?аза? музыка ?неріні? шебері-
Н?р?иса Атабай?лы Тілендиев
6-сынып
Саба?ты? ма?саты:
Білімділіг:?аза? музыкасыны? к?рнекті ?кілі, композитор,дирижер-
Н?р?иса Атабай?лы Тілендиевті? ?мірі мен шы?армашылы?ы туралы о?ушылар?а м?лімет беру.
Дамытушылы?ы:О?ушыларды? танымды? іс-?рекеттерін дамыту,?нні? интонациясын д?рыс ести білу, музыкалы?,ойлау ?абілеттеріндамыту
Т?рбиелігі:?нді айту ар?ылы жас ?рпа?ты патриотты??а,е?бек?орлы??а, адамгершілікке,таби?атты ?ор?ау?а т?рбиелеу.
Типі:жа?а саба?
Т?рі:аралас саба?
?діс-т?сілдері:??гімелеу,т?сіндіру,репродуктивті, с?ра?-жауап,ойтол?ау.
О?ыту формасы :?жымды?,жеке даралап.
П?наралы? байланыс:тарих,?нер,?аза? ?дебиеті.
К?рнекіліктер:аудиотаспа,суреттер,слайд,фортепиано,6-сынып «Атам?ра» о?улы?ы
Саба?ты? барысы
I-?йымдастыру б?лімі
II-?й тапсырмасын с?рау
О?ушылар «Ата тол?ауы» к?йімен сынып?а кіреді.О?ушылардан к?й орындалып біткеннен кейін к?й жайлы с?рау.
-К?йді? авторы кім?
-К?й ?алай аталады?
-К?й кімге арналып жазыл?ан?
-К?йде ?андай аспаптарды? дауысын естіді?дер?
III-Жа?а саба?ты ме?герту.
«?аза? музыка ?неріні? шебері-Н?р?иса Атабай?лы Тілендиев»
(1925-1998)
?аза? музыка ?неріні? дарынды композиторы,домбырашы,дирижер-
Н?р?иса Атабай?лы Тілендиев 1925 жылы Алматы облысы,Іле ауданы,Шилікемер ауылында д?ниеге келген.Алматы ?лтты? консерваториясы мен М?скеудегі П.И.Чайковский атында?ы консерваториясын бітірген.?аза?ты? Абай атында?ы опера ж?не балет театрында(1553-1961),К?рман?азы атында?ы Мемлекеттік Академиялы? халы? аспаптар оркестрінде(1961-1964),Абай атында?ы опера ж?не балет театрында(1981-1998)ж?не ?зіні? ?йымдастыруымен ??рыл?ан «Отырар сазы» оркестрінде ?міріні? со?ына дейін(1981-1998) бас дирижер ?ызметін ат?арды.Н?р?иса Тілендиев ?аза? музыка ?неріні? дамуына зор ?лес ?ос?ан композитор. Ол т?рлі жанрда музыка жаз?ан шебер,дарынды композитор.Оны?«Досты?жолымен», «Мені??аза?станым»кантаталары,«Халы? ?уанышы», «Же?іс солдаты» «?айрат»атты увертюрасы,оркестрге арнал?ан шы?армалары,?.?ожамяровпен бірлесіп жаз?ан«Алтын таулар» операсы, «А??у», «А?сау», Жамбыл Жабаевті? 100 жылды?ына арнап жазыл?ан ?йгілі «Ата тол?ауы» к?йі, «Фараби сазы», «?л?исса», «Арман» сия?ты к?йлері, «Саржайлау», «Алатау», «А?жайы?», «?з елім» «??стар ?айтып барады» ?ндері ?аза?ты? бояу на?ышыны? ?аны?тылы?ымен,халы?ты? ж?регінен орын алды. «?ыз Жібек», «?илы кезе?», «Мені? атым ?ожа» фильмдеріне, «А?са? ??лан», «?арлы?ашты? ??йры?ы неге айыр»сия?ты к?птеген мультфильмдерге,спектакльдерге музыка жазды.?міріні? со?ына дейін еліне ?сем ?ндері мен к?йлерін хал?ына сыйлады.Оны? КСРО ны? халы? ?ртісі,?аза?станны? халы? ?ртісі,?аза?стан Республикасы Мемлекеттік сыйлы?ыны? иегері,1998 жылы Президентті? жарлы?ымен берілген «Халы? ?а?арманы» деген ата?тары бар.2000 жылы «Отырар сазы» оркестріне Н.Тілендиев есімі берілді.Мына суретте ?азіргі та?да ?кесіні? ізін басып, «Отырар сазы» оркестрін ?айта жа??ыртып,дирижерлы? етіп, бас?арып ж?рген ?ызы Дінзухра Тілендиеваны? оркестр м?шелерімен т?скен суреті бейнеленген.
