kopilkaurokov.ru - сайт для учителей

Создайте Ваш сайт учителя Курсы ПК и ППК Видеоуроки Олимпиады Вебинары для учителей

Sin x=a, cos x=a түріндегі тригонометриялық теңдеулерді шешу

Нажмите, чтобы узнать подробности

Сабақтың  мақсаты: Қарапайым тригонометриялық теңдеулерді шеше білу дағдыларын қалыптастыру.

Білімділік: қарапайым тригонометриялық теңдеулер шығару дағдысын қалыптастыру және олардың дербес түрлерін анықтауды үйрету, есептер шығаруда формулаларды орынды қолдана білуге бағыттау.

Дамытушылық: оқушылардың пәнге қызығушылығын арттыру және шығармашылықпен жұмыс істеу қабілетін дамыту,

Тәрбиелік: өз пікірлерін жүйелі, еркін жеткізуге, бірлесіп жұмыс істеу арқылы ұйымшылдыққа, жауапкершілікке, бірін-бірі тыңдауға, жеке тұлғаның қабілетін дамытуға, математикалық тілде сөйлеу мәдениетін қалыптастыруға тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: аралас сабақ

Сабақтың әдісі: сұрақ -жауап, түсіндіру, топтық жұмыс.

Сабақтың көрнекілігі: компьютер, презентация, түрлі түсті сызба-суреттері.

«Білім – біліктілікке жеткізер баспалдақ,

ал біліктілік – сол білімді іске  асыра білу дағдысы»                                                                          

Ахмет Байтұрсынов

Сабақтың жүру барысы:

I.Ұйымдастыру бөлімі:

а) Оқушылармен сәлемдесу, сабаққа қатысын тексеру;

         ә) оқушылар назарын сабаққа аудару;

б) сабақ мақсатымен таныстыру;

Алдын-ала бөлінген топ бойынша сыныпты «Синус», «Косинус», «Тангенс» және «Котангенс» - топтары бойынша отырғызу.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру: 8 мин

а) «Синус», «Косинус», «Тангенс» және «Котангенс» әрбір топ өзінің тобы туралы қысқаша таныстырады.

1 – топ: синус;  В  нүктесінің ординатасының ОВ радиусқа қатынасы α бұрышының... деп аталады.

2 – топ: косинус;  В нүктесінің абсциссасының ОВ радиусқа қатынасы α бұрышының... деп аталады.

3 – топ: тангенс;  В нүктесінің ординатасының абсциссаға қатынасы α бұрышының... деп аталады.

4 – топ: котангенс.  В нүктесінің абсциссасының ординатаға қатынасы α бұрышының... деп аталады.

ә) №241

1)                                         2)                                               3)                                     4)

         

№243

1)                                           2)                                       3)                                            4)

          

ІІІ. Жаңа сабақ: Мағынаны табу 5-6 мин

Анықтама: Айнымалысы тригонометриялық функция таңбасының ішінде болатын теңдеу тригонометриялық теңдеу деп аталады.

2Sinх = 1;   Ctgх = 1;   3Cosх = 7*Sinx

Анықтама: Тригонометриялық теңдеулерді шешу дегеніміз – берілген теңдеуді тура тепе-  теңдікке  айналдыратын аргументтің барлық мәндерін табу.

Тригонометриялық теңдеулерді шешудің өзіне тән ерекше әдістері бар:

  1. Тригонометриялық теңдеудің бір шешімі бар болса, онда ол шешім шексіз қайталаанады;
  2. Тригонометриялық теңдеудің екі жақ бөлігіне ортақ көбейткіш болатын – тригонометриялық функцияға бөлуге болмайды, себебі теңдеудің ең болмағанда бір шешімі жоғалады.

Кез келген тригонометриялық теңдеулерді тепе-тең түрлендіргеннен кейін Sinх = а;  Cosх =а;  tg х = а;  Ctgх =а  теңдеулерінің ең болмағанда біреуіне келеді. Теңдеулердің оң жағындағы а – саны кез келген нақты сан, яғни

Анықтама: Sinх = а;  Cosх =а;  tg х = а;  Ctgх =а түрінде берілген теңдеулерді қарапайым тригонометриялық  теңдеулер деп атайды.

I. Sinх=а теңдеуін шешейік. Ол үшін    және   функцияларының графиктерін бір координаталық жазықтықта салайық.    1.

Қиылысу нүктелерінің абсциссалары     = а теңдеуінің шешімдері болып табылады.  функциясы периодты функция болғандықтан (Т=2  Sinх = а  теңдеуінің бір период ішіндегі барлық шешімдерін тапсақ жеткілікті. Қалған шешімдері функцияның периодтылық қасиетімен анықталады.

