М??алімі: ?ыстаубаева Аймереке На?ашыбай?ызы
Сыныбы: 7б
П?ні: геометрия
Саба?ты? та?ырыбы: Сыбайлас ж?не вертикаль б?рыштар
Саба?ты? ма?саты:
а) сыбайлас ж?не вертикаль б?рыштарды? аны?тамасын білу, сыбайлас ж?не вертикаль б?рыштар туралы теоремаларды есептер шы?аруда ?олдана алу;
?) о?ушыларды? б?рыш туралы ??ымдарын ке?ейту, геометрия п?ніне деген ?ызы?ушылы?ын арттыру;
б) о?ушыларды е?бекке икемділігіні? дамуына ы?пал жасау, ??ыптылы??а, жауапкершілікке т?рбиелеу.
Саба?ты? т?рі: жа?а білім ме?герту саба?ы
Саба?ты? ?дісі: т?сіндіру, де?гейлеп-саралап о?ыту
К?рнекілігі: интерактивті та?та
Саба?ты? барысы:
I. ?йымдастыру кезе?і
II. ?й тапсырмасын тексеру:
№73 есеп. Келесі с?йлемдерді ая?та?дар:
1) «те? кесінділерді? ...» (?зынды?тары те?);
2) «?рбір б?рышты? белгілі ...» (белгілі бір градусты? ?лшемі болады);
3) «?андай с?уле болса да оны? бойына бас н?ктесінен ...» (бастап ?зынды?ы берілген кесіндіні бір ?ана жолмен ?лшеп салу?а болады);
4) «градусты? ?лшемі 1800-тан кіші болатын б?рышты берілген жарты жазы?ты?та ...» (берілген с?уледен бастап бір ?ана жолмен ?лшеп салу?а болады).
?айталау с?ра?тары:
ІІІ. Негізгі б?лім
?АОД мен ?ДОВ сыбайлас ОД ?абыр?асы орта?. ОВ, ОА ?абыр?алары толы?тауыш с?улелер, бірін-бірі толы? т?зуге толы?тырып т?р.
Теорема.
Сыбайлас б?рыштарды? ?осындысы 180? – ?а те?.
Берілуі: ?АОД , ?ДОВ - сыбайлас б?рыштар
Д?лелдеу керек: ?АОД + ?ДОВ = 180 ?
Д?лелдеуі: ІІІ4 аксиомасы бойынша:
?АОД + ?ДОВ = ?АОВ, ал ?АОВ =180 ? (жазы??ы б?рыш)
Ендеше ?АОД + ?ДОВ = 180 ? .
Теорема д?лелденді.
?1 мен ?2
?3 пен ?4
Теорема. Вертикаль б?рыштар те? болады.
Берілгені: ?1 мен ?2, ?3 пен ?4
вертикаль б?рыштар
Д?лелдеу керек: ?1 = ?2, ?3 = ?4
Д?лелдеуі: ?СОА,– жазы??ы б?рыш, ?1 + ?3 = 180°
?1 = 180° - ?3, (1)
?ДОВ жазы??ы б?рыш,
?2 + ?3 = 180°
?2 = 180° - ?3 (2)
Сол жа?тары те?, олай болса те?дікті? о? жа?ы да те?. Демек, ?1 = ?2 . Сол сия?ты ?3 = ?4. Теорема д?лелденді.
ІV. Де?гейлік тапсырмалар
А де?гейі: ауызша есептер
а) сыбайлас б?рыштарды? біреуі 450-?а те?, екінші б?рышы неге те??
?) сыбайлас б?рыштар те? болса, ?р?айсысы неше градус болады?
б) ?1 мен ?2 вертикаль б?рыштар, ?1 = 50° болса, ?2 неге те??
В де?гейі: №75 есеп. С?йір б?рыш сызы?дар. Осы б?рышты АВД жазы??ы б?рыш?а толы?тыры?дар. Пайда бол?ан б?рыштарды жазы?дар.
Шешуі:
?АВС
?СВД
?АВД
№76 есеп. Берілген АВС ж?не СВЕ сыбайлас жат?ан б?рыштар ар?ылы АВЕ-ні табы?дар. АВЕ ж?не АВС б?рыштарын салыстыры?дар
?АВЕ = ?АВС + ?СВЕ
?АВЕ > ?АВС
С де?гейі: №82. ?ВОС – х, ?АОС- 5х
Шешуі:?ВОС+?АОС=1800
5х + х = 180°
6х = 180°
х= 180°: 6
х= 30°
?АОС = 5х = 5 ? 300 = 1500
Жауабы: 1500
Бекіту с?ра?тары:
1. Сыбайлас б?рыштар дегеніміз не?
2. Сыбайлас б?рыштар туралы теореманы т?жырымда
3. Вертикаль б?рыштар дегеніміз не?
4. Вертикаль б?рыштар туралы теореманы т?жырымда
Ба?алау
?йге тапсырма: №83, №85
Просмотр содержимого документа
«Сыбайлас ж?не вертикаль б?рыштар »
Мұғалімі: Қыстаубаева Аймереке Нағашыбайқызы
Сыныбы: 7б
Пәні: геометрия
Сабақтың тақырыбы: Сыбайлас және вертикаль бұрыштар
Сабақтың мақсаты:
а) сыбайлас және вертикаль бұрыштардың анықтамасын білу, сыбайлас және вертикаль бұрыштар туралы теоремаларды есептер шығаруда қолдана алу;
ә) оқушылардың бұрыш туралы ұғымдарын кеңейту, геометрия пәніне деген қызығушылығын арттыру;
б) оқушыларды еңбекке икемділігінің дамуына ықпал жасау, ұқыптылыққа, жауапкершілікке тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: жаңа білім меңгерту сабағы
Сабақтың әдісі: түсіндіру, деңгейлеп-саралап оқыту
Көрнекілігі: интерактивті тақта
Сабақтың барысы:
I. Ұйымдастыру кезеңі
II. Үй тапсырмасын тексеру:
№73 есеп. Келесі сөйлемдерді аяқтаңдар:
1) «тең кесінділердің ...» (ұзындықтары тең);
2) «әрбір бұрыштың белгілі ...» (белгілі бір градустық өлшемі болады);
3) «қандай сәуле болса да оның бойына бас нүктесінен ...» (бастап ұзындығы берілген кесіндіні бір ғана жолмен өлшеп салуға болады);
4) «градустық өлшемі 1800-тан кіші болатын бұрышты берілген жарты жазықтықта ...» (берілген сәуледен бастап бір ғана жолмен өлшеп салуға болады).
Қайталау сұрақтары:
ІІІ. Негізгі бөлім
∟АОД мен ∟ДОВ сыбайлас ОД қабырғасы ортақ. ОВ, ОА қабырғалары толықтауыш сәулелер, бірін-бірі толық түзуге толықтырып тұр.
Т
еорема.
Сыбайлас бұрыштардың қосындысы 180⁰ – қа тең.
Берілуі: ∟АОД , ∟ДОВ - сыбайлас бұрыштар
Дәлелдеу керек: ∟АОД + ∟ДОВ = 180 ⁰
Дәлелдеуі: ІІІ4 аксиомасы бойынша:
∟АОД + ∟ДОВ = ∟АОВ, ал ∟АОВ =180 ⁰ (жазыңқы бұрыш)
Ендеше ∟АОД + ∟ДОВ = 180 ⁰ .
Теорема дәлелденді.
∟
1 мен ∟2
∟3 пен ∟4
Теорема. Вертикаль бұрыштар тең болады.
Берілгені: ∟1 мен ∟2, ∟3 пен ∟4
вертикаль бұрыштар
Дәлелдеу керек: ∟1 = ∟2, ∟3 = ∟4
Дәлелдеуі: ∟СОА,– жазыңқы бұрыш, ∟1 + ∟3 = 180°
∟1 = 180° - ∟3, (1)
∟ДОВ жазыңқы бұрыш,
∟2 + ∟3 = 180°
∟2 = 180° - ∟3 (2)
Сол жақтары тең, олай болса теңдіктің оң жағы да тең. Демек, ∟1 = ∟2 . Сол сияқты ∟3 = ∟4. Теорема дәлелденді.
ІV. Деңгейлік тапсырмалар
А деңгейі: ауызша есептер
а) сыбайлас бұрыштардың біреуі 450-қа тең, екінші бұрышы неге тең?
ә) сыбайлас бұрыштар тең болса, әрқайсысы неше градус болады?
б) ∟1 мен ∟2 вертикаль бұрыштар, ∟1 = 50° болса, ∟2 неге тең?
В деңгейі: №75 есеп. Сүйір бұрыш сызыңдар. Осы бұрышты АВД жазыңқы бұрышқа толықтырыңдар. Пайда болған бұрыштарды жазыңдар.
Шешуі:
∟АВС
∟СВД
∟АВД
№76 есеп. Берілген АВС және СВЕ сыбайлас жатқан бұрыштар арқылы АВЕ-ні табыңдар. АВЕ және АВС бұрыштарын салыстырыңдар
∟АВЕ = ∟АВС + ∟СВЕ
∟АВЕ ∟АВС
С деңгейі: №82. ∟ВОС – х, ∟АОС- 5х
Шешуі:∟ВОС+∟АОС=180
0 5х + х = 180°
6х = 180°
х= 180°: 6
х= 30°
∟АОС = 5х = 5 · 300 = 1500
Жауабы: 1500
Бекіту сұрақтары:
1. Сыбайлас бұрыштар дегеніміз не?
2. Сыбайлас бұрыштар туралы теореманы тұжырымда
3. Вертикаль бұрыштар дегеніміз не?
4. Вертикаль бұрыштар туралы теореманы тұжырымда
Бағалау
Үйге тапсырма: №83, №85
