Пропорция к?мегімен м?тінді есептер шы?ару.

Күні: 28.09.15ж

Сабақтың тақырыбы: Пропорция көмегімен мәтінді есептер шығару

Мақсаты: Білімділік: «Пайыз», «Пропорция» тақырыбындағы білімдерін тереңдету, жай бөлшектер және пайызға арналған есептерді пропорция құру арқылы шығаруды үйрену.

Дамытушылық: салыстыра білу қабілеттерін, айырмашылық пен ұқсастық және өз бетімен ізденушілік қабілеттерін дамыту.

Тәрбиелік: Есеп шығаруда табандылыққа тәрбиелеу.

Сабақтың типі: білімді қорытындылау.

Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап,салыстыру,есептеу.

Сабақтың көрнекілігі: интерактивті тақта, таратпа жұмыстар, карточкалар, бағалау парағы.

Сабақтың барысы:

1. Ұйымдастыру кезеңі: сәлемдесу, топқа бөлу.

2. Үй тапсырмасын тексеру (математикалық диктант) 8 минут

3. Тақырып, мақсат, жаңа тақырыпқа байланысты тірек сигналдарын беру 10 минут

4. Жаңа білімді алғашқы бекіту 5 минут

5. Топтарға тапсырма беру, тексеру (карточка№1) 8минут

6. Өзіндік жұмыс (карточка №2) 10 минут

7. Бекіту сұрақтары 2 минут

8. Үйге тапсырма беру 2 минут

II.Математикалық диктант

Тапсырмалары	Жауаптары
Екі санның қатынасы дегеніміз не? Формула түрінде көрсет.
Пропорция дегеніміз не? Формула түрінде көрсет.
Пропорцияның негізгі қасиеті қалай айтылады? Формула түрінде көрсет.
Тура пропорционал шама дегеніміз не? Формула түрінде көрсет.
Кері пропорционал шама дегеніміз не? Формула түрінде көрсет.

III. Бүгінгі сабағымыздың тақырыбы: пропорция көмегімен мәтінді есептер шығару. Ал, балалар, бүгін біздер пропорция көмегімен пайызға және жай бөлшектерге арналған мәтінді есептерді шығаруды үйренеміз. Ал ол үшін әуелі санның пайызын табуды есімізге түсірейік. Оқушылар ауызша жауап береді.

Санның пайызын табу үшін:

1. Пайызды жай бөлшекпен немесе ондық бөлшекпен өрнектейді.

2. Берілген санды осы бөлшекке көбейтеді.

Мысалы: алпыс санының он пайызын табу үшін, алпысты жүзден онға көбейтеміз, сонда алты шығады.

Ал пайызы бойынша санды табу үшін:

1. Пайызды жай бөлшекпен немесе ондық бөлшекпен өрнектейді.

2. Санның пайызын бөлшекке бөледі.

Оқушылар мұғалімнің көмегімен мәтінді есептердің түрлеріне мынандай схема құрады.

Есептің типі	Санның пайызын табу	Пайызы бойынша санды табу	Проценттік қатынасты табу
схема	100% - □ □ - х	100% - х □ - □	100% - □ х - □

IV. Алғашқы бекіту есебі:

Туристер 200 км қашықтықты жүріп өтті. Оның 40%-ын машинамен жүріп өтті. Туристер машинамен қанша жол жүріп өтті? Кері есеп құрастыру.

Есептің типі	Санның пайызын табу	Пайызы бойынша санды табу	Проценттік қатынасты табу
Есептің қысқаша жазылуы	100% - □ □ - х	100% - х □ - □	100% - □ Х - □
Пропорция	=
Пропорцияның белгісіз мүшесін табу	Х==80
Жауабы	80 км

V. Топтарға тапсырма беру.

I топ: санның пайызын табуға арналған есептерді шығарады.Топтан бір оқушы тақтаға шығарады.

II топ: пайызы бойынша санды табуға арналған есептерді шығарады. Топтан бір оқушы тақтаға дәлелдейді.