Онда   х1 = arcsin a + 2, n  Z

            x2 =  - arcsin a + 2, n  Z. Осы шешімдерді бір формуламен беруге болады:

                                                                (1)

Дербес жағдайдағы шешімдері:

х =  + 2 n, 

х = -   + 2 n, 

х = n, 

II. Cosх=а теңдеуін шешейік. Ол үшін   және   функцияларының графиктерін бір координаталық жазықтықта салайық.    1.

Қиылысу нүктелерінің абсциссалары     = а теңдеуінің шешімдері болып табылады.  функциясы периодты функция болғандықтан (Т=2  cosх = а  теңдеуінің бір период ішіндегі барлық шешімдерін тапсақ жеткілікті. Қалған шешімдері функцияның периодтылық қасиетімен анықталады. Cонымен қатар, функция жұп болғандықтан,  кесіндісінде  функциясы мен  түзуінің қиылысу нүктелерінің абсциссалары – симметриялы сандар болады.

Онда   х1 =  + 2, n  Z

            x2 =  + 2, n  Z. Осы шешімдерді бір формуламен беруге болады:

                                                                (2)

Дербес жағдайдағы шешімдері:

  = 1

  = - 1

  = 0

х = 2 n, 

х = + 2 n, 

х =  + n, 

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Наладить дисциплину на своих уроках.
Получить возможность работать творчески.

Просмотр содержимого документа
«Sin x=a, cos x=a түріндегі тригонометриялық теңдеулерді шешу»

Батыс Қазақстан облысы,

Сырым ауданы, Жымпиты селосы




Жалпы білім беретін Қ.Мырзалиев

атындағы орта мектеп







Мұғалімі:Закир Арайлым Закарияевна

Сыныбы:10 «А»

Пәні: алгебра







2016 – 2017 оқу жылы



«Бекітемін»

Директордың оқу ісі орынбасары: Г.К.Лукманова

«____» ____ 201__ж.

Сабақ № 33

Пәні: алгебра Сынып: 10 «А»

Күні: 22.11.2016ж.

Сабақтың тақырыбы: «sin x = a, cos x = a қарапайым тригонометриялық теңдеулерді шешу» Сабақтың мақсаты: Қарапайым тригонометриялық теңдеулерді шеше білу дағдыларын қалыптастыру.

Білімділік: қарапайым тригонометриялық теңдеулер шығару дағдысын қалыптастыру және олардың дербес түрлерін анықтауды үйрету, есептер шығаруда формулаларды орынды қолдана білуге бағыттау.

Дамытушылық: оқушылардың пәнге қызығушылығын арттыру және шығармашылықпен жұмыс істеу қабілетін дамыту,

Тәрбиелік: өз пікірлерін жүйелі, еркін жеткізуге, бірлесіп жұмыс істеу арқылы ұйымшылдыққа, жауапкершілікке, бірін-бірі тыңдауға, жеке тұлғаның қабілетін дамытуға, математикалық тілде сөйлеу мәдениетін қалыптастыруға тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: аралас сабақ

Сабақтың әдісі: сұрақ -жауап, түсіндіру, топтық жұмыс.

Сабақтың көрнекілігі: компьютер, презентация, түрлі түсті сызба-суреттері.

«Білім – біліктілікке жеткізер баспалдақ,

ал біліктілік – сол білімді іске асыра білу дағдысы»

Ахмет Байтұрсынов


Сабақтың жүру барысы:

I.Ұйымдастыру бөлімі:

а) Оқушылармен сәлемдесу, сабаққа қатысын тексеру;

ә) оқушылар назарын сабаққа аудару;

б) сабақ мақсатымен таныстыру;

Алдын-ала бөлінген топ бойынша сыныпты «Синус», «Косинус», «Тангенс» және «Котангенс» - топтары бойынша отырғызу.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру: 8 мин

а) «Синус», «Косинус», «Тангенс» және «Котангенс» әрбір топ өзінің тобы туралы қысқаша таныстырады.

1 – топ: синус; В нүктесінің ординатасының ОВ радиусқа қатынасы α бұрышының ... ... ... деп аталады.

2 – топ: косинус; В нүктесінің абсциссасының ОВ радиусқа қатынасы α бұрышының ... ... ... деп аталады.

3 – топ: тангенс; В нүктесінің ординатасының абсциссаға қатынасы α бұрышының ... ... ... деп аталады.

4 – топ: котангенс. В нүктесінің абсциссасының ординатаға қатынасы α бұрышының ... ... ... деп аталады.

ә) №241

1) 2) 3) 4)

243

1) 2) 3) 4)

ІІІ. Жаңа сабақ: Мағынаны табу 5-6 мин

Анықтама: Айнымалысы тригонометриялық функция таңбасының ішінде болатын теңдеу тригонометриялық теңдеу деп аталады.

2Sinх = 1; Ctgх = 1; 3Cosх = 7*Sinx

Анықтама: Тригонометриялық теңдеулерді шешу дегеніміз – берілген теңдеуді тура тепе- теңдікке айналдыратын аргументтің барлық мәндерін табу.

