Орта? к?бейткішті жа?ша сыртына шы?ару

Ортақ көбейткішті жақша сыртына шығару

Сабақтың мақсаты:

1. Ортақ көбейткішті жақша сыртына шығару тәсілімен таныстыру

2. Тәрбиелік мақсаты:

Оқушылардың ойлау, еңбек ету қабілеттерін жетілдіру, шыдамдылыққа, байқағыштыққа, жинақылыққа тәрбиелеу

1. Дамытушылық мақсаты:

Логикалық ойлау қабілетін дамыту, ой түйіндеуге дағдыландыру, пәнге қызығушылығын арттыру

Сабақтың түрі: жаңа тақырып түсіндіру

Сабақтың көрнекілігі: интерактивті тақта, әр оқушыға жауап парақтары

Ұйымдастыру кезең.

Сабақтың мақсатын қою (Мұғалім сабақтың өту жоспарын айтады, рейтинг шкаласымен таныстырады)

Сабақтың алдында әр оқушыға жауап парағы таратылады. Оған сабақтың әр кезеңде дұрыс орындалған тапсырманың саны жазылып отырады.

Рейтинг шкаласы:

«5» - 20 – 24 есеп дұрыс шығарылса

«4» - 17 – 19 есеп дұрыс шығарылса

«3» - 14 – 16 есеп дұрыс шығарылса

1. Үй жұмысын тексеру (Слайд арқылы). Үйге берілген тапсырма бойынша 5 -7 минуттық өздік жұмысы тест түрінде беріледі

I нұсқа II нұсқа

1. Ұқсас мүшелерді біріктіріңдер

3m – 2m+5m 5n –n +6n

a.6m; b.4m; c.8m; d.5m a. 9n; b.7n; c 10n; d.6n

2. Көпмүшені стандарт түрге келтіріңдер

17а³ - b² -8 – 9a³ - b² 16a⁴ – 15b³ -15a⁴ +b³

a. 9a³ - 2 b² a. a⁴ – 14b³

b. 8a³ - 2 b² - 8 b. 15a⁴ +b³

c10 a³ - b² c. a⁴ – 10b³

d.17а³ - b² -8 d.16a⁴ – 15b³

3. Өрнекті ықшамдаңдар:

6 (2х – 1) – 7х 2(5х -4у) – 3х

1. 4x -5 a. 8x- 7y

2. 5x – 6 b. 8x – 8y

3. 6x – 5 c. 7x – 8y

4. 12x - 6 c. 5x – 6y

4. Көбейтуді орында

(3а)* (-4b²) ( m³)*(16m²)

a.15ab³ b. – 12ab² a.16m⁴ b. 8m⁵

c. 12ab d. 12b² c.8m d. 16 m²

5. Жақшаны ашыңдар

-3(а² - 3а +4) 5(b² – 3b +3)

a. -3а² - 9а +12 a. 5b – 3b²

b.3а² -3xy b.5b² - 15b +15

c. -3а² + 9а +12 c. 15b – 5

d. -3а² - 6а +3 d.15b – 3b²

Интерактивті тақтада дұрыс жауабы көрсетіледі.Үй жұмысын оқушылар бір – бірімен алмастырып тексереді

Ауызша есептер (слайд арқылы )

Бірмүшені стандарт түрінде атаңдар

1)6*0,2mnp 2)-6m*9xm² 3)(3mn)²*(5m²n)³

4)8p¹⁵ *(- p)⁴ 5) 7m² *5c² 6) ab*9a*4b

Ауызша есептедің жауабы.Интеративті тақтада гиперссылка бойынша көрсетіледі.

1. 1,2 mnp 2) -54х m³ 3) 1125 m⁸n⁵

1. 8 p¹⁹ 5) 35 m² c² 6) 36 a² b²

Жаңа тақырып түсіндіру ( Тақырып слайд арқылы түсіндірледі. Әр тәсіл бойынша мұғалім жеке слайд дайындалады)

Көпмүшені көбейткіштерге жіктеу үшін ортақ көбейткішті жақшаның сыртына шығару, топтау тәсілі, қосымша мүшелер енгізу тәсілдері қолданылады

1 тәсіл. Ортақ көбейткішті жақша сыртына шығару

Шешуі: көпмүшенің мүшелерінің коэффициенттері бүтін сандар болғандықтан, ортақ көбейткішті жақшаның сыртына шығару үшін көпмүше мүшелерінің коэффициенттерінің ең үлкен ортақ бөлгішін табамыз.

24а²b⁴ +18a³ b² - 30a² b² = 6 a² b²(4 b² +3a – 5)

Сонымен ортақ көбейткішті жақшаның сыртына шығару арқылы көбейткіштерге жіктеу үшін келесі алгоритм қолданылады:

1)ортақ көбейткішті табу;

2) ортақ көбейткішті жақшаның сыртына шығару;

Дербес жағдай a – b = –(b – a)

Mысал: x(a – 5)+(5 – a ) – (5 – a)= x(a – 5) – (a – 5 ) +(a – 5)= (a – 5 )(x – 1 +a)

1. Топтау тәсілімен көпмүшені көбейткіштерге жіктеу

Шешуі: Ол үшін көпмүшенің мүшелерін екі – екіден топтаймыз

7m +np+7n+mp=(7m+7n)+( mp+ np)=7(m+ n)+ p(m+ n)= (m+ n)(7+ p)

Бұл жағдайда қосу мен көбейтудің ауыстырымдылық, терімділік және үлестірімділік қасиеттері қолданылады.

Оқулықтан қосымша мысалдар қарастыруға болады.

Сонымен топтау тәсілі арқылы көпмүшені көбейткіштерге жіктеу үшін келесі алгоритмді қолданамыз:

1)көпмүшенің мүшелерін ортақ көбейткіштері бірмүше немесе көпмүше түрінде болатын топтарға біріктіру;

2)ортақ көбейткішті жақшаның алдына шығару

3. Жаңа қосымша мүшелер енгізу тәсілі

Бұл тәсілдің негізгі мақсаты – бноілген көпмүшені мүшелер саны артық басқа көпмүшемен алмастыру. Мұндай алмастыру шыққан көпмүшеге топтау тәсілін қолдану үшін жасалады

Мысал: а² +7а +12= а²+3а+4а +12= (а²+3а)+( 4а +12)= а(а+3)+4(а+3)= (а+3)(а+4)

Жаңа тақырыпты бекіті үшін оқулықтан №132(6 – 11), №133(5 – 8), №134(5- 8) есептер ұсынылады

Үйге тапсырма №132(1 – 5), №133(1 –4), №134(1- 4)

Рефлексия. Енді біз сабақты қорытындылаймыз, рейтинг бойынша бағалар қойылады. Ол үшін алдарыңдағы бағалау парақтарыңда неше есеп дұрыс шығарылғандығын анықтаңдар

Сендерге сабақтың қай бөлігі ұнады?

Сабақтың қай бөлігі оңай болды?

Сабақтың қай бөлігі сендерге қиындық туғызды?

Оқушылар өз пікірлерін білдіреді. Рахмет сендерге!Сау болыңдар!