шығармаларымен таныстыру
Дамытушылығы:Музыканы тыңдай білуге, өнерлі болуға, жан- жақты болуға үйрету.
.
Тәрбиелік мәні :Рухани-танымдық тәрбие беру,үлттық өнерді құрметтеу.
Құрманғазы (1823-1896) бұрынғы Бөкей Ордасы, қазіргі Батыс Қазақстан облысында дүниеге келген.Оның 80-ге жуық күйлері бар.Ол әділетсіздік үшін күрескен. Күйлері: «Балбырауын». «Сарыарқа», «Адай», «Қайран шешен»т.б.