Жомарттық-қайырымдылық тамшысы

Сабақ: Ы. Алтынсарин. «Атымтай жомарт». Жомарттық – қайырымдылық тамшысы.

Мектеп: № 47 ЖОББМ

Күні: 06.12.2018

Машықкердің аты-жөні: Иманғазиева Әсемгүл

Сынып: 5 «г»

Қатысқандар:

Қатыспағандар: 0

Осы сабақ арқылы жүзеге асатын оқу мақсаттары:

5.2.3.1 (А/И) – шығармадағы тілдік бейнелеу, суреттеу құралдарының (теңеу, эпитет, ауыспалы мағынадағы сөздер, қайталау, өлең құрылысы) мағынасын анықтау.

Сабақтың түрі:

Жаңа материалды меңгерту

Қажетті құрал-жабдықтар:

Интерактивті тақта, слайд, тақырыпқа қатысты суреттер

Оқыту әдістері:

Сөздік, көрнекілік, практикалық, «Ең көп сөз, ең аз сөз», «Композициялық талдау», «Үш жақты күнделік» әдістері.

Дереккөздері:

Ісмет Кеңесбаев «Фразеологиялық сөздік» Алматы «Арыс» баспасы – 2007 ж

Сейден Бизақов «Сининимдер сөздігі» Алматы «Арыс» баспасы – 2007 ж

Тапсырмалар:

Мұғалімнің іс-әрекеті:

Оқушының іс-әрекеті:

Сабақтың басы:

Үй тапсырмасын тексеру:

Психологиялық ахуал туғызу:

Сабақтың ортасы:

Мұғалім оқушылармен амандасып, түгендеп, сынып тазалығын қадағалайды.

«Ең көп сөз, ең аз сөз».

Эсселеріндегі сөздер санын санатып, ең көп сөзі бар оқушылар мен ең аз сөз жазған оқушылардың эсселерін оқыту.

Жазып келген мақал-мәтелдерін жатқа сұрау.

ҚБ: «Екі жұлдыз, бір тілек»

Жирену, кем-кетік, тұтыну сөздерінің мағынасын түсініп, олардың синонимдерін тауып, сөйлем құрайық.

Жирену – жиіркену, ұнатпау,

Кем-кетік - жоқ-жітік, жарлы-жақыбайлы, кедей

Тұтыну – пайдалану, қолдану

Дескриптор Білім алушы

-сөздердің синонимін табады;

-синонимге сай сөйлем құрайды.

ҚБ: Қол шапалақтау.

«Композициялық талдау» әдісі. Шығарманың композициясын төмендегі жүйеге сай сипаттаңыз.

Оқиғаның басталуы –

Оқиғаның дамуы –

Оқиғаның шиеленісуі –

Оқиғаның шарықтау шегі –

Оқиғаның аяқталуы –

Дескриптор Білім алушы

-шығарманың композициясын анықтайды;

-шығарманың сюжеттік дамуын сипаттайды.

ҚБ: От шашу

Оқушылар амандасып, кезекші өз міндетін атқарады, орындарына жайғасады.

Ең көп сөзі бар 2 оқушы мен ең аз сөз жазған 2 оқушы эсселерін оқиды.

Мақал-мәтелдерді жатқа айтады.

Тақтаға шыққан оқушыны бағалайды.

Берілген сөздерге синонимдер айтады. Сөйлемдер құрайды.

Жирену – жиіркену, ұнатпау,

Кем-кетік - жоқ-жітік, жарлы-жақыбайлы, кедей

Тұтыну – пайдалану, қолдану

1. Жақсыдан үйрен,

Жаманнан жирен.

1. Атымтай жомарт кем-кетік жандарға көмек беріп жүреді.

2. Тек өзің пайдаланбай басқа адамдарға көмек беру.

«Атымтай Жомарт» әңгімесіне төмендегі үлгіге сәйкес композициялық талдау жасайды.

