"Ше?бер ж?не д??гелек "

П?ні: Математика

Сыныбы: 5 «Б»

К?ні: 23.10.14ж.

Саба?ты? та?ырыбы: Ше?бер ж?не д??гелек.

Саба?ты? ма?саты: Ше?бер ж?не д??гелек ??ымдарына т?сінік беру, ше?берді? элементтерімен таныстыру; ше?берді д??гелектен ажырату?а ?йрету, диаметр мен радиусты? ?атынастарын есептер шы?аруда ?тымды ?олдану?а ?йрету.

Білімділік: Ше?бер ??ымымен, элементтерімен, сызбасымен, белгіленуімен, диаметрін табу формуласымен таныстырып, есептерін шы?аруды ?йрету.
Т?рбиелік: ??ыптылы??а, е?бек с?йгіштікке, сауаттылы??а, ма?сат?а жете білуге, бірізділікке ж?не салыстыра білуге т?рбиелеу.
Дамытушылы?: Логикалы? ойлауын, есте са?тау ?абілетін, теориялы? білімін практика ж?зінде ?олдана білуге, циркульді? к?мегімен ше?бер сыза білу да?дыларын дамыту.

Саба?ты? т?рі: д?ст?рлі

Саба?ты? типі: аралас (жа?а материал т?сіндіру)

Саба?ты? ?дісі: к?рнекілік (иллюстративті), с?здік (баяндау, с?ра?-жауап), практикалы?.

Педагогикалы? технология: ??Ж-ні?, де?гейлеп-саралап о?ытуды? элементтері, с?ра?-жауап

О?ытуды? т?рі: ?жымды?, даралап о?ыту

О?ыту ??ралдары: о?улы?, интерактивті та?та, дидактикалы? материалдар, циркуль.

К?рнекілігі: слайдтар, гимнастикалы? са?ина, стакан, кесе, глобус.

П?наралы? байланыс: жаратылыстану, тарих.

Саба?ты? барысы:

І. ?йымдастыру б?лімі.

ІІ. ?й ж?мысын тексеру б?лімі.

ІІІ. Ми?а шабуыл (жа?а материал?а дайынды? б?лімі)

IV. Жа?а материалды ме?герту б?лімі

V. О?улы?пен ж?мыс. Есептер шы?ару.

VI. ?й тапсырмасын беру б?лімі.

VII. Сергіту с?ті.

VIII. ?орытынды б?лімі.

І. ?йымдастыру б?лімі.

С?леметсі?дер ме, балалар! Жо? о?ушыларды т?гендеу, класс тазалы?ын тексеру.

ІІ. ?й ж?мысын тексеру б?лімі. С?ра?тар ?ою ар?ылы ?ткен та?ырыпты ?айталау

С?зж?мба?

Тік б?рышты? жартысы неше градус?а те??
Транспортир б?рышты ?лшеуге арнал?ан.
Б?рышты? ?лшем бірлігі
180°-?а те? б?рыш ?алай аталады?
С?йір б?рыш 90°-тан.

ІІІ. Ми?а шабуыл (жа?а материал?а дайынды? б?лімі)

Мына фигуралар?а назар аудары?ыз. А, В, С, Д фигураларыны? ?айсысыны? барлы? н?ктелері берілген н?ктеден ( О, Е, К, L) бірдей ?ашы?ты?та жатыр?

2. Са?ина мен монетаны? ??састы?ы неде, айырмашылы?ы неде?

IV. Жа?а материалды ме?герту б?лімі

Аны?тама-1. Жазы?ты?та берілген н?ктеден бірдей ?ашы?ты?та жататын н?ктелерді? жиынын ше?бер дейміз.

Аны?тама-2. Ше?берді? центрін оны? бойында?ы кез келген н?ктемен ?осатын кесіндіні ше?берді? радиусы деп атайды.

Аны?тама-3. Ше?берді? бойында?ы кез келген екі н?ктені ?осатын кесіндіні оны? хордасы деп атайды.

Аны?тама-4. Ше?берді? центрі ар?ылы ?тетін хорданы диаметр деп атайды.