III топ. Проценттік қатынасты табуға арналған есептерді шығарады. Топтан бір оқушы тақтаға дәлелдейді.

Тапсырмалар:

1. Кітапханада 400 кітаптар мен журналдар бар. Оның 26%-ы математикаға арналған кітаптар. Кітапханада математикаға арналған неше кітап бар?

2. Қарбыз массасының 98%-ы су. 5 кг қарбызда қанша су бар?

3. Товарлың бағасы 120 теңгеге арзандатылған,бұл бастапқы бағасының 15%-ын құрайды. Товардың бастапқы бағасы қандай?

4. 400 г ерітіндіде 20г тұз бар.Тұздың ерітіндідегі проценттік қатынасын табыңдар?

5. Айдағы дененің салмағы жердегі осындай дененің салмағының 16 %-ын құрайды. Егер ғарышкер жерде 70 кг салмағы болса, айдағы салмағы қанша болады?

Тапсырмалар:

1. Барлығы 600теңге бар.Осы теңгенің 1/ 4- і жұмсалды.Қанша теңге жұмсалды?

2. Баласы 10 жаста.Оның жасы әкесінің жасының 2/7-сін құрайды.Әкесі неше жаста?

3. Өрікті кептіргенде өзінің массасының 0,3-ін жоғалтады.4,8 кг кептірілген өрік жинау үшін неше кг өрік жинау керек?

4. 35 саны 55 санының қандай бөлігін құрайды?

VII.Қорытынды.

Бекіту сұрақтары:

1. Пайыз бен бөлшектер үшін қандай есеп түрлерін қарастырдық?

2. Бұл есептерді шығарудың неше тәсілін білесіздер?

3. Есеп шығарудың қай тәсілі сізге ұнады?

VIII.Үйге тапсырма:

Атобы. № 155-160 В тобы: №161-165

Тапсырмалары	Жауаптары
Екі санның қатынасы дегеніміз не? Формула түрінде көрсет.
Пропорция дегеніміз не? Формула түрінде көрсет.
Пропорцияның негізгі қасиеті қалай айтылады? Формула түрінде көрсет.
Тура пропорционал шама дегеніміз не? Формула түрінде көрсет.
Кері пропорционал шама дегеніміз не? Формула түрінде көрсет.

Тапсырмалары	Жауаптары
Екі санның қатынасы дегеніміз не? Формула түрінде көрсет.
Пропорция дегеніміз не? Формула түрінде көрсет.
Пропорцияның негізгі қасиеті қалай айтылады? Формула түрінде көрсет.
Тура пропорционал шама дегеніміз не? Формула түрінде көрсет.
Кері пропорционал шама дегеніміз не? Формула түрінде көрсет.

 Күні: 28.09.15ж

Тақырыбы: Натурал және бүтін  көрсеткішті дәрежелер тақырыптарына   есептер шығару.

 

Мақсаты: 

       Натурал және бүтін  көрсеткішті дәрежелер тақырыптары бойынша алған білімдерін жалпылап, тиянақтау, қосымша мәліметтер беру.

       Тиімді әдіс- тәсілдер арқылы оқушылардың ой- өрісін кеңейту , өздігінен жұмыс жасау, іздену, шығармашылық қабілеттерін дамыту.

       Оқушыларды нақтылыққа, ұйымшылдыққа, ұқыптылыққа, дәлдікке тәрбиелеу.

 

Сабақ жоспары:

1.      Ұйымдастыру бөлімі.

2.      Үй тапсырмасын тексеру.

1. Өткен тақырыпты пысықтау

2. Жаңа сабақ

3. Жаңа сабақты бекіту

4. Сабақты қорытындылау

5. Үйге тапсырма.

6. Бағалау.

САБАҚ БАРЫСЫ

І. Ұйымдастыру бөлімі: Сабақ мақсаты мен жоспарын хабарлау.

