Пифагор теоремасы та?ырыбы бойынша саба? жоспары

«Пифагор теоремасы» та?ырыбы бойынша саба? жоспары

Павлодар облысы, Екібаст?з ?аласында?ы С.Торай?ыров атында?ы                   №22 гимназия мектебіні? математика п?ніні? м??алімі М.М.Айткенова

Саба?ты? та?ырыбы:  Пифагор теоремасы

Саба?ты? ма?саты:

1. Білімділік:  Пифагор теоремасыны? м?нін т?сіну, д?лелдей білу; Пифогор теоремасыны? к?мегімен есептер шы?аруды ?йрену.

2. Дамытушылы?:  ?з бетімен ойлау ?абілеттерін арттыру, ал?ан білімдерін ?рт?рлі жа?дайларда ?олдана білуге да?дыландыру.

3. Т?рбиелік: О?ушыларды? п?нге ?ызы?ушылы?ын арттыру, ?з ойын ж?йелі, д?л, тияна?ты т?жырымдап айта білуге т?рбиелеу.

Саба?ты? типі: Жа?а білімді игеру.

Саба?ты? жабды?ы: Интербелсенді та?та, ?а?аздан ?иыл?ан фигуралар, сызбалар.

Саба?ты? барысы:

І. ?айталау?а арнал?ан с?ра?тар:

                 Тік б?рышты ?шб?рыш  деп ?андай ?шб?рышты атайды?

                 Тік б?рышты ?шб?рышты? катеті деген не?

                 Тік б?рышты ?шб?рышты? гипотенузасы деген не?

                 Тік б?рышты ?шб?рышты? ?андай т?рлері бар?

Саба? барысында  ?рбір д?рыс жауап ?шін о?ушы?а жетон берілетіні ескертіледі.

ІІ. Практикалы? тапсырма:   ?р парта?а  аудандары 9, 16, 25 см 2 болатын  3 т?рлі ?а?аздан ?иыл?ан квадраттар таратылады.Осы квадраттарды  тек ?ана бір- бір  т?белері т?йісетіндей етіп  орналастыры?дар.

Не бай?ады?дар? ?орытынды жаса?дар.

ІІІ.  О?ушылар  топтарда  ж?мыс істей отырып,  Пифогор теоремасыны?  д?лелдеуіні? бірнеше т?сілін ?орытып шы?ады. Топпен ж?мысты ая?та?ан со? ?р топтан бір о?ушы шы?ып интербелсенді та?таны? к?мегімен Пифагор теоремасы д?лелдеп к?рсетіледі.

ІV. Пифагор ?шб?рыштары туралы тарихи ма?л?маттар беріледі:

Практикада ?абыр?алары натурал сандармен ?рнектелеттін тік б?рышты ?шб?рыштар ма?ызды роль ат?арады. М?ндай ?шб?рыштар Пифагор ?шб?рыштары деп аталады. Мысалы, ?абыр?алары мына сандармен ?рнектелетін ?шб?рыштар

        ( 3; 4; 5), (6; 8; 10), (9; 12; 15), (5; 12; 13),  (7; 24; 25) т.с.с. Пифагор ?шб?рыштары  деп аталады.          

  Аралы?тары  бірдей  етіп т?йілген 12 т?йіні бар ?зын жіптен тік б?рышты ?шб?рыш жасап, магнит та?тада к?рсетіледі. Б?л  жа?а?ы айтып кеткен ?абыр?алары 3, 4, 5 сандарымен ?рнектелетін Пифагор ?шб?рышы болып табылады.

V.  Интербелсенді та?та бойынша    «жасырыл?ан» с?здерді табу:

Аны?тамаларды?, теореманы? кейбір с?здері жасырыл?ан.    О?ушы д?рыс жауапты айт?ан кезде  м??алім «жасырыл?ан» с?зді? бетіндегі суретті алып тастайды, сонда д?рыс с?з к?рінеді.

• Тік б?рышты ?шб?рышты? .катеттеріні? квадраттарыны? ?осындысына те?.
• Тік б?рышты ?шб?рышты? белгілі катеті мен гипотенузасы ар?ылы екінші  катетін табу ?шін         .      керек.

• Тік б?рышты ?шб?рышты?     . 3 ж?не    .    см болса,  онда гипотенузасы 5 см- ге те? болады.
• Тік б?рышты ?шб?рышты? катеттері 6 ж?не 8 см болса, онда  .  те? болады.

VІ.   Жа?а білімді есептер шы?арта отырып бекіту. /Топтарда ж?мыс істеледі/  

 № 141. 1) а=6 ж?не в=8; 2) а=5 ж?не в=6 катеттері бойынша тік б?рышты ?шб?рышты? гипотенузасын табы?дар.

№142.  Тік б?рышты ?шб?рышты? гипотенузасы 5 м, ал оны? бір катеті 3 м. Екінші катетін табы?дар.

№145.Те?б?йірлі ?шб?рышты? б?йір ?абыр?асы 17 см, ал табаны 16 см. ?шб?рышты? табанынаа ж?ргізілген биіктікті табы?дар.

№147. Ромбыны? ?абыр?асы 13дм, ал диагональдарыны? бірі 10 дм. Екінші диагоналін табы?дар.

VІІ.   Тест орындау:  

1. Тік б?рышты ?шб?рышты? каттеттері  9см ж?не 12 см. Гипотенузаны? ?зынды?ын табы?дар.

а) 14см   в) 15 см  с) 21см   d)3см

 2. Те? б?йірлі ?шб?рышты? табаны 8 см, ал табанына т?сірілген биіктігі 3 см. ?шб?рышты? периметрін тап.

        а) 7см   в) 8 см  с) 5см   d)3см

3.Гипотенузасы см  болатын те? б?йірлі тік б?рышты ?шб?рышты? катеттерін табы?дар.

        а) 4см   в) 5 см  с) 2см   d) 1см

4. Диагоналі    см болатын квадратты? ?абыр?асын табы?дар.

                    а) 1см   в) 2 см  с) 8см   d)3см

VІІІ.   Ба?алау. ?р баланы? жетондарын   санап, ба?алары  ?ойылады.

ІХ.     ?йге тапсырма:  п.9.  № 144, 146.   

Х. ?орытынды.