Басталуы – Атымтай жомарттың күн сайын шөп тасып жұмыс жасауы.

Дамуы – жақын таныстарына кез болуы.

Шиеленісуі – жақын таныстарының сұрақ қоюы.

Шарықтау шегі – атымтай жомарттың төрт түрлі себепті санамалап айтуы.

Аяқталуы - жомарттың ұтымды жауабы.

Сөз маржан

Дәулет – дүние мүлік, байлық.

Көңілге жел кіру – ауысп. Бір нәрсеге елігу, желігу, еліру.

Кем-кетікке жәрдем беру – жарлы, кедей адамдарға көмек беру.

Әбірет алу – ғибрат, үлгі алу.

Ескі-құсқы – тозығы жеткен, ұзақ пайдаланған, көп ұсталған деген.

Жарлы – жоқ-жітік, кедей. Бұл жерде: сондай адмаға ұқсап деген мағынаны білдіреді.

Өне: өне бойы – 1) тұла бойы – бүкіл бойы-тәні, күллі-тұтас денесі.

2) түтасымен, үнемі, әрқашан, әрдайым.

Терезесі тең(сай) – дәрежесі, атағы, даңқы, беделі қатарлас.

Көз салды (тастады) – қарады: көзін тікті, көңілі бөлінді.

Көңілге жел кіру – бұл жерде: басқа адамдарды менсінбеу, яғни тәкаппар болу деген мағынада.

Желіккен көңіл

Желік – I 1) денеге шығатын бөрітпе

2) ауыс. Қызбалық, қызулық, желікпе. (Желігі басылмады – қызуы қайтпады)

II бот. Жапырақтары ірі әрі сопақша, шаршы гүлділер тұқымдасына жататын бақшалық өсімдік.

III Бір нәрсеге елігу, қызу, құмарлану.

Бейшара – байғұс, мүсәпір, сорлы.

Кем-кетік – 1) кемшілік, олқылық, жетімсіздігін түзеді.

2) ауыс. Ғаріп-ғасер, жарлы-жақыбай.

Пұл – 1) бұл жерде: ақша, қаржы-қаражат; 2) мата.

Кем-кетік – бұл жерде: жоқ-жітік, жарлы-жақыбайлы, кедей деген мағынада.

Бейнет – азап, мехнат, қиыншылық

Тұтыну – өзі пайдалану, өз пайдасына ғана жарату.

Дескриптор. Білім алушы

-берілген сөздердің мағынасымен танысады;

-сабақ барысында дұрыс пайдалануға тырысады

ҚБ: «Мұғалім мадақтауы»

Жарайсыңдар. Өте дұрыс. Талпын.

Сөз маржанда берілген сөздерді дәптерлеріне жазып алады, қайталап айтып шығады, мағынасын түсінеді.

«үш жақты күнделік» әдісі. Әңгімедегі тілдік бейнелеу, суреттеу құралдарының әрқайсысына дәлел табыңыз. Әңгімедегі қолдану мағынасына талдау жасаңыз.

Дескриптор Білім алушы:

-әңгімедегі тілдік бейнелеу, суреттеу құралдарын табады;

- мағыналарын анықтайды.

ҚБ: «Мөр»

Әңгімедегі тілдік бейнелеу, суреттеу құралдарының әрқайсысына дәлел табады. Әңгімедегі қолдану мағынасына талдау жасайды.

Сабақтың соңы:

Бағалау:

Үйге тапсырма:

Рефлексия:

«Пайыздық баға» әдісі.

««Мен білетін Атымтай жомарттар» эссе жазу.

Дескриптор Білім алушы

-бүгінгі заманның Атымтай жомартын мысалға алады;

-игі істері туралы мәліметтер жазады;

-өз ойын білдіреді.

«Рефлексия пирамидасы әдісі.

Әр оқушы өзін бағалайды. Не үшін сол пайызды қойғанын айтады.

Үй тапсырмасын жазып алады.

Пирамидаға пікірлерін жазып, жапсырады.