Халық күйлерін күйсандықта ойнау.

Сабақтың тақырыбы:   Халық күйлерін  күйсандықта ойнау.  

                                          Халық күйі    «Дина»

Сабақтың  мақсаты:

Білімділік: Оқушыларға қазақ халқының аспаптық музыкасын, Динаның шығармашылығын таныстырып, музыкалық білімдерін көтеру.

Дамытушылық: Музыканы тыңдай білу. Динаның күйлерін  тыңдату арқылы олардың сұлулыққа құштарлығын дамыту.

Тәрбиелік: Оқушыларға рухани танымдық тәрбие беру.

Оқушының күйге деген қызығушылығын, сүйіспеншілігін арттыру.

Сабақтың түрі: Кіріктірілген сабақ  (Музыка, тарих, әдебиет)

Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап,  әңгімелесу  көрсету, түсіндіру.

Сабақтың көрнекілігі:    Динаның   суреті  (слайд  түрінде) бейнеролик.

Сабақтың барысы:

I. Ұйымдастыру кезеңі:

Cәлемдесу, оқушының көңіл күйін білу, оқу құралдарын дайындау, оқушыны күйсандыққа  отырғызу.

-Құрметті ұстаздар  біздің сыныбымызға қош келдіңіздер !  Бүгінгі ашық сабақты фортепиано мамандығы бойынша 2 сынып оқушысы Бердіхан Саятпен жүргіземін.

II.Үй тапсырмасымен жұмыс:

1.Гамма   до  мажор (екі қолмен), аккордтар, арпеджио(әр қолмен жеке-жеке);

2.Е.Гнесина « 45 Этюд»;

3.Үй тапсырмасын сұрау барысында қойылатын сұрақтар:

1. Этюдтің өлшемі қандай?

2. Этюдтің кілттік белгісі

3. Қандай тональдікте жазылған?

4. Қандай динамикалық белгілер қолданылады?

5. Этюдті ойнату

III.Сергіту сәті:  Домбыра туралы аңыз.

Ерте ерте заманда      « Ер етігімен су кешкен» келте заманда, елім деп егіліп,тоғыз тарау елдің тарихын жазылуын сақтаған қарт жыршы болыпты. Кәрілік жеңіп дәм тұзы таусылар  сәт    таянғанын сезініп бүкіл ел жұртын үрім бұрағын жинап                                     « Уа жараңдар, қазір менің көкірегімде тоғыз тараудың шежіресі қаттаулы. Ел есінде қалар шаруаны бірге жасасып, бірге қартайған осы бір ескі домбырамның көмегімен үлкен кішіге, паш етіп келдім. Көз жұмар шақта білгенімді кімге қалдырам деп, жүз ойланып, мың толғанып,шешімін таптым. Ендігісін өздерің білесіңдер деген екен» Кәрі- жасы, жарлы жақыбайы түгелдей жиналып жұрт өзара кеңесіп, тоғыз тарауды қарт жыраудың шанағына құю керек деп шешкен екен.Сонда осынша байлық қуыс мойнынан шығып кетпесін, һәм тоғыз тараудың белгісі болсын деп,бүкіл ел болып домбыраға тосқауыл перне,ол қарт жыраудың құрметіне аспаптың бетіне екінші ішек қосқан екен.Одан барып оның шанағы кеңейіп, мойны ұзарып,шежірелі сыр шертетін халық мұрасы – алтын домбыра болып сол заманнан қалған екен».

IV.Жаңа сабақ

Тақырыбы:   Халық күйі «Дина»

Дина  Кенжеқызы Нұрпейісова 1861жылы  Батыс Қазақстан облысы Жаңақала ауданында дүниеге келген.  Қазақ халқының күйші композиторы, қазақ мәдениетінің  көрнекті қайраткері. Әкесі  белгілі  домбырашы болған.  Дина 8 жасында ұлы күйші Құрманғазымен кездеседі. Дина ұстазының күйлерін үйреніп  қоймай оның күйшілік, орындаушылық өнердегі ерекшеліктерін, дәстүрін жалғастырды. Құрманғазының мектебінен өту Динаның домбырашылық өнерін шыңдай түсіп,  ол өз жанынан күй шығара бастайды.

Динаның тұңғыш күйі «Бұлбұл», «Байжұма», «Көгентүп» атты күйлерінде халықтың күйшілік дәстүрі анық сезіледі. 1916 жылдағы қазақ даласындағы  ұлт-азаттық күресі Динаның шығармашылығына елеулі әсер етті. Осы оқиғаға шығарған  «1916 жыл» күйінде Құрманғазының Исатай мен Махамбетке арналған « Кішкентай» күйінің әсері байқалды.

Дина күйлері өзінің ұлттық музыкалық бояуымен ерекшеленеді. Бұлардың қатарына атақты  «Әсем қоңыр», «Тойбастар», «Ана   аманаты», « 8 Март» жатады.

1955жылы  Дина бұл өмірден өтеді. Коммунистік партия мен Кеңес үкіметі Дина еңбегінің көп салалы шығармашылығын жоғары бағалайды. Ол екі мәрте «Еңбек Қызыл Ту»орденімен наградталған, «Қазақ СССР-нің халық әртісі» деген құрметті атаққа ие болған талант иесі.

Динаның « Бұлбұл» атты күйін тыңдату.

Динаның талантына арналған «Дина»атты  халық күйін талдау, ойнап көрсету, оқушыға ойнату.

V. Cабақты бекіту:

1. Бүгінгі сабақта қандай композиторды танып білдік?

2.Бұл күйді халық кімге арнаған?

3.Бұл шығармада қандай қиындықтар кездесті?

4.Саған шығарма ұнады ма?

VI. Үйге тапсырма:  Гамма до мажор, аккорд арпеджио.Этюд-нюанспен ойнау.   Дина Нұрпейісованың өмірбаянынан  реферат жазып келу, шығарманың 8 тактісін  талдап, екі қолмен жеке-жеке қарап келу, динамикалық белгілерді қолдану.

VII.Оқушының дайындығын  бағалау     ( Өзін-өзі бағалауға мүмкіндік беру )

          Сабақ осымен аяқталды, назарларыңызға рахмет.