Просмотр содержимого документа
««Елі с?йген, Елін с?йген Роза». »
Тақырыбы: «Елі сүйген, Елін сүйген Роза».
1-жүргізуші: «Елі сүйген, Елін сүйген Роза» атты қазақтың біртуар өнер иесі , күміс көмей әншісі Роза Бағлановаға арналған әдеби-сазды кешіне қош келдіңіздер. Қазақ ән өнерінің дамуына өлшеусіз үлес қосқан, Халық Қаһарманы, КСРО Халық әртісі 2011-ші жылдың ақпан айында дүние салды. Өмірінің соңына дейін сахнадан түспеген аяулы әншінің соңында әуелеген әнімен, сыңғырлаған үні қалды. Сахна саңлағының сандуғаш үнін тыңдауға асыққан ағайын әлі де көп.
Роза Тәжібайқызы Бағланова 1922 жылдың 1- қаңтарында Қызылорда облысының Қазалы қаласында туған. 1939-1341 ж. Қызылорда педагогика институтында оқыды. 1941-1949 ж. Ташкент филормониясындағы мемлекеттік әйелдер ән-би ансамблінде әнші-солистік қызмет атқарды. Сол ансамбльмен ССРО-Германия соғысы жылдары майданда өнер көрсетіп, 1945 ж. 9-мамырда Берлиндегі жеңіс концертіне қатысқан. 1947-1949ж. Қазақ опера және балет театрының, 1949 жылдын Қазақстың Жамбыл атындағы мемлекеттік филармониясының, 1960 жылдан Қазақконцерттің әнші-солисі болып, ұлттық ән өнерін дамытуға өлшеусіз үлес қосты, ерекше сазды мекте,птің қалыптасуына ықпал жасады.Роза Бағланова эстрада артистерінің Бүкілодақтық ІІ конкурсының дипломаты (1946ж.), Жастар мен студентердің Будапештте өткен ІІ Халықаралық фестивалінің лауреаты (1949ж.). Р.Бағланова Кеңес сазгерінің, Кеңес Одағы халықтарының, сондай-ақ шетел халықтарыныңәндерін орындайды. «Ленин» орденімен, медальдармен марапатталған. Одан бергі жарты ғасырдан астам уақытбойы Р.Бағланова қазақ халқының дәсатүрлі мәдениетінің, кәсіби өнерінің өркендеп әлемдік арнаға шығуына үлкен үлес қосты. Р.Бағлановаға арнап сазгерлер Б.Байқадамов, Ә.Бейсеуов, Ш.Қалдаяқов, Б.Жамақаев, Н.Тілендиев ән жазған.
Роза Бағланова қазақ әндерімен қатар орыс, өзбек, тәжік, қырғыз, поляк, венгр, қытай, моңгол, үнді халықтарының әндерін жоғары деңгейде орындаған әнші болатын.
Роза Тәжібайқызының репертуары тек куанышты және патриоттық әндермен тұратын. Бірде-бір рет күрең дауыспен ән айтқанын естіген емеспіз.
Роза Бағланова дегенде « Ах, Самара городок» әнін сөз етпей тұра алмаймыз.Әншінің төлқұжатына айналған әндерінің арасында орны ерекше осы бір орыс халқының әні екі ұлттың арасында салынған көпірдей көрінеді.Енді, құрметті қауым, Роза апамыздың осы әнді ерекше дайуыс ырғағымен орындағанын бір естісек.
Слайд көрсетіледі. «Ах, Самара городок» әні шырқалады.
1-жүргізуші: «Ақмаңдайлым» әнімен барша қазақты өткен Роза Бағлановаға арнап бүгін Алматыда ескерткіш тақта ашылды.Мемориалды белгі 1996-2011 жылдары әнші тұрған «Самал» ықшам ауданындағы үйге орнатылды. Дәл осы үйде әнші өмірінің соңғы сәттерін өткізді. Тұтас бір дәуірдің рәмізіне айналған жезтаңдай әнші, елінің құрмет-қошеметіне бөленген орны бөлек әнші.
Әдетте өмірден озған белгілі тұлғаға 5 жылдан кейін ғана белгі орнатылады.Ал көптің сүйіспеншілігіне айналып, ықыласына бөленген халық әншісіне бұл мәртебе қысқа мерзімде көрсетілгеніне шын жүрегімізден ризашылығымызды білдіре отыпып «Ақ маңдайым» әнін қабыл алыңыздар.
Ән: «Ақ маңдайым»- орындайтын Қайырғалиева А.
1-жүргізуші: Композитор Төлеген Мұхамеджанов Роза апасын былайша еске алды: «Егер қазақтың бір қызы халқын сүйіп, өмірін қазақ халқына арнап өткен болса, ол Роза Бағланова, ал халық болып бір қызын еркелетіп, алақанына салған болса, ол да –Роза Бағланова. Біздің сүйікті Роза апамыз бүгін бізбен бірге, рухы арамызда деп білемін».
Роза Тәжібайқызы мен Төлеген Мұхамеджанов арасындағы шығармашылық байланыстың бір белгісі- «Іңкәрім -ай» әні. Жиырмасыншы ғасырда жарқ етіп көрінгенбелгілі композиторлар өмірге әкелген әндернің ең алғашқы орындаушысы болған Роза Тәжібайқызы Т.Мұхамеджановтың «Іңкәрім-ай» әнің де нақышына келтіре орындап еді.
Роза Тәжібайқызы « Енді ғана Егемен ел болып, еңсемізді көтергенде айтылатын әндеріміздің бәрі тек қуанышты болсын, соны менің келешек жас қанаттарым айтатын болсын» деп еді. Біздіңше, бұл бүгінгі жас әншілерге айтылған аманаты.
Олай болса Есболтат, Жанболат, Жасұлудың орындауында « Іңкәрім-ай»әнін қабыл алыңыздар.
1-жүргізуші: Роза Тәжібайқызы жайлы өнер әріптесі Бибігүл Төлегенованың айтқан лебізін ұсынамыз.
- Роза Тәжібайқызы « апа» деген сөзді аса ұнатпайтын. « Айналайын, мені жақсы көрсең, Роза Тәжібайқызы деп айта бер» дейтін. Біз ол кісіні қатты сыйлайтынбыз. Оның еркелігін халық та, біз де көтеретінбіз. 85 жасында жеке концертін тамашаладық. Бүкіл саналы ғұмырын қазақ мәдениеті мен өнеріне арнады. Қазақтың атын жер-жүзіне танытты. Қаралы хабарды естіп, туған елі ғана емес, ол кісі әнімен әлдилеген ТМД елдері қоса қайғырып жатыр деген ойдамын.Жанында жүріп байқағанымыз, баласын қатты жақсы көрді. Еркелетіп өсірді. Келінінде « Бозторғайым» деп аузынан тастамайтын. Баласы мен келіні өмірінің соңына дейін аналарының қасында болды. Қас-қабағына қарады. Немере сыйлады. Ешкімге ұқсамайтын, мінезі ерекше, жеке-дара адам болатын. Кейде қаталдау болса, кейде жібектей төгіліп ортамызда жайнап отыратын.
1-жүргізуші: Әншіге асқақ өнер берік болады,
Әншіге тек өнері серік болады.
Халқымның қаһарманы асқақ әнші
Роза апама ұқсағым келіп тұрады.
Барлық жас ұрпақ өкілдеріне қазақтың бұл-бұл әншісі, біртуар дарыны Роза апамыз мақтан болмақ.
Барлық аналарға, Роза апамызға арнап бәріміз бірге «Анашым» әнін орындайық.
Осымен «Елі сүйген, елін сүйген Роза» атты Роза Бағлановаға еске алу кешімізді аяқтауға рұқсат етіңіздер. Келесі кездескенше аман-сау болыңыздар!