 

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру. №44,№47, №53,  қабілетті оқушылар үшін №55 №56(2)

ІІІ. Өтілген материалдың игерілуін тексеру:

1. Графикалық диктант:   иә-                 жоқ ____

- Негіздері бірдей дәрежелерді бөлгенде негізін өзгеріссіз қалдырып, бөлінгіштің дәреже көрсеткішін бөлгіштің дәреже көрсеткішіне қосамыз (азайтамыз)

- (а ³)² = а ⁵ тең (а ⁶)

- (- 3х²у⁸)² = 9х⁴у¹⁶

- Дәрежені дәрежеге шығарғанда, негізін өзгертпей  дәреже көрсеткіштері қосылады.

- 3^-5 ∙ 3³ =  тең ()

- Бөлшекті дәрежеге шығарғанда, оның аламының да, бөлімінің де әрбір көбейткішін осы дәрежеге шығарады.

- (2999+ 3001)⁰ = 6000 –ға  тең?

- Негіздері бірдей дәрежелерді көбейткенде, олардың дәреже көрсеткіштерін қосып, негіздерін өзгеріссіз қалдырамыз .

- (-а)¹⁰ ∙ а⁵  ∙ (- а)³ =  а ¹⁸    (- а ¹⁸)

жауап:

 

2. Ауызша есептер шығару арқылы жасырылған сөйлемді тауып, мағынасын ашу:

(а⁶х²)³      (Б)           1,4с⁴∙20с¹⁰     (І)     3а⁵в⁵)²    (Л)        7с⁸ (2с³)²  (І)    (2а²х)³     (М)                 

10² – 5²     (Қ)           (А)    (7-9)⁵∙125⁰   (З)    х¹² ∙ (х²)³    (Ы)   

3 а³ ∙ (-ав²)⁴ (Н)      х⁵ :(х∙х⁴)        (А)    

 

Б	Қ	Л	З	Н
а18х6	75	9а10в10	-32	3а7в8
Ы	І	А	М
Х18	28с14	1	8а6х3

 

«БІЛІМ- ҚАЗЫНА»

ІV. Тарихи деректерге шолу:

1. Ұлы грек математигі Пифагор санның натурал көрсеткішті дәрежесін қандай да бір фигура түрінде көрсетуге болатындығын анықтаған.

•	•	•
•	•	•
•	•	•

• • • • • • • • • • • • • • • •   •	•
		•

2²

   

3²

 

4²

1. Ағылшын математигі  С. Стивин  санды дәреже түрінде жазуды ойлап тапты: 3(3) + 5(2) – 4 . Қазіргі кездегі түрі:3³ + 5² – 4

2. Дәрежені ең көп қолданатындар астрономдар. Олар әр қадамдарында алып сандармен кездеседі және олармен есептеулер жүргізеді. Мысалы: Андормеда тұмандығына дейінгі ара қашықтық 95000000000000000000 км , Күн массасы жуықтап алғанда  2000000000000000000000000000000 кг. Осындай алып сандарды жазу , есептеу қиындыққа соғады. Сондықтан санды стандарт түрде жазуды қолданады. км  и кг. Сонымен қатар дәрежені биологтар, химиктер де қолданады.

3. Ертеде Ежелгі славяндықтар алып сандарды жаза білген, олардың арнайы атаулары болған:

            «тысяща» = ,       «тьма»    =    ,      «легион»  =   ,

            «леодр»    =   ,    «ворон»   =    ,    «колода» =    .

V. Білімді бекіту:

1. Деңгейлік тапсырмалар:

І- деңгей: « 3 »	ІІ деңгей: « 4 »	ІІІ деңгей: « 5 »
1.Өрнектің мәнін тап:   24 •с-3,  мұндағы  с = .  2. Амалды орында: а) (х7)3 • х12;   б) х -12 : х 3;   в) ( 3 х6 )3;  3. k- ның қандай мәнінде теңдік дұрыс болады: 58 : 5k = 54	Есепте :	х-ті тап:   х  26 29  = 217

 

 

2. Шығармашылық тапсырмалар:

1. Бос төркөздерді толтыр:

 

VІІІ. Үйге тапсырма: 

Тексерген: С.Алипбекова