y = kx + l (м?нда?ы x - т?уелсіз айнымалы, k мен l – на?ты сандар) т?ріндегі формуламен берілетін фуннкцияны сызы?ты? функция деп атайды.
у = kx + l функциясыны? аны?талу айма?ы барлы? на?ты сандар жиыны.
Егер у = kx + l сызы?ты? функциясында?ы l = 0 болса, онда у = kx т?рінде жазылады. у = kx функциясы тура пропорционалды? деп аталады.
Егер у = kx + l формуласында?ы k = 0 болса, у = 0x+l, онда у = l; у = l функциясы т?ра?ты функция деп аталады. у = l т?ра?ты функциясы сызы?ты? функцияны? дербес жа?дайы.
Сызы?ты? функцияны? графигі
У =1,5x-2 сызы?ты? функциясыны? графигін сызайы?.
Ол ?шін x пен y-ті? с?йкес м?ндеріні? кестесін ??растыру керек.
Сызы?ты? функция
y = kx + l (м?нда?ы x - т?уелсіз айнымалы, k мен l – на?ты сандар) т?ріндегі формуламен берілетін фуннкцияны сызы?ты? функция деп атайды.
у = kx + l функциясыны? аны?талу айма?ы барлы? на?ты сандар жиыны.
Егер у = kx + l сызы?ты? функциясында?ы l = 0 болса, онда у = kx т?рінде жазылады. у = kx функциясы тура пропорционалды? деп аталады.
Егер у = kx + l формуласында?ы k = 0 болса, у = 0x+l, онда у = l; у = l функциясы т?ра?ты функция деп аталады. у = l т?ра?ты функциясы сызы?ты? функцияны? дербес жа?дайы.
Сызы?ты? функцияны? графигі
У =1,5x-2 сызы?ты? функциясыны? графигін сызайы?.
Ол ?шін x пен y-ті? с?йкес м?ндеріні? кестесін ??растыру керек.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«Сызы?ты? функция »
Сызықтық функция
y = kx + l (мұндағы x - тәуелсіз айнымалы, k мен l – нақты сандар) түріндегі формуламен берілетін фуннкцияны сызықтық функция деп атайды.
у = kx + l функциясының анықталу аймағы барлық нақты сандар жиыны.
Егер у = kx + l сызықтық функциясындағы l = 0 болса, онда у = kx түрінде жазылады. у = kx функциясы тура пропорционалдық деп аталады.
Егер у = kx + l формуласындағы k = 0 болса, у = 0x+l, онда у = l; у = l функциясы тұрақты функция деп аталады. у = l тұрақты функциясы сызықтық функцияның дербес жағдайы.
Сызықтық функцияның графигі
У =1,5x-2 сызықтық функциясының графигін сызайық.
Ол үшін x пен y-тің сәйкес мәндерінің кестесін құрастыру керек.
х
-3
-2
-1
0
1
2
3
у
-6,5
-5
-3,5
-2
-0,5
1
2,5
Координаталық жазықтықта координаталары кестеде көрсетілген нүктелерді белгілейік.
Белгіленген нүктелерді қоссақ, түзу сызылады. Осы түзу у = 1,5x - 2 сызықтық функциясының графигі болады. y = kx + l функциясының графигі түзу сызық.
Жазықтықтағы екі нүкте арқылы бір ғана түзу жүргізілетіндіктен, түзуді жүргізу үшін, оның екі нүктесінің координаталарын білу жеткілікті.
Y = kx + l сызықтық функциясының графигі болатын тузу ординаталар (Оу) осін (0;l) нүктесінде, ал абциссалар (Ох) осін (;0) нүктесінде қияды.
Сызықтық функцияның дербес жағдайлардағы графигі
l=0 және k 0 болғанда у=kx тура пропорционалдығының графигін қарастырайық.
у=kxфункциясыныңформуласынндағы х=0 болғанда у=0. Сондықтан оның графигі координаталар басы арқылы өтеді.
у=kx (мұндағы k 0) функциясының графигі координаталар басы арқылы өтетін түзу.
у=kx тура пропорционалдығының графигін салу үшін ізделінді нүктелердің бірі ретінде О(0;0) нүктесін алу керек.
Ізделінді екінші нүктенің координаталарын табу үшін x-тің нөлден өзгеше қандай да бір (мүмкін) мәнін қойып, оған сәйкес у-тін мәнін табу керек.
Мысалы, у=2х функциясы үшін, х=2 болғанда у=4. А(2;4) нүктесін алу керек. Табылған О(0;0) және А(2;4) нүктелері арқылы жүргізілген түзу у=2х функциясының графигі.
у=kx функциясы графигінің координаталық жазықтықтағы орналасуы к коэфицентіне тәуелді. у=kx функциясында, егер х=1 болса у=k.
у=kx функциясының графигі –О(0;0) және (1;к) нүктелері арқылы өтетін түзу.
Егер к 0 болса, у=kx функциясының графигі I және IIIкоординаталық ширектерде, ал k 0 болса, II және IV координаталық ширектерде орналасады.
у=kx функциясының графигі мен у=kx+l функциясының графигі k-ның бірдей мәнінде өзара параллель түзулер. х-тің кез келген мәні үшін у = kx+ l функциясының мәні у=kx функциясының мәнінен l-ге артық.
у = kx+l функциясындағы к=0 болса, функция у=l формуласы-мен жазылады. у=l формуласының графигі абциссалар осіне параллель, абциссасы 0; ординаталары l болатын түзу.
Алдамұратова Т.А. Математика. 6-сыныпқа арналған оқулық. –Алматы Атамұра, 2002.
елгіленген нүктелерді қоссақ, түзу сызылады. Осы түзу у = 1,5x - 2 сызықтық функциясының графигі болады. y = kx + l функциясының графигі түзу сызық.
;0) нүктесінде қияды.
