Саба?ты? ма?саты: а)О?ушыларды ?аза?станда?ы опера ?нерімен таныстыру
?) Операда?ы кездесетін термин с?здерді о?ытып ?йрете отырып, о?ушыларды? ой-?рісін дамыту.
б) опера жаз?ан композиторлар ?мірімен таныстыра отырып, о?ушыларды адамгершілікке, инабаттылы??а т?рбиелеу.
Т?рі: ?здік білім алу саба?ы.
?дісі: С?ра?-жауап.
К?рнекілігі: Композиторлар
Операны? негізі ?де?-с?зден, сахналы? музыкадан, ?ойылымдардан айырмашылы?ы м?нда музыка ?осымша к?мекші ?ызмет емес, іс-?рекетті? негізгі ?оз?аушы к?ші р?лін ат?арады.
1.ХХ ғасырда қандай елдерде кәсіби музыка өнері қанат жайды?
2.Арам Ильич Хачатурян кім?
3.Уезев Гаджибеков қай ұлттың композиторы?
4.Мұхтар Ашрафи кім?
5. Космоста әнінің композиторын ата?
6. Ырғақтың күрделі түрлерін ата?
7. Пунктирлі ырғақ деген не?
8.Синкопа деп нені айтады?
ІІІ. Жаңа сабақ: Қазақстандағы опера өнері.
Операның негізі өдең-сөзден, сахналық музыкадан, қойылымдардан айырмашылығы мұнда музыка қосымша көмекші қызмет емес, іс-әрекеттің негізгі қозғаушы күші рөлін атқарады.
Увертюра- (француз ашылу деген сөз) операның алдында ойналатын олкестрлік шығарма.
Ария- операдағы оркестр сүйемелдеуімен жалғыз әнші орындайды. Онда көбінесе кейіпкер бецнесі сипатталады.
Дибретто-Опера, балет, симфония жанрларында қайталанып келіп отыратынбелгілі бір бейне, идея,құбылыстарға байланысты музыкалық шығарма.
Симфониялық антракт-операда әрбір бөлімнің басында орындалатын оркестрлік эпизот. Ол келесі бөлімнің мағнасын білдіреді.
ІҮ. Қазақстандағы кәсіби опера жанрының дамуы.
Қазақстандағы опера жанры отызыншы жылдары дүниеге келді.Оның көшбасшысы қазақтың музыкалары негізінде жазылған Е. Брусиловскийдің «Жалбыр», «Қыз-Жібек», «Ертарғын» опералары болды. Е.Брусиловскийдің халықтар достығына арналған «Дударай», М. Төлебаевпен білігіп «Амангелді» операларын жазды.
Евгений Григорьевич Брусиловский.
(1905-1985)
Е.Г. Брусиловский-халық музыкасы негізінде жазылған алғашқы операларының авторы. Көптеген жылдар бойы консерваторияда ұстаздық қызмет атұарды. Ұлттық композиторлық мектеп ашуға атсалысты.
3- сөзжұмбақ
Сөзжұмбақты дұрыс шешкенде опера сөзі шығады.
1.А. Жұбанов пен Л. Хамидидің бірігіп жазған операсы.
2. Е. Рахмадиевтің операсы.
3.Б. Жұманиязовтың операсы.
4.Е. Брусиловскийдің алғашқы операсы.
5.А. Жұбанов пен Л. Хамидидің та.ы бір операсы.
Сабақты қорыту:
1.Опера қандай музыкалық жанр?
2.Қазақтың алғашқы опералары туралы айтып бер?
4. Увертюра мен Арияның айырмашылығы қандай?
5.Лейтмотив деген не?
6.Либретто дегеніміз не?
Қыз-Жібек операсынан Жібектің ариясын тыңдау.
Сабақ бойы қатынасып отырған оқушылардың еңбегін бағалау.
Үйге тарсырма: 120-123 бетті оқып, мазмұндап келу.