Натурал ж?не б?тін к?рсеткішті д?режелер тарауына есептер шы?ару

Шығыс Қазақстан облысы, Семей қаласы

«№19 жалпы орта білім беретін мектеп» КММ

Жамалбаева Жулдыз Тлеубековна,

математика пәні мұғалімі

7-сынып.Алгебра

Сабақ тақырыбы: «Натурал және бүтін көрсеткішті дәрежелер» тарауына

есептер шығару.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: «Натурал және бүтін көрсеткішті дәрежелер» тарауы бойынша алған білімдерін жалпылап, тиянақтау, қосымша мәліметтер беру.

Дамытушылық: Тиімді әдіс- тәсілдер арқылы оқушылардың ой- өрісін кеңейту , өздігінен жұмыс жасау, іздену, шығармашылық қабілеттерін дамыту.

Тәрбиелік: Оқушыларды нақтылыққа, ұйымшылдыққа, ұқыптылыққа, дәлдікке тәрбиелеу.

Сабақтың типі: Білімді бекіту сабағы.

Сабақтың әдіс- тәсілдері: графикалық диктант, ауызша есептер шығару, өзіндік ізденіс (тарихи мағлұмат), деңгейлік тапсырмалар, шығармашылық тапсырмалар.

Көрнекілігі: карточкалар, нақыл сөз, кестелер.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі: (сәлемдесу, түгендеу, сабақ мақсатын оқушылармен анықтау, топ жетекшілерін сайлау: І топ: Анель, ІІ топ: Арман, ІІІ топ: Мақсұт).

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру: топ жетекшілері есеп береді № 112, 114, 142.

ІІІ. Өтілген материалдың игерілуін тексеру:

1. Графикалық диктант: иә- жоқ

- Негіздері бірдей дәрежелерді бөлгенде негізін өзгеріссіз қалдырып, бөлінгіштің дәреже көрсеткішін бөлгіштің дәреже көрсеткішіне қосамыз (азайтамыз)

- (а ³)² = а ⁵ тең (а ⁶)

- (- 3х²у⁸)² = 9х⁴у¹⁶

- Дәрежені дәрежеге шығарғанда, негізін өзгертпей дәреже көрсеткіштері қосылады.

- 3^-5 ∙ 3³ = тең ()

- Бөлшекті дәрежеге шығарғанда, оның аламының да, бөлімінің де әрбір көбейткішін осы дәрежеге шығарады.

- (2999+ 3001)⁰ = 6000 –ға тең?

- Негіздері бірдей дәрежелерді көбейткенде, олардың дәреже көрсеткіштерін қосып, негіздерін өзгеріссіз қалдырамыз .

- (-а)¹⁰ ∙ а⁵ ∙ (- а)³ = а ¹⁸ (- а ¹⁸)

2. Ауызша есептер шығару арқылы жасырылған сөйлемді тауып, мағынасын ашу:

(а⁶х²)³ (Б) 1,4с⁴∙20с¹⁰ (І) 3а⁵в⁵)² (Л) 7с⁸ (2с³)² (І) (2а²х)³ (М)

10² – 5² (Қ) (А) (7-9)⁵∙125⁰ (З) х¹² ∙ (х²)³ (Ы)

3 а³ ∙ (-ав²)⁴ (Н) х⁵ :(х∙х⁴) (А)

«БІЛІМ- ҚАЗЫНА»

ІҮ. Тарихи деректерге шолу:

1. Ұлы грек математигі Пифагор санның натурал көрсеткішті дәрежесін қандай да бір фигура түрінде көрсетуге болатындығын анықтаған.

2²

3²

4²

1. Ағылшын математигі С. Стивин санды дәреже түрінде жазуды ойлап тапты: 3(3) + 5(2) – 4 . Қазіргі кездегі түрі:3³ + 5² – 4

2. Дәрежені ең көп қолданатындар астрономдар. Олар әр қадамдарында алып сандармен кездеседі және олармен есептеулер жүргізеді. Мысалы: Андормеда тұмандығына дейінгі ара қашықтық 95000000000000000000 км , Күн массасы жуықтап алғанда 2000000000000000000000000000000 кг. Осындай алып сандарды жазу , есептеу қиындыққа соғады. Сондықтан санды стандарт түрде жазуды қолданады. км и кг. Сонымен қатар дәрежені биологтар, химиктер де қолданады.

3. Ертеде Ежелгі славяндықтар алып сандарды жаза білген, олардың арнайы атаулары болған:

«тысяща» = , «тьма» = , «легион» = ,

«леодр» = , «ворон» = , «колода» = .

Ү. Білімді бекіту:

1. Деңгейлік тапсырмалар:

І- деңгей: « 3 »

1.Өрнектің мәнін тап:   24 ·с^-3, мұндағы с = .

2. Амалды орында:

а) (х⁷)³ · х¹²; 
б) х ^-12 : х ³;  
в) ( 3 х⁶ )³; 

3. k- ның қандай мәнінде теңдік дұрыс болады: 5⁸ : 5^k = 5⁴

ІІ деңгей: « 4 »

Есепте :

ІІІ деңгей: « 5 »

х-ті тап: х 2⁶ 2⁹ = 2¹⁷

2. Шығармашылық тапсырмалар:

1. Бос төркөздерді толтыр:

8 а⁵ = 2а³ (5а² в)² = 125 а⁸ в³

12 а⁶ в⁴ = 2,4 а⁸в⁵ 6а³ ( )² = 24 а¹³

-а⁷в = 3а¹⁰ в¹⁵

5 тапсырма- “5” 4 тапсырма - “4” 3 тапсырма- “3”

ҮІ. Қорытындылау:

1. «Ой толғаныс»: Бүгінгі сабақтан не алдым?

2. Өзара бағалау: Оқушылармен бірігіп оқушы білімін бағалау.

Бағалау парағы

Аты- жөні ______________________

3. Үй тапсырмасы: № 140, 145, 147