Н.Тілендиев к?птеген ?нер ?айраткерлерімен ты?ыз творчестволы? байланыста бол?ан. Жыр алыбы Жамбыл Жабаев атамызды пір т?тып,?зіне ?стаз сана?ан.
Музыка ты?дату. «К?ш керуені».(Н.Тілендиев).
Музыканы ты?дай отырып о?ушылар жанр т?рлерін, оны? екпінін,халы?ты?,к?сіби т?рін ажыратып,м?н беріп отырады,
1.К?й ?здері?е ?нады ма?
2.К?йді? екпіні, орындалуы ?алай?
3.?андай аспаптарды? дыбысын естіді?дер?
4.К?йді ты?дай отырып к?з алдары?а не елестетті?дер?
Музыка сауаттылы?.
Реприза-?айталау белгісі.Б?л белгілер ?ойыл?ан шы?армада аралы? екі рет орындалады.
| |: : ||
Музыканы? бір б?лімін ты?датып,репризаны ажырату.
?н орындау?а дайынды?.
Дауысты жатты?тыру?а арнал?ан жатты?улар жасау.
1.Тыныс алу?а арнал?ан жатты?улар
2.Дикция?а арнал?ан жатты?улар(бра,бре,бри,бро,бру)
3.До мажор гаммасын айт?ызу(legato,ctaccatto)
?н ?йрену. «Саржайлау»
?нге ?ыс?аша сипаттама.М??а?али Ма?атаевті? с?зіне жазыл?ан композиторды? Саржайлау ?ні –еліне,жеріне,?сем таби?атына деген махабаттынан ту?ан ?н.
1.?нді о?ушылар?а ты?дату.
2.?лшемі,екпіні, характері,сазымен ж?мыс.
3.Дикциямен ж?мыс.
4.Динамикамен ж?мыс.
5.?нді толы?тай айт?ызу.
Ма?ал м?телдерді толы?тыру.
Ту?ан жердей жер болмас
Ту?ан.. ел болмас.
Кеме?гер елін ма?тайды
Дихан.. жерін ма?тайды.
Жер ??тты болса
Мал.. болады.
Ту?ан жер –т??ыры?,
Ту?ан ел -...
Таулы жер б?ла?сыз болмас,
Сулы жер... болмас.
Кісі елінде с?лтан бол?анша,
?з елі?де.. бол.
Ту?ан жерге туы?..
Жерге еткен жа?сылы?.. ?алмайды.
Жайлауы жа?сыны? ?р б?тасыны? т?бі бір кесек..
IV-Жа?а саба?ты бекіту.
1.Н.Тілендиев кім?
2.Н.Тілендиевті? шы?армаларын ата?
3 «?ыз-Жібек» кинофильімінде орындал?ан ?андай к?йлерді білесі?дер?
4. «Отырар сазы» оркестріне ?ай жылы Н.Тілендиев есімі берілді?
5. «Саржайлау» ?ніне ?з пікірлері?ді білдірі?дер.
С?зж?мба? шешу.
1.?нні? ?й?ас?а ??рал?ан с?зі(?ле?)
2.Н.Тілендиевті? к?йі(Арман)
3.Н.Тілендиевті? маманды?ы(дирижер)
4.Н.Тілендиевті? увертюрасы(?айрат)
?
н
е
р
V-Ба?алау
VI-?йге тапсырма
Н.Тілендиев жайлы реферат жазу. ?нді жаттау.
Алматы ?аласы
Т?рксіб ауданы