Ажгалиева Саида Гайнуллиевна

Бөкей ордасы ауданының білім беру бөлімінің «Балалардың аудандық саз

мектебі» МКҚК

Ашық сабақ

Тақырыбы: «Айжан қыз»

Өткізген: Домбыра сыныбының мұғалімі Ажгалиева С.Г

Сабақтың тақырыбы: «Айжан қыз»

Оқушы: Жигерова Диляра 1 сынып оқушысы

Сабақтың мақсаты: Оқушының шығармашылық ой - өрісін және жеке қабілеттілігін дамыту,Құрманғазы Сағырбайұлының куйлерін түсіне отырып қабылдай алатын,музыка өнері арқылы әсемдікті,сұлүлықты сезіне білетін,ішкі рухани дүниесі бай,жеке тұлғаны тәрбиелеу.

Білімділігі: Аспапта еркін игеру,музыкалық сауатын ашу және аспапта ойнауын жетілдіру.

Дамытушылығы: Оқушының қызығушылығын арттыру,ой - өрісін жетілдіре түсу.

Тәрбиелілігі: Оқушылардың сана сезімін,ақыл – ойын кеңейту.Шығараманы сезініп ойнауға дағдыландыру.

Сабақ барысы:

1. Ұйымдастыру кезеңі:Оқушының сабаққа әзірлігін тексеру,назарын сабаққа аудару.

2. Үй тапсырмасын тексеру:оң,сол қолдын жаттығуларын тексеру,альтерация белгілерін жатқа тексеру.

Жаңа сабақ:Қурманғазы Сағырбайұлы (1823 – 1896).

Қазақтың аспаптық музыкасының классигі Құрманғазы Сағырбайұлы қазіргі Орал облысы, Жаңақала ауданындағы Жиделіде дүниеге келіп, Рессейдің Астарахань облысында қайтыс болған.

Құрманғазының әкесі Сағырбай бүкіл өмірін байдың жалшылығында өткізген. Анасы Алқаның ағалары төкпе ақын,куйші,палуан болған. Құрманғазы жасынан ән-куйге әуес болып өседі. Қолдан жасалған домбырасын үнемі тастамай алып журеді. Қойшылығымен тамағын асыраса,домбырасы оның рухани азығы болды. Далада жүріп табиғатпен тілдесті. Бұл Бөкей ордасына атағы жайылған Ұзақ атты куйшінің аылына келуі Құрманғазының өміріне өзгеріс әкелді. Ұзақтан тәлім алып,ұстазы санады,кейін онымен бірге ел аралап,домбырашылық өнер сайысына түсіп,жұртшылық назарына ілігеді.

18 жасынан бастап, әкесінің қарсы боғанына қарамастан, домбыра ойнау шеберлігін шыңдай отырып,профессионал куйші жолына туседі.

Құрманғазының букіл өмірі мен өнері әлеуметтік, әділетсіздік, қанаушылыққа, озбырлыққа қарсы куреспен отті. Ұлы куйшінің «Сарыарқа», «Алатау» туған елінің әсем табиғатын сүреттейді. «Кішкентай», «Адай», «Төремурат» куйлері өмір тартысын,халықтың куш жігерін бейнелейді. «Қызыл қайың», «Түрмеден қашқан» куйлері Құрманғазының басынан өткен жағдайларымен таныстырады. Сондықтан оның куйлері аса зор жылдамдықпен орындалады. Өйткені бұл куйлер қазақ жерінің тынысы,кең даланың самал желі, құстай ұшқан тұлпардың тұяғымен бейнеленген щаттық өмір,қуаныш естіледі.

Жаздың ыстығында суға түскен жас қыз Айжан жүзу білмей суға кетеді. Осы қайғыны көзімен көрген Құрманғазы «Айжан қыз» деп куй шығарып, сол су тұрған сайдын Айжан – қыз атымен аталуын халқынан өтіне сұраған екен.

Екпіні:Ұстамды,орташа

Өлшемі: 4/4

Бекітү:

• Құрманғазы Сағырбайұлы кім ?

• Қай жерде дүниеге келген ?

• Қандай куйлерін білесін ?

• Бүгінгі сабақта қандай куйін уйрендің ?

Қортындылау: Бүгінгі сабақта қорыта келе,қазақ халқының дарынды,атақты куйші Құрманғазы Сағырбайұлының өмірі және шығармашылағы мен таныс болдың.

Үйге тапсырма: Құрманғазының «Айжан қыз» куйін берілген жеріне дейін орындау.