Рационал сандарды к?бейту.

Сабақтың тақырыбы: Рационал сандарды көбейту.

Сабақтың мақсаты:

• Оқушыларға оң және теріс сандарды көбейту ережесін үйрету;

• Оқушылардың салыстыра білу, заңдылықты ескеру, қорыта білу және өз ойын еркін жеткізе білуі үшін жағдай жасау;

• Еңбекқорлыққа, ұқыптылыққа және бірлікке тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: жаңа білімді меңгерту

Сабақтың әдісі: есептер шығару

Көрнеіліктер: презентация

Сабақтың барысы:

1. Ұйымдастыру.

Оқушылармен амандасу, түгелдеу.

2. Үй жұмысын бекіту

Амалды орындаңдар.

Жауаптарын әріптермен бірге кему ретімен орналастырыңдар. Қандай сөз? (Евклид)

- 43 + 65 = д

1,5 • 60 = е

3,5 – (- 4,5 ) = л

19 - 45 = к

6,9 : 0,3 = в

2,6 • 0,1 = и

3. Жаңа сабаққа кіріспе (Сабақтың қозғамдамасы)

«Ертеде бір жер бетіндегі ең бай адам өмір сүріпті, бірақ оның байлығы қанша көп болса да ол үшін әлі де аз көрінетін. Сөйтіп бір күні сол бай адамға жер бетіндегі ең кедей келіп:

• О, құрметті мырзам! Сенің байлығыңның көптігі сонша көздің жауын алады, бірақ сонда да менің сенің байлығыңды көбейте алатын қасиетім бар. Есесіне өзімдікінде.

Бай әлгі сөзге қызығып:

• Неғып тұрсың? Көбейт тезірек!

• Ал сен маған ренжімейсіңбе? – деп кедей қорқақтап сұрақ қойды.

• Ол не дегенің! Сен менің байлығымды көбейтейін деп тұрсың ғо!

• Әрине көбейтемін, - деді кедей.

• Онда неғып тұрсың көбейт, - деп бай айқайға салды.

• Қалағаның болсын, - деп жауап берді де. – Бір, екі, үш! Дайын!

Бай өзінің байлығы сақталған сандықты ашып қарап:

• Сен не істегенсің оңбаған?! Менің байлығым қайда? Алтыным қайда? Бағалы тастарым қайда?, - деп ашуланып айқайға басты.

• Олар сенде болды, енді менде, - деді кедей. – Өзіңіз көбейтуге рұқсат берген! Ал мен көбейттім!

Бұл ертегіден нені байқадыңдар?

/кез келген санды нөлге көбейтсең нөл болады/

4. Жаңа білімді меңгеру.

Проблемалемалық жағдайлар туғызу.

• Қалай ойлайсыңдар неліктен бұлай болды?

• Бұл сұраққа жауап беру үшін сандарға қолданылатын қандай амалды білуіміз керек? (көбейту)

• Сандарды қалай көбейту керек екенін білесіңдерме? (натурал және оңдық бөлшек сандарды, ия)

• Онда біздің бүгінгі сабағымыздың мақсаты не, нені үйренгілерің келеді? (таңбалары әртүрлі сандарды қалай көбейтеміз?)

• Тағы қандай сандарды бір біріне көбейтуге болады (теріс)

• Сонымен, бүгінгі сабағымыздың тақырыбы: «Рационал сандарды көбейту».

Енді есімізге түсірейікші, біз натурал сандарды қосу және азайтуды білеміз, енді сол білгеніміз арқылы көбейту ережесін қалай алуға болады?

Барлық нұсқалар тақтаға және дәптерге жазылады.

«дос» – сөзін оң сан, ал «жау» – сөзін теріс сан, деп белгілеп алып көбейтуді төмендегіше орындауға болады.

Мысал 1. (– 2) + (– 2) + (– 2) = - 6

(– 2) · 3 = – 6

Мысал 2. (– 2) · (–3) = ?

3 және – 3 қарама – қарсы сандар болғандықтан, нәтижесі де қарама – қарсы болады, яғни

(– 2) · (–3) = 6

Смайликтер қолданамыз.

Менің досымның досы - менің досым (+X) · (+X)= (+X)

Менің досымның жауы – менің жауым (+X) · (-X)= (-X)

Менің жауымның досы – менің жауым (- X ) · (+ X )= (- X )

Менің жауымның жауы – менің досым (- X ) · (- X )= (+ X )

Қорытынды: Таңбалары бірдей екі санның көбейтіндісі оң сан, ал таңбалары әр түрлі екі санның көбейтіндісі теріс сан болады;

5. Жаңа сабақты пысықтау .

– Сонымен біз сіздермен не үйрендік?

– Ал енді тапсырма: таңбасын анықтап мәнін есепте.

а) (-7) · (-5) · 2 =  70

    (-4) · (-10) · 8 = 320

б) (-2) · (-3) · (-4) = – 24

    (-1,2) · (-2) · (-12)= – 28,8

в) (-1) · (-2) · (-5) · (-15) · 2 = 300

– Осыдан таңбаларды көбейтуге қатысты қандай қорытынды шығаруға болады, теріс сандардың саны жұп (тақ) болғандағы?

Қорытынды: 1. Егер теріс сандардың саны тақ болса, онда көбейтіндінің мәні – теріс сан.
2. Егер теріс сандардың саны жұп болса, онда көбейтіндінің мәні – оң сан.

6. Есептер шығару

– Оқулықты ашамыз, осы тақырыпта жазылған ережелерді қарап, бүгінгі өзіміздің қорытып шығарған ережемізбен салыстырыңдар, екі теріс санды қалай көбейту екенін, таңбалары әр түрлі екі санды қалай көбейту керек екенін қарап қорытынды шығарыңдар:

           1. Қандай таңбалар көбейтілген?

           2. Нәтижесінде қандай таңба алынған?

 – Енді бүгінгі сабақтың басында айтылған ертегіге оралайық. Қане кім айта алады, бай неліктен бар байлығынан айырылып қалды және кедей ол байлықты қандай санға көбейтті?

№ 564 ауызша

Оқулықтан №565, 566 (1, 2).

№565

№566

1) -1,9* 0,6 = - 1,14 4) 5.9*(-3,5)= - 20,65

7. Графикалық диктант Иә «-», жоқ «^»

1. + .Қарама-қарсы сандардың қосындысы нөлге тең

2. – .0 саны натурал сандар жиынына тиісті

3. +. Екі теріс санның қосындысы - теріс сан

4. +. Таңбалары әр түрлі екі санның көбейтіндісі - теріс сан

5. -. Кез келген теріс сан нөлден үлкен

6. +. Оң санның модулі сол санның өзіне тең

7. +. Теріс көбейткіштер саны жұп болса, көбейтінді оң сан болады

8. -. Теріс санның модулі сол санның өзіне тең

9. +. Таңбалары бірдей екі санның көбейтіндісі - оң сан

10. -. Кез келген теріс сан оң саннан үлкен

-^--^--^-^

8. Қорытынды. Үй тапсырмасы. Рефлексия

– Ал ендеше әрқайсымыз үшін бүгінгі сабақтың не бергенін анықтайық. Сабақ қызықты өттіме? Не үйрендіңдер? Неден қиналдыңдар?

1. Таңбалары әр түрлі сандарды қалай көбейтеміз?

2. Екі теріс санды қалай көбейтеміз?

Үй тапсырмасы: п. 3.7 ереже № 566 (2,3,5-9).

9 – 11 – «5»

5 – 8 – «4»

3 – 4 – «3»