Шығыс және Батыс халықтарының классикалық музыкасы

14.01.2017 ж

Әлемде өнер мен мәдениетте қалыптасқан классикалық жанрлар өте көп. Оларды кейде “классикалық музыка” деп атайды. Классикалық деген атау ең үздік әрі көрнекті көркем туындыларға беріледі. Мысалы: Шығыс музыкасында үнді рагасы, Шығыс пен Орта Азия халықтарының макомы және қазақ пен түркі халықтарында кеңінен тараған күй жанры класикалық музыка болып қалыптасқан. Ал Батыс Еуропа музыкасында опера, симфония және балет классикалық өнер болып табылады. Шығыс пен Батыс классикалық музыкасы әртүрлі тарихи кезеңде пайда болған. Шығыстың классикалық музыкасы ғасырдың терең қойнауынан бастау алады. Әсіресе, әлем мәдениетінде рага, маком және күй өнерінің орны ерекше. Олар музыканың ең үздік жетістігі болып саналады. Ал осындай ең үздік шығармаларды кәсіби музыканттар ғана орындайды. Шығыс халықтары осындай кәсіби музыканттарға, яғни шебер орындаушыларға ұстаз деген атау беріп, ерекше қадірлеген. Осындай өнерлер атадан балаға, ұстаздан шәкіртке беріліп, қаймағы бұзылмай бүгінгі күнге дейін жалғасын тауып келеді.

Жалпы, Батыс Еуропа классикалық музыкасы Х V ІІ-ХІХ ғасырларда қалыптасқан екен. Классикалық опера, симфония және балет өнері ең көрнекті музыкалық туындылар болып саналады. Мұндай көркем туындыларды дүниеге келтірген композиторлар өз шығармаларында өмірдің шынайы бет-бейнесін суреттеуге талпынады. Классик композитордың шығармашылығы арқылы симфониялық оркестр дүниеге келді. Ал бүгінгі таңда классикалық шығармалар өз құндылығын жоймай, әлем мәдениетінде зор құрметке ие болуда.

Менің өлкем

Әнін жазған А.Маханбетова

Өлеңін жазған А.Асылбек

Менің өлкем қандай көркем тамаша,

Көз тоймайды келбетіне қараса.

Мөлдірейді дөңгеленген көлдері,

Аққулар мен қаздары бар тамаша.

Қайырмасы: Мақтан етем өлкемді,

Өлкем менің көркемді.

Көлдерінде тербелем,

Қайығымен желкенді.

Қандай ғажап тауларының қойнауы,

Бақтарында бұлбұлдардың сайрауы.

Қырларында алтын астық жайқалып,

Малға толған жасыл кілем жайлауы.

• Қандай туындыларды “классикалық” деп атаймыз?
• Шығыстың қандай классикалық музыкасың білесің?
• Батыс Еуропаның классикалық музыкасы дегенді қалай түсінесің?

Шығыс және Батыс халықтарының классикалық музыкаларын білу.

“ Менің өлкем” әнің жаттау.