Тригонометриялық теңдеулерді шешудің өзіне тән ерекше әдістері бар:

  1. Тригонометриялық теңдеудің бір шешімі бар болса, онда ол шешім шексіз қайталаанады;

  2. Тригонометриялық теңдеудің екі жақ бөлігіне ортақ көбейткіш болатын – тригонометриялық функцияға бөлуге болмайды, себебі теңдеудің ең болмағанда бір шешімі жоғалады.

Кез келген тригонометриялық теңдеулерді тепе-тең түрлендіргеннен кейін Sinх = а; Cosх =а; tg х = а; Ctgх =а теңдеулерінің ең болмағанда біреуіне келеді. Теңдеулердің оң жағындағы а – саны кез келген нақты сан, яғни


Анықтама: Sinх = а; Cosх =а; tg х = а; Ctgх =а түрінде берілген теңдеулерді қарапайым тригонометриялық теңдеулер деп атайды.


I. Sinх=а теңдеуін шешейік. Ол үшін және функцияларының графиктерін бір координаталық жазықтықта салайық. 1.



Қиылысу нүктелерінің абсциссалары = а теңдеуінің шешімдері болып табылады. функциясы периодты функция болғандықтан (Т=2 Sinх = а теңдеуінің бір период ішіндегі барлық шешімдерін тапсақ жеткілікті. Қалған шешімдері функцияның периодтылық қасиетімен анықталады.

Онда х1 = arcsin a + 2, n Z

x2 = - arcsin a + 2, n Z. Осы шешімдерді бір формуламен беруге болады:

(1)

Дербес жағдайдағы шешімдері:

х = + 2n,

х = - + 2n,

х = n,

II. Cosх=а теңдеуін шешейік. Ол үшін және функцияларының графиктерін бір координаталық жазықтықта салайық. 1.

Қиылысу нүктелерінің абсциссалары = а теңдеуінің шешімдері болып табылады. функциясы периодты функция болғандықтан (Т=2 cosх = а теңдеуінің бір период ішіндегі барлық шешімдерін тапсақ жеткілікті. Қалған шешімдері функцияның периодтылық қасиетімен анықталады. Cонымен қатар, функция жұп болғандықтан, кесіндісінде функциясы мен түзуінің қиылысу нүктелерінің абсциссалары – симметриялы сандар болады.

Онда х1 = + 2, n Z

x2 = + 2, n Z. Осы шешімдерді бір формуламен беруге болады:

(2)

Дербес жағдайдағы шешімдері:

= 1

= - 1

= 0

х = 2n,

х = + 2n,

х = + n,


IV. Сабақты бекіту:

Оқулықпен жұмыс 9 мин

№ 244(1), № 245(2), № 246(1).

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________


V. Ой қозғау: 10 мин

Деңгейлік тапсырмалар: «Теңдеулерді шешіңдер»

Деңгейлер:

«Синус» тобы

«Косинус» тобы

«Тангенс» тобы

«Котангенс» тобы

А деңгейі:



В деңгейі:



С деңгейі:



ҮІ. Топтық жұмыс: 5 мин

«Синус» тобы

«Косинус» тобы

«Тангенс» тобы

«Котангенс» тобы







VІI. Сабақты қорытындылау:

1. Қарапайым тригонометриялық теңдеулерді шешу формулары

2. Дербес тригонометриялық теңдеулерді шешу формулары


VІII. Үйге тапсырма: № 244(2); № 245(1); № 246(2)


ІХ. Бағалау: сабаққа белсенді қатысқан оқушыларды «бағалау парақшасы» бойынша бағалау. 5 мин

Бағалау парақшасы:

Оқушының фамилиясы, аты

Үй тапс.


Оқулықпен жұмыс

Деңгейлік тапсырма

Топтық жұмыс

Топ басшының бағалауы

Мұғалім бағалауы

244

245

246

А

В

С




1












2












3












4












5












6












7












8












9












10












11












12












13












14












15












16












17












18












19












20













X. Рефлекция: 2 мин.

«Екі жұлдыз, бір тілек» - әр топтан баска топтарга екі ұнаған нәрсе, жақсатруды қажет ететін бір тілек айту ұсынылады.


Получите в подарок сайт учителя

Предмет: Математика

Категория: Уроки

Целевая аудитория: 10 класс.
Урок соответствует ФГОС

Скачать
Sin x=a, cos x=a түріндегі тригонометриялық теңдеулерді шешу

Автор: Закир Арайлым Закарияевна

Дата: 07.02.2017

Номер свидетельства: 389150


Получите в подарок сайт учителя

Видеоуроки для учителей

Курсы для учителей

ПОЛУЧИТЕ СВИДЕТЕЛЬСТВО МГНОВЕННО

Добавить свою работу

* Свидетельство о публикации выдается БЕСПЛАТНО, СРАЗУ же после добавления Вами Вашей работы на сайт

Удобный поиск материалов для учителей

Ваш личный кабинет
Проверка свидетельства