Циркульді? инесін ?андай да бір О н?ктесіне шаншып т?рып, ?арындашы бар сира?ымен осы О н?ктесін айналдыра сызы? сызамыз. Сонда ?арындаш О н?ктесінен бірдей ?ашы?ты?та?ы н?ктелерден ??рал?ан ше?бер деп аталатын т?йы? сызы? шы?ады. О н?ктесі ше?берді? центрі деп аталады.

Ше?берді? барлы? н?ктелері центрдан бірдей ?ашы?ты?та жатады.

Жазы?ты?ты? ше?берді? ішіндегі б?лігі (ше?берді? ?зімен ?оса) д??гелек деп аталады. Ше?берді? бойында?ы кез келген н?ктені центрмен ?осатын кесінді радиус деп аталады.

Ше?берді? барлы? н?ктелері центрдан бірдей ?ашы?ты?та бол?анды?тан, берілген ше?берді? радиустары ?зара те?. ОА=ОС=OB – радиустар.

Радиусты R ?рпімен белгілейді. Ше?берді? радиусы 5 см болса, оны? жазылуы: R=5 см. Ше?берді? бойында?ы екі н?ктені ?осатын ж?не центр ар?ылы ?тетін кесіндіні диаметр деп атаймыз. АВ – диаметр. Диаметр D ?рпімен белгіленеді. Ше?берді? диаметрі 6см болса, оны? жазылуы D=6см. Диаметрді? бойында екі радиус орналасады. Сонды?тан диаметр екі радиус?а те?: D=2 R.

Диаметр д??гелекті екі жарты д??гелекке б?леді. Ше?берді? центрі, д??гелекті? де центрі, ше?берді? радиусы д??гелекті? де радисы. Егер екі ше?бер (д??гелек) беттестіргенде бір-бірімен д?л беттесе, онда ондай екі ше?бер (д??гелек) ?зара те? болады. Те? ше?берлерді? (д??гелектерді?) радиустары да те?.

Ше?берді? б?лігі до?а деп аталады. АС, СВ, АВ – до?алар. Жазылуы:.

Киіз ?йді? табаны д??гелек болса, оны? керегелері ше?бер бойымен орналасады. Жерді? параллель сызы?тары – ше?берлер. Кейбір аспаптарды? шкалалары да ше?бер бойымен орналасады. Мысалы, са?ат циферблатны? ше?бері 12 ?лкен б?лікке, 60 кіші б?лікке б?лінген. ?лкен б?лікті? ?р?айсысы 1 са?ат?а с?йкес, кіші б?лігіні? ?р?айсысы 1 минут?а с?йкес.

V. О?улы?пен ж?мыс. Есептер шы?ару.

№382. Ауызша.

№384.

см

№385.

км

№386

CD = 5см

R1 = 2см

R2 = 3см

D1 =24

Жауабы: 4см ж?не 6см.

VI. ?й тапсырмасын беру б?лімі.

№375, №380.

VII. Сергіту с?ті.

Сергіту с?ті. «Тез есепте!»

Радиусы бойынша диаметрді тап:

см

см 5мм

см

VIII. ?орытынды б?лімі.

О?ушыларды ба?алау. ?ош, сау болы?ыздар!

П?ні: Математика

Сыныбы: 5 «Б»

К?ні: 23.10.14ж.

Саба?ты? та?ырыбы: Ше?бер ж?не д??гелек.

Білімділік: Ше?бер ??ымымен, элементтерімен, сызбасымен, белгіленуімен, диаметрін табу формуласымен таныстырып, есептерін шы?аруды ?йрету.
Т?рбиелік: ??ыптылы??а, е?бек с?йгіштікке, сауаттылы??а, ма?сат?а жете білуге, бірізділікке ж?не салыстыра білуге т?рбиелеу.
Дамытушылы?: Логикалы? ойлауын, есте са?тау ?абілетін, теориялы? білімін практика ж?зінде ?олдана білуге, циркульді? к?мегімен ше?бер сыза білу да?дыларын дамыту.

Саба?ты? т?рі: д?ст?рлі

Саба?ты? типі: аралас (жа?а материал т?сіндіру)

Саба?ты? ?дісі: к?рнекілік (иллюстративті), с?здік (баяндау, с?ра?-жауап), практикалы?.

Педагогикалы? технология: ??Ж-ні?, де?гейлеп-саралап о?ытуды? элементтері, с?ра?-жауап

О?ытуды? т?рі: ?жымды?, даралап о?ыту

О?ыту ??ралдары: о?улы?, интерактивті та?та, дидактикалы? материалдар, циркуль.

К?рнекілігі: слайдтар, гимнастикалы? са?ина, стакан, кесе, глобус.

П?наралы? байланыс: жаратылыстану, тарих.

Саба?ты? барысы:

І. ?йымдастыру б?лімі.

ІІ. ?й ж?мысын тексеру б?лімі.

ІІІ. Ми?а шабуыл (жа?а материал?а дайынды? б?лімі)

IV. Жа?а материалды ме?герту б?лімі

V. О?улы?пен ж?мыс. Есептер шы?ару.

VI. ?й тапсырмасын беру б?лімі.

VII. Сергіту с?ті.

VIII. ?орытынды б?лімі.

І. ?йымдастыру б?лімі.

С?леметсі?дер ме, балалар! Жо? о?ушыларды т?гендеу, класс тазалы?ын тексеру.

ІІ. ?й ж?мысын тексеру б?лімі. С?ра?тар ?ою ар?ылы ?ткен та?ырыпты ?айталау

С?зж?мба?

Тік б?рышты? жартысы неше градус?а те??
Транспортир б?рышты ?лшеуге арнал?ан.
Б?рышты? ?лшем бірлігі
180°-?а те? б?рыш ?алай аталады?
С?йір б?рыш 90°-тан.

ІІІ. Ми?а шабуыл (жа?а материал?а дайынды? б?лімі)

2. Са?ина мен монетаны? ??састы?ы неде, айырмашылы?ы неде?

IV. Жа?а материалды ме?герту б?лімі

Аны?тама-1. Жазы?ты?та берілген н?ктеден бірдей ?ашы?ты?та жататын н?ктелерді? жиынын ше?бер дейміз.

Аны?тама-3. Ше?берді? бойында?ы кез келген екі н?ктені ?осатын кесіндіні оны? хордасы деп атайды.

Аны?тама-4. Ше?берді? центрі ар?ылы ?тетін хорданы диаметр деп атайды.

Ше?берді? барлы? н?ктелері центрдан бірдей ?ашы?ты?та жатады.

Ше?берді? б?лігі до?а деп аталады. АС, СВ, АВ – до?алар. Жазылуы:.

V. О?улы?пен ж?мыс. Есептер шы?ару.

№382. Ауызша.

№384.

см

№385.

км

№386

CD = 5см

R1 = 2см

R2 = 3см

D1 =24

Жауабы: 4см ж?не 6см.

VI. ?й тапсырмасын беру б?лімі.

№375, №380.

VII. Сергіту с?ті.

Сергіту с?ті. «Тез есепте!»

Радиусы бойынша диаметрді тап:

см

см 5мм

см

VIII. ?орытынды б?лімі.

О?ушыларды ба?алау. ?ош, сау болы?ыздар!

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«"Ше?бер ж?не д??гелек " »

Шәкәрім атындағы облыстық дарынды балаларға арналған

үш тілде оқытатын мамандандырылған мектеп

Ашық сабақ

Әзірлемесі

Пән: Математика

Тақырыбы: « Шеңбер және дөңгелек»

Сыныбы: 5 «Б»

Пән мұғалімі: Смагулова А.Т.

Пәні: Математика

Сыныбы: 5 «Б»

Күні: 23.10.14ж.

Сабақтың тақырыбы: Шеңбер және дөңгелек.

Сабақтың мақсаты: Шеңбер және дөңгелек ұғымдарына түсінік беру, шеңбердің элементтерімен таныстыру; шеңберді дөңгелектен ажыратуға үйрету, диаметр мен радиустың қатынастарын есептер шығаруда ұтымды қолдануға үйрету.

Білімділік: Шеңбер ұғымымен, элементтерімен, сызбасымен, белгіленуімен, диаметрін табу формуласымен таныстырып, есептерін шығаруды үйрету.
Тәрбиелік: Ұқыптылыққа, еңбек сүйгіштікке, сауаттылыққа, мақсатқа жете білуге, бірізділікке және салыстыра білуге тәрбиелеу.
Дамытушылық: Логикалық ойлауын, есте сақтау қабілетін, теориялық білімін практика жүзінде қолдана білуге, циркульдің көмегімен шеңбер сыза білу дағдыларын дамыту.

Сабақтың түрі: дәстүрлі

Сабақтың типі: аралас (жаңа материал түсіндіру)

Сабақтың әдісі: көрнекілік (иллюстративті), сөздік (баяндау, сұрақ-жауап), практикалық.

Педагогикалық технология: ҮӨЖ-нің, деңгейлеп-саралап оқытудың элементтері, сұрақ-жауап

Оқытудың түрі: ұжымдық, даралап оқыту

Оқыту құралдары: оқулық, интерактивті тақта, дидактикалық материалдар, циркуль.

Көрнекілігі: слайдтар, гимнастикалық сақина, стакан, кесе, глобус.

Пәнаралық байланыс: жаратылыстану, тарих.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру бөлімі.

ІІ. Үй жұмысын тексеру бөлімі.

ІІІ. Миға шабуыл (жаңа материалға дайындық бөлімі)

IV. Жаңа материалды меңгерту бөлімі

V. Оқулықпен жұмыс. Есептер шығару.

VI. Үй тапсырмасын беру бөлімі.

VII. Сергіту сәті.

VIII.. Қорытынды бөлімі.

І. Ұйымдастыру бөлімі.

Сәлеметсіңдер ме, балалар! Жоқ оқушыларды түгендеу, класс тазалығын тексеру.

ІІ. Үй жұмысын тексеру бөлімі. Сұрақтар қою арқылы өткен тақырыпты қайталау

Сөзжұмбақ

Тік бұрыштың жартысы неше градусқа тең?
Транспортир бұрышты өлшеуге арналған ...
Бұрыштың өлшем бірлігі
180°-қа тең бұрыш қалай аталады?
Сүйір бұрыш 90°-тан ...

ІІІ. Миға шабуыл (жаңа материалға дайындық бөлімі)

Мына фигураларға назар аударыңыз. А, В, С, Д фигураларының қайсысының барлық нүктелері берілген нүктеден ( О, Е, К, L) бірдей қашықтықта жатыр?

2. Сақина мен монетаның ұқсастығы неде, айырмашылығы неде?

IV. Жаңа материалды меңгерту бөлімі

Анықтама-1. Жазықтықта берілген нүктеден бірдей қашықтықта жататын нүктелердің жиынын шеңбер дейміз.

Анықтама-2. Шеңбердің центрін оның бойындағы кез келген нүктемен қосатын кесіндіні шеңбердің радиусы деп атайды.

Анықтама-3. Шеңбердің бойындағы кез келген екі нүктені қосатын кесіндіні оның хордасы деп атайды.

Анықтама-4. Шеңбердің центрі арқылы өтетін хорданы диаметр деп атайды.

Циркульдің инесін қандай да бір О нүктесіне шаншып тұрып, қарындашы бар сирағымен осы О нүктесін айналдыра сызық сызамыз. Сонда қарындаш О нүктесінен бірдей қашықтықтағы нүктелерден құралған шеңбер деп аталатын тұйық сызық шығады. О нүктесі шеңбердің центрі деп аталады.

Шеңбердің барлық нүктелері центрдан бірдей қашықтықта жатады.

Жазықтықтың шеңбердің ішіндегі бөлігі (шеңбердің өзімен қоса) дөңгелек деп аталады. Шеңбердің бойындағы кез келген нүктені центрмен қосатын кесінді радиус деп аталады.

. С

А .

О .

. В

. О

Шеңбердің барлық нүктелері центрдан бірдей қашықтықта болғандықтан, берілген шеңбердің радиустары өзара тең. ОА=ОС=OB – радиустар.

Радиусты R әрпімен белгілейді. Шеңбердің радиусы 5 см болса, оның жазылуы: R=5 см. Шеңбердің бойындағы екі нүктені қосатын және центр арқылы өтетін кесіндіні диаметр деп атаймыз. АВ – диаметр. Диаметр D әрпімен белгіленеді. Шеңбердің диаметрі 6см болса, оның жазылуы D=6см. Диаметрдің бойында екі радиус орналасады. Сондықтан диаметр екі радиусқа тең: D=2 R.

Диаметр дөңгелекті екі жарты дөңгелекке бөледі. Шеңбердің центрі, дөңгелектің де центрі, шеңбердің радиусы дөңгелектің де радисы. Егер екі шеңбер (дөңгелек) беттестіргенде бір-бірімен дәл беттесе, онда ондай екі шеңбер (дөңгелек) өзара тең болады. Тең шеңберлердің (дөңгелектердің) радиустары да тең.

Шеңбердің бөлігі доға деп аталады. АС, СВ, АВ – доғалар. Жазылуы: .

Киіз үйдің табаны дөңгелек болса, оның керегелері шеңбер бойымен орналасады. Жердің параллель сызықтары – шеңберлер. Кейбір аспаптардың шкалалары да шеңбер бойымен орналасады. Мысалы, сағат циферблатның шеңбері 12 үлкен бөлікке, 60 кіші бөлікке бөлінген. Үлкен бөліктің әрқайсысы 1 сағатқа сәйкес, кіші бөлігінің әрқайсысы 1 минутқа сәйкес.

V. Оқулықпен жұмыс. Есептер шығару.

№382. Ауызша.

№384.

см

№385.

км

№386

CD = 5см

R₁= 2см

R₂= 3см

D₁ =24

Жауабы: 4см және 6см.

VI. Үй тапсырмасын беру бөлімі.

№375, №380.

VII. Сергіту сәті.

Сергіту сәті. «Тез есепте!»

Радиусы бойынша диаметрді тап:

см

см 5мм

см

VIII. Қорытынды бөлімі.

Оқушыларды бағалау. Қош, сау болыңыздар!

Қолданылған материалдар

Шеңбер және дөңгелек

Шеңбердің барлық нүктелері центрдан бірдей қашықтықта жатады. Жазықтықтың шеңбердің ішіндегі бөлігі (шеңбердің өзімен қоса) дөңгелек деп аталады.

. С

2-сурет Дөңгелек

1-сурет Шеңбер

А .

О .

. В

. О

Анықтама-1. Жазықтықта берілген нүктеден бірдей қашықтықта жататын нүктелердің жиынын шеңбер дейміз.

Шеңбер және дөңгелек

Анықтама-2. Шеңбердің центрін оның бойындағы кез келген нүктемен қосатын кесіндіні шеңбердің радиусы деп атайды.

. С

1-сурет.

А .

О .

. В

. О

Шеңбердің барлық нүктелері центрдан бірдей қашықтықта болғандықтан, берілген шеңбердің радиустары өзара тең. ОА=ОС=OB – радиустар (1-сурет)

Радиусты R әрпімен белгілейді. Шеңбердің радиусы 5 см болса, оның жазылуы: R=5 см.

Шеңбер және дөңгелек

Анықтама-3. Шеңбердің центрі арқылы өтетін хорданы диаметр деп атайды.

Шеңбердің бойындағы екі нүктені қосатын және центр арқылы өтетін кесіндіні диаметр деп атаймыз. АВ – диаметр. Диаметр D әрпімен белгіленеді. Шеңбердің диаметрі 6см болса, оның жазылуы D=6см. Диаметрдің бойында екі (АО жжәне ОВ) радиус орналасады. Сондықтан диаметр екі радиусқа тең: D=2 R.

Шеңбер және дөңгелек

Анықтама-4. Шеңбердің бойындағы кез келген екі нүктені қосатын кесіндіні оның хордасы деп атайды.