«Е? ал?ыр» интеллектуалды сайысы
?ызылорда облысы
Арал ауданы
Сапа? елді мекені
№ 69 орта мектебі
«?нерім ?мірімні?- ?рнегі» атты к?ркем?нерпаздар ?йірмесіні? жетекшісі: Сарсембаев Ержан
Ма?саты:
К?ркем?нерпаздар ?йірмесіндегі ?йірме м?шелеріні? ал?ан білімдерін толы?тырып, таным белсенділігін арттыру. ?йірмеге деген ?ызы?ушылы?ын арттыра отырып, о?ушыларды? логикалы? ойлау ?абілеттерін арттыру. Еліні? тарихын, салт- д?ст?рін, ?дет- ??рпын ??рметтеуге т?рбиелеу. О?ушылар бойында патриотты? сезімдерін ояту.
К?рнекіліктері: Жазыл?ан с?здер, кесте, 1,2,3,4 сандары,к?рмелер мен плактткр ж?не о?улы?тар т.б ?олдан жасал?ан б?йымдар
Ойын барысы:
М??алім: С?леметсіздер ме? ??рметті ?стаздар мен ата- аналар ж?не о?ушылар! О?ушыларды? ой- ?рістерін ке?ейтіп, есте са?тау ?абілеттерін шы?дайтын, білімді жастарды аны?тайтын, білімге, ?нерге ?ызы?ушылы?тарын арттыратын «Е? ал?ыр» интеллектуалды сайысына ?ош келіпсіздер!
Алдымен, ойын шарттарымен таныстырмас б?рын ?йірме м?шелерін 3- топ?а б?ліп алайы?. (?діс- т?сіл б/ша б?ліп бол?ан со?, ?діл?азымен ал?асымен таныстыру)
Шын ж?йріктер сыналады жарыста,
Жарысты? ба орта жолда ?алыспа.
?діл?азы ба?алайды сіздерді,
Же?іс м?ре жа?ын ба ?лде алыспа.
?діл?азымен ал?асымен таныстыру
Сайысты? шарттары:
Сайыс 4- б?лімнен т?рады.
1.Б?лім «Кім к?п біледі» (?р топ?а 5- с?ра?тан беріледі, егер кез- келген топ бір с?ра??а д?рыс жауап берсе, 5-?пай беріледі).
2.Б?лім «?нер, білім, а?ыл, е?бек» с?здерінен ??рал?ан ма?ал- м?телді? жал?асын табу.
( ?р топ?а 5- с?ра?тан беріледі, д?рыс жауап берсе, 5-?пай беріледі)
3.Б?лім «?уенді сайыс» (б?нда о?ушылар?а тосынан музыкальный апаратурадан, домбыра, сырнай аспабынан ?уен жасырылады, ?р топ?а 5- ?уен жасырылады, д?рыс жауап берсе, 5-?пай беріледі)
4.Б?лім «Тап?ыр» ( б?нда ?р топ?а 5-с?ра? ?ойылады ж?не оны? т?рт жауабы айтылады, ?атысушы сол т?рт жауапты? ішінен д?рыс жауапты табу керек, д?рыс жауап берген 1- с?ра??а 5- ?пай беріледі)
Ескерту: кезектен тыс жауап берген топты? ?пайы шегеріледі ж?не сайыс?а йын?а 18- о?ушы ?атысады.
Ал енді сайысымызды бастаймыз. Сонымен о?ушылар іске с?т! Ж?лдыздары? жансын!
1.Б?лім «Кім к?п біледі» (3- топ?а 5- с?ра?тан 15-с?ра? беріледі, та?тада к?рсетілген сандардан ?ала?анын та?дайды, кез- келген топты? д?рыс айт?ан бір жауабына
5-?пай беріледі).
1. Музыкада фермата белгісі не ?шін ?ажет? (дыбысты созып айту ?шін)
2. Итальянша пианессимо белгісіні? ?аза?ша ма?ынасы ?алай аталады? (дыбысты ?те ж?й)
3. І- октаваны? фа нотасы ?ай сызы?та орналас?анын тап? (1-2сызы?ты? ортасында)
4. Т?рттік нотаны? та?басы мен саналуын айтып бер. (д?гелек ше?бер,іші боял?ан тая?шасы бар, 1 сан?а (1и) саналады).
5. ?лшемні? т?рлерін ата? (2/4, 3/4, 4/4, 3/8, 6/4, 8/8, 7/8, 9/8, 10/8, 12/8 т.б)
6. Оркестрді кім бас?арады? (дирижер)
7. Итальянша крещендо белгісі ?аза?ша ?андай ма?ынаны білдіреді? (бірте-бірте к?шейту)
8. ІІ- октавада 4-5 сызы?ты? ортасында ?андай нота бар. (ми)
9. «Тол?ау» жыры не деген ма?ынаны білдреді? (тол?ану)
10. Сегіздік нотаны? та?басы мен саналуын айтып бер. (д?гелек ше?бер, іші боял?ан тая?шасы, жалаушасы бар, 1 немесе и-ге саналады).
11. Альтерациялы? белгілерді ата? (бемоль, бекар, диез)
12. Итальянша фортессимо белгісіні? ?аза?ша ма?ынасы ?алай аталады? (дыбысты ?те ?атты, к?шті)
13. ІІ- октавада 4- сызы?ты? ортасында ?андай нота бар. (ре)
14. А?ын деген кім? (?з жанынан ?ле? шы?аратын ?нер иесі)
15. Терме ?аза?ты? ?ай с?зінен шы??ан? (тер, теру)
2.Б?лім «?нер, білім, а?ыл, е?бек» с?здерінен ??рал?ан ма?ал- м?телді? жал?асын табу.
( ?р топ?а 5- ма?ал- м?тел жасырылады, д?рыс жауап берсе, 5-?пай беріледі)
І- топ;
1. ?нерліні? ?олы алтын.... (?ле?шіні? с?зі алтын)
2. ?нер алды бірлік.....(ырыс алды тірлік)
3. Білек с?ріндіре алма?анды...(білім с?ріндіреді)
4. А?ыл к?пке жеткізер....(?нер к?кке жеткізер)
5. Е?бекке ?йренем десе?, ерінбе..(?нерге ?йренем десе? жерінбе)
ІІ-топ;
1. ?нерлі жігіт ?рде озар.(?нерсіз жігіт жер со?ар)
2. ?нерліні? ?зегі...(талмас)
3. Білім ?ымбат....(білу ?иын)
4. А?ыл тозбайтын тон.. (білім таусылмайтын кен)
5. Ер е?бегімен озады...(еріншек езілумен тозады)
ІІІ-топ;
1. ?нер жастан шы?ар..(асыл тастан шы?ар)
2. ?нерлі ?лмес....(?нерсіз к?н к?рмес)
3. О?у- білім азы?ы...(білім ырыс ?азы?ы)
4. А?ыл дария....(ой те?із)
5. Е?бексіз ??р?ан д?улет.(емсіз жабыс?ан дертпен те?)
3.Б?лім «?уенді сайыс» (б?нда о?ушылар?а тосынан музыкальный апаратурадан, домбыра, сырнай аспабынан ?уен жасырылады, ?р топ?а 5- ?уен жасырылады, д?рыс жауап берсе, 5-?пай беріледі)
І- топ;
1. ?ш ?о?ыр (ай ?ш?о?ырым)
2. «?стазым» Т?л?а?ды (?ажайып д?ниені? сырын жайып)
3. «Са?ындым Алматымды»
4. «Анашым» (б?йгеге ?зі? ?ос?ан)
5 Муз.апаратурадан
ІІ- топ;
1. «К?ре? к?з»
2. «Ана?а с?лем»
3. «Саржайлау» (ту?ан жерге д?ри?а)
4. «?стазым» (?алымда шахтерде бас иетін)
5. Муз.апаратурадан
ІІІ- топ;
1. «Алатау» ?ні
2. «?амажай» (?амажайдан айрылып)
3. «Армандастар»
4. «?ке туралы жыр»
5. Муз.апаратурадан
4.Б?лім «Тап?ыр» ( б?нда ?р топ?а 5-с?ра? ?ойылады ж?не оны? т?рт жауабы айтылады, ?атысушы сол т?рт жауапты? ішінен д?рыс жауапты табу керек, д?рыс жауап берген 1- с?ра??а 5- ?пай беріледі)
І- топ;
1.«?анеки, тілім, с?йлеші» термесіні? авторы кім?
а. Базар жырау
?. Т?рма?анбет жырау
б. Н?рту?ан а?ын
в. Нартай а?ын
2. К?й дегеніміз не?
а. к?йшіні? домбырада шебер ойнауы
? жетіген аспабында орындалатын шы?арма
б орындаушылы? м?мкіндікті дамыту?а арнал?ан шы?арма
в домбыра ж?не т.б. ?аза?ты? халы? аспаптарында орындалатын музыкалы? шы?арма
3. К?п ішекті музыкалы? аспапты тап?
а ?ыл?обыз
? шертер
б жетіген
в прима ?обыз
4.Домбыраны? дыбыс шы?аратын ойы?ы ?ай жерде орналас?ан?
а шана?ында
? домбыраны? бетінде
б са?асында
в т?ймесіні? жанында
5. ІІ- октаваны? соль нотасы ?ай сызы?та орналас?ан?
а 5 сызы?ты? ?стінде
? 4- сызы?та
б 5 сызы?ты? ?стіндегі ?осымшада
в 3-4 сызы?та
ІІ- топ;
1.«Жыр алыбы- Жамбыл» ?ай а?ынны? ш?кірті болып, бата ал?ан?
а. Т?ктібай
?. С?йінбай
б. Сарыбай
в. ?айназар
2. «Реприза» белгісіні? ?аза?ша ма?ынасын тап?
а. ая?тау
? бастау
б то?тау
в ?айталау
3. Симфониялы? оркестрді? ??рамына кіретін ішекті аспапты тап?
а шертер
? прима
б балалайка
в виолончель
4.Домбыраны? асты??ы ішегінде 1- октавада?ы ре нотасы нешінші пернеде орналас?ан?
а 8
? 7
б 9
в 6
5. І- октаваны? соль нотасы ?ай сызы?та орналас?ан?
а 5 сызы?ты? ?стінде
? 2- сызы?ты? ортасында
б 3 сызы? пен екіні? ортасында
в 1-2 сызы?ты? ортасында
ІІІ- топ;
1.«Хор» дегеніміз не?
а. жеке ?ншіні? орындауында?ы ?н
?. классикалы? жанр
б. лирикалы? жанр
в. к?п адамдарды? бірігіп ?н айтуы
2. «К?й анасы- Д. Н?рпейісова?а» 10-жыл ?стазды? еткен к?йші кім?
а. Т?ттімбет
? Д?улеткерей
б ??рман?азы
в ?азан?ап
3. ІІ- октаваны? ля нотасы ?ай сызы?та орналас?ан?
а 3-4 ортасында
? 5-ортасында
б 5 сызы?ты? ?стіндегі ?осымша сызы?та орналас?ан
в 5-4 ортасында
4.Домбыраны? ?сті?гі ішегіндегі до нотасы нешінші пернеде орналас?ан?
а 12
? 10
б 14
в 13
5. Ерлерді? жуан даусы ?алай аталады?
а альт
? бас
б тенор
в сопрано
?діл?азы ал?асы ?пай сандарын есептеймін дегенше.
Ортада 9- сынып о?ушысы ауданды? к?й жарысыны? же?імпазы Кенжебек Азаматты? орындауында ??рман?азыны? к?йі «Балбыраун» ?абыл алы?ыздар.
Сайыс же?імпаздары аны?талып, «Е? ал?ыр» ата?ын иеленеді. Топтар марапатталады ж?не сыйлы? табыс етіледі.
Тамашала?андары?ыз?а к?п рахмет. Сау болы?ыздар!