Сонниг модуллар

SURXONDARYO VILOYATI QIZIRIQ TUMANIDAGI 9-SONLI A.F.CH.O’.I.M.I ning MATEMATIKA FANI O’QITUVCHISI

G.JUMAYEV

Mavzu:

Sonning moduli

DARS SHIORI

So’rab o’rgangan olim,

Uyalib so’ramagan o’ziga zolim!!!

Nuqtaning koordinatasi deganda nimani tushunasiz?

Qarama qarshi sonlar deb qanday sonlarga aytiladi?

A songa qarama qarshi son qanday son?

Son o’qi deganda nimani tushunasiz?

O’ylab ko’r!

hisoblang

• Berilgan sonlar: -7; 18; 0,6; -4,6; 9;

6,08; -0,6; 123;7;-9;-12; 0.

Ajrating

Ajrating

• Manfiy sonlar,
• Manfiy sonlar,

• Musbat sonlar, natural sonlar,
• Musbat sonlar, natural sonlar,

• butun sonlar.
• butun sonlar.

• Sonlarga qarama –qarshi sonlarni toping.
• Sonlarga qarama –qarshi sonlarni toping.

Og’zaki hisoblang.

• 1 А, В va С nuqtalarning koordinatalarini toping.

• 2. Son o’ qida М (-5), К(4), В(-4), С(-0,5), Д(0,5 ) nuqtalarni belgilang,ulardan qaysilari qarama- qarshi sonlar hisoblanadi?
• 3. М(-5) nuqtadan К (6) gacha bo’lgan masofani uzunligini toping.
• 4. –х soni qanday son,agar, х:
• а) manfiy son;
• б) nol
• в) musbat son?
• 5. а) 0 dan 5 birlik o’ngda joylashgan б) -4 dan 10 birlik o’ngda joylashgan nuqtalarning koordinatalarini toping.

Yangi mavzuni tushuntirish

В

О

А

0

2

3

-1

-4

-3

1

-2

4

3 birlik

4 birlik

3 soni -3 sonining moduli hisoblanadi.

4 soni esa 4 sonining moduli hisoblanadi.

|-3| = 3

|4| = 4

Yodda tuting !

а sonining Моduli deb, o dan a nuqtagacha bo’lgan masofaga aytiladi .

А(а)

0

а birlik

Yodda tuting !

Musbat sonning moduli shu sonning o’ziga teng . Nolning moduli nolga teng.

=

0

А(5)

5 birlik

│ 7│= 7 │1,5│= 1,5 │0│ = 0

YODDA TUTING!

Manfiy sonning moduli shu songa qarama- qarshi songa teng.

=

0

А(- 7)

7 birlik

│ - 7│= 7 │- 1,5│ = 1,5

Yodda tuting !

Qarama-qarshi sonlarning modullari teng.

=

│ 5│ = 5 │- 5│ = 5

- 5

0

5

5 birlik

5 birlik

ENG MUHIMI

Моduldan hech qachon manfiy son chiqmaydi.

DEMAK

Tarixiy ma’lumot

а sonining moduli |а| kabi belgilanadi.Bu terminni fanga 1806yilda fransuz matematigi Jorj Argon kiritgan.

MUSTAHKAMLASH UCHUN

+ 5

0

– 3

| –3| = 3

| +5| = 5

0

– 4

+ 6

| +6| = 6

| –4| = 4

0

– 3,5

+ 10

| –3,5| = 3,5

| +10| = 10

| 0 | =

0

Berilgan sonlarning modulini toping:

• │ 12 │=
• │ 7,08 │=
• │ - 6,32 │=
• │ 0 │=
• │ -72 │=

• 72
• 6,32
• 0

• 12
• 7,08

O’zingizni sinab ko’ring

2. To’g’ri tenglikni toping:

• |-2|=2; 2) |10|=-10 3) |54|=54

А.1. В.1и 3. С. 2 VA 3

Д. BARCHASI

1. 8,6 sonining modulini toping:

А.8,6 В.-8,6 С. 8,6 и -8,6

3. х ning qanday qiymatlarida |х|=4

ifoda ma’noga ega?

А. 4 В.-4 С.-4 и 4

4.Koordinata boshidan М(-7) nuqtagacha

bo’lgan masofani toping.

А. -7 В.7. С.0

5. Fikrni yakunlang: «Мanfiy sonning

moduli …»

А.Unga qarama- qarshi songa teng.

В.Shu sonning o’ziga teng.

С.Nolga teng.

JAVOBNI BILISH

O‘quvchilarning kompetentligini aniqlashga yo‘naltirilgan o‘quv topshiriqlaridan na’munalar ( matematika, biologiya )

GULZOR

Lola tomorqasida gulzor tashkil qilmoqchi. Unda gulzor atrofini chegara bilan o‘rash uchun 32 metr sim bor. Lola quyida berilgan qaysi shakllarda gul ekishi mumkin?

Berilgan jadvalning har bir qatoridan “Ha” yoki “Yo‘q” belgisini belgilang.

Gulzor shakli

I

32 metrlik sim chegarasini to‘liq o‘rab chiqishga yetadimi ?

II

Ha / Yo‘q

III

Ha / Yo‘q

IV

Ha / Yo‘q

Ha / Yo‘q

I shakl

II shakl

III shakl

IV shakl

UYGA VAZIFA

1. Sonning modulini toping:

-23; 0,24; - 0,6; 0,7; 52; - 1,24; - 4,6; 0,5;

2. Moduli quyidagi sonlarga teng bo’lgan sonlarni yozing:

4; 0,23; 0,4; 2,25; 9; 0,56; 2,6; 0,3;

3. Tengsizliklarni yeching:

4. Tengliklar to’g’riligini tekshiring:

|4|=|4|=4;

|-0,23|=|0,23|=0,23;

|-0,4|=|0,4|=0,4;

|-2,25|=|2,25|=2,25;

|-9|=|9|=9;

|-0,56|=|0,56|=0,56;

|-2,6|=|2,6|=2,6;

|-0,3|=|0,3|=0,3;

E’TIBORINGIZ UCHUN

RAXMAT