П?ні: Математика Сынып 5
Саба?ты? та?ырыбы: Жай сандар ж?не ??рама сандар
Саба?ты? ма?саты мен міндеттері:
Білімділік ма?саты: Жай сандар мен ??рама сандарды аны?тай білу ж?не оны есеп шы?аруда ?олдану?а ?йрету
- Т?рбиелік ма?саты: Адамгершілікке т?рбиелеу
- Дамыту ма?саты: Танымдымды? ?ызы?ушылы?ты дамыту
Саба?ты? т?рі: Аралас саба?
?діс-т?сілдері: С?ра?-жауап
Саба?ты? к?рнекілігі: ДК? №40, Жай сандарды? кестесін пайдалану
Саба?ты? барысы
?йымдастыру кезе?і О?ушыларды т?гендеу ж?не сыныпты? тазалы?ына м?нберу
?й тапсырмасын тексеру, ?айталау
С?ра?тар:
1) 9 санына еселік сандар 3 санына еселік бола ма?
2) 100 алманы 3 ж?шікке те? етіп салса?, неше алма арты? ?алады?
3) 10 асы?ты 3 бала?а те? б?ліп бере?, неше алма арты? ?алады?
№245 9 санына еселік санды жазу керек:
- 420<42*<426, 423
- 375<37*<381, 378
- 563<56*<569, 567
№248 Марат сатушы?а 600 тенге берді де, ба?алары бірдей 9 лотерея билетін те?ге есебімен сатып алды. Ол сатушыдан ?айтарым а?ша?а 55 те?ге ала ма, ?лде 60 те?ге ала ма немесе 40 те?ге ала ма ? Лотерея ба?асы неше те?ге?
9*60=540
Марат сатушыдан ?айтарым а?шасы 60 те?ге. Себебі ол ?р лотарея билеті 60 те?геден алды.
Жа?а саба?ты т?сіндіру кезе?і:
1) 1-ге ж?не ?зіне б?лінетін натуралсандарды жай сандар деп атаймыз
Мысалы: 13 ж?не 101 - жай сандар
13 саныны? б?лгіштері: 1 ж?не 13
101 саныны? б?лгіштері: 1 ж?не 101
Е? кіші жай сан – 2 саны.
2 саннан бас?а жай сандарды? барлы?ы та? сандар, сонда 2 саны ?ана ж?п сан
Жай сан шексіз к?п.
2) Б?лгіштеріні? саны екіден к?п натурал сандарды ??рама сандар деп атайды.
Натурал сан
Б?лгіштері
Б?лгіштер саны
35
41
26
11
1
18
1,5,7,35
1,41
1,2,13,26
1,11
1
1,2,3,6,9,18
4
2
4
2
1
6
Кестедегі 35,26,18 сандары ??рама сандар.
Мысалы, 8 саны ??рама сан, б?лгіштері 1,2,4,8
24 саны ??рама сан, б?лгіштері 1,2,3,4,6,8,12,24
3) Натурал сан 1-ді? бір ?ана б?лгіші бар, ол сол санны? ?зі – 1 саны.
1 саны жай сандар тобына да, ??рама сандар тобына да жатпайды.
Сыныпта шы?арылатын есептер:
І-де?гей №258,260,262,264, ІІ-де?гей №266,268,270, ІІІ-де?гей № 274,276
шы?армашылы? де?гей ?иынды?ы жо?ары есептер
О?ушылар?а берілетін таратпалар м??алімні? ?алауы бойынша жасалады.
І де?гей
№258
жай сандар:17,23,31,97
??рама сандар:28,36,70,96,120,185,207
№260
4=1+3 12=1+11
6=1+5 14=1+13
8=1+7 18=1+17
№262
Жай сандар ?атарында?ы екі тізбектес ж?не айырмасы 2-ге те? сандар егіз сандар деп аталады.
Мысалы, 3 пен 5, 5 пен 7, 11 мен 13 сандары егіз сандар.
Жай сандар кестесін пайдаланып, 1- ден 100-ге дейінгі егіз сандарды жазы?дар:
17 мен 19, 29 бен 31, 41 мен 43, 71 мен 73 сандары егіз сандар.
№264
Байыржан 5 д?птер мен 2 альбом ?шін 130 те?ге т?леді.
Меруерт сондай 3 д?птер мен 2 альбом ?шін 114 те?ге т?леді.
Д?птер мен альбом неше те?ге т?рады?
д?птер – х
альбом – у
5х+2у=130
3х+2у=114 Бір-бірінен шегереміз. Сонда 2х=16, х=8
2у=130-5*8
2у=130-40
2у=90
у=45
жауабы: д?ртер 8 те?ге, ал альбом 45 те?ге т?рады.
ІІ де?гей
№266 жай сандарды кему ретімен: 79,53,47,19
??рама сандарды ?су ретімен: 62,99,121,129
№268 Мына сандарды екі жай сандарды? к?бейтіндісі т?рінде жазу керек:
22=2*11, 35=5*7, 77=7*11, 65=5*13, 69=3*23, 119=7*17
№270 Д?ние ж?зіндегі екінші ?стаз, ?аза?ты? ежелгі ?алымы ?бу Насыр ?л-Фараби отырарда д?ниеге келіп, 870-950 жылдар аралы?ында ?мір с?рген. Неше жай сандар бар?
877,881,883,887,907,911,919,929,937,941,947 сонымен 11 жай сан бар екен.
ІІІ де?гей
№274
1) а=7 см
P=4*7=28, 28 саны ??рама сан
2) а=5 см
V=a3=53=125, 125 саны ??рама сан
№276 Амалды орындау:
- 5856:(61·16)-3060:(51·15)=(5856:61)·16-(3060:51)·15=96·16-60·15=1536-900=636
- 4374:(18·81)+3680:(23·32)=(4374:81)·18+(3680:32)·23=54·18+115·23=972+2645=3617
О?ушыларды ба?алау
І-де?гей «3»
ІІ-де?гей «4»
ІІІ-де?гей «5»
Саба?ты бекіту: Жай сандар мен ??рама сандарды о?ушылардан с?рап, ?айталатып бекіту.
?й тапсырмасы: №259,261,263,